Το Μάη 5 του μηνός 2015 παρουσιάστηκε στην Ξάνθη το νέο βιβλίο του Θόδωρου Γρηγοριάδη “Ζωή Μεθόρια” (εκδ. Πατάκη) σε πρώτη παρουσίαση. Να τι γράφει ο συγγραφέας στο fb: Καλημέρα σε όλους! Η πρώτη πανελλήνια για να μην πω -παγκόσμια!- παρουσίαση του μυθιστορήματος “Ζωή μεθόρια” θα γίνει στην Ξάνθη την επόμενη Τρίτη στο Βιβλιοπωλείο2. Βραδάκι στις 8. [στην Ξάνθη διαδραματίζεται και το μισό … βιβλίο…].
Το πεζογραφικό του έργο είναι γνωστό και αναγνωρισμένο. Προσωπικά τον θεωρώ ως έναν από τους πιο “λογοτεχνικούς” λογοτέχνες της εποχής μας. Εννοώ ότι γράφει όταν έχει κάτι να πει, αφηγείται συναρπαστικά και ο λόγος του είναι σύγχρονος και “καλός” με την κλασική έννοια του όρου. Δεν είναι τρέχων, είναι ρέων λόγος.
Είναι της περιοχής μας άνθρωπος, κοντοχωριανός, που δούλεψε εδώ, μας ξέρει και τον ξέρουμε. Στα γραπτά του δεν ξεχνά τα μέρη του και δεν μας ξεχνά.
Λίγα λόγια για τη ζωή και το έργο του:
Ο Θεόδωρος Γρηγοριάδης γεννήθηκε το 1956 στο Παλαιοχώρι Παγγαίου Καβάλας. Σπούδασε Αγγλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, δίδαξε αγγλικά στη δημόσια εκπαίδευση και συνεργάστηκε με τη Δημόσια Βιβλιοθήκη Σερρών οργανώνοντας λογοτεχνικά σεμινάρια. Το πρώτο του μυθιστόρημα, “Κρυμμένοι άνθρωποι”, κυκλοφόρησε το 1990 και έκτοτε έχουν εκδοθεί δέκα μυθιστορήματα, δύο συλλογές διηγημάτων και μία νουβέλα. Το “Παρτάλι” μεταφράστηκε στα γαλλικά και ανέβηκε ως θεατρικός μονόλογος στο Φεστιβάλ Αθηνών και η νουβέλα “Δεύτερη γέννα” στο Φεστιβάλ Φιλίππων. Τα βιβλία του είναι: «Κρυμμένοι άνθρωποι» (1990) «Ο αρχαίος φαλλός» (1991), «Ο Ναύτης» (1993), «Ο χορευτής στον ελαιώνα» (1996), «Τα νερά της Χερσονήσου» (1998) , «Το Παρτάλι» (2001), «Έξω από το σώμα» (2003), «Αλούζα, Χίλιοι και ένας εραστές» (2005), «Χάρτες» (2007), “Δεύτερη γέννα (2009), “Ο παλαιστής και ο δερβίσης” (2010), “Το μυστικό της Έλλης” (2012) και “Ζωή μεθόρια” (2015).
Το πρώτο του βιβλίο – και το πρώτο του που διάβασα είναι το «Κρυμμένο Άνθρωποι». Φέτος συμπληρώνονται 25 χρόνια παρουσίας στα εκδοτικά πράγματα.
Σε σχετική ερώτηση του Δημήτρη Τερζή για τη σημασία αυτής της πορείας ο συγγραφέας λέγει: «Μεγάλο το ταξίδι, γεμάτο περιπέτειες και δεκατρία βιβλία. Κατά σύμπτωση οι «Κρυμμένοι άνθρωποι» είναι επίσης μια ιστορία της μεθορίου. Το ίδιο και η «Ζωή μεθόρια». Ανάμεσα στη Βόρεια μεθόριο και τη Νότιο παρεμβάλλονται οι ζωές των ηρώων μου, οι αναγνώστες, η διαμόρφωση του συγγραφικού προφίλ. Στον συγγραφέα απομένει η εμπειρία, στον άνθρωπο η ωριμότητα. Σίγουρα, το γράψιμο επηρέασε και τη δική μου ζωή, όπως και αντίστροφα. Ανάμεσα στην καθημερινότητα και τη μυθοπλασία έχτισα γέφυρες που ελπίζω να αντέξουν στο πέρασμα του χρόνου».
Η «Ζωή Μεθόρια» μας πάει στη δεκαετία του ογδόντα, με την νέα πολιτική πραγματικότητα, ελπίδες και ανατροπές. Είναι, κατά τη γνώμη μου, το πιο ‘πολιτικό’ βιβλίο του Γρηγοριάδη, με άμεσες και όχι έμμεσες αναφορές. Τώρα που έκλεισε ο κύκλος εκείνης της δεύτερης μεταπολίτευσης, καθώς βρισκόμαστε ούτως ή άλλως στην αρχή μιας τρίτης αφετηρίας, η μεθόρια ζωή αποκτά όχι μόνο χωροχρονικό αλλά και πολιτικό στίγμα.
Ας δώσουμε το λόγο στο Θοδωρή για να μας πει τις απόψεις του. Η Ζωή μεθόρια, όπως ο ίδιος ο συγγραφέας εξήγησε μιλώντας στο «Βήμα» από το πατρικό του σπίτι στο Παλαιοχώρι Παγγαίου του Νομού Καβάλας, αποτελεί μιαν ανεξάρτητη συνέχεια από Το Παρτάλι (2001) καθώς σε εκείνο το μυθιστόρημα για το πολύχρωμο περιθώριο της Θεσσαλονίκης στη δεκαετία του 1970 η Ζωή ήταν μία από τις βασικές ηρωίδες. «Στο “Παρτάλι” είχα σταθεί πολύ στα στοιχεία που διαμορφώνουν τον χαρακτήρα ενός ατόμου, τα στοιχεία εκείνα που το οδηγούν στην προσωπική του απελευθέρωση. Σήμερα φαίνεται ότι λίγο-πολύ τα έχουμε ξεπεράσει αυτά. Τώρα πια το να γράψει κανείς για έναν παρενδυτικό χαρακτήρα ή μια ομοφυλοφιλική σχέση λ.χ. ανήκει στη σφαίρα του αυτονόητου εν πολλοίς. ΄Εχω την αίσθηση ότι επανέρχεται το πολιτικό, και στην καθημερινότητα και στη μυθοπλασία. Βρίσκω πλέον πιο γοητευτικό το να σκεφτόμαστε πιο πολιτικά, εννοώ πιο συλλογικά, από το να σκεφτόμαστε πιο προσωπικά. Δεν αρκεί πλέον, αν είσαι συγγραφέας, να σε απασχολεί μόνο το γεγονός ότι η ηρωίδα σου δεν έχει γκόμενο, ας πούμε. Πρέπει να σε απασχολεί και τι ενδεχομένως ψηφίζει η ηρωίδα σου» είπε ο Θεόδωρος Γρηγοριάδης.
Το βιβλίο έχει σκηνές στην Καβάλα, στην Ξάνθη, στον Έβρο. Πολύ ενδιαφέρουσες περιγραφές στο ανθρωπογενές / οικιστικό, αλλά και στο φυσικό περιβάλλον. Αν ήθελα να ξεχωρίσω κάποιες σελίδες, θα ανέφερα τα σχετικά με τη γέφυρα Πολυάνθου και όσα διαδραματίζονται στην πέριξ περιοχή. Είναι ένα τέλειο πάντρεμα όλων των επιπέδων πραγματικότητας.
Αν ήθελα να μιλήσω για την εικοσιπεντάχρονη πορεία του, θα έλεγα αυτό ότι κατάφερε – ξεκίνησε από τέλεια αίσθηση του λόγου – να συμπυκνώσει το λόγο του αυτό. Νομίζω ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα του λόγου είναι η οικονομία και οι όγκοι. Ο Θεόδωρος Γρηγοριάδης τα κατάφερε. Χαίρομαι και συγχαίρω.
Ξάνθη, Ιούνιος 2015
