Κείμενο Νίκος Βιδάλης
Ξεκινήσαμε από την Ξάνθη στη μία το μεσημέρι της Πέμπτης, παραμονή Χριστουγέννων. Το τούρκικο λεωφορείο της γραμμής Αθήνας – Κωνσταντινούπολης ήταν συνεπές στο ραντεβού του. Η πρώτη εντύπωση ήταν κάτι παραπάνω από καλή, αφού το όχημα ήταν πολυτελέστατο με ατομικές τηλεοράσεις και πολύ καλή εξυπηρέτηση. Ταξιδεύοντας από τον παλιό δρόμο, η πρώτη στάση, ύστερα από τα ελληνοτουρκικά σύνορα, έγινε στη Ραιδεστό, για καφέ και φαγητό. Ένα ευρώ ο καφές και περίπου τέσσερα ευρώ ένα πλήρες γεύμα. Έπειτα από συνολικά εφτά ώρες ταξιδιού, φτάσαμε στη «Βασιλεύουσα», ζαλισμένοι από τη μυρωδιά του μαζούτ, που καίνε για θέρμανση και κίνηση.
Χτισμένη στις όχθες του Βοσπόρου η Πόλη, βρίσκεται ακριβώς στην τοποθεσία που ιδρύθηκε η αρχαία πόλη Βυζάντιο το 667 π.Χ. από Μεγαρείς αποίκους. Η Κωνσταντινούπολη ιδρύθηκε το 324 μ.Χ. από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο τον Α΄(Μέγας) ο οποίος μετέφερε εκεί την πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Η σημερινή Πόλη, ξεπερνά σε πληθυσμό τα 15 εκατομμύρια κατοίκους, κάνοντάς την τη μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας και μία από τις μεγαλύτερες του πλανήτη.
Φτάνοντας στο Ταξίμ, στο κέντρο της Πόλης, στο Πέραν των Ελλήνων, αντιλαμβάνεσαι αμέσως την πολύβουη ζωή της. Στο δρόμο της ιστικλάλ, στον οποίον δεν έπεφτε «καρφίτσα» και το μόνο που έβλεπες ήταν ένα «ποτάμι» από κεφάλια, σε προϋπαντεί ο Ιερός Ναός της Αγίας Τριάδας, κάνοντάς σε να νοιώθεις ένα δέος, δεδομένου ότι βρίσκεσαι στο κέντρο του ισλαμισμού. Το ποτάμι του πλήθους στον κεντρικό πεζόδρομο «φουσκώνει» ώρα με την ώρα, ενώ τα καταστήματα παραμένουν ανοιχτά έως τις 12 τα μεσάνυχτα, ίσως και πιο αργά.
Η επόμενη μέρα ξημέρωσε Χριστούγεννα και φυσικά τίποτα στην Πόλη δε θύμιζε μία από τις μεγαλύτερες γιορτές της ορθοδοξίας. Ξεκινήσαμε με ταξί από το ξενοδοχείο, με προορισμό το Οικουμενικό Πατριαρχείο στο Φανάρι. Αφού πληρώσαμε τα πέντε ευρώ της αξίας της διαδρομής (απόσταση περίπου 5 χλμ.), φτάσαμε μπροστά στο Πατριαρχείο, με ανάμεικτα συναισθήματα. Ο κόσμος είχε ήδη πλημμυρίσει το στενό δρόμο μπροστά από το Πατριαρχείο. Για να μπεις μέσα, ούτε λόγος φυσικά. Λαοθάλασσα. Με το ζόρι άκουγες από έξω τη λειτουργία, αφού τα μεγάφωνα ήταν σε ιδιαίτερη χαμηλή ένταση. Οι περαστικοί Τούρκοι, καλά καλά δεν κατάλαβαν καν τι συνέβαινε. Μετά το τέλος της λειτουργίας και της ομιλίας του Οικουμενικού Πατριάρχη, πήραμε το ταξί και επιστρέψαμε στην πλατεία Ταξίμ, με τρία ευρώ αυτή τη φορά. Ύστερα, αποφασίσαμε να πάμε στην κλειστή αγορά, στο καπαλί τσαρσί. Κατεβήκαμε στον υπόγειο οδοντωτό, κάτω στην πλατεία Ταξίμ και με 0,75 ευρώ φτάσαμε στο παραθαλάσσιο Καμπατάς, απ’ όπου με άλλα 75 λεπτά και με τραμ αυτή τη φορά βρεθήκαμε έξω από τη μεγαλύτερη κλειστή αγορά της Τουρκίας. 4.000 μαγαζάκια με προϊόντα κάθε είδους, περιμένουν τον επισκέπτη, ο οποίος θαμπώνεται από τα την ποικιλία και τα χρώματα. Αναπόσπαστο κομμάτι στο καπαλί τσαρσί, είναι φυσικά τα παζάρια, τα οποία «δίνουν και παίρνουν» και μάλιστα τα περισσότερα γίνονται στην ελληνική γλώσσα, αφού οι μαγαζάτορες μιλούν βασικά ελληνικά.
Το απόγευμα, κατευθυνθήκαμε στην περιοχή του Έτιλερ, όπου βρίσκεται ένα από τα μεγαλύτερα εμπορικά κέντρα της Κωνσταντινούπολης, το «Άκμερκεζ». Καθαρά ευρωπαϊκού στυλ, βλέπεις την πολυτέλεια,
ενώ καταλαβαίνεις ότι εκεί ο κόσμος είναι κάπως αλλιώτικος. Οι τιμές είναι «τσιμπημένες» και σε κάποιες περιπτώσεις υψηλότερες από την Ελλάδα. Στις ακριβές συνοικίες της Πόλης, συναντάς ουρανοξύστες έως και 50 πατώματα, ενώ στις πιο λαϊκές, χαρακτηριστικό είναι οι στενοί δρόμοι και οι απλές κατοικίες.
Το βράδυ περπατήσαμε στον πεζόδρομο της ιστικλάλ, όπου εξακολουθούσε «να τρέχει το ποτάμι του κόσμου». Παρόλο την ασφάλεια που αισθάνεσαι, λόγω της ύπαρξης πολλών αστυνομικών και σε πολλά σημεία, οι φασαρίες μεταξύ παρεών είναι συχνές και πολλές φορές καταλήγουν στη βία. Κατευθυνθήκαμε στα στενά γύρω από την ιστικλάλ, όπου υπάρχουν αμέτρητα μαγαζιά κάθε είδους διασκέδασης. Ταβερνούλες, μπαράκια, καφετέριες και κάτι σαν μπουζούκια, βρίσκονται παντού. Αποφασίσαμε να πάμε στα μπουζούκια, στα λεγόμενα «τουρκ εβί», στα οποία παίζουν ζωντανή μουσική. Ο χώρος είναι συμπαθητικός, αν και στριμώχνεσαι λίγο στα τραπέζια, τα οποία είναι το ένα πάνω στο άλλο. Ευτυχώς οι ιδιοκτήτες του καταστήματος παρέβαιναν το νόμο περί απαγόρευσης του καπνίσματος, με αποτέλεσμα να καπνίζεις κανονικά, προσέχοντας τους τσιλιαδόρους, οι οποίοι θα ειδοποιούσαν σε περίπτωση εφόδου της αρμόδιας υπηρεσίας. Οι τιμές ήταν πολύ οικονομικές. Δύο ευρώ η μπύρα και τέσσερα ευρώ το ποτό. Τα ξημερώματα, φεύγοντας από το μαγαζί, διασχίσαμε και πάλι το ανθρώπινο ποτάμι, το οποίο τελικά δε σταματά να ρέει ποτέ.
Ο ήλιος ανέτειλε την ημέρα της επιστροφής στα πάτρια εδάφη. Ύστερα από τα τελευταία ψώνια, επιβιβαστήκαμε στο ταξί, το οποίο με περίπου 10 ευρώ και ύστερα από διαδρομή 25 χλμ. μας άφησε στο σταθμό λεωφορείων της Πόλης, απ’ όπου βρίσκεις μέσο, ακόμα και για κράτη της Μέσης Ανατολής.
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης παραμένει αγέρωχο στην παλιά ελληνική συνοικία του Φαναρίου. Ο Έλληνας επισκέπτης, πλημμυρίζεται από μνήμες, οι οποίες ξυπνούν, αντικρίζοντάς το, να στέκεται μπροστά στον Κεράτιο κόλπο. Λίγο πιο ψηλά, δεσπόζει η μεγάλη του γένους σχολή, πάνω στην οποία, τα σημάδια του χρόνου είναι ορατά.
Το ποτάμι του πλήθους στον κεντρικό πεζόδρομο της Ιστικλάλ «φουσκώνει» ώρα με την ώρα, ενώ τα καταστήματα παραμένουν ανοιχτά έως τις 12 τα μεσάνυχτα, ίσως και πιο αργά.
Απαγορεύεται διά ροπάλου το κάπνισμα σε κλειστούς χώρους στην Τουρκία. 32 ευρώ το πρόστιμο, σε αυτόν που καπνίζει. Καμιά σχέση με το ελληνικό πρόστιμο.
Στην Κωνσταντινούπολη των 12 εκατομμυρίων κατοίκων βλέπεις ενωμένους δύο κόσμους. Από τη μια οι ουρανοξύστες και από την άλλη τα χαμόσπιτα.
Γεωγραφικά
Η Κωνσταντινούπολη, διεθνώς γνωστή ως Ιστανμπούλ (τουρκ. İstanbul, IPA: [istambul]), είναι η μεγαλύτερη πόλη και λιμάνι της Τουρκίας. Συνιστά ταυτόχρονα κύριο πολιτισμικό, οικονομικό και βιομηχανικό κέντρο της χώρας. Με πληθυσμό περίπου 12 εκατομμύρια κατοίκων, αποτελεί μια από τις πολυπληθέστερες πόλεις του κόσμου. Η σημερινή τοποθεσία της Κωνσταντινούπολης κείται επί της αρχαίας πόλης Βυζάντιο, που έλκει την ονομασία της από τον Βύζαντα των Μεγάρων, ιδρυτή της πόλης το 667 π.Χ.. Είναι κτισμένη στις δύο πλευρές του Κερατίου Κόλπου (τουρκ. Haliç) στη νότια είσοδο του στενού πορθμού του Βοσπόρου που με μήκος περίπου 35 χλμ. συνδέει τη Μαύρη Θάλασσα (τουρκ. Karadeniz) στο βορρά με τη θάλασσα του Μαρμαρά στο νότο. Αποτελεί κατά αυτό τον τρόπο τη μοναδική πόλη στον κόσμο που βρίσκεται σε δύο ηπείρους, την Ευρώπη και την Ασία[2]. Η σύγχρονη πόλη χωρίζεται σε τρεις κύριες ζώνες που περιλαμβάνουν την παλαιά Κωνσταντινούπολη (τουρκ. Eminönü και Fatih), την περιοχή του Μπέηογλου (τουρκ. Beyoğlu) με τη συνοικία του Γαλατά και τον ομώνυμο πύργο, καθώς και το Σκούταρι (τουρκ. Üsküdar) μαζί με άλλα προάστια που βρίσκονται στην απέναντι ασιατική πλευρά του Βοσπόρου.
Η διαδικασία των Δημοτικών εκλογών
KADIR TOPBAS
Δήμαρχος Κωνσταντινούπολης
Κάποιος λογικά θα περίμενε τα τοπικά εκλογικά σώματα των δήμων να έχουν λόγο στην επιλογή των υποψηφίων που για τις τοπικές διοικήσεις. Όχι όμως στην Τουρκία. Όπως και στην περίπτωση των υποψηφίων για το βουλευτικό αξίωμα, έτσι και στις τοπικές εκλογές οι υποψήφιοι επιλέγονται και ανακοινώνονται από τους αρχηγούς των κομμάτων. Γι’ αυτό και το τουρκικό κοινό γίνεται μάρτυρας μιας διαρκούς μετακίνησης από κόμμα σε κόμμα πολιτικών που δεν τους γίνεται η χάρη να τους επιλέξει ο αρχηγός του κόμματός τους.
Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης
Η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης είναι μια πόλη που ορίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση για περίοδο ενός χρόνου στη διάρκεια του οποίου της δίνεται η ευκαιρία να επιδείξει την πολιτιστική της ζωή και την πολιτιστική της ανάπτυξη. Αρκετές Ευρωπαϊκές πόλεις έχουν χρησιμοποιήσει την χρονιά Πολιτιστικής Πόλης για να μεταμορφώσουν ολοκληρωτικά την πολιτιστική τους βάση, και κατ’ επέκταση την εικόνα τους στο διεθνή χώρο. Μόνο Ευρωπαϊκές πόλεις που ανήκουν σε κράτη μέλη της ΕΕ έχουν αποκτήσει μέχρι σήμερα τον τίτλο της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας. Ωστόσο το συμβούλιο της ΕΕ μπορεί να ορίσει μια πόλη από άλλο κράτος για μια χρονιά, αρκεί η απόφαση να ληφθεί ομόφωνα. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί και η Κωνσταντινούπολη, που έχει οριστεί Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Πρωτεύουσα για το 2010.
