Ο γνωστός Δικηγόρος και Δημοτικός Σύμβουλος της αντιπολίτευσης στον Δήμο Τοπείρου κ. Βασίλης Χαραλαμπίδης κατά την πρόσφατη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου και κατά την συζήτηση της παραχώρησης ή όχι του ΧΥΤΑ στον Σύνδεσμο Διαχείρισης για επτά χρόνια έκανε την παρακάτω πολύ σημαντική εισήγηση. Η απόφαση θα παρθεί από τους συμβούλους εντός αυτής της εβδομάδας σε νέα συνεδρίαση.
Η εισήγηση του κ. Χαραλαμπίδη
Ένα μεγάλο, δύσκολο, πολύπλοκο και για πολλούς «αγνώστου ταυτότητας αντικείμενο».
Ένα τέτοιο ζήτημα καλούμαστε να διαχειριστούμε και να λάβουμε τις αποφάσεις μας. Αποφάσεις που θα έχουν αντίκτυπο στο κοντινό και στο απώτερο μέλλον. Αποφάσεις που γι΄ αυτό το λόγο θα πρέπει να είναι ορθές.
Ποιά είναι άραγε η ορθή απόφαση στο ζήτημα αυτό;
Ειδικότερα: Είναι ορθό να παραχωρήσουμε τον ΧΥΤΑ για επτά (7) χρόνια, όπως αιτείται ο Σύνδεσμος Διαχείρισης Απορριμμάτων, προκειμένου να υλοποιηθεί το εγκεκριμένο έργο αποκατάστασης και διάνοιξης νέας λεκάνης, ύψους 5.500.000 ευρώ;
Εκ πρώτης όψεως φαίνεται να είναι ορθή η απάντηση υπέρ της παραχώρησης.
Είναι όμως ορθή αυτή η απάντηση ή πρέπει να εξετάσουμε ενδελεχώς το θέμα και να διερευνήσουμε τυχόν άλλες παραμέτρους;
Με δεδομένο ότι ΚΑΝΕΙΣ ΔΕΝ ΘΕΛΕΙ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΣΤΗΝ ΠΟΡΤΑ ΤΟΥ, θα επιχειρήσω μια διερεύνηση του θέματος:
Κατά πρώτο λόγο, ας εξετάσουμε τα δεδομένα που έχουμε στον Δήμο μας:
Πριν από είκοσι χρόνια παραχωρήθηκε έκταση από την πρώην Κοινότητα Εξοχής, προκειμένου να δημιουργηθεί ο σημερινός ΧΥΤΑ Ξάνθης. Πράγματι το έργο υλοποιήθηκε, εκδόθηκε η σχετική άδεια λειτουργίας, ο ΧΥΤΑ δέχεται μέχρι σήμερα τα απορρίμματα του Νομού μας και μόνο του Νομού μας, ο Δήμος μας δεν ανησυχεί για το που θα εναποθέσει τα απορρίμματα των δημοτών του, έγιναν προσλήψεις στον Σύνδεσμο Διαχείρισης, από δημότες του, ως όρος της παραχώρησης, (θα μπορούσε να εισπράξει και αντισταθμιστικά οφέλη, αλλά αυτό είναι μια άλλη παράμετρος η οποία θα τεθεί επί τάπητος, αν συμφωνήσουμε στην παραχώρηση). Θα μπορούσαμε λοιπόν να πούμε ότι μέχρι σήμερα όλα βαίνουν καλώς.
Ένα άλλο δεδομένο είναι, ότι μέχρι σήμερα δεν υπάρχει ένας σωστός σχεδιασμός ή αν θέλετε δεν υπάρχει καθόλου σχεδιασμός για την διαχείριση των απορριμμάτων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο ή αν υπάρχει δεν έχει υλοποιηθεί. Αυτή η αδράνεια, ενδεχομένως να έχει βαριές επιπτώσεις στο μέλλον και να μας υποχρέωσει στην πληρωμή δισβάστακτων προστίμων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία επιτάσσει το κλείσιμο των εν λειτουργία ΧΑΔΑ και την άμεση υλοποίηση προγραμμάτων ορθής διαχείρισης των απορριμμάτων, όχι απλώς με απειλή, αλλά με επιβολή τσουχτερών προστίμων, ανερχομένων σε χιλιάδες ευρώ ημερησίως. Απ΄ ότι γνωρίζω υπάρχει ένας περιφερειακός σχεδιασμός, τον οποίο, ενδεχομένως, θα πρέπει να επανεξετάσουμε για να δούμε αν μπορεί να εφαρμοστεί αυτούσιος ή αν χρήζει τροποποιήσεων.
Ένα άλλο δεδομένο είναι η ΚΥΑ, η οποία ερήμην των Δημάρχων, ήτοι ερήμην της τοπικής κοινωνίας, επιβάλει όπως τα απορρίμματα του Δήμου Νέστου να αποθέτονται στον ΧΥΤΑ Ξάνθης, καθ΄ όσον ο εν λόγω Δήμος στερείται ΧΥΤΑ και ο υπάρχων ΧΑΔΑ θα κλείσει.
Επίσης έχουμε το αίτημα του Συνδέσμου για επταετή παραχώρηση, προκειμένου να υλοποιηθεί το εγκεκριμένο πρόγραμμα αποκατάστασης και επέκτασης του ΧΥΤΑ, ύψους 5.500.000€, για να δεχθεί απορρίμματα ΜΟΝΟ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΞΑΝΘΗΣ, όπως περιοριστικά αναφέρει. (Έρχεται σε αντίθεση με την ανωτέρω ΚΥΑ).
Υπάρχει επίσης και ο κίνδυνος, δεν ξέρω αν είναι ορατός, πραγματικός και άμεσα υλοποιήσιμος, να αφαιρεθεί από τον Σύνδεσμο η διαχείριση και η μεταφορά των απορριμμάτων και να ανατεθεί στην περιφερειακή ΔΙΑΜΑΘ. Τί θα γίνει σε μια τέτοια περίπτωση; Μήπως τότε τα απορρίμματα θα έρχονται ελεύθερα από όλη την Περιφέρεια;
Μετά από όλα τα ανωτέρω μου δημιουργούνται τα κατωτέρω, επιπλέον, ερωτήματα;
Θέλουμε να συνεχίσει ο ΧΥΤΑ την λειτουργία του όπως μέχρι σήμερα και να δέχεται απορρίμματα μόνο του Νομού Ξάνθης ή και άλλων νομών;
ΑΝ ΝΑΙ, μπορεί να συνεχίσει την απρόσκοπτη λειτουργία του, χωρίς να επιβαρύνει το περιβάλλον και για πόσο χρόνο ακόμη;
Μήπως απαιτούνται παρεμβάσεις; Αν ναι, τί είδους; Ποιό το κόστος υλοποίησης; Ποιός θα το επωμισθεί; Σε πόσο χρόνο θα υλοποιηθεί; Πόση ζωή θα δώσει στον ΧΥΤΑ;
Αν απαιτούνται παρεμβάσεις για την απρόσκοπτη λειτουργία του, αλλά δεν γίνουν, για διάφορους λόγους, τι συνέπειες θα υπάρξουν και σε ποιούς;
ΑΝ ΟΧΙ, (αν δηλαδή δεν θέλουμε την συνέχιση λειτουργίας του ΧΥΤΑ).
Ερωτάται:
Πού θα αποθέτει ο Δήμος μας τα απορρίμματα, αφού δεν έχουμε άλλο νόμιμο χώρο απόθεσης απορριμμάτων, πέραν της έλλειψης προσωπικού και υλικοτεχνικής υποδομής και με δεδομένο ότι δεν μπορούμε να λειτουργούμε ΧΑΔΑ;
Θα μπορούσαμε να τα μεταφέρουμε σε γειτονικούς νομούς; Έχουμε αυτή τη δυνατότητα και το δικαίωμα να το επιβάλουμε αν αρνηθούν; Αν, παρ΄ όλα ταύτα, υποθέσουμε ότι δεχθούν, ποιό θα είναι το κόστος μεταφοράς που θα επιβαρύνει τους δημότες και τι λένε οι δημότες για το όποιο κόστος;
Αν κλείσει ο ΧΥΤΑ, τι άλλο θα συμβεί, εκτός των ανωτέρω;
Θα πρέπει να αποκατασταθεί; Αν ναι ποιό το κόστος, Ποιός θα το υλοποιήσει; Με ποιά κονδύλια;
Αν πρέπει να αποκατασταθεί, είτε κλείσει είτε όχι, αλλά δεν γίνει αυτό, για διάφορους λόγους, τότε τι θα συμβεί; Θα έχουμε τα χιλιάδες ευρώ πρόστιμα; Θα έχουμε ποινικές κυρώσεις; Θα γίνει ΧΑΔΑ; (με ότι συνεπάγεται αυτό για την επιβολή χιλιάδων ευρώ προστίμων ημερησίως, πέραν των ποινικών κυρώσεων).
Εξετάζοντας από μια άλλη παράμετρο το θέμα, θέτω το εξής ερώτημα;
Μπορεί ο Δήμος Τοπείρου να λειτουργήσει τον ΧΥΤΑ μόνος του και άμεσα; Μπορεί ο Δήμος τον ΧΥΤΑ να τον μετατρέψει σε ΧΥΤΥ (δηλαδή σε χώρο υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων, η οποία επιτυγχάνεται μετά από επεξεργασία των απορριμμάτων και αποτελεί τον πλέον πρόσφορο και σύγχρονο τρόπο διαχείρισής τους.) Έχουμε τις γνώσεις; Έχουμε την οικονομική δυνατότητα; Έχουμε το απαραίτητο και αναγκαίο ανθρώπινο δυναμικό; Έχουμε την υλικοτεχνική υποδομή; Έχουμε την άδεια λειτουργίας; Μπορούμε να μπούμε σ΄ αυτή τη συζήτηση;
Ελπίζω να είναι στον σωστό δρόμο οι ανωτέρω σκέψεις μου και τα ερωτήματα που τέθηκαν, για να οδηγηθούμε στη λήψη ορθής απόφασης.
Ποιά είναι όμως η ορθή απόφαση; Την ορθή απάντηση θα την βρει ο καθένας μόνος του. Ας αποφασίσει λοιπόν ο καθένας μόνος του και ας αποφασίσει ορθά. Για να αποφασίσει όμως ορθά, πρέπει να έχει ορθή σκέψη και ορθή ενημέρωση.
Πέραν τούτων θα πρέπει να διερευνήσουμε αν μπορούμε να προχωρήσουμε σε ακύρωση της ΚΥΑ για τον εξής λόγο, πέραν των άλλων που θα ερευνηθούν και θα βρεθούν από την νομική υπηρεσία του Δήμου: Το πρόγραμμα επέκτασης κάνει λόγο για εναπόθηση 45.000 τόνων απορριμμάτων από τον Νομό Ξάνθης και μόνο. Με επιπλέον δεδομένο ότι ο Νομός Ξάνθης εναποθέτει ετησίως 45.494,30 τόνους (στοιχείο έτους 2013), ο ΧΥΤΑ δεν δύναται να δεχθεί απορρίμματα από άλλους Νομούς.
Πέραν των ανωτέρω κι επειδή, όπως αναφέρω στην αρχή του παρόντος, το θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων είναι μεγάλο, δύσκολο, πολύπλοκο και για πολλούς αγνώστου ταυτότητας αντικείμενο, θεωρώ πως αν δεν κατασταλάξουμε όλοι και δεν είμαστε έτοιμοι να λάβουμε την ορθή απόφαση, ας μην την λάβουμε στο παρόν δημοτικό συμβούλιο.
Τέλος και ασχέτως αν λάβουμε απόφαση, προτείνω την σύγκληση συμβουλίου στο οποίο θα συμμετάσχουν όλοι οι Δήμοι του Νομού μας, ο Σύνδεσμος, η Περιφέρεια, Περιβαλλοντικές οργανώσεις και οποιοσδήποτε άλλος εμπλεκόμενος φορέας, προκειμένου να διεξαχθεί μια συζήτηση για να δούμε που είμαστε, τι θέλουμε να κάνουμε, με ποιους τρόπους θα το κάνουμε και ο καθένας να εκθέσει τις απόψεις και τις προτάσεις του, σχετικά με την μελλοντική διαχείριση των απορριμμάτων και να χαράξουμε μια κοινή στρατηγική στο θέμα αυτό.
Εύλαλο 21 Νοεμβρίου 2014
Βασίλειος Χαραλαμπίδης
Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Τοπείρου
