Σύμφωνα με επιστολή του διδασκαλικού συλλόγου Ξάνθης: Το υπουργείο παιδείας στο πλαίσιο του εθνικού και κοινωνικού διαλόγου για την παιδεία στη διαρκή επιτροπή μορφωτικών υποθέσεων της βουλής- διαπιστώσεις, προτάσεις και χρονοδιαγράμματα υλοποίησης, στο θέμα:
Τύποι σχολείων, πρόταση 07: Δημόσια καταγραφή των προβλημάτων της μειονοτικής εκπαίδευσης και των τρόπων αντιμετώπισής τους και με σκοπό την αναβάθμιση του δημόσιου σχολείου στη Θράκη για τη μείωση της σχολικής διαρροής και την ένταξη της μειονότητας με τρόπο ουσιαστικό και δημοκρατικό έθεσε ως προτεραιότητα:
την πρόσληψη δεύτερου νηπιαγωγού στο δημόσιο νηπιαγωγείο με κριτήριο την εντοπιότητα ώστε να μπορεί να υποστηρίξει εκπαιδευτικά μαθητές τουρκόφωνους, πομακόφωνους ή ομιλούντες ρομανί και στην κατεύθυνση της αξιοποίησης της πολυετούς και συστηματικής εφαρμογής δράσεων για την ενίσχυση της ελληνομάθειας και την κοινωνική ένταξη των παιδιών της μειονότητας μέσα από το «πρόγραμμα εκπαίδευσης των παιδιών της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη. Προβάλλει μάλιστα ως επιχείρημα ότι η αποτελεσματική καταγραφή της μειονοτικής εκπαίδευσης και των τρόπων αντιμετώπισής τους θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την ικανοποίηση πάγιων αιτημάτων της μειονότητας, την άρση των εκπαιδευτικών ανισοτήτων και συνακόλουθα τη διαμόρφωση πολιτών με δημοκρατική συνείδηση.
Το ΙΕΠ με ένα λιτό δελτίο τύπου στις 21-02-2017, και χωρίς να κάνει καμία διάκριση των μελών της μουσουλμανικής μειονότητας, ανάλογα με τη γλώσσα και την καταγωγή (Τουρκόφωνοι μουσουλμάνοι, Πομάκοι, Ρομά), αναλαμβάνει την υλοποίηση πιλοτικού προγράμματος προσχολικής εκπαίδευσης σε νηπιαγωγεία που λειτουργούν σε αμιγώς μειονοτικούς οικισμούς της Θράκης. Το πρόγραμμα προβλέπει την πρόσληψη συνεργάτη/τριας, μέλους της μειονότητας (δίγλωσσου ατόμου) , πτυχιούχου ελληνικού ΑΕΙ με πιλοτική εφαρμογή για το υπόλοιπο της τρέχουσας σχολικής χρονιάς σε έξι νηπιαγωγεία, ενώ την επόμενη σχολική χρονιά θα αναπτυχθεί σε δώδεκα.
Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το ρόλο που διαδραματίζει η προσχολική αγωγή στην εκπαίδευση των παιδιών και η οποία δίκαια θεωρείται το θεμέλιο της εκπαίδευσης, αφού στη συγκεκριμένη περίοδο της ζωής του το παιδί μαθαίνει και αναπτύσσεται σε όλους τους τομείς: φυσικό, κοινωνικό, συναισθηματικό, αισθητικό και νοητικό.
Η προσχολική αγωγή λοιπόν στο χώρο της μουσουλμανικής μειονότητας καλείται να εκπληρώσει έναν ευρύτερης σημασίας αντισταθμιστικό ρόλο, εξισορροπώντας το έλλειμμα των γλωσσικών ερεθισμάτων και ακουσμάτων στην ελληνική, προετοιμάζοντας τους μαθητές για τη μετέπειτα σχολική τους σταδιοδρομία με ισοδύναμες προϋποθέσεις στις εκπαιδευτικές αφετηρίες.
Η ελληνική πολιτεία στο πλαίσιο της υποχρεωτικότητας της προσχολικής αγωγής, αλλά και της ισονομίας και ισοπολιτείας, ίδρυσε σε όλους τους μειονοτικούς οικισμούς νέα νηπιαγωγεία στα οποία γράφτηκαν και φοιτούν τα νήπια των μουσουλμάνων συμπολιτών μας, όπου τα νήπια μιλάνε την ίδια γλώσσα και δεν υπάρχει πρόβλημα στη μεταξύ τους επικοινωνία. Ακόμη, στο ίδιο πλαίσιο και σε πρακτικό επίπεδο, στην αρχή κυρίως της σχολικής χρονιάς, τα νήπια που έχουν φοιτήσει ως προνήπια αποτελούν τον άμεσο επικοινωνιακό συνεργάτη/διαμεσολαβητή για την επικοινωνία μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή, ρόλος που βοηθάει τα νήπια στην ανάληψη ευθύνης, ως μέλη ομάδας, και στη θετική αυτοεκτίμησή τους.
Εξάλλου η εμπειρία έχει αποδείξει ότι τα νήπια των δημόσιων νηπιαγωγείων σε αμιγώς μειονοτικούς οικισμούς ποτέ δεν αντιμετώπισαν προβλήματα προσαρμογής και κοινωνικοποίησης στο θεσμό του νηπιαγωγείου. Αυτό, μάλιστα, διαφαίνεται και από τον αριθμό των φοιτούντων μαθητών, πού από τη στιγμή της ίδρυσής τους παρουσιάζουν αυξητικές τάσεις και σε πολλούς οικισμούς μάλιστα να φοιτούν το 100% των παιδιών ανάλογης ηλικίας. Αξίζει, δε, να σημειωθεί ότι η ίδρυση αυτών των νηπιαγωγείων έγινε μετά από απαίτηση των γονέων του εκάστοτε οικισμού με πρωταρχικό σκοπό την καλύτερη εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας.
Η καλύτερη εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας των νηπίων που έχουν φοιτήσει σε δημόσιο νηπιαγωγείο σε σχέση με εκείνα που δεν έχουν φοιτήσει ποτέ και η ταχύτερη κατάκτηση των γλωσσικών μηχανισμών αποδεικνύεται περίτρανα από την κοινή αποδοχή και ομολογία όλων των εκπαιδευτικών που υπηρετούν στα δημόσια και μειονοτικά σχολεία.
Επιπρόσθετα, η ταυτόχρονη παρουσία συνεργάτη/τριας που γνωρίζει τη μητρική γλώσσα των παιδιών είναι δυνατό να προκαλέσει αντίθετα αποτελέσματα, ατονίζοντας την προσπάθειά τους για την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας, αφού ενδεχομένως, όπως είναι φυσικό, θα μεταχειρίζονται αυθόρμητα τη δική τους γλώσσα, επειδή θα τους είναι πιο οικεία.
Η ανακοίνωση, όμως, του ΙΕΠ, προκαλεί πολλά ερωτηματικά και εισάγει προβληματισμούς που έχουν να κάνουν τόσο με το χρόνο υλοποίησης του πιλοτικού προγράμματος, έχοντας διανύσει μάλιστα τα 2/3 περίπου της σχολικής χρονιάς, όσο και τη μη ενημέρωση των εκπαιδευτικών συλλόγων των νομών Ξάνθης και Ροδόπης, των νηπιαγωγών που υπηρετούν στις περιοχές αυτές, αλλά και των Σχολικών Συμβούλων καθ΄ύλην αρμόδιων για την εκπαιδευτική, μαθησιακή διδασκαλία, ως καθοδηγητικό και παιδαγωγικό όργανο. Επίσης, προκαλεί ερωτηματικά η αναγκαιότητα επιβολής ενός τέτοιου προγράμματος, από τη στιγμή μάλιστα που δεν υπήρξαν αιτήματα γονέων, καθώς και:
- Δεν διευκρινίζεται ο ρόλος του συνεργάτη, οι εργασιακές σχέσεις, η ειδικότητα και τα δικαιώματά του.
- Δεν διασφαλίζεται η πιστή εφαρμογή των διατάξεων που αναφέρονται στο ΠΔ 2ΟΟ/1998, όπως και των υπολοίπων ΥΑ σχετικά με το πρόγραμμα διδασκαλίας.
- Υποβαθμίζεται ο ρόλος της/του νηπιαγωγού, διότι τα παιδιά και οι γονείς θα απευθύνονται κυρίως στο συνεργάτη, λόγω της κοινής γλώσσας.
- Παρεμποδίζεται η παιδαγωγική αλληλεπίδραση του εκπαιδευτικού με τα νήπια.
- Δε ζητήθηκε η άποψη των νηπιαγωγών που υπηρετούν στις περιοχές αυτές.
- Δεν διευκρινίζεται επιστημονικά από πού απορρέει η παρουσία ενός τέτοιου συνεργάτη.
- Ποια θεωρείται η μητρική γλώσσα των παιδιών.
Χωρίς να παραγνωρίζουμε βέβαια τη σύγχρονη βιβλιογραφία που είναι αρκετά πλούσια σε έρευνες και μελέτες που αναφέρονται στα πλεονεκτήματα της διγλωσσίας και στα οφέλη ανάπτυξης της μητρικής γλώσσας των παιδιών, οφείλουμε όμως να εστιάσουμε στην εκπαιδευτική πραγματικότητα της Θράκης, ως ένας ευαίσθητος χώρος, λόγω της γλωσσικής ποικιλομορφίας, της πολιτισμικής ιδιαιτερότητας και της γλωσσικής ετερότητας των μελών που απαρτίζουν τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης.
Ο πολιτιστικός πλουραλισμός και η θρησκευτική ετερότητα αποτελούν δεδομένα στοιχεία στην καθημερινότητα των κατοίκων της Θράκης. Με τον ίδιο τρόπο οι συνάδελφοι νηπιαγωγοί της περιοχής, σέβονται απόλυτα αυτή τη διαφορετικότητα των μαθητών τους και εργάζονται με ζήλο, προκειμένου να μην αλλοιωθεί η πολιτισμική τους ταυτότητα, αλλά παράλληλα να νιώσουν Έλληνες πολίτες με ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις έναντι εκείνων της πλειονότητας.
Η «ένοχη σιωπή» όλων αυτών που οραματίζονται και πρωτοστατούν στην ίδρυση δίγλωσσων νηπιαγωγείων στη Θράκη, εγείρει πάμπολλα ερωτηματικά που χρήζουν απάντησης, ως προς την αξιοποίηση και εκμετάλλευση του συγκεκριμένου πιλοτικού προγράμματος προς την κατεύθυνση των δικών τους, αλλά και των έξωθεν κατευθυνόμενων συμφερόντων. Την ομογενοποίηση δηλαδή της μουσουλμανικής μειονότητας της Δυτικής Θράκης, με ενσωμάτωση των Πομάκων και Ρομά στους τουρκογενείς, αφού στις δηλώσεις τους μιλάνε για σωστή πρωτοβουλία, όπου τα παιδιά για να μάθουν καλύτερα τα ελληνικά πρέπει πρώτα να έχουν βοήθεια στην τουρκική γλώσσα.
Τα παιδαγωγικά επιχειρήματα για την υλοποίηση της πιλοτικής παρέμβασης στα νηπιαγωγεία της Θράκης αποτελούν απλά το περιτύλιγμα μιας επικοινωνιακής προσπάθειας για την αποδοχή αυτής και ενδεχομένως η παρουσία στην τάξη του συνεργάτη/τριας να αποτελέσει το Δούρειο ίππο για τη γενίκευση της τουρκικής γλώσσας ως μητρικής και να οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στη μετατροπή των νηπιαγωγείων από μονόγλωσσα σε δίγλωσσα, πάγιο αίτημα που γνωρίζουμε όλοι από πού διακινείται, και δεν αποτέλεσε ποτέ αίτημα της τοπικής κοινωνίας καθώς και αντικείμενο συζήτησης.
Έχοντας υπόψη ότι:
Γλώσσα και πολιτισμός είναι δύο έννοιες, οι οποίες συνυπάρχουν ως έμφυτα στοιχεία σε κάθε κοινωνία και ο καθένας έχει το δικαίωμα της διατήρησης της δικής του μητρικής γλώσσας, τις παραδόσεις, την κουλτούρα, την ιστορία και τον πολιτισμό του
Οι εκπαιδευτικοί αποδίδουν μεγάλη αξία στη διαφορετικότητα του καθενός
Εργάζονται στο σχολείο με βασική επιδίωξη την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης αλλά και τη δημιουργία κατάλληλων συνθηκών που θα ενδυναμώσουν τους δίγλωσσους μαθητές
Δηλώνουμε αντίθετοι με την πιλοτική παρέμβαση στα νηπιαγωγεία της Θράκης και θα υπερασπιστούμε την κάλυψη των μορφωτικών αναγκών όλων των νηπίων, το δημόσιο νηπιαγωγείο καθώς και όλους τους συναδέλφους που υπηρετούν σ΄αυτό.
Ζητούμε:
- Την απόσυρση του προγράμματος «Πιλοτικής Παρέμβασης στα νηπιαγωγεία της Θράκης» που ανακοινώθηκε από το ΙΕΠ και διεκδικούμε:
- Αναβάθμιση των κτιριακών εγκαταστάσεων και του παιδαγωγικού υλικού των νηπιαγωγείων
- 2χρονη δημόσια και δωρεάν προσχολική αγωγή
- Συστηματική κατάρτιση και συνεχή επιμόρφωση σε θέματα διαπολιτισμικής αγωγής
- Υλοποίηση προγραμμάτων επιμόρφωσης και εκμάθησης των μητρικών γλωσσών για τους εκπαιδευτικούς της περιοχής
- Λειτουργία δημόσιων και δωρεάν παιδικών σταθμών ή Κέντρων Δημιουργικής Απασχόλησης για παιδιά ηλικίας 2,5-4 ετών ώστε τα νήπια να βρίσκονται σε περιβάλλον πλούσιο σε ερεθίσματα και να εξοικειώνονται με την ελληνική γλώσσα πριν τη φοίτησή τους στο νηπιαγωγείο
- Μείωση της αναλογίας μαθητών 1/15 ανά νηπιαγωγό, σύμφωνα και με τις θέσεις του Κλάδου
- Μαζικούς διορισμούς για την κάλυψη όλων των αναγκών της δημόσιας εκπαίδευσης
- Αύξηση της οργανικότητας σε νηπιαγωγεία όπου φοιτούν αλλόγλωσσοι μαθητές
- Δημιουργία των αναγκαίων δομών της Ειδικής Αγωγής για την κάλυψη των αναγκών των παιδιών της μουσουλμανικής μειονότητας που έχουν ειδικές ανάγκες
Συμπερασματικά, κανείς δε μπορεί να αγνοήσει σήμερα τα νέα εκπαιδευτικά δεδομένα, που έχουν διαμορφωθεί και στη χώρα μας. Η αντιμετώπιση όμως των προβλημάτων μπορεί να γίνει μόνο με επιτυχία στα πλαίσια ενός ειλικρινούς διαλόγου, αλλά πάντα σε επίπεδο διαπολιτισμικής προσέγγισης και παιδαγωγικής. Μια παιδαγωγική με απώτερο σκοπό την καλλιέργεια και την προαγωγή αξιών, στάσεων και ιδανικών, που θα προάγουν και θα διαφυλάττουν την αμοιβαία κατανόηση και συνεργασία των ανθρώπων μέσα από τη συνύπαρξη και ανεξάρτητα από την προέλευσή τους.
Το σίγουρο είναι ότι κανείς δε μπορεί να αμφισβητήσει την αξία της προσχολικής αγωγής σ΄αυτά τα νηπιαγωγεία καθώς και το τεράστιο έργο που επιτελούν οι συνάδελφοί μας νηπιαγωγοί.
