**Καλύπτονται οι ανάγκες των μητέρων με την αύξηση του αριθμού των φιλοξενούμενων παιδιών και την ταυτόχρονη μείωση των διδάκτρων σε βάρος των επαγγελματιών του χώρου**
Του Αντώνη Κοσμίδη*
Διατίθενται για την προσχολική αγωγή στη χώρα μας πρόσθετα κονδύλια 40.000 ευρώ, ανακοίνωσε ο Υφυπουργός Ανάπτυξης Οδ. Κωνσταντινόπουλος. Έτσι θα καλυφθούν σχεδόν όλες οι αιτήσεις των εργαζομένων μητέρων του ιδιωτικού τομέα και των ανέργων γυναικών που ελπίζουν στην εξεύρεση κάποιας θέσης εργασίας, αφού προϋπόθεση αποτελεί η εξεύρεση μιας θέσης σε Παιδικό Σταθμό (ΠΣ). Ειρήσθω εν παρόδω, οι αιτήσεις, όπως αναμένονταν λόγω της οικονομικής κατάστασης, είναι σημαντικά αυξημένες εφέτος, παρά τη μείωση των οικογενειακών εισοδηματικών ορίων από 30.000 σε 27.000 ευρώ, ώστε να μπορεί να επιδοτηθεί μια μητέρα από το ΕΣΠΑ.
Το πρόβλημα είναι, ότι τούτο γίνεται την τελευταία στιγμή, κατόπιν «εορτής» και με τη χαμηλότερη δυνατή επιδότηση, η οποία έχει ήδη ορισθεί από το Υπουργείο αυθαίρετα από πριν. Χωρίς καμία σοβαρή έρευνα και μελέτη. Ενώ το ζητούμενο είναι να υπάρξει αντικειμενική κοστολόγηση και ένα λογικό αντίτιμο για τις παρεχόμενες υπηρεσίες. Ώστε να καλύπτονται οι πραγματικές δαπάνες και να μην υποβαθμιστούν, εν μέσω κρίσης, οι παροχές προς τα παιδιά προσχολικής ηλικίας. Διότι έχει αποφασιστεί να μην είναι στην ουσία εφικτή κάποια χρέωση των μητέρων, ανεξαρτήτως εισοδήματος που μπορεί να φθάνει και στα 35.000 ευρώ.
Επαναλαμβάνουμε για πολλοστή φορά, ότι όλες αυτές οι κινήσεις οδηγούν στον αναλογικό περιορισμό της συνεισφοράς του ιδιωτικού τομέα στην προσχολική φροντίδα και αγωγή και στην προσωρινή ενίσχυση των Δήμων, επιτείνοντας τον υφιστάμενο αθέμιτο ανταγωνισμό. Αυτόν που εδώ και χρόνια ταλανίζει τους ιδιώτες επαγγελματίες οι οποίοι καλούνται με αντιστρόφως ανάλογα κόστη να παρέχουν υψηλότερες ποιοτικά υπηρεσίες. Πρόκειται για ένα σικέ παιχνίδι που παίζεται από τις κυβερνήσεις του δικομματισμού καθ’ όλη τη διάρκεια της μεταπολίτευσης σε βάρος των επαγγελματιών, των μητέρων και των παιδιών τους. Διότι πώς είναι δυνατόν, κάτω από τις διατηρούμενες συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού, μέσα σε ένα διαρκώς δυσμενέστερο οικονομικό περιβάλλον, οι επαγγελματίες του χώρου να προσφέρουν περισσότερες παροχές στα παιδιά που φιλοδοξούν να φροντίζουν, διαπαιδαγωγούν και εκπαιδεύουν και μάλιστα με ακόμη πιο υψηλά στάνταρτς;
Όλοι οι επαγγελματίες του χώρου, παρακολουθούμε με δυσάρεστη έκπληξη τα τεκταινόμενα που σε γενικές γραμμές έχουν ένα και μόνο σκοπό:
Τη κάλυψη των αναγκών οργανωμένης προσχολικής φροντίδας και αγωγής της συντριπτικής πλειοψηφίας των μητέρων με το ελάχιστο δυνατόν κόστος. Αυτό θα ήταν ως ένα βαθμό θεμιτό, εάν δεν καταπατούνταν κάθε στοιχειώδης έννοια του εμπορικού δικαίου κι εάν δεν επιτείνονταν οι υφιστάμενες συνθήκες ανισοτιμίας, μεταξύ αφενός μεν των ιδιωτικών και αφετέρου των δημοτικών και φιλανθρωπικών ΠΣ. Οι καπιταλιστικές, νεοφιλελεύθερες σήμερα, πρακτικές σε πλήρη αποκάλυψη: Υποτονική ανταπόκριση με δημόσιες υποδομές προς τις μητέρες που έχουν ανάγκη, αλλά και προς όλα τα παιδιά, ανεξαρτήτως οικογενειακής και οικονομικής κατάστασης και άναρχη, ευκαιριακή και ασύμμετρη συγκέντρωση ιδιωτικών ΠΣ, πολλοί από τους οποίους λειτουργούν ακόμη και σήμερα χωρίς τον απαραίτητο έλεγχο και την απαιτούμενη άδεια.
Όσον αφορά την υφιστάμενη κατάσταση, έχει γίνει πλέον κοινός τόπος, ότι η αρμόδιοι πολιτικοί εκπρόσωποι της συγκυβέρνησης (Υπουργοί, Γ. Γραμματείς και Διοικητικά Στελέχη) έχουν καθορίσει την επιδότηση των μητέρων που θα συζευχθούν με έναν παιδικό σταθμό οποιουδήποτε Φορέα, πολύ κάτω του πραγματικού κόστους. Για τα νήπια π.χ. είναι εύκολο να αποδειχτεί ότι για έναν ιδιωτικό παιδικό σταθμό, η επιδότηση των 218 ευρώ μηνιαίως ανά παιδί, με πλήρη διατροφή, και των 163 ευρώ, χωρίς διατροφή, είναι τελείως απαγορευτική. Πόσο μάλλον για έναν παιδικό σταθμό άλλου Φορέα, όπου -όπως είναι γνωστό- οι ρυθμοί εργασίας και η οργάνωσή του είναι, συνήθως, τελείως διαφορετικοί.
Πώς, όμως, συμβαίνει οι εκπρόσωποι των Δήμων μέσω της ΚΕΔΕ να αποδέχονται τις εγγραφές μητέρων με την υποτιμημένη επιδότηση, σύμφωνα με την προκήρυξη της Ελληνικής Εταιρίας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης; Κατ’ αρχήν είναι ηλίου φαεινότερο, ότι καλύπτουν τις δαπάνες λειτουργίας τους και από άλλες παράλληλες πηγές και πόρους. Συνεπώς, η δική τους έγνοια και επιδίωξη είναι να εισπράξουν όσο περισσότερα κονδύλια είναι εφικτό, μέσω ΕΣΠΑ, ανεξαρτήτως αύξησης των παιδιών που θα φιλοξενήσουν. Για το λόγο αυτό, δεν πιέζουν προς την κατεύθυνση διατήρησης της επιδότησης των μητέρων σε φυσιολογικά επίπεδα, αλλά προς την κατεύθυνση αύξησης των συνολικών κονδυλίων που θα εισπράξουν. Είναι χαρακτηριστικό ότι με την αύξηση του μεριδίου των δημοτικών ΠΣ στον προϋπολογισμό του ΕΣΠΑ, σε βάρος του μεριδίου του ιδιωτικού τομέα, όλα σχεδόν τα Νομικά Πρόσωπα των Δήμων που χειρίζονται εκτός των άλλων και το θέμα της προσχολικής φύλαξης, εμφανίζουν πλεονάσματα.
Το μεγάλο πρόβλημα προκύπτει, στις περιπτώσεις των Δήμων που δε λαμβάνουν καθόλου υπόψη τους την ύπαρξη των Δομών των βιοπαλαιστών του κλάδου που οι περισσότεροι έχουν ιστορική προσφορά δημιουργικών δεκαετιών στο χώρο και λειτουργώντας αντιδεοντολογικά και ανεξέλεγκτα επιδιώκουν συνειδητά να τους θέσουν εκτός συναγωνισμού (δεν αναφέρομαι στην Ξάνθη, όπου τόσο ο Δήμος όσο και η Εκκλησία λαμβάνουν κάποια πράγματα υπόψη τους). Να τους υποβαθμίσουν και ή δυνατόν να τους εξαφανίσουν. Ώστε να εμφανίσουν διευρυμένο κοινωνικό προφίλ -καμία αντίρρηση, βέβαια, σε αυτό-, αλλά και να ασκήσουν με μεγαλύτερη απόδοση τη γνωστή παραδοσιακή ψηφοθηρική και διαπλεκόμενη πολιτική στις προσλήψεις, στις προμήθειες και στις εγγραφές των παιδιών.
Διότι οι δημοτικοί ΠΣ συνεχίζουν να έχουν την ευχέρεια να καλύπτουν μεγάλο μέρος των δαπανών του προϋπολογισμού τους από άλλες πηγές και πόρους, χρεώνοντας σε κάποιο βαθμό τους γονείς που εγγράφονται χωρίς την ένταξή τους στη Δράση της ΕΕΤΑΑ “Εναρμόνιση Οικογενειακής και Επαγγελματικής Ζωής”, ή καλύπτοντας τις δαπάνες του μόνιμου προσωπικού τους από τον προϋπολογισμό του Υπ. Εσωτερικών κλπ. Αντίθετα οι ιδιώτες επαγγελματίες που ελέγχονται πλέον από τις Δ/νσεις Κοινωνικής Πρόνοιας των Δήμων, μόνο όσον αφορά τους όρους λειτουργίας και όχι τα πραγματικά κόστη που η εφαρμογή των όρων αυτών συνεπάγεται, θα πρέπει να τα βγάλουν πέρα μόνο με τα υποτιμημένα δίδακτρα που έχουν οριστεί, αναδεικνύοντας μάλιστα την υπεροχή τους. Παράλληλα έχουν να αντιμετωπίσουν σημαντικά κόστη λειτουργίας που είναι άγνωστα για τις περισσότερες δημοτικές Δομές: Υπέρογκα ενοίκια ή αποσβέσεις, ασφαλιστικές και φορολογικές επιβαρύνσεις, συντήρηση των εγκαταστάσεων και του εξοπλισμού κ.ά.
Χαρακτηρίσαμε την παρούσα ενίσχυση των ΠΣ των Δήμων από το ΕΣΠΑ ως «προσωρινή», διότι ως γνωστόν άλλες είναι οι βουλές και τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εντάσσοντας κάθε είδους κοινωνική παροχή στις δημόσιες δαπάνες που θα πρέπει να περισταλούν, είναι προδιαγεγραμμένο και το απώτερο μέλλον των δημοτικών ΠΣ, σε περίπτωση που δεν προκύψει μεταβολή της κυβερνητικής πολιτικής. Προέχει, όμως, στις συνθήκες ύπαρξης ενός τεράστιου αριθμού ανέργων γονέων και της ταυτόχρονης καταβαράθρωσης των μισθών και εισοδημάτων στον ιδιωτικό τομέα, η προσωρινή κάλυψη των αναγκών σε θέσεις οργανωμένης προσχολικής αγωγής. Ώστε να μη συμπέσει η αδυναμία εξεύρεσης σταθερής απασχόλησης, με την αδυναμία εξασφάλισης της φροντίδας και αγωγής των παιδιών. Να μην επέλθει ο φαύλος κύκλος της υπογεννητικότητας στην ελληνική οικογένεια, ως επιστέγασμα της πλήρους απίσχνανσης των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα.
Αλλά για ποια ισονομία και «ελεύθερο ανταγωνισμό» της αγοράς διατείνεται η δικομματική συγκυβέρνηση; Τα πάντα ρυθμίζονται σήμερα σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να μειώνεται συνεχώς το αντίτιμο για τις παρεχόμενες υπηρεσίες (από 4.000 ευρώ και πλέον το 2008, έχει ήδη κατέλθει στα 2.500 ευρώ μεσοσταθμικά ανά παιδί ετησίως η επιδότηση των μητέρων από το ΕΣΠΑ, αφού καταργήθηκε η επιδότηση της μετακίνησης), ενώ ταυτόχρονα καλύπτονται με τα ίδια κονδύλια πολύ περισσότερες θέσεις. «Μ’ ένα σμπάρο, δυο τρυγόνια» οι φωστήρες του Υπουργείου, σε βάρος πάντα των άνω των 1.000 επαγγελματιών και των 7.000 – 10.000 εργαζομένων που είναι κυρίως γυναίκες. Ας σημειωθεί ότι οι επαγγελματίες του κλάδου παρέχουν τουλάχιστον 12ωρη εργασία ημερησίως στον έντιμο αυτό τομέα εργασίας που επέλεξαν να ενταχθούν.
Όμορφος νεοφιλελεύθερος κόσμος, αγγελικά πλασμένος και προσαρμοσμένος στα μελλοντικά σχέδια ιδιωτικοποίησης των δημοτικών ΠΣ με το ξεπούλημά τους σε ιδιωτικές, ξένες κυρίως ή κατά βάση ξένες, εταιρίες. Διότι, οι κυβερνήσεις του δικομματισμού, αφού κατάφεραν να ασκήσουν επί δεκαετίες ψηφοθηρική πολιτική προσλαμβάνοντας υπεράριθμο προσωπικό και χρεώνοντας το δημόσιο με υπέρογκα ποσά (το πραγματικό κόστος κατά περιόδους και κατά νομούς έφθανε στο δημόσιο κατά μέσο όρο στα 600 ευρώ ανά παιδί, για συνήθεις παροχές), σήμερα χρησιμοποιούν τους ιδιώτες για να μειώσουν και μελλοντικά να απαλείψουν την κοινωνική αυτή δαπάνη. Φορτώνοντάς τη στην ελληνική οικογένεια. Διότι, τι άλλο σημαίνει η «εμπροσθοβαρύς αξιοποίηση των σχετικών κονδυλίων του ΕΣΠΑ και η προδιαγεγραμμένη σταδιακή μείωσή τους μέχρι το 2020»; Πώς αλλιώς μπορεί να ερμηνευτεί η μείωση της επιδότησης της φιλοξενούμενης θέσης προσχολικής αγωγής στο μεσοσταθμικό ποσό των 270 ευρώ κατά βρεφονήπιο, συμπεριλαμβάνοντας και την πλήρη διατροφή; Διότι έχουμε καταδείξει πολύ πρόσφατα, σε άλλο άρθρο, ότι το ποσό αυτό είναι σαφώς πολύ κατώτερο του πραγματικού κόστους. Και γιατί δεν εφαρμόζεται η λύση της επιταγής αγωγής (voucer); Ποιοι έχουν άμεσο συμφέρον και πιέζουν για την ανισομερή κατανομή των κονδυλίων του ΕΣΠΑ; Γιατί δε μας λένε ποιοι είναι ακριβώς οι όροι διάθεσης των κονδυλίων αυτών και πώς ελέγχεται η διαφάνεια του επιμερισμού τους;
Εάν πρόκειται η Πολιτεία να μας υποχρεώνει να εργαζόμαστε κάτω του κόστους, ν’ αναλάβουν οι δημοτικοί ΠΣ τη δωρεάν φροντίδα και αγωγή όλων των παιδιών των οικογενειών με εισοδήματα κάτω του ελάχιστου ορίου διαβίωσης (αρχίζοντας από τις άνεργες και άπορες μητέρες) και να επιδοτήσει με αντικειμενικό τρόπο και φθίνουσα διάταξη τις πιο ευκατάστατες μητέρες. Ώστε να μη μείνει καμία μητέρα, όπως διακήρυξε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, χωρίς τη δυνατότητα συστηματικής προσχολικής αγωγής για το παιδί της είτε σε δημόσιο είτε σε ιδιωτικό ΠΣ.
Η πλειοψηφία πάντως των συναδέλφων, δεν έχουν καμία αντίρρηση να συνεργαστούν μεταξύ τους και με τη συμμετοχή των δημοτικών αρχών, σε (συν)εταιρική βάση ή με οποιαδήποτε άλλη μορφή, ώστε να επιλυθεί δια παντός το πρόβλημα φιλοξενίας όλων των παιδιών προσχολικής ηλικίας στην πατρίδα μας, με τον πιο αποδοτικό και αποτελεσματικό τρόπο. Στη βάση των πιο σύγχρονων μεθόδων και προγραμμάτων ποιοτικής προσχολικής αγωγής και εκπαίδευσης.
*Ο Αντώνης Κοσμίδης είναι Γ. Γραμματέας του Σωματείου Ιδιωτικών Παιδικών Σταθμών ΑΜ-Θ & Λέσβου και μέλος του ΔΣ της αντίστοιχης Πανελλήνιας Ομοσπονδίας ΠΟΣΙΠΣ.
