“Δεκέμβρη μου, με πάγωσες / και πώς να ξεπαγώσω;
Μήνα μου σαρακοστιανέ / καλέ, Χριστουγεννιάτη!”
Οι φυσικές συνθήκες, οι εργασίες και οι εμπειρίες του λαϊκού ανθρώπου καθορίζουν το περιεχόμενο και αυτού του μήνα: οι εμπειρίες αυτές μορφοποιούνται στο επίπεδο του πολιτισμού, γίνονται γιορτές, έθιμα, συμβολικές και λατρευτικές εκδηλώσεις, παροιμίες και τραγούδια. Το Δεκέμβρη λοιπόν η πρώτη λαϊκή παρατήρηση είναι το κρύο, που ήδη «αντριεύει» από τη γιορτή του αγίου Ανδρέα (του Αντριά) στο όριο με τον Νοέμβριο (30 Νοεμβρίου) και «βαρβαρώνει» στης Αγίας Βαρβάρας (4 Δεκεμβρίου): «Αγιά Βαρβάρα βαρβαρώνει, Άγιος Σάββας σαβανώνει» (αφού πέφτει το πρώτο χιόνι) «κι Άη Νικόλας παραχώνει» (τη φύση και τους ανθρώπους μέσα στο χιόνι). Τότε λοιπόν γιοτάζονται τα «Nικολοβάρβαρα» (4, 5 και 6 Δεκεμβρίου αντίστοιχα)· η δεύτερη εμπειρία του μήνα είναι το τέλος της σποράς («Δικέμβρης δίκια σπέρνε»).
Πολιτιστικό ημερολόγιο της ΦΕΞ «Λαϊκός πολιτισμός -Ξάνθη»
ΤΑ ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ ΤΟΥ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ
ΠΑΝΗΓΥΡΕΙΣ, ΓΙΟΡΤΕΣ ΚΑΙ ΔΡΩΜΕΝΑ
→ 4 ΔΕΚ ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ Ξάνθης παρεκκλήσιο Ι. Ν. Ακαθίστου Ύμνου Ξάνθης (Α’ Δημοτικό Σχολείο με προσφορά «βαρβάρας»)
→ 5 ΔΕΚ ΑΓΙΟΥ ΣΑΒΒΑ Σ Ι. Ν. Νέας Μορσίνης
→ 6 ΔΕΚ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Ξάνθης / Πόρτο Λάγος / Μαργαριτίου (εγκαταλειμμένο- αντάμωμα των χωριανών)
→ 9 ΔΕΚ ΑΓΙΑΣ ΑΝΝΗΣ Ξάνθης
→ 12 ΔΕΚ ΑΓΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ Κοσμητής
→ 15 ΔΕΚ ΑΓΙΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ Ξάνθης / Δαφνώνος
→ 16 ΔΕΚ ΑΓΙΟΥ ΜΟΔΕΣΤΟΥ (κατά ενορίες στους κτηνοτροφικούς οικισμούς γίνονται προσφορές)
→ 24 ΔΕΚ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ
