Του Γιάννη Δαμάρη
Έρευνα καταγραφή οχυρό ΠΕΡΙΘΩΡΙ, υψίπεδο κάτω Νευροκοπίου
Έτος κατασκευής 1936-1941.
Το Οχυρό Περιθώρι βρίσκεται πλησίον του χωριού Περιθώρι Δράμας με αποστολή την απαγόρευση κινήσεων εχθρικών δυνάμεων προς την διάβαση κάτω Βροντού σε συνδυασμό με τα γειτονικά οχυρά ο κύριος εξοπλισμός του ήταν 18 πυροβόλα, δύο όλμοι και τρία αντιαρματικά 37 χιλιοστών.
Το Περιθώρι δεν είναι από τα γνωστά οχυρά, και αρκετός κόσμος δεν το ξέρει. Όμως αποτελεί το κορυφαίο παράδειγμα αντίστασης των Ελλήνων στη γραμμή Μεταξά εναντίον των Γερμανών εισβολέων .
Οι Γερμανοί τον Απρίλιο του 1941 είχαν λυσσάξει να το πάρουν και το λόγο αυτό θυσίασαν δυσανάλογα μεγάλο αριθμό ανδρών. Το αποκορύφωμα της προσπάθειας τους ήτανε στις 7 Απριλίου, την δεύτερη μέρα της γερμανικής εισβολή, όταν ένας ολόκληρος λόχος κατάφερε να μπει μέσα στην στοά του οχυρού της διμοιρίας Δ. Επρόκειτο για τον 5ο Λόχο του 105 Συντάγματος της 72ης Μεραρχίας .
Οι περισσότεροι από τους άνδρες του γερμανικού λόχου σκοτώθηκαν μέσα στο Περιθώρι και έξω από αυτό. Ο λόχος ΑΦΑΝΙΣΤΗΚΕ .Ο διοικητής του λοχαγός, τραυματίστηκε σοβαρά μέσα στο Περιθώρι , συνελήφθη αιχμάλωτος και πέθανε μέσα στο ιατρείο του οχυρού. Το ΠΕΡΙΘΩΡΙ δεν ΚΑΤΕΛΗΦΘΗ , και παραδόθηκε στις 10 Απριλίου 1941 μετά από συνθηκολόγηση πρωτοκόλλου της χώρας διότι τα ναζιστικά στρατεύματα είχαν περάσει στην Ελλάδα από την Γιουγκοσλαβία και είχαν φτάσει στην Θεσσαλονίκη.
Έξω από το χωριό Περιθώρι στο υψίπεδο του Κάτω Νευροκοπίου, στη θέση του οώνυμου οχυρού έχει στηθεί ένα μνημείο προς τιμήν της εποποιίας που έλαβε χώρα εκεί τον Απρίλιο του 1941. Σε μια απέριτη πλάκα αναγράφεται: «Εδώ τον Απρίλιο του 1941 λίγοι Έλληνες σταμάτησαν τη θύελλα που σάρωσε την Ευρώπη».
