Ο νέος νόμος-πλαίσιο δίνει εξαιρετική έμφαση στην σύνδεση των Πανεπιστημίων με την παραγωγή και τις ανακύπτουσες ανάγκες της αγοράς. Το νομοσχέδιο προβλέπει πέραν όλων των άλλων την δημιουργία κατά “ιδιωτική” παραγγελία μεταπτυχιακών προγραμμάτων στα οποία μπορούν να διδάξουν ακόμα και εμπειρογνώμονες προερχόμενοι από τον ιδιωτικό τομέα. Ομοίως, τα διδακτορικά προγράμματα προβλέπεται να προκύπτουν από την σύμπραξη ιδιωτών και Πανεπιστημίου. Αν για παράδειγμα μία εταιρεία θέλει να βρει νέες μεθόδους για την διαχείριση των αποβλήτων της, μπορεί κυριολεκτικά να την “παραγγείλει” από ένα από τα Ελληνικά Πανεπιστήμια το οποίο με την σειρά του θα την αναθέσει σε έναν υποψήφιο διδάκτορα κι αν θέλει να καταρτίσει τους μελλοντικούς της εργαζομένους πάνω σε αυτή τη μελέτη είναι ελεύθερη να δημιουργήσει ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα, με το αζημίωτο φυσικά. Όλα αυτά σε ένα κλίμα τεράστιων οικονομικών δυσκολιών για τα Δημόσια Πανεπιστήμια τα οποία αφού η χρηματοδότηση τους περικόπηκε στο 80% συνδέθηκε με την αξιολόγηση τους, βασισμένη κυρίως στο πλήθος των εισακτέων φοιτητών/-τριών. Όπως είναι προφανές οι εισακτέοι/-ες μειώθηκαν τραγικά, λόγω της εφαρμογής της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής που οδήγησε στον αποκλεισμό χιλιάδων τους από την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, την ίδια στιγμή που χιλιάδες θέσεις, ιδίως στα περιφερειακά ιδρύματα, έμεινα κενές.
Η σταδιακή μείωση της κρατικής χρηματοδότησης για τα ΑΕΙ, πόσο μάλλον στο κλίμα πληθωρισμού που βιώνουμε, δημιουργεί μια ιδιαίτερα σκληρή πραγματικότητα για τα Ελληνικά Πανεπιστήμια τα οποία αργά ή γρήγορα θα οδηγηθούν είτε σε συγχώνευση, είτε σε λουκέτο. Γίνεται αντιληπτό ότι η ιδιωτική πρωτοβουλία που έρχεται να εισχωρήσει στα Πανεπιστήμια μας, δείχνει να είναι ο “από μηχανής θεός” για τις οικονομικές δυσκολίες που τα Ελληνικά Πανεπιστήμια αντιμετωπίζουν, για τις οποίες ευθύνεται αποκλειστικά η κυβέρνηση της ΝΔ που σταδιακά και μεθοδευμένα τα υποχρηματοδότησε. Είναι σαφές ότι οι ιδιωτικές εταιρείες, εφόσον μελλοντικά θα αποτελούν τον χορηγό των Δημόσιων Πανεπιστημίων θα έχουν λόγο τόσο στα προγράμματα σπουδών, όσο και στο μέλλον των ιδρυμάτων. Στο ίδιο κλίμα κινείται και το ενδεχόμενο θέσπισης φοιτητικών τελών προμηνύοντας και αυτό με την σειρά του την επικείμενη οικονομική αυτονομία των Δημοσίων Πανεπιστημίων.
Δεύτερο θύμα του νέου Νόμου – Πλαίσιου είναι το ακαδημαϊκό αυτοδιοίκητο το οποία καταργείται καθώς τα όργανά του, ο Πρύτανης, οι αναπληρωτές Πρύτανη, οι Κοσμήτορες και τα μέλη της Συγκλήτου αντί να εκλέγονται απευθείας από αυτούς που πρόκειται να διοικήσουν, διορίζονται από ένα όργανο στο οποίο τα 5 από τα 11 μέλη δεν είναι καν πανεπιστημιακοί. Αυτό το μοντέλο ετεροδιοίκησης, στο οποίο εξωπανεπιστημιακοί – άνθρωποι δηλαδή κατά τεκμήριο ξένοι και άσχετοι με την πανεπιστημιακή λειτουργία καλούνται να επιλέξουν τα όργανα του πανεπιστημιακού αυτοδιοίκητου. Είναι δε ειρωνικό ότι ο νέος νόμος – πλαίσιο το προβάλει αυτό το μοντέλο διοίκησης ως αυτοδιοίκητο.
Κλείνοντας θα λέγαμε ότι εν κατακλείδι ο νέος Νόμος – Πλαίσιο είναι μια κίνηση που στερείται ριζοσπαστικών τομών που απαιτούνται και βρίθει σημαντικών παραλείψεων. Χωρίς Δημοκρατία λοιπόν, χωρίς Αυτοδιοίκητο και χωρίς Ακαδημαϊκές αρχές στα πανεπιστήμια, τίποτα μετά την εφαρμογή του, δεν θα θυμίζει ακαδημαϊκό περιβάλλον. Για να προχωρήσει στο πανεπιστήμιο Α.Ε. η κυβέρνηση θεωρεί την δημοκρατία από περιττή έως και προβληματική. Για αυτόν το λόγο καταργεί την συνδιοίκηση, δηλαδή την συμμετοχή των φοιτητών στα όργανα διοίκησης του Πανεπιστημίου, που επανάφερε το καλοκαίρι του 2017 ο Νόμος Γαβρόγλου. Παράλληλα επιδιώκει να διορίσει διοικήσεις, επιχειρεί να βάλει χέρι στους Φοιτητικούς Συλλόγους μέσω των ενιαίων ψηφοδέλτιο και της παύσης της πολιτικής δραστηριότητας εντός των πανεπιστημίων και προβλέπει πειθαρχικά για όλους και όλες. Αν αναλογιστεί κανείς τον ήδη ψηφισμένο Νόμο Κεραμέως-Χρυσοχοΐδη και την τήρηση της τάξης με τη συνδρομή των γκλομπ της πανεπιστημιακής αστυνομίας, αντιλαμβάνεται ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη παρέλαβε (Δημόσια) Πανεπιστήμια και θα παραδώσει Ανώνυμες Εκπαιδευτικές Επιχειρήσεις. Σε αυτές η παραγωγή και μετάδοση της επιστημονικής γνώσης θα ορίζονται από ένα όργανο που κατά το ήμισυ θα αποτελείται από ανθρώπους που δεν εκλέχθηκαν από την πανεπιστημιακή κοινότητα και οι οποίοι ουδεμία σχέση έχουν με αυτές τις ακαδημαϊκές λειτουργίες.
Το μέλλον στα πανεπιστήμια, αν ισχύσουν αυτές οι διατάξεις, προβλέπεται να γίνει δυσοίωνο. Γιατί η γνώση θα είναι πλέον εμπόρευμα· αν δεν μπορείς να τη βρεις σε ένα μαγαζί ή δεν σου αρέσει, θα πας σε άλλο. Αν δεν έχεις να μπεις να πληρώσεις, δεν θα περάσεις ούτε απέξω. Ο νέος νόμος-πλαίσιο δεν θα περάσει! Πάρα την πρόθεση της κυβέρνησης να ξεμπερδεύει μια για πάντα με το φοιτητικό κίνημα και τις διεκδικήσεις του, οι φοιτητές και οι φοιτήτριες θα δώσουν οργανωμένη απάντηση. Σύσσωμη η ακαδημαϊκή κοινότητα θα δημιουργήσει αναχώματα αντίστασης στην κυβερνητική πολιτική στα Πανεπιστήμια.
Καρανάτσιου Φανή, φοιτήτρια Πολιτικών Μηχανικών ΔΠΘ, εκλεγμένη με το Bloco, Γενική Γραμματέας του Φ.Σ. της Πολυτεχνικής Ξάνθης
Μαβίδη Μυρτώ, Φοιτήτρια Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΔΠΘ εκλεγμένη με το Bloco στο Δ.Σ. της Πολυτεχνικής Ξάνθης
