Του Μανώλη Σ. Χούμα
Ο παλιός γιατρός της Ξάνθης Κωνσταντίνος Καραπέτσης 1868-1956.
Στη ξανθιώτικη Ιστορία, αλλά και στον Τύπο της εποχής του, τον βρίσκουμε με πολλές παραλλαγές του ονόματός του, όπως Καραμπέτσης, Καραμπέτσος, Καραπέτσος κ.α.
Ο επιστολικός φάκελος αποκαθιστά τη σωστή γραφή του ονόματός του. Κωνσταντίνος Καραπέτσης, όπως ο ίδιος γράφει.
Η σωστή απόδοση του ονόματός του ήταν το κίνητρο, που με οδήγησε να συμμετάσχω σε διεθνή δημοπρασία και ν’ αποκτήσω τελικά τον φάκελο, που ο ίδιος ταχυδρόμησε απ’ την Ξάνθη στην Αθήνα το 1941.
Σκιαγραφώντας λιτά το βιογραφικό του :
Γεννήθηκε στους Ασπράγγελους της Ηπείρου, όπου τελείωσε τη Ζωσιμαία Σχολή των Ιωαννίνων.
Σπούδασε ιατρική στην Αθήνα κι έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι.
Στα τέλη του 19ου αιώνα ήρθε κι εγκαταστάθηκε στη Ξάνθη, όπως άλλωστε πολλοί άλλοι Ηπειρώτες κι όχι μόνο.
Τι ήταν αυτό που τους οδήγησε να εγκατασταθούν στη Ξάνθη;
Μα τι άλλο;
Ο χρυσόφυλλος καπνός ασφαλώς, που προσπόριζε ευμάρεια στην πόλη και δημιούργησε τις συνθήκες για πλούσια και κοσμοπολίτικη κοινωνία.
Εκτός από διακεκριμένος γιατρός υπήρξε δραστήριος ως, Δημογέροντας, Έφορος Σχολείων , διευθυντής Δημόσιας Υγείας, πολιτευτής με το κόμμα των Φιλελευθέρων, πρόεδρος Λέσχης Φιλελευθέρων, πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου, πρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου, μέλος του αδελφάτου της Διοίκησης του Νοσοκομείου κ.α.
Απ’ τον πρώτο γάμο του με την Ευδοξία Δ.Μπλάτσιου απόκτησε τη Ξενία (σύζυγος Κουφοδόντη) και τον Δημήτριο (σύζυγος Ερατώς Κηπουρίδου).
Μετά τον θάνατο της Ευδοξίας παντρεύτηκε την Ερμηνεία, την κόρη του κυρ Κωνσταντή Χασιρτζόγλου.
Στη διάρκεια της ενσωμάτωσης της Ξάνθης στη Βουλγαρία (1913-1919), η οικογένεια Καραπέτση μετακομίζει στη Θεσσαλονίκη.
Με άδεια της Διασυμμαχικής Διοίκησης Δυτικής Θράκης, ο γιατρός επιστρέφει στη Ξάνθη την Πέμπτη 3 Οκτωβρίου 1919, ως πρόεδρος Επιτροπής παλιννοστούντων Ξανθίων, για την προετοιμασία της υποδοχής των Ελευθερωτών.
Μέλη της Επιτροπής : Χασιρτζόγλου, Στάλιος, Ρουσόπουλος, Φωκίωνος, Σιγάλας, Ζουλιάμης, Καραδήμογλου, Περβανάς, Λαδάς, Μιχάλογλου, Βαληκτσόγλου, Λεονταρίδης κ.α.
Ο άρχοντας Καραπέτσης είχε την ιστορική εύνοια της τύχης να προσφωνήσει, μετά την παρέλαση των Ελλήνων στρατιωτών στις 4 Οκτωβρίου 1919, τους στρατηγούς Ελευθερωτές της Ξάνθης Γεώργιο Λεοναρδόπουλο και Σαρλ Αντουάν Σαρπύ.
Ο παλιός γιατρός είχε αρκετή περιουσία τόσο στη Γενισέα, την παλιά πρωτεύουσα του Νομού, όσο και στη Ξάνθη.
Λέγεται μάλιστα πως ο διώροφος Μεντρεσές της Κεντρικής Πλατείας της Ξάνθης (ίσως τμήμα του), ήταν ιδιοκτησίας του.
Η μικρή μου αναφορά για τον εξέχοντα Κωνσταντίνο Καραπέτση, αφιερώνεται στον εγγονό του Κώστα Καραμπέτση, τον παλιό κι εκλεκτό μου φίλο, που έχω πάνω από μισό αιώνα να δω.
Οι Εικόνες ανοίγουν αριθμητικά, πατώντας το βέλος στα δεξιά.
Μάιος 2022 ΜΣΧ
Αποστολεύς : Κ.Καραπέτσης ιατρός – Ξάνθη Αγ.Βλασίου 4.
Προς Ελληνικήν Φαρμακευτικήν Βιομηχανίαν «ΒΕΦΕ» οδός Μενάνδρου – Ξούθου 22 (Μέγαρον Νομικού) Αθήνας.
Πάνω δεξιά γράφει ο ΣΧ «απήντησα ότι … 26.3.41.
Η επιστολή ανοίχτηκε και λογοκρίθηκε, σύμφωνα με τη σφραγίδα.
Περίοδος πολέμου στα βουνά της Ηπείρου με τους Ιταλούς.
Ο γιατρός σε ηλικία 50 περίπου χρονών.
Μεγέθυνση από φωτογραφία αρχείου του λόγιου φίλου Δημήτρη Α.Μαυρίδη.
Στο τέλος της 1ης Βουλγαρικής Κατοχής της Ξάνθης (Νοέμβριος 1912 – Ιούλιος 1913) οι Βούλγαροι φεύγοντες πήραν μαζί τους όμηρους, για λόγους προσωπικής τους ασφάλειας, διάφορες ομάδες διακεκριμένων Ξανθίων.
Μια απ’ τις ομάδες ήταν η εικονιζόμενη, όπου αριστερά του Μητροπολίτη είναι ο Κωνσταντίνος Καραπέτσης, όπως βλέπουμε την φωτογραφία. ΚΑΙΡΟΙ Αθήνα, Τετάρτη 31 Ιουλίου 1913 αρ.φ.182 σελ 1.
Οι όμηροι της ομάδας αυτής, κατ’ αλφαβητική σειρά επιθέτων, ήταν οι κάτωθι :
01. Μητροπολίτης Ξάνθης και Καβάλας Άνθιμος ο Αναστασιάδης (1910-22)
02. Αλέξανδρος Βαληξόγλου
03. Μιλτιάδης Βαρδαλής
04. Ιωάννης Βατός
05. Λάζαρος Δεϊρμεντζόγλου
06. Παναγιώτης Δημητρίου
07. Νικόλαος Δόρτας
08. Σωκράτης Ζερβουδάκης
09. Κωνσταντίνος Καραπέτσης
10. Σταμάτιος Καραστεργίου
11. Φραντζής Λασκαρίδης
12. Νικόλαος Μαυρομιχάλης
13. Γαβριήλ Μεταξάς
14. Χριστόδουλος Μπρωκούμης
15. Αναστάσιος Ούτης
16. Παντελής Παπαδόπουλος
17. Αλέξανδρος Παπαλεξίου
18. Μιχαήλ Παπαστεργίου
19. Χριστόφορος Παρασχίδης
20. Ιωάννης Πλάστας
21. Αδαμάντιος Σιμάτος
22. Θεόδωρος Ταραβάνης.
Ήθελα να διαβαστούν τα ονόματα, ως φόρος τιμής, γι’ αυτό δημοσίευσα τη λίστα ονομάτων.
Ο πλούτος της Ξάνθης πιστοποιείται, την εποχή της οικονομικής, της κοινωνικής, της εμπορικής και της πολιτιστικής ανόρθωσης της Θράκης μετά την απελευθέρωσή της, στο βιβλίο του Κώστα Γεραγά «ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΕΚ ΘΡΑΚΗΣ 1920-1922»
Απ’ τον πίνακα των Δήμων Θράκης φαίνεται , πως τα έσοδα της Ξάνθης είναι ανώτερα κι απ’ αυτά της Αδριανούπολης.
Η μητρόπολη των καπνών αποτελούσε πόλο έλξης, για εγκατάσταση σ’ αυτήν, διάφορων μετακινηθέντων πληθυσμών όπως, Ηπειρωτών, Κρητικών, Σαμακοβιτών κ.α.
Ο νομικός Ηλίας Γεραγάς, αδελφός του Κώστα, υπήρξε Γενικός Διευθυντής των Υπηρεσιών του Δήμου Ξάνθης.
Ο Κωνσταντίνος Καραπέτσης είχε την εξαιρετική τιμή την ημέρα της απελευθέρωσης της Ξάνθης (4 Οκτωβρίου 1919), ύστερα από πεντέμισι αιώνες σκλαβιάς στους Οθωμανούς και στους Βούλγαρους, να προσφωνήσει τους στρατηγούς Ελευθερωτές Γεώργιο Λεοναρδόπουλο και Σαρλ Αντουάν Σαρπύ.
Προς τον Γάλλο στρατηγό και Ύπατο Αρμοστή Δυτικής Θράκης, την προσφώνησή του απέδωσε στα Γαλλικά, ως γαλλομαθής που ήταν.
«ΣΤΡΑΤΗΓΕ
Εξ ονόματος 10 χιλιάδων Ξανθίων διεσπαρμένων από εξαετίας εις ολόκληρον την Ελλάδα και εν ονόματι των ιερών σκιών εξ χιλιάδων ατυχών συμπατριωτών μας θανόντων εκ πείνης κατά το διάστημα της βουλγαροκρατίας, δολοφονηθέντων και κρεουργηθέντων προπορεύθημεν ημείς του Στρατού, ίνα προϋπαντήσωμεν και προσφωνήσωμεν …κλπ»
Μετά την παρέλαση των Ελλήνων στρατιωτών, οι μικρές Λεονταρίδου, Αντωνιάδου και Δημητρακοπούλου πρόσφεραν ανθοδέσμες στους δύο στρατηγούς.
Ακολούθως οι δύο στρατηγοί με τα επιτελεία τους, με συνοδεία έγκριτων Ξανθίων και του Τούρκου Δημάρχου μετέβησαν στο Δημαρχείο της πόλης (στη θέση της σημερινής Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας).
ΦΩΣ Θεσσαλονίκης, Κυριακή 6 Οκτωβρίου 1919 αρ.φ. 2811 σελ 2.
Μ’ εντολή του Ύπατου Αρμοστή Δυτικής Θράκης, Γάλλου στρατηγού Σαρλ Αντουάν Σαρπύ, διορίζεται το πρωί της Παρασκευής 4 Οκτωβρίου 1919 Δήμαρχος Ξάνθης ο Χουσεΐν Αγάζαντε Ταχήρ εφέντης (τέως Δήμαρχος Ξάνθης), με βοηθό του τον πρώην Δήμαρχο Ξάνθης Βούλγαρο Περλιγκώφ.
Λίγες μέρες αργότερα οι Σύμμαχοι διορίζουν 2ο Αντιδήμαρχο Ξάνθης τον επαναπατρισθέντα καπνέμπορο και γαλλομαθή Χριστόδουλο Μπρωκούμη.
Περισσότερα στην εργασία μου Ελευθέρια Ξάνθης 4 Οκτωβρίου 1919 https://manolischoumas.blogspot.com/2018/02/4-1919_8.html
Αρχοντικό Καραπέτση, Αγίου Βλασίου 4 – Ξάνθη.
Χτισμένο σε αρχιτεκτονικό ύφος νεοκλασικό με στοιχεία εκλεκτικισμού, όπως άλλωστε τα περισσότερα αρχοντικά της Ξάνθης, που ανεγέρθηκαν κατά το 2ο μισό του 19ου αιώνα.
Εντυπωσιάζουν στην πρόσοψη, εκτός των άλλων, το κεντρικό έρκερ (ευρωπαϊκό σαχνισί) κι ο πολύχρωμος υπέρθυρος φωταγωγός με την ξεχωριστή του σιδεριά.
Στο ανώγειο ήταν το ιατρείο και στον όροφο η κατοικία του.
Στο εσωτερικό του αρχοντικού, που ανεγέρθηκε το 1896, κοσμηματογράφησαν ο Λευτέρης Κουνής και οι αφοι Μάλτζη.
