Του Νεοκλή Σαρρή, ομ. Καθηγητή στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
Είναι άξιο προσοχής για το γεγονός ότι η χώρα του αναγκάστηκε την ύστατη στιγμή που οι συμμαχικές δυνάμεις καταλάμβαναν το ναζιστικό Βερολίνο να κηρύξει τον πόλεμο στους Ναζί, σχεδόν ζητεί συγνώμη από την σημερινή Γερμανία! Και αυτό συμφωνεί με το ότι ί φαίνεται να είναι βαθύτατα επηρεασμένος από τις γεωπολιτικές και γεωστρατηγικές θεωρίες του μεσοπολέμου, αναδεικνυόμενος μάλιστα οπαδός και της θεωρίας του ζωτικού χώρου που ενέπνεε τη χιτλερική επεκτατική πολιτική. Κάτι που του καταμαρτυρούν στην Τουρκία ιδιαίτερα οι πολιτικοί του αντίπαλοι.
Με την κατάρρευση λοιπόν των κομμουνιστικών καθεστώτων και ιδιαίτερα της Σοβιετικής Ένωσης δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις για αναβίωση της εξωτερικής πολιτικής που ακολουθούσαν οι Νεότουρκοι λίγο πριν τη συντριβή του Οσμανικού κράτους στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Βέβαια οι προϋποθέσεις αυτές πήγασαν από την τις ευκαιρίες που δίνει στην Τουρκία η αμερικανική πολιτική. Ήδη το 1992 το ίδρυμα στρατηγικών μελετών Rand corporation σε έκδοσή του που τιτλποφορείται « Νέες γεοπολιτκές για την Τουρκία- από τα Βαλκάνια στη Δυτική Κίνα», καθορίζεται ότι η Άγκυρα σε όλο τον προδιαγραφόμενο χώρο θα ασκεί καθήκοντα γενικού χωροφύλακα των αμερικανικών συμφερόντων. Σε εκτέλεση αυτού του σχεδίου ο μακαρίτης Τουργκούτ Οζάλ αλλά και πολιτικοί της ισλαμοφανούς εμφανώς (κεντροεξιάς) και αφανώς (άκρας) δεξιάς ανέπτυξαν το θεώρημα της σφαίρας επιρροής της Τουρκίας που θα εκτεινόταν από την Αδριατική μέχρι την Κίνα.
Ο Νταβούτογλου την παραπάνω στοχοθεσία στηρίζει σε μια γεωπoλιτική και γεωστρατηγική θεωρία που εμπλουτίζεται από την Οσμανική πολιτειολογία.
Κατά τον συγγραφέα η Τουρκία οφείλει κατά τον τρέχοντα αιώνα να είναι σε θέση να ελέγχει την « Παγκόσμια Ήπειρο» Αφροευρασία (δηλαδή Αφρική, Ευρώπη και Ασία).
Διαστρέφοντας προκλητικά τα ιστορικά δεδομένα ισχυρίζεται πως το ιδανικότερο πολιτικό σύστημα στο οποίο συμβίωναν ειρηνικά διάφορες εθνότητες ήταν το Οθωμανικό, το οποίο κατελύθη διαμέσου του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης που κατασκεύασαν ένα εθνικισμό που κατέλυσε την Οθωμανική εξουσία στα Βαλκάνια και δημιούργησε αλληλοεξοντωνόμενο τεχνητά έθνη. Το ίδιο φαίνεται να έχει γίνει και στον αραβικό κόσμο όπου η αποικιοκρατία χάραξε τουλάχιστον περίεργα σύνορα εντελώς τεχνητά με συνέπεια να κατασκευαστούν τεχνητά έθνη κατά τη φορά των συμφερόντων των αποικοκρατικών χωρών. Οι αποικιοκρατικές δυνάμεις εκπαίδευσαν την πολιτική ηγεσία των χωρών των πρώην αποικιών τους κατά τρόπο ώστε να απεχθάνονται την Τουρκία μολονότι αυτή υπήρξε η πρώτη χώρα που καταπολέμησε την αποικιοκρατία.
Διατρέχοντας τις σελίδες του βιβλίου του Αχμέτ Νταβούρτογλου διαπιστώνει κανείς ότι η βασική οσμανική πολιτειολογική διάκριση προσλαμβάνει διαστάσεις που κυριαρχούν επί των διεθνών σχέσεων της Τουρκίας. Συγκεκριμένα κατά την οσμανική πολιτειολογία υπάρχει το κυρίαρχο έθνος (millet- i hakime) το κυρίαρχο έθνος ή το έθνος που έχει το προνόμιο να δικάζει και να αποφαίνεται για την τύχη των άλλων και το κατάδικο έθνος (millet- i mahkume) ή το έθνος τις τύχες του οποίου καθορίζει το προηγούμενο έθνος. Έτσι και η Τουρκία ως πελωρίων διαστάσεων ηγεμονική δύναμη θα ελέγχει όχι μόνο εκείνες τις χώρες που υπήρξαν κάποτε επαρχίες της Οσκανικής Αυτοκρατορίας, αλλά και πολλών άλλων (ιδιαίτερα στον Καύκασο, την Κεντρική Ασία, τη Βόρεια και Κεντρική Αφρική, τα Βαλκάνια και την Ευρώπη γενικώς. Ιδιαίτερα για τα Βαλκάνια και την Ευρώπη οφείλει να χρησιμοποιήσει τα «κατάλοιπα της οσμανικής συσσώρευσης» (δηλαδή της οθωμανικής κληρονομιάς) που είναι οι μουσουλμανικοί πληθυσμοί στη Δυτική Θράκη,. Τη Βουλγαρία, αλλά και χώρες που θεωρούνται «φυσικοί σύμμαχοι» της Τουρκίας όπως η Αλβανία, το Κόσσοβο, τη Βοσνία και το FYROM. Τον ίδιο ρόλο επωμίζονται και οι Τούρκοι μετανάστες στις χώρες της ΕΕ. Αλλά και τα πολιτιστικά έργα στα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη που ανακαινιζόμενα θα γίνουν το όργανο προώθησης της Τουρκίας στην περιοχή. Γενικά η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας που ευαγγελίζεται ο κ. Νταβούτογλου διέφερε ουσιωδώς έναντι της «κεμαλικής εξωτερικής πολιτικής». Είναι περισσότερο ένας συνδυασμός της πανισλαμιστικής εξωτερικής πολιτικής του Αμπντουλχαμίτ Β με την πανισλαμιστική και ταυτόχρονα παντουανιστική πολιτική των Νεότουρκων του Εμβέρ πασά.
Ορισμένες περιφέρειες είναι του άμεσου ενδιαφέροντος της Τουρκίας, όπως η Κύπρος και το Αιγαίο , στις οποίες και αν δεν υπήρχε ούτε ένας Τούρκος επειδή εμπίπτουν ως περιοχές στο ζωτικό της χώρο οφείλει να τις ελέγχει απολύτως.
