Συνέντευξη του Ηλία Κουσκουβέλη
(*) Καθηγητή Διεθνών Σχέσεων
Κύριε Καθηγητά, οι ανακατατάξεις στο εσωτερικό της Τουρκίας και της Ελλάδας τα τελευταία χρόνια πιστεύετε ότι θα επηρεάσουν ευμενώς ή δυσμενώς τις ελληνο-τουρκικές σχέσεις;
Η Τουρκία επί του παρόντος βλέπει αφ’ υψηλού την Ελλάδα, θεωρώντας, όπως γράφει ο Νταβούτογλου στο βιβλίο του Το στρατηγικό βάθος, ότι ένας πυγμάχος βαρέων βαρών (βλ. Τουρκία) δεν μπορεί να ανταγωνίζεται με κάποιον των ελαφρών κατηγοριών (βλ. Ελλάδα). Επί του παρόντος η μεγαλεπήβολη εξωτερική πολιτική Ερντογάν/Νταβούτογλου θέλει την Τουρκία να ασχολείται με τα σημαντικότερα θέματα της Μέσης Ανατολής: Ιράν, Συρία, Παλαιστινιακό, κλπ., και να είναι ευχαριστημένη με τη διείσδυση της υποκουλτούρας της σε όλη την περιοχή μέσω των δεκάδων τηλεοπτικών σειρών σαπουνόπερας που προβάλλονται σε πολλά κράτη περιφερειακά των συνόρων της. Το ζήτημα είναι πόσο χρόνο θα αντέξει η παρούσα ηγεσία, πόσο χρόνο θα συνεχίσει να αναπτύσσεται η Τουρκική οικονομία, πόσο θα κρατήσει η κοινωνική ειρήνη, τι κόστος θα πληρώσει η Τουρκία για την εμπλοκή της στη Συρία, και πώς θα αντιμετωπίσει το Κουρδικό. Συνεπώς οι σχέσεις ούτε θα βελτιωθούν, ούτε θα χειροτερέψουν, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η Τουρκία θα σταματήσει τις παραβιάσεις του εθνικού εναερίου χώρου ή θα σταματήσει τα όποια παιχνίδια με τη μειονότητα ή την προώθηση λαθρομεταναστών προς την ΕΕ.
Μπορεί η Τουρκία να κινηθεί μονομερώς απέναντι στην τριπλή συμμαχία Ελλάδα- Κύπρο- Ισραήλ;
Η Τουρκία δεν μπορεί να κινηθεί μόνη της εναντίον του Ισραήλ και της είναι δύσκολο να κινηθεί μόνη της εναντίον της Ελλάδας. Συνεπώς, δεν μπορεί να κινηθεί και απέναντι στην τριάδα.
Τι προσδοκά η Τουρκία από την αποσταθεροποίηση της Συρίας;
Η Τουρκία δεν προσδοκά την αποσταθεροποίηση της Συρίας ή τουλάχιστον αυτήν που φαίνεται να προκύπτει. Προσδοκά ένα σενάριο το οποίο δεν φαίνεται να πραγματοποιείται: μία κυβέρνηση Σουνιτών, φιλοδυτική και, ει δυνατόν, φιλοτουρκική, η οποία θα της διασφαλίζει διακρατικό εμπόριο, ανοιχτές χερσαίες προσβάσεις προς το Ιράκ και την Αραβική χερσόνησο, αποκλεισμό της επιρροής του Ιράν και ένα εργαλείο πίεσης προς την Κύπρο, το Λίβανο και το Ισραήλ. Αντιθέτως, και ενώ ο Άσαντ είναι ακόμη στην εξουσία, φαίνεται να εισπράττει μία εκ νέου δραστηριοποίηση του PKK στο εσωτερικό της και να αντιμετωπίζει την προοπτική δημιουργίας ενός επιπλέον αυτόνομου Κουρδικού μορφώματος, αντίστοιχο με αυτό στο Βόρειο Ιράκ.
Πώς θα επηρεαστούν οι οικονομικές εξελίξεις στην περιοχή της Μεσογείου από τις γεωπολιτικές ανακατατάξεις και που πρέπει να στοχεύσει η Ελλάδα από πλευράς οικονομικής εκμετάλλευσης;
Οι διεθνοπολιτικές εξελίξεις ασφαλώς μπορεί να επηρεάσουν τις οικονομικές προοπτικές, ιδιαίτερα σε σχέση με την εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων της Μεσογείου. Η Κύπρος παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις. Το ίδιο θα πρέπει να κάνουμε και εμείς. Πρέπει να είμαστε σε επαφή συστηματικά με παλαιούς και νέους φίλους, εξηγώντας τις επιλογές μας και μιλώντας τη γλώσσα του κοινού συμφέροντος. Όλες οι χώρες παραγωγοί έχουν ανάγκη για μία ασφαλή και φθηνή δίοδο του ενεργειακού τους πλούτου προς την αγορά της Ευρώπης. Το ίδιο έχουν και οι χώρες καταναλωτές. Και αυτήν την ασφαλή δίοδο μπορεί να την προσφέρει μόνο η Ελλάδα. Όμως είναι δουλειά της Ελλάδας να το προβάλλει και να μιλήσει τη γλώσσα του κοινού συμφέροντος.
