Σημαντικά ερευνητικά αποτελέσματα για τον μηχανισμό της πρόκλησης φλεγμονής και θρόμβωσης, βασικών αιτιών βλάβης ζωτικών οργάνων και θανάτου στους ασθενείς με COVID-19, δημοσιεύονται σήμερα από την ερευνητική ομάδα του Καθηγητή Κωνσταντίνου Ρίτη, στην Α’ Παθολογική Κλινική και το Εργαστήριο Μοριακής Αιματολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης.
H υπέρμετρη ενεργοποίηση μιας ομάδας πρωτεϊνών της φυσικής ανοσίας, γνωστές ως «σύστημα του συμπληρώματος», οδηγεί αλυσιδωτά στην διέγερση των ουδετεροφίλων, του μεγαλύτερου πληθυσμού των λευκοκυττάρων του αίματος. Τα διεγερμένα ουδετερόφιλα εκκρίνουν στην κυκλοφορία σχηματισμούς γνωστούς ως ΝETs (NeutrophilExtracellularTraps), οι οποίοι μεταφέρουν ισχυρούς φλεγμονώδεις και θρομβωτικούς παράγοντες στο ενδοθήλιο των αγγείων. Το τελικό αποτέλεσμα είναι η θρόμβωση στην μικροκυκλοφορία και η ανεπάρκεια πολλών οργάνων. Ο ιός SARS-CoV-2 πυροδοτεί ανοσολογικούς μηχανισμούς που υπό φυσιολογικές συνθήκες μας προστατεύουν, στρέφοντάς τους έναντι του ίδιου του οργανισμού. Χρησιμοποιώντας ουδετερόφιλα και πλάσμα από ασθενείς COVID-19 σε κατάλληλες κυτταρικές δοκιμασίες βρέθηκε ότι η αναστολή της κομβικής πρωτεΐνης C3 του συμπληρώματος από το πεπτίδιο ΑΜΥ-101 μπορεί να σταματήσει το μηχανισμό της υπέρμετρης φλεγμονής και θρόμβωσης που προκαλείται από τα ουδετερόφιλα και τα ΝΕΤs.
Τα ευρήματα αυτά έχουν ιδιαίτερη σημασία για δύο λόγους: α) αποκαλύπτουν ένα νέο μηχανισμό μέσω του οποίου δύο σημαντικά στοιχεία της φυσικής ανοσίας του οργανισμού (το συμπλήρωμα και τα ουδετερόφιλα) προκαλούν διαταραχή της μικροκυκλοφορίας και του ενδοθηλίου των αγγείων, β) εξηγούν τα πρώτα θετικά κλινικά αποτελέσματα του πειραματικού φαρμάκου AMY-101 σε ασθενείς με σοβαρή COVID-19. Το ΑΜΥ-101/Cp40 έχει ανακαλυφθεί από την ερευνητική ομάδα του Καθηγητή Ιωάννη Λάμπρη στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια και αναπτύσσεται κλινικά από την ελληνική φαρμακευτική εταιρεία AMYNDAS. Η AMYNDAS έχει λάβει ήδη έγκριση από τον Αμερικανικό Οργανισμό Φαρμάκων (FDA) για την έναρξη κλινικών δοκιμών, ενώ έχει ξεκινήσει αντίστοιχη διαδικασία για την έγκριση από τον ΕΟΦ (https://www.tovima.gr/2020/06/15/science/elliniko-farmako-enantia-stin-covid-19/).
Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύονται στο JournalofClinicalInvestigation(https://www.jci.org/articles/view/141374), ένα από τα εγκυρότερα διεθνή περιοδικά κλινικής και μεταφραστικής έρευνας. Στην μελέτη αυτή συμμετείχαν ερευνητικές και κλινικές ομάδες από την Α’ Παθολογική Κλινική και το Εργαστήριο Μοριακής Αιματολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, καθώς και τις Ιατρικές Σχολές του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια, του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, του Πανεπιστημίου Αθηνών και το ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος». Η έρευνα σχεδιάστηκε και συντονίστηκε από τους Καθηγητές Κ. Ρίτη (www.inflathrace.gr), Π. Σκένδρο (www.inflathrace.gr), και Ι. Λάμπρη (www.lambris.com). Χρηματοδοτήθηκε στα πλαίσια της δράσης Εθνικής Εμβέλειας «ΕΡΕΥΝΩ-ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ-ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ», μέσω της ΓΓΕΤ.
