Ο Χρήστος Μιχ. Μιχαλόπουλος είναι Πρόεδρος Δικαστικών Επιμελητών Εφετείου Θράκης.
Εκείνη η άνοιξη, η άνοιξη του 1453, προβλεπόταν εξαιρετικά τραγική. Ήδη από τα τέλη του Μαρτίου, ο τουρκικός στρατός, μαζί με τις άτακτες ορδές που τον ακολουθούσαν, διερχόταν την Θράκη και βάδιζε προς την Κωνσταντινούπολη. Την Κυριακή του Πάσχα, την 1 η Απριλίου 1453, κτυπούσαν δυνατά οι καμπάνες των εκκλησιών της Πόλης, χωρίς όμως το χαρμόσυνο μήνυμα της ανάστασης του Κυρίου να μπορεί να απαλύνει τις ψυχές των Ελλήνων, οι οποίοι μάθαιναν ότι οι Τούρκοι πλησιάζουν.
Η θλιβερή εκείνη άλωση μάς διδάσκει ότι οι σημερινές και καθημερινές μας αλώσεις δεν είναι ασήμαντες, αλλά εξίσου ύπουλες και επικίνδυνες. Γι αυτό πρέπει πάντα γρηγορούμε. Ο Ελληνισμός αγωνίζεται συνεχώς και ποτέ δεν είναι ρίψασπις. Κλονίζεται, γονατίζει, πέφτει, αλλά πάντοτε βρίσκει την δύναμη να σταθεί στα πόδια του, να υψώσει το ανάστημά του και να αντισταθεί στις επιβουλές. Η ελληνορθόδοξη παράδοσή μας μάς δείχνει τον ορθό δρόμο, ο οποίος είναι σταυροαναστάσιμος. Μετά το έγκλημα έρχεται η νέμεση και η κάθαρση, μετά την Σταύρωση ακολουθεί πάντα η Ανάσταση.
Τα λιβάδια της Θράκης γέμιζαν με χορτάρια και μυρωδάτα άνθη, ενώ τα πουλιά κελαηδούσαν το ξύπνημα της φύσης από τα βαριά νέφη του χειμώνα. Αυτά τα λιβάδια όμως έτρεμαν από τις βαριές ρόδες των τουρκικών αμαξιών και τα πουλιά κρύβονταν τρομαγμένα από τα ποδοβολητά και τις κραυγές των απίστων, που μεθοδικά και καρτερικά είχαν ξεκινήσει για να κάνουν δική τους μία ξένη προς αυτούς πόλη, την ξακουσμένη Κωνσταντινούπολη.
Την Δευτέρα, 2 Απριλίου, έκανε την εμφάνισή του, κάτω από τα τείχη της Βασιλεύουσας, το πρώτο απόσπασμα του εχθρού. Αυτό αρχικά απωθήθηκε, αλλά ο ερχομός και άλλων τουρκικών δυνάμεων ανάγκασε τους Έλληνες να υπο
χωρήσουν και να κλειστούν στην πόλη. Μέχρι την Πέμπτη, 5 Απριλίου, όλος ο τουρκικός στρατός είχε καταφθάσει έξω από τα τείχη, αναγκάζοντας τους Έλληνες να καταλάβουν τις καταλληλότερες οχυρές θέσεις στους πύργους. Το πρωί της επομένης, όλοι οι υπερασπιστές στρατιώτες της Πόλης βρίσκονταν στις θέσεις τους στα κάστρα, παρακολουθώντας από ψηλά τους Τούρκους να καταλαμβάνουν και αυτοί με την σειρά τους θέσεις για την πολιορκία. Ο βομβαρδισμός των τειχών άρχισε την ίδια μέρα, ενώ η ουσιαστική πολιορκία ξεκίνησε στις 7 Απριλίου.
Παρά τον όγκο του τουρκικού στρατού, οι Έλληνες αντιστέκονταν σθεναρά και με επιτυχία, τόσο στην ξηρά όσο και την θάλασσά, προκαλώντας μεγάλες απώλειες στον εχθρό, μαζί με την οργή του Σουλτάνου. Το πρώτο μεγάλο κτύπημα για τον Αυτοκράτορα υπήρξε η είσοδος των τουρκικών πλοίων στον Κεράτιο Κόλπο το πρωί της Κυριακής 22 ας Απριλίου. Η θλίψη και η υπερένταση μεταξύ των αμυνομένων, Ελλήνων, Βενετών και Γενουατών, αρχίζουν πλέον να γίνονται αισθητές, οι οποίες εργάζονταν για λογαριασμό των Οθωμανών. Η διαπίστωση ότι δεν θα ερχόταν βοήθεια από τον έξω χριστιανικό κόσμο, τα ρήγματα των τειχών από τους βομβαρδισμούς, οι διανοίξεις υπονόμων, αλλά και η μεγάλη υπομονή και επιμονή των πολιορκητών, όξυναν τις εντάσεις. Το ηθικό του πληθυσμού το οποίο, κατά τις πρώτες ημέρες της πολιορκίας είχε δια-τηρηθεί ακμαιότατον άρχιζε σιγά σιγά να φθίνει, λόγω των εσωτερικών ερίδων και της υπεροχής του εχθρού, χωρίς όμως κανείς να διανοηθεί την παράδοση της Πόλης.
Το βασανιστικό όμως πέρασμα των ωρών της πολιορκίας επανέφερε και τις παλαιές προφητείες για το πάρσιμο της Κωνσταντινούπολη. Ο πρώτος χριστιανός Αυτοκράτορας της Βασιλεύουσας ήταν ο Κωνσταντίνος και ο τελευταίος έπρεπε να είχε το ίδιο όνομα, να λεγόταν δηλαδή Κωνσταντίνος. Όπως τώρα. Το ηθικό των αμυνομένων αρχίζει πλέον να κλονίζεται σοβαρά. Οι δεισιδαίμονες χριστιανοί άρχισαν να ερμηνεύουν τα διάφορα φυσικά φαινόμενα ως θεοσημίες, ενδεικτικά της δυσμένειας του Θεού προς αυτούς και της αμαρτωλής ζωής τους.
Η νύκτα της 22 ας Μαΐου φωτιζόταν από την πανσέληνο, ένα ολόγιομο φεγγάρι που φώτιζε όλη την Πόλη. Το ουράνιο όμως σημάδι που ακολούθησε γέμισε με τρόμο τις ψυχές των ανθρώπων της Κωνσταντινούπολης. Ενώ η ολοστρόγγυλη σελήνη ήταν για αρκετές ώρες γαλήνια, μουντή και σαν θαμπό κρύσταλλο, άρχισε σιγά σιγά να γεμίζει, να χάνει την λάμψη της και το σκοτάδι να καλύπτει το πρόσωπό της. Αυτή η έκλειψη της σελήνης προκάλεσε απόλυτο σκοτάδι για τρεις ώρες. Οι Έλληνες τότε θυμήθηκαν άλλη μία παλιά προφητεία, ότι δηλαδή η Πόλη δεν θα έπεφτε ποτέ, όσο το φεγγάρι θα φώτιζε τον νυκτερινό ουρανό της. Οι φαντασιόπληκτοι και απλοϊκοί χριστιανοί δεν μπόρεσαν να καταλάβουν εκείνο το φυσικό φαινόμενο, ερμηνεύοντάς το ως το μεγάλο σημείο της έλευσης της πτώσης της Βασιλεύουσας, αποθαρρύνοντας τους υπερασπιστές της.
Οι δραματικές όμως στιγμές συνεχίσθηκαν και τις επόμενες ημέρες. Την 24 η Μαΐου, οι χριστιανοί έκαναν μία νέα λιτανεία προς την Παναγία, ζητώντας το έλεός Της, περιφέροντας την άγια εικόνα Της στους δρόμους της πόλης, επάνω στους ώμους τους. Όσοι από τους μαχητές των τειχών κατάφεραν να φύγουν από τις θέσεις τους, ενώθηκαν με το χριστεπώνυμο πλήθος, ζητώντας την μεγάλη βοήθειά Της απέναντι στην βία του απίστου κατακτητή.
…Έτσι, οι από καιρό βεβαρημένοι από την αγωνία, την οδύνη, την ένταση, την θλίψη, τον πόνο και την στέρηση Έλληνες δεν μπόρεσαν να αντέξουν. Η Θεϊκή Βούληση παρέδωσε, την αποφράδα εκείνη ημέρα, την Τρίτη 29 Μαΐου 1453, την μεγάλη πρωτεύουσα της Ανατολής, την «Νέα Ρώμη», την «Magna Urbs», την «Βασιλίδα των Πόλεων», την «Regia Civitas», την «Βασιλεύουσα», την «Νέα Σιών», την «θεοφύλακτη και θε-οπρόβλητη Πόλη της Οικουμένης», τον «οφθαλμό και την καρδιά της γης», την «κορωνίδα των πόλεων», την Κωνσταντινούπολη, στους απί-στους.
