Επιστολές Τελευταία Νέα

Πριν πενήντα χρόνια… Οι πρώτες δημόσιες εμφανίσεις μου το 1972. Του Θανάση Μουσόπουλου

   Το 2022 γιορτάζω τα πενηντάχρονα της παρουσίας μου στα Γράμματα και στον Πολιτισμό. Στο σημερινό κείμενο θα αναφέρω κάποια στοιχεία από τη χρονιά του 1972.

     Στο αρχείο μου ένα φύλλο από τα παλιότερα με τίτλο πάντοτε: Ημερησία Εφημερίς Φωνή της Ξάνθης, είναι από το 2ο έτος – φ. 468 / 13 Ιανουαρίου 1972, ένα ρεπορτάζ με τίτλο «Τελετή επιδόσεως υποτροφιών» (μάλλον εγώ το έγραψα), για τις υποτροφίες του Συλλόγου Επικουρικών Υποτροφιών, με πρόεδρο την αείμνηστη και πολυαγαπητή μου Έλλη Πετροχείλου, στην οποία τόσα οφείλω! Αναφέρεται η επίδοση υποτροφιών σχολικού έτους 1971 – 1972 και η αφεντιά μου ως επί πτυχίω φοιτητής και επί σειρά ετών υπότροφος μίλησα και αναφέρθηκα «στην συμβολή της παιδείας και της καλλιέργειας στην προαγωγή του ατόμου και της κοινωνίας». Είναι από τις πρώτες δημόσιες εμφανίσεις μου και ομιλίες στο κοινό της Ξάνθης.

  Την περίοδο εκείνη τελείωνα τις σπουδές μου στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτέλειου Π.Θ., τμήμα Φιλοσοφίας, ορκίστηκα τον Μάρτη και μέσα στο καλοκαίρι παρουσιάστηκα στον Άραξο.

   Στο διάστημα που ήμουν στο Κέντρο Νεοσυλλέκτων κυκλοφόρησε το πρώτο μου βιβλίο «ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΙΔΕΩΝ ΤΟΥ ΝΙΤΣΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΑΝΟΗΣΗ ΚΑΙ Η ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ -ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΤΩΝ ΠΗΓΩΝ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ», έκδοση Θρακικών Χρονικών, Ξάνθη, 1972.  Στο πρώτο μέρος του Δοκιμίου εξετάζω την πρόσληψη του Νίτσε στην Ελλάδα, ενώ όσον αφορά τον Καζαντζάκη, στο Νιτσεϊκό Στάδιο εντάσσω τη Διατριβή του περί Νίτσε, στο Μετανιτσεϊκό Στάδιο την «Ασκητική», ενώ την «Οδύσεια» και τα μυθιστορήματά του τα θεωρώ Επιβεβαίωση της υπέρβασης του Νίτσε. Χαρά και τιμή μου, στον Άραξο, να λάβω ταχυδρομικά το πρώτο μου βιβλίο.

  Το δοκίμιο αυτό το συνέγραψα μετά από σχετική έρευνα και μελέτη των πηγών,  ενώ παράλληλα την ίδια περίοδο προετοιμαζόμουν για τις πτυχιακές εξετάσεις.

  Το διάστημα 1972 – 74, που υπηρετούσα τη θητεία μου στην Αεροπορία, στους τευχότομους του περιοδικού «Θρακικά Χρονικά» 29 και 30 (του 1972 και 1973) δημοσίευσα κάποιες εργασίες. Το περιοδικό το εξέδιδε ο φίλος και  Στέφανος Ιωαννίδης και ξαναπαρουσιάστηκε το 1972, μετά την αναστολή των εκδόσεων το 1967.

   Το 1972 επίσης έγραψα τις εργασίες που δημοσιεύθηκαν το 1974, ενώ ακόμη υπηρετούσα στην αεροπορία ως έφεδρος ανθυποσμηναγός, με τον τίτλο «Τρεις Σπουδές», Ξάνθη / Αθήνα 1974. Το βιβλίο είναι πολυγραφημένο και ο πλήρης τίτλος είναι: «Τρεις Σπουδές – Δοκίμια Φιλοσοφίας – Ψυχολογίας – Κριτικής », σελ. 51. Όπως σημειώνω: «Αφιερωμένα στο λογοτέχνη και φίλο Στέφανο Ιωαννίδη ακούραστο πνευματικό εργάτη της Ξάνθης».

  Στον Πρόλογο – Λίγα λόγια προς τον Αναγνώστη – γράφω ότι τα δοκίμια είναι γραμμένα το 1972, την ίδια εποχή που δημοσίευσα το πρώτο μου βιβλίο. Παραθέτω τους τίτλους:

1.    Ψυχολογικές και Κοινωνιολογικές απόψεις για το ρόλο του συμβόλου, σελ. 1-16. Εξετάζω το σύμβολο στη φιλοσοφία, στην ψυχολογία, στην τέχνη

2.    Κατευθύνσεις στη μελέτη του χαρακτήρα, σελ. 17 – 32. Σωματικοί, ψυχοσωματικοί, ψυχολογικοί τύποι.

3.    Δοκιμές κινηματογραφικής κριτικής, σελ. 33 -51.  Μιλώ για το ρόλο της κινηματογραφικής λέσχης στην κοινωνία, και παραθέτω τις εισηγήσεις μου το 1972 στην Κινηματογραφική Λέσχη της ΦΕΞ για τις Αγριοφράουλες του Μπέργκμαν, τους 7 Σαμουράι του Κουροσάβα και τις Διακοπές του κ. Υλό του Ζακ Τατί.

  Τα κείμενα και των τριών κεφαλαίων συνοδεύονται από παραπομπές και πηγές. Πέρα από το περιεχόμενο των δοκιμίων μου, δείχνουν τα ενδιαφέροντα και τις βάσεις εκκίνησης του έργου μου, ενώ οι δοκιμές κινηματογραφικής κριτικής είναι μια πρώτη παρέμβαση στα πολιτιστικά πράγματα της Ξάνθης, σε μια δύσκολη περίοδο.

    Δεν είναι καθόλου τυχαία η αφιέρωση τον Στέφανο Ιωαννίδη και στη ΦΕΞ γενικότερα που με στήριξαν από την αρχή της δράσης και παρουσίας μου.

   Να σημειώσω ότι το 1972 ήταν μια χρονιά που είχα αρκετές ζωντανές παρουσίες. Στέκομαι στις εισηγήσεις μου στην Κινηματογραφική Λέσχη της ΦΕΞ, σε μια δύσκολη εποχή. Πρόεδροι της ΦΕΞ το 1971 ήταν ο Ευάγγελος Λάμπρου και το 1972 ο Στέφανος Ιωαννίδης. Το 1971 είχε ιδρυθεί η Κινηματογραφική Λέσχη με την οποία συνεργάστηκα στενά. Όταν, μάλιστα,  αργότερα για δύο χρόνια βρισκόμουν στην Αθήνα έπαιρνα ταινίες από την Ταινιοθήκη και τις έστελνα με το ΚΤΕΛ.

  Κλείνω με μια ακόμη εισήγησή μου πάλι στη ΦΕΞ, στην κάτω αίθουσα του κτηρίου όπου σήμερα είναι το Σπίτι Πολιτισμού. Στο επάνω όροφο τότε λειτουργούσε η Δημοτική Βιβλιοθήκη με διευθυντή τον Στέφανο Ιωαννίδη.

   Παρουσίασα (δε θυμάμαι ακριβή ημερομηνία) την ποιήτρια Τασία Αδάμ στο κοινό της Ξάνθης. Πριν παραθέσω το κείμενο αυτής της παρουσίασής μου, θα πω δυο λόγια για τη δημιουργό. Αναζητώντας στοιχεία για την Τασία Αδάμ, βρήκα δημοσιεύσεις της λογοτέχνιδας Χρυσάνθης Ζιτσαία που ανάμεσα στα άλλα γράφει: «Στις αρχές του 1978 έφυγε από τη ζωή, σε προχωρημένη ηλικία, μια πνευματική γυναίκα από τη Μακεδονία. Η ποιήτρια, ηθοποιός, δοκιμιογράφος, Τασία Αδάμ».

  Γεννήθηκε στην Καβάλα, το 1935 στο τυπογραφείο Ελεύθερου Κήρυκος στην Καβάλα εξέδωσε την ποιητική συλλογή «Παθητικές Μελωδίες». Επίσης αναζητώντας βρήκαμε  ότι  προπολεμικά (1937) δημοσίευσε  σκόρπια ποιήματα στην «Πνευματική Ζωή». έδινε Ρεσιτάλ απαγγελίας και έπαιζε σκηνές από αρχαία δράματα.

*

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΑΣΙΑΣ ΑΔΑΜ ΣΤΗ ΦΕΞ (1972)

ΑΠΟ ΘΑΝΑΣΗ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟ

 «Η ακρόαση ποιητικών έργων, ως κοινωνική και αισθητική λειτουργία στην κλασική Ελλάδα, είχε πολυδιάστατη αποστολή: την γενική και ολόψυχη εναρμόνιση του ανθρώπου στην έννοια της ανθρώπινης ζωής και κοινωνίας.

  Τα μέσα του ποιητικού λόγου, που απλώνονταν σ’ όλων των μουσών τα βάθη, νομίζω ότι βασικά δίνονται με την όρχηση, τον χορό και τον λόγο, μ’ άλλα λόγια κατόρθωνε να εναρμονίσει την ψυχή και το σώμα όχι μόνο των εκτελεστών  – εκστάντων κατά τον Αριστοτέλη – αλλά και των θεατών που διδάσκονταν. Διδάσκομαι δε θα πει μου μαθαίνουν. Θα πει ανοίγω όλους τους πόρους της ψυχής και του νου μου να πάρω απ’ αυτά που μου προσφέρονται. Διδάσκομαι θα πει θέλω και διαλέγω. Αυτό άλλωστε κάνει και τον άνθρωπο ελεύθερο μέσα στην κοινωνία, αλλά και ελεύθερο ενώπιον του εαυτού του.

  Ας  ανοίξουμε τους πόρους της ψυχής μας να λάβουμε ό,τι μας προσφέρει η εκλεκτή και διάσημη καλλιτέχνης και λογοτέχνης κυρία Τασία Αδάμ».

*

  Αυτά τα γεγονότα συνδέονται με την έναρξη της παρουσίας μου στα Γράμματα και τον Πολιτισμό.

ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ

ΞΑΝΘΗ, ΜΑΪΟΣ 2022

Σχετικά Άρθρα