Το Μικρασιατικό ολοκαύτωμα του Σεπτεμβρίου 1922
Έχουμε ηθικό χρέος, που μας αφορά άμεσα στη μέριμνα αναδίφησης του πλουσίου σε γεγονότα ιστορικού μας γίγνεσθαι .Προβάλοντες με σεμνές εορταστικές εκδηλώσεις τις επετειακές ιστορικές μας αξίες. Επίσης, να απονέμουμε τα απαραίτητα εύσημα στους σκαπανείς και οργανωτές αυτών των εκδηλώσεων και τελετών, είτε αυτοί είναι Εθνικοί Σύλλογοι είτε είναι κοινωνικοί φορείς, είτε είναι απλοί πολίτες. Οι επετειακές ιστορικές γιορτές, είναι ασφαλώς αποφασιστικό στοιχείο, για Λαούς συναισθηματικούς και παρορμητικούς, όπως είναι ο Ελληνικός Λαός. Στις πρώτες ημέρες του Σεπτεμβρίου 1922 σαν λαίλαπα ξέσπασε η μεγάλη Εθνική μας καταστροφή του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας. Η 14η Σεπτεμβρίου έχει ψηφισθεί από την Βουλή των Ελλήνων, ως η δυσοίωνη ημέρα εξόντωσης του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας. Αρχές του δευτέρου εξαμήνου του έτους 1922 ξεκίνησε η μαρτυρική πορεία του νικηφόρου Ελληνικού στρατού στους αμέτρητους και κατάγυμνους λόφους μεταξύ Σαγγαρίου- Άγκυρας και Αλμύρας Ερήμου. Ακολούθησε η εξόντωση των Ελλήνων αιχμαλώτων στα βάθη της Ανατολίας.
Συμφέροντα των τότε «Συμμάχων» και της κακής πολιτικής των. Τα δικά μας Τραγικά λάθη. Ο Εθνικός διχασμός, η κομματική εμπάθεια, η αδυναμία προσαρμογής μας στην αλλαγή της Πολιτικής των «Συμμάχων». Είχε σαν αποτέλεσμα την δραματική ΕΚΚΕΝΩΣΗ της Μ. Ασίας, από τους δραστήριους και επιτυχημένους Έλληνες ομογενείς μας, και η δημιουργία εν συνεχεία του προσφυγικού δράματος, με το γνωστό τεράστιο κόστος σε ολόκληρο τον Ελληνισμό. Άργησε να συνέλθει η πατρίδα μας από αυτή την πελώρια καταστροφή, αλλά τελικά τα κατάφερε. Έρχεται στην μνήμη μας το γνωστό Εθνικό μας εμβατήριο; «Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει».
Γι αυτή την ιστορική μας Εθνική Επέτειο πένθους, ο Σύλλογος Μικρασιατών Ξάνθης « Οι αλησμόνητες Πατρίδες» το πρωί της 19ης Σεπτεμβρίου 2010 με πρωτοβουλία του, πραγματοποίησε Αρχιερατική επιμνημόσυνη δέηση εις τον Ι. Ναό της του
Θεού Σοφίας της Ξάνθης. Της επιμνημόσυνης δέησης ιερούργησε ο Μητροπολίτης μας κ.κ. Παντελεήμων, μετά του ιερού Κλήρου της Ι. Μητροπόλεως Ξάνθης. Ο Μητροπολίτης μας εν συντομία αναφέρθηκε στη σημασία αυτού του μεγάλου Εθνικού μας γεγονότος. Για την ιστορική μνήμη της καταστροφής του Ελληνισμού της Μ. Ασίας μίλησε με γλαφυρότητα, η καθηγήτρια φιλόλογος Ελένη Φυτίλη. Την Ελληνική σημαία και τον Θυρεό του Συλλόγου Μικρασιατών Ξάνθης «οι αλησμόνητες Πατρίδες» κρατούσαν μικρά παιδιά από γονείς Μικρασιάτες .
Την προαναφερθείσα τελετή παρακολούθησε κόσμος που πολλοί απ’ αυτούς σηκώνουν το βάρος των ιστορικών αναμνήσεων που κληρονόμησαν από Γονείς και Παππούδες. Στην προαναφερθείσα τελετή παρέστησαν: Οι Θρησκευτικές-Στρατιωτικές-Πολιτικές αρχές του τόπου μας . Η Ένωση Αποστράτων Αξιωματικών -Ξάνθης και μέλη κοινωνικών φορέων. Ακολούθησε κατάθεση; στεφάνων εις το ηρώο των πεσόντων.
