Ναυπηγήθηκε στην Ιταλία, αρχικά για τους Βραζιλιάνους, μετά για τους Τούρκους και το αγόρασε η Ελλάδα με χρήματα του Γ. Αβέρωφ
Γράφει ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Τάσος Κ. Κοντογιαννίδης
[email protected]
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Real News
Τέτοια μέρα του Μάη 1911 (ακριβώς πριν από εκατό χρόνια!) το Βασιλικό Ναυτικό παρέλαβε από τους ιταλούς ένα υπερσύγχρονο θωρηκτό που μέσα σε λίγους μήνες είχε αλλάξει τρία χέρια για να καταλήξει στα δικά μας! ΄Ηταν το Θωρηκτό « Αβέρωφ», το οποίο παρήγγειλε το 1908 η κυβέρνηση της Βραζιλίας στα ναυπηγεία του Λουδοβίκου Ορλάντο, στην Ιταλική πόλη Λιβόρνο.
Οι Βραζιλιάνοι, λόγω οικονομικής κρίσης, ακύρωσαν την παραγγελία του θωρηκτού αν και οι εργασίες ναυπήγησης έφτασαν στο 30%. Στις αρχές 1909, ενδιαφέρθηκε να το αποκτήσει η Τουρκία. Υπέγραψε προσύμφωνο, αλλά όταν ήρθε η ώρα να καταθέσει την προσφορά της, δεν εμφανίστηκε, λόγω σοβαρών εσωτερικών προβλημάτων. Τότε εμφανίστηκε η Ελλάδα.
Ο πρωθυπουργός μετά την Επανάσταση του 1909 Κυριακούλης Μαυρομιχάλης υπέγραψε τη σύμβαση αγοράς στις 30 Νοεμβρίου αντί 22,3 εκατ. δρχ. Για την άμεση καταβολή της α΄ δόσης δόθηκαν 8.000.000 δρχ. από τη δωρεά του Γεωργίου Αβέρωφ που παραχώρησε με διαθήκη στο Ταμείο του Εθνικού Στόλου το 1899. ΄Οριζε στη διαθήκη, ότι παραχωρεί το ποσό για την ναυπήγηση πολεμικού πλοίου που θα φέρει το όνομα του και θα χρησιμοποιείται ως Εκπαιδευτικό στη “Σχολή Ναυτικών Δοκίμων”. Η εξόφληση του πλοίου έγινε με δάνειο που συνήψε το Ελληνικό Δημόσιο.
Η καθέλκυση έγινε στις 12 -3-1910 και μετά απο δοκιμές κι ένα ταξίδι στο Πόρτσμουθ για εφοδιασμό με πυρομαχικά, παρελήφθη σαν σήμερα 15-5-911. Όταν κατέπλευσε στο Φάληρο την 1-9-1911, χιλιάδες λαού επεφύλαξαν θερμή υποδοχή στο πλοίο που ονομάστηκε « Γ. Αβέρωφ», το πιο σύγχρονο και ισχυρό στο Αιγαίο.
Στις 5-10-1912, ημέρα Παρασκευή κηρύσσεται ο βαλκανικός πόλεμος. Την ίδια μέρα με γενικό σημαιοστολισμό, γίνεται αγιασμός στο «Αβέρωφ» παρουσία του Βασιλιά Γεωργίου και του πρωθυπουργού Βενιζέλου και ξεκινά ο αγώνας για την Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών. Με επικεφαλής τον « Γ. Αβέρωφ» και κυβερνήτη τον πλοίαρχο Δούσμανη, διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στις ναυμαχίες ΄Ελλης και Λήμνου ενάντια στον Οθωμανικό Στόλο, αξιοποιώντας την ανώτερη ταχύτητά του, και το μέγιστο του βεληνεκούς των πυροβόλων του.
Το ιστορικό σήμα του ναυάρχου Κουντουριώτη λίγο πριν από τη ναυμαχία της Έλλης, μαρτυρεί τον ενθουσιασμό για τον αναμενόμενο θρίαμβο : «Με την δύναμιν του Θεού, τας ευχάς του Βασιλέως μας και εν ονόματι του Δικαίου, πλέω μεθ’ ορμής ακαθέκτως και με την πεποίθησιν της νίκης εναντίον του εχθρού του Γένους». Στην αποφασιστική ναυμαχία της Έλλης ο Ελληνικός στόλος καταδίωξε τον τουρκικό, που κλείστηκε στα Δαρδανέλια… Το «Αβέρωφ» κατέστη τότε, τυχερό πλοίο για τους Έλληνες και Διαβολοβάπορο (Σεϊτάν παπόρ) για τους Τούρκους.
Όταν το 1919, υπεγράφη η Συνθήκη των Σεβρών, το καμάρι του Ναυτικού μας ο «Αβέρωφ», αγκυροβολεί στην Κωνσταντινούπολη απέναντι απ’ την Αγιά Σοφιά !… Έκδηλη η συγκίνηση των Ελλήνων της Πόλης, άκρατος ο ενθουσιασμός τους! Δεκάδες πλοιάρια με την Ελληνική σημαία, υποδέχτηκαν τον «Αβέρωφ» ανεμίζοντας τα πληρώματα τους την γαλανόλευκη… Το μεγάλο όραμα της Μεγάλης Ιδέας: « Ανάκτηση της Κωνσταντινουπόλεως και απελευθέρωσις σύμπαντος του Ελληνικού…» φαινόταν τόσο κοντά…
Μουσείο ο «Αβέρωφ»
Το «Αβέρωφ βρίσκεται από το 1984 αγκυροβολημένο στο Τροκαντερό Φαλήρου ως πλωτό μουσείο, με το χρυσό μετάλλιο την Ακαδημίας Αθηνών για την μεγάλη προσφορά του στο Έθνος. Έχει μήκος 140,5 μ. πλάτος 21, βύθισμα 7,5 μ. εκτόπισμα 10.118 τόνους, ταχύτητα 18 κόμβων και μηχανή 19.000 ίππων. Ο «Αβέρωφ», έχει παράλληλη ιστορία με το καταδρομικό «Έλλη» που βύθισαν οι Ιταλοί. Ναυπηγήθηκε στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ το 1912 για λογαριασμό των Κινέζων, το αγόρασε η Ελλάδα το 1914 και το ενέταξε στο στόλο της.
Λεζάντες φωτογραφιών:
1) Ο ευεργέτης Γεώργιος Αβέρωφ
2) Το Θωρηκτό μας σε ώρα μάχης
3) Μια ιστορική στιγμή. Το «Αβέρωφ» στο Βόσπορο απέναντι από την Αγιά Σοφιά
*To άρθρο δημοσιεύτηκε στη Real News στις 15-5-2011
