Πολιτισμός Τελευταία Νέα

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΩΤΟΥΛΑΣ (1956 – 4 ΜΑΡΤΙΟΥ 2017): 72 ΟΛΟΚΛΗΡΟΙ ΜΗΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΦΥΓΗ ΤΟΥ

Του Θανάση Μουσόπουλου

    Ήταν 4 του Μάρτη στα 2017 όταν ξαφνικά από τούτη τη ζωή έφυγε ο φίλος ποιητής και συνοδοιπόρος στον πολιτισμό, στο Δίκτυο Λόγου και Πράξης, στο Μονοπάτι της Ζωής, ο Γιώργος Κωτούλας.

  Τα βότσαλα που έριξε στη λίμνη της Ζωής και της Τέχνης ο Γιώργος Κωτούλας δεν πήγαν χαμένα.

  Τη γνωριμία μου με τον Γιώργο Κωτούλα την οφείλω στην ποίηση και στον εκδότη Μιχάλη Σπανίδη που το 2010 εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τον τίτλο «2 φράσεις Άγραφες». Από κει  ξεκίνησαν  όλα, και βέβαια, το Δίκτυο Λόγου και Πράξης, που μας χάρισε πολλές χαρές και πολλές πίκρες…

     Ενταγμένος ο Γιώργος Κωτούλας στην πλούσια ποιητική και γενικότερα λογοτεχνική παράδοση της Ξάνθης, απέδειξε με τον καλύτερο τρόπο ότι η παράδοση είναι ζώσα και διαρκής. Κοντά στους παλιότερους και παλιότερες δημιουργούς, η Ξάνθη αναδεικνύει και αγκαλιάζει όσους/όσες αφοσιώνονται σε όλα τα είδη έκφρασης και δημιουργίας.

   Σε όλη την ποιητική του διαδρομή  ο Γιώργος μιλούσε με σύμβολα και εικόνες για τον άνθρωπο της εποχής μας, και μάλιστα τον Έλληνα της κρίσης. Με ειλικρίνεια και αμεσότητα. Συλλαμβάνει την ουσία του κοσμικού γίγνεσθαι με φιλοσοφική ενάργεια, με λαοσοφική διαίσθηση, όπως ήδη από την πρώτη ποιητική του συλλογή είχα διαπιστώσει και διατυπώσει.

   Ο Γιώργος Κωτούλας γεννήθηκε το 1956 στο Μικρόβαλτο Κοζάνης και από το 1982 έζησε μόνιμα στην Ξάνθη, παντρεμένος με την Ευγενία Τζατζίδου και πατέρας του μονάκριβου Αντώνη.  Σπούδασε στο τμήμα Τοπογράφων – Γεωμετρών του  ‘Ευκλείδη’ Θεσσαλονίκης.  Εργαζόταν  στη Δ.Ε.Υ.Α. Ξάνθης. Ιδρυτικό μέλος και Πρόεδρος του Συλλόγου Ατόμων Χρηζόντων Ειδικής Θεραπείας. Ιδρυτικό και βασικό μέλος του Δικτύου Λόγου και Πράξης.

  Το 2010 κυκλοφόρησε η πρώτη του ποιητική συλλογή «Δύο φράσεις Άγραφες». Την ίδια χρονιά εκδόθηκε η δεύτερη συλλογή «Μεταξύ ακαθάρτου και γάργαρου». Το Φλεβάρη του 2012 εκδόθηκε «Η Κραυγή». Τέταρτη συλλογή το 2013 «Ασύνδετοι παφλασμοί». Την ίδια χρονιά εκδόθηκε η ποιητική συλλογή «Τρεκλισμένα βήματα». Το 2015 παρουσίασε το θεατρικό έργο «Οι δύο όψεις ενός  Καπνόφυλλου – Ξάνθος και Ξανθίππη», το οποίο παρουσίασε το Γυμνάσιο Σμίνθης με σκηνοθεσία της Δήμητρας Κατάκη. Πολλοί στίχοι του επίσης έχουν μελοποιηθεί. Ετοίμαζε δίσκο με τραγούδια ζεϊμπέκικα σε δικούς του στίχους. Η τελευταία του δημόσια απαγγελία ήταν το Δεκέμβριο 2016 στην εκδήλωση του Δικτύου Λόγου και Πράξης στη Χρυσούπολη για τον Μάνο Χατζιδάκι, όπου απάγγειλε το ποίημά του για τον Μάνο.  Ήταν ένας δημιουργικός και δοτικός άνθρωπος, που αγαπούσε την Ξάνθη και τον άνθρωπο.

   Το 2018 οι Γραφικές Τέχνες «Δαλακάκη» εξέδωσαν «τιμής ένεκεν» τη συλλογή «Βελασμοί Ονείρων», που είχε ολοκληρωθεί αρχές του 2016. Το 2018, επίσης, με επιμέλεια Θανάση Μουσόπουλου εκδόθηκε από το Δημοτικό Ραδιόφωνο Ξάνθης Όμορφη Πόλη 89,9 «Ποιητικό Ανθολόγιο Γιώργου Κωτούλα in memoriam …” καθώς και ένα τεύχος με τίτλο «Η ποίηση του Γιώργου Κωτούλα» (2015/18) με τα κείμενά μου που αναφέρονται στις εκδόσεις του Γ. Κωτούλα (2010-15).

  Τιμώντας τη μνήμη και την προσφορά του στην Ξάνθη – και όχι μόνο – θα παραθέσω πρώτα τρία ποιήματα, ως μικρό δείγμα από το πλούσιο ποιητικό έργο του.

Το χρέος

Ψάχνω να βρω δυο φράσεις άγραφες / να σας τις γράψω, να μη χρωστώ / να είναι απλές και ευκολοδιάβαστες / έτσι νομίζω μονάχα θα λυτρωθώ.

Ψάχνω να βρω δρόμους αδιάβατους / να σας τους δείξω και να χαρώ / και αν βρω το γέλιο σε κόμπους άλυτους / να σας το στείλω μαζί με την ηχώ

Η Κραυγή

ταξίδι προς τον πυρήνα / η κραυγή των σπηλαίων. / Κλίμακα χωρίς τελειωμό. / Κατακρήμνιση και σύγκρουση / στο δίσακο του εμφυλίου. / Ο τρόμος εισβολέας στα δικά μου έγκατα / καταπλακώνει τη δική μου κραυγή […]

Βοηθείστε με.  / Πρέπει η κραυγή μου να βγεί. / Δεν τη θέλω πυρκαγιά στα σωθικά μου. / Δεν τη θέλω στρογγυλοκαθισμένη.

Πρέπει να της δώσω οξυγόνο να αναπνεύσει. / Να την στείλω σε αυτιά να ακουστεί. / Φως να διαβαστεί έστω και διασπώμενο. / Συντροφιά για να συμπορευτεί σε αέρα και κύματα […]

Βοηθείστε με. / Να σταματήσω το πάγωμά μου, που φέρνει αδιαφορία. / Το σάστισμά μου, που καθηλώνει την κίνηση. / Τη βουβαμάρα μου, που σκοτώνει το τραγούδι.

Δώστε μου χώρο να ζήσω μαζί σας. / Πριν το ποτό του τάφου απλώσει το μαγνήτη του.

Πριν αυξηθούν τα αδελφοκτόνα μνημεία, / έχοντας για στέφανα κατάθεσης τα ματωμένα ακανθωτά. / Πριν παγώσει η εικόνα / με τη σταγόνα του αποστάγματος στον αέρα.

Σειρήνα η έκτη αίσθηση.

Το κολύμπι ανάμεσα στους καρχαρίες. / Γρηγορείτε. / Στην κιβωτό μία μία οι αισθήσεις. / Χωρίς απουσία και οι μούσες. / Τα ρήματα ζω και υπάρχω με τον χρόνο του μέλλοντος. / Ιδανικά, ιδεώδη, ιερά και όσια. / Σημαιοφόρος το αίσθημα ευθύνης.

  Ολοκληρώνοντας τον μικρό αυτόν περίπατο, θα ακούσουμε τον Γιώργο Κωτούλα σε ένα απόσπασμα από Χαιρετισμό του  στην ποιητική βραδιά στις 11 Σεπτεμβρίου  2015 εκ μέρους του Δικτύου Λόγου και Πράξης:

«ΤΟ ΤΡΙΠΤΥΧΟ ΠΟΙΗΣΗ – ΠΟΙΗΜΑ – ΠΟΙΗΤΗΣ»

 « […] Ο πιο μεγάλος ποιητής είναι ο δημιουργός μας και το πιο ωραίο ποίημα είναι ο κόσμος μας κομμάτι του οποίου είναι και ο πλανήτης μας.

Ο καθένας από μας ένα εξαιρετικό ποίημα μα ταυτόχρονα και ένας ποιητής.

Σα διαβάσω το ποίημα σου / μη λησμονήσεις να το διαβάσεις κι εσύ / με τα μάτια μου και την ψυχή μου / τότε θα πω / διάβασα έναν ποιητή / που στα μάτια του τρέχει το δάκρυ μου / στο πρόσωπο του λάμπει το χαμόγελό μου / στην καρδιά του ακούγονται οι χτύποι της δικής μου καρδιάς / τότε θα πω. / Είμαι εγώ. / Είμαι κι εγώ.

   Κλείνοντας θα πω το εξής: Κάποτε έγραψα ένα ποίημα για τον Μάνο Χατζιδάκι. Εκεί υπάρχει η φράση: «Γκάτσος Σεφέρης, Ελύτης , και Σικελιανός , Γιάννης Τσαρούχης και της Ξάνθης μας ο γιός». Όλοι τους μεγαλούργησαν γιατί μεταξύ τους υπήρχε  η παρέα , ο σεβασμός η ευγενής άμιλλα και μια πλούσια γλώσσα. Στα ανταμώματά τους ο καθένας ρωτούσε να μάθει τις δημιουργίες των άλλων, παρουσιάζοντας στην συνέχεια τις δικές του. Αυτό δεν γίνεται σήμερα τουλάχιστον στο βαθμό που γινόταν τότε. Η δε γλώσσα από πλούσια έγινε φτωχός συγγενής. Έτσι χάνουμε όλοι μας. Μαζί μας χάνει και η δημιουργία, γιατί δυσκολεύεται να ταΐσει το παρόν και περισσότερο να προικίσει το  μέλλον».         

*

  Είμαι πολύ συγκινημένος από τη διαρκή παρουσία και προσφορά του Γιώργο Κωτούλα. Αυτούς τους  εβδομήντα δύο μήνες δεν υπάρχει μέρα που να μην τον φέρνω στο μυαλό μου. Στα κουτσά βήματά μου. Έχω βαθιά χαραγμένο και το ποίημα που μας χάρισε:

Ανθρώπων έργα

Με ταξίδι σε ούριο άνεμο / και με μια σακοράφα στα χέρια του Θανάση, / θα ραφτεί το βιβλίο “Ανθρώπων έργα” σελίδα, σελίδα, / μιας και τα καραγάτσια πριν καιρό / έριξαν στο χώμα τις ξεραμένες φούσκες, / σα μας είδαν αδιάφορους για τα δάκρυά τους.

[ Στη συνέχεια αναφέρεται στον Αντώνη, στον Μιχάλη, στον Θάνο, στον Τριαντάφυλλο, στον Δημήτρη, στον Κώστα και στ’ άλλα παιδιά]

Σελίδα, σελίδα Θανάση / θα ράψεις τα φτερά στον αετό, / τις ημέρες με τον ήλιο, / τις νύχτες με το ολόγιομο φεγγάρι και τ΄ άστρα. / Θα ράψεις τα πρόσφορα φτιάχνοντας ψωμί. / Σελίδα, σελίδα.

  Γιώργο,  τα βότσαλα που έριξες στη λίμνη της Ζωής και της Τέχνης δεν πήγαν χαμένα.

ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ

ΞΑΝΘΗ, 3 ΜΑΡΤΙΟΥ 2023

Σχετικά Άρθρα