Το Διοικητικό Συμβούλιο του σωματείου μας αποφάσισε ξεκινώντας από φέτος να καθιερώσουμε την πραγματοποίηση εκδήλωσης τιμής στη ματωμένη Τετάρτη 13 Ιούνη του 1928 φέρνοντας στο προσκήνιο τους αγώνες των προγόνων της τάξης μας στην πόλη μας.
Γιατί όλα αυτά τα δικαιώματα που ένα ένα μας παίρνουν πίσω εργοδότες και κυβερνήσεις κερδήθηκαν κάποτε με απίστευτες θυσίες από την εργατική τάξη. Η θύμησή τους δεν έχει μόνο το χαρακτήρα της τιμής σε όλους αυτούς που έπεσαν για να αφήσουν μια καλύτερη ζωή στους επόμενους αλλά και γιατί μας διδάσκει πώς στο σήμερα θα μπορέσουμε να βάλουμε φραγμό στην αντεργατική επίθεση, πώς θα ανοίξουμε το δρόμο για μια κοινωνία λέφτερη από την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.
Στα πλαίσια αυτά σήμερα στις 11π.μ. στην πλατεία Ελευθερίας πραγματοποιήσαμε την εκδήλωση η οποία περιελάμβανε την ανάγνωση του χρονογραφήματος: Σελίδες αγώνα και ηρωισμού. Η δεκάτη Τρίτη Ιουνίου Ματωμένη Τετάρτη της Ξάνθης. Λεπτομέρειες από το ανθρωποκυνήγι και τις δολοφονίες. Ενώ προδίνουν οι Στρατήδες, την ομιλία από τον Κώστα Βογιατζή, αντιπρόεδρο του ΔΣ και εκπρόσωπο των ταξικών δυνάμεων στη διοίκηση του Εργατικού Κέντρου Ξάνθης, ενώ η εκδήλωση έκλεισε με την απαγγελία αποσπάσματος από τον Επιτάφιο του Γιάννη Ρίτσου και απόθεση ανθοδέσμης στο μνημείο των πεσόντων καπνεργατών.
Στη φετινή μας εκδήλωση σταθήκαμε σε 2 βασικά συμπεράσματα: Πρώτα πρώτα στις 2 γραμμές στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα που εκφράστηκαν γλαφυρά στο φετινό συνέδριο – παρωδία της ΓΣΕΕ και δεύτερον στην ανάγκη με αφοβία οι εργάτες, παρά τις δυσκολίες της εργοδοτικής τρομοκρατίας να τραβήξουν στο δρόμο της ταξικής οργάνωσης, για να μπορέσουν να έχουν καταχτήσεις.
Το σωματείο μας το επόμενο διάστημα θα επιδιώξει η ιστορία του κινήματος της πόλης μας να γίνει κτήμα όλο και περισσότερων εργαζομένων. Γνωρίζοντας την ιστορία των προγόνων μας μπορούμε πιο αποφασιστικά να δώσουμε σήμερα τον αγώνα για την υπεράσπιση και διεύρυνση των εργασιακών δικαιωμάτων μας.
Σε αυτά τα πλαίσια θα πάρουμε πρωτοβουλία, συντάσσοντας επιστολή προς τα υπόλοιπα σωματεία του νομού μας να ζητήσουμε από το τοπικό συμβούλιο Ξάνθης και το δημοτικό συμβούλιο Ξάνθης τη μετονομασία της οδού Μπροκούμη που συνδέει την οδό Καπνεργατών με το μνημείο των πεσόντων καπνεργατών του 1928 σε οδό Βασίλη Βερβέρη, καπνεργατικού στελέχους (στο συνδικάτο η «ΑΜΥΝΑ» αλλά και γραμματέα και πολλές φορές μέλος της ΕΕ της Καπνεργατικής Ομοσπονδίας Ελλάδας) αλλά και 2 φορές βουλευτή Ξάνθης που φυλακίστηκε και εξορίστηκε πολλές φορές ενώ μετά την παράδοσή του από το μεταξικό καθεστώς στους Ναζί εκτελέστηκε στις 12 Δεκέμβρη του 1943 στο Χαϊδάρι.
Το Διοικητικό Συμβούλιο ΕΝΩΣΗ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΟΫΠΑΛΛΗΛΩΝ ΞΑΝΘΗΣ
Ακολουθεί η ομιλία της εκδήλωσης
Συναδέλφισσες, συνάδελφοι
Εργαζόμενοι, εργαζόμενες
Το Διοικητικό Συμβούλιο του σωματείου μας αποφάσισε ξεκινώντας από φέτος να καθιερώσουμε την πραγματοποίηση εκδήλωσης τιμής στη ματωμένη Τετάρτη 13 Ιούνη του 1928 φέρνοντας στο προσκήνιο τους αγώνες των προγόνων της τάξης μας στην πόλη μας.
Γιατί όλα αυτά τα δικαιώματα που ένα ένα μας παίρνουν πίσω εργοδότες και κυβερνήσεις κερδήθηκαν κάποτε με απίστευτες θυσίες από την εργατική τάξη. Η θύμησή τους δεν έχει μόνο το χαρακτήρα της τιμής σε όλους αυτούς που έπεσαν για να αφήσουν μια καλύτερη ζωή στους επόμενους αλλά και γιατί μας διδάσκει πώς στο σήμερα θα μπορέσουμε να βάλουμε φραγμό στην αντεργατική επίθεση, πώς θα ανοίξουμε το δρόμο για μια κοινωνία λέφτερη από την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.
Στη φετινή μας εκδήλωση θέλουμε να σταθούμε σε 2 βασικά συμπεράσματα: Πρώτα πρώτα στις 2 γραμμές στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα που εκφράστηκαν γλαφυρά στο φετινό συνέδριο – παρωδία της ΓΣΕΕ και δεύτερον στην ανάγκη με αφοβία οι εργάτες, παρά τις δυσκολίες της εργοδοτικής τρομοκρατίας να τραβήξουν στο δρόμο της ταξικής οργάνωσης, για να μπορέσουν να έχουν καταχτήσεις.
Η απεργία διεξάγεται σε μια περίοδο που η διαπάλη με τον εργοδοτικό – «κίτρινο» συνδικαλισμό είναι σε ιδιαίτερη ένταση. Ένα μήνα πριν στις 8 – 15 Μάη είναι προγραμματισμένο το 4ο συνέδριο της ΓΣΕΕ. Ο συσχετισμός όπως καταγράφηκε την πρώτη μέρα των εργασιών του, ήταν 230 υπέρ των ταξικά συνειδητοποιήμενων δυνάμεων, έναντι 136 υπέρ του συνασπισμένου μπλοκ των συντηρητικών, ρεφορμιστών και σοσιαλδημοκρατών. Για να αλλάξει ο συσχετισμός, αποκλείστηκαν «προληπτικά» εξαρχής 127 αντιπρόσωποι των ταξικών σωματείων και Ομοσπονδιών (μεταξύ αυτών η Καπνεργατική Ομοσπονδία, η πιο μαζική Ομοσπονδία της Ελλάδας, το Συνδικάτο Οικοδόμων Θεσσαλονίκης, κα). Στους αποκλεισμένους βρίσκονται από την Ξάνθη οι: Παναγιώτης Γκουλιαμτζής και Δακόπουλος από το Εργατικό Κέντρο, ο Πλάτων Σεραφειμιάδης από τη Βιομηχανική Ένωση Οικοδόμων, ο Παρασκευόπουλος από το Συνδικάτο Επισιτισμού, ο Χριστοφιδάκης από τους Υποδηματεργάτες, ο Ιωάννης Αρτοποιός από την Καπνεργατική Ένωση Κιμμερίων και οι 5 αντιπρόσωποι του καπνεργατικού συνδικάτου η «Άμυνα» Αργυριάδης, Φιχρή Μεμέτ, Φιλίππου, Σαντής και Ζουμπουλάκης.
Η αντιπαράθεση γύρω από την αντιπροσωπευτικότητα του Συνεδρίου υπήρξε σφοδρή τις τρεις πρώτες μέρες. Οι συνειδητοποιημένες ταξικά δυνάμεις κατήγγειλαν νόθευση της σύνθεσης του σώματος, υποδεικνύοντας κραυγαλέες περιπτώσεις αυθαιρεσιών στην αντιπροσώπευση των συνδικάτων που ήταν αντιστρόφως ανάλογη προς την πραγματική τους δύναμη (τα μεν άμαζα «κίτρινα» συνδικάτα είχαν περισσότερους αντιπροσώπους από ό,τι τους αναλογούσε, τα δε μαζικά «κόκκινα» πολύ λιγότερους).
Οι αποκλεισμοί και οι συλλήψεις των ταξικών αντιπροσώπων συνεχίστηκαν και τις επόμενες μέρες ενώ όπως περιγράφει ο Ριζοσπάστης της εποχής: «Το βράδυ της τρίτης μέρας του Συνεδρίου, με πρωτοβουλία της κυβέρνησης, πραγματοποιήθηκε κοινή σύσκεψη των σοσιαλδημοκρατικών και ρεφορμιστικών αντιπροσώπων και αφού εφοδίασαν τους παρευρισκόμενους με Ειδικό Δελτίο, αποφάσισαν ότι την επόμενη μέρα (11 Μάη) είσοδο στο συνέδριο θα δικαιούνται μόνο οι έχοντες το Ειδικό Δελτίο. Την επομένη το πρωί, οι αριστεροί αντιπρόσωποι, παρά τις συγκρούσεις και τις επιθέσεις στο κτήριο του Δημοτικού Θεάτρου, δεν κατάφεραν να μπουν μέσα στην αίθουσα του Συνεδρίου που φρουρούνταν από την πάνοπλη χωροφυλακή».
92 χρόνια μετά στις 25 Φλεβάρη του 2020 στο 37ο Συνέδριο – παρωδία της ΓΣΕΕ η συνδικαλιστική μαφία της ΓΣΕΕ, με τη συμμετοχή και των αντιπροσώπων της πλειοψηφίας του Εργατικού Κέντρου Ξάνθης ακολούθησε το δρόμο των προγόνων της, όλων αυτών που διαχρονικά βρώμισαν με την παρουσία και τις ενέργειές τους το εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα. 92 χρόνια μετά αποτυπώθηκε ευδιάκριτα και πάλι το χάσμα που υπάρχει ανάμεσα σε 2 διαφορετικούς κόσμους και κυρίως η σύγκρουση των 2 γραμμών στο συνδικαλιστικό κίνημα. Το 37ο συνέδριο – παρωδία της ΓΣΕΕ που πραγματοποιήθηκε στο σιδηρόφραχτο Καβούρι με συντονισμένο σχέδιο καταστολής από όλους τους κρατικούς μηχανισμούς, με ΜΑΤ, ασφαλίτες και τραμπουκισμούς, με αποκλεισμένους τους δημοσιογράφους, με ένα σώμα κομμένο και ραμμένο στους σχεδιασμούς τους, με «νομιμοποίηση» από τα γραφεία του ΣΕΒ, της κυβέρνησης και των αστικών κομμάτων ΝΔ – ΠΑΣΟΚ – ΣΥΡΙΖΑ μας δείχνει πως 92 χρόνια μετά ο αγώνας για να έχουμε συνδικάτα εργατών και όχι των εργοδοτών συνεχίζεται. Οι χιλιάδες των απεργών εργατών που βρέθηκαν έξω από το αποκλεισμένο από δεκάδες διμοιρίες των ΜΑΤ ξενοδοχείο στο Καβούρι, διατράνωσαν αυτή την ανάγκη και μας δείχνουν τον δρόμο για την προσπάθεια ενίσχυσης της ταξικής αντίληψης μέσα στους εργαζόμενους.
Μετά το βίαιο αποκλεισμό των ταξικών αντιπροσώπων από το 4ο συνέδριο – παρωδία της ΓΣΕΕ οι Ομοσπονδίες Ηλεκτρισμού, Καπνεργατών, Τύπου, Δέρματος, Οικοδόμων και άλλες, όπως και με πρωτοβουλία των αποκλεισμένων αντιπροσώπων πραγματοποίησαν σύσκεψη για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Μετά την ανταλλαγή απόψεων εκλέχτηκε 5μελες γραφείο των αποκλεισμένων. Το πενταμελές γραφείο από τις πρώτες στιγμές ανταποκρίνεται στις ευθύνες που ανέλαβε και από τις 11 Ιούνη μέχρι και το Δεκέμβρη του ίδιου χρόνου, η χώρα γνωρίζει το μεγαλύτερο απεργιακό κύμα που ξεπερνά ακόμα και το αντίστοιχο του 1923. Ξεκίνημα ήταν η καπνεργατική απεργία που ξεκίνησε στις 11 Ιούνη.
Η ματωμένη Τετάρτη του 1928 εντάσσεται στην καπνεργατική απεργία του Ιούνη – Ιούλη του 1928 που απλώθηκε και σε άλλες κλάδους (οικοδόμους, αρτεργάτες, τροχιοδρομικούς, κα) προβάλλοντας ως κύριες διεκδικήσεις τόσο οικονομικά (αύξηση στα μεροκάματα σύμφωνα με τον τιμάριθμο, αλλαγές στη διοίκηση και λειτουργία του Ταμείου Ασφάλισης Καπνεργατών) όσο και πολιτικά αιτήματα (παύση της τρομοκρατίας, μη ψήφιση του τρομονόμου). Η απεργία είχε σοβαρή απήχηση όχι μόνο μέσα στην Ελλάδα αλλά και στο εργατικό κίνημα των Βαλκανικών και πολλών ευρωπαϊκών χωρών ενώ γίνεται αναφορά σε αυτή σε άρθρο του περιοδικού «Κομμουνιστική Διεθνής» με τίτλο «Κάτω από το σύνθημα του αποφασιστικού ταξικού διαχωρισμού.
Η απεργία στην Ξάνθη ξεκινάει στις 13 Ιούνη, αλλά η προετοιμασία της γίνεται από αρχές Ιούνη όταν στο χάνι Κιουζούν κιό κάνουν συνέλευση 4000 καπνεργάτες. Μετά τη συνέλευση του σωματείου συλλαμβάνεται ο γραμματέας του Συνδικάτου η Άμυνα και καταδικάζεται σε 24ωρη φυλάκιση, ενώ την άλλη μέρα οι αρχές συλλαμβάνουν όλα τα σημεία της πόλης για να μη γίνουν διαδηλώσεις για την απελευθέρωσή του.
Από την πρώτη στιγμή της απεργίας αυτή αντιμετωπίζεται με άγρια καταστολή που έχει αποτέλεσμα 4 νεκρούς και δεκάδες τραυματίες. Νεκροί είναι οι Σωκράτης Καραβανάς ή Καράμπελας, Ραμαδάν Ογλού Μουσιά, Σπύρος Θεοδοσίου και Ασάν Μεμέτ, ενώ οι εφημερίδες της εποχής μιλάνε για 6 νεκρούς. Σε καταγγελία του Συνδικάτου στις 16 Ιούνη αναφέρεται πως υπάρχουν 200 τραυματίες ενώ 3 γιατροί αναφέρουν πως έδεσαν πάνω από 40 με πληγές στο στήθος. Στις 28 Ιούνη γίνεται μεγάλη συνέλευση των καπνεργατών στον ΠΑΝΘΕΟΝ που χαιρετίζει τους εξόριστους και τους φυλακισμένους, του τίμιους αγωνιστές της εργατικής τάξης και τα θύματα του ιερού αγώνα ενώ αποφασίζει πως την ευθύνη για τις διαπραγματεύσεις έχει μόνο το 5μελες Γραφείο και η Καπνεργατική Ομοσπονδία Ελλάδας και όχι η εργοδοτική ΓΣΕΕ των κίτρινων συνδικαλιστών.
Οι νεκροί της καπνεργατικής απεργίας είναι η κορύφωση της άγριας καταστολής που δέχτηκε το καπνεργατικό κίνημα και το ταξικό συνδικάτο η «Άμυνα» όλο το προηγούμενο διάστημα. Καταστολή που εναλλάσσονταν με την αποτυχημένη προσπάθεια εργοδοσίας και κράτους να στήσουν εργοδοτικό σωματείο που να συσπειρώσει τους καπνεργάτες. Πολλοί είναι οι καπνεργάτες που φυλακίστηκαν, εξορίστηκαν, βασανίστηκαν, διώχτηκαν από τις δουλειές τους στον αγώνα τους για ένα καλύτερο μεροκάματο, για καλύτερες συνθήκες εργασίας (ωράριο, ασφάλιση, κ.α). Ενδεικτικά: τον Μάη του 1923 συλλαμβάνεται ο γραμματέας του Συνδικάτου και 8 καπνεργάτες και φυλακίζονται στην Κομοτηνή, τον Ιούλη του 1924 η συνέλευση του σωματείου γίνεται με ένα λόχο πεζικού και ιππικού και μιας διμοιρίας χωροφυλάκων απέξω, τον Φλεβάρη του 1925 μετά τις αντιδράσεις των καπνεργατών για το λοκ άουτ των καπνεμπόρων συλλαμβάνονται 17 καπνεργάτες και καταδικάζονται από το έκτακτο στρατοδικείο της Κομοτηνής σε 97 μήνες φυλάκιση αθροιστικά, τον Σεπτέμβρη του 1926 συλλαμβάνεται και καταδικάζεται από το στρατοδικείο της Καβάλας ο γραμματέας της «Άμυνας» σε 10 μήνες φυλάκιση. Όλο το 1927 η καταστολή εντείνεται με κορύφωση στα τέλη Μάη όταν συλλαμβάνονται 57 καπνεργάτες από τους οποίους 15 εξορίζονται στη Λήμνο και οι υπόλοιποι φυλακίζονται στην Κομοτηνή, ενώ ένας καπνεργάτης που τραυματίζεται σε συγκρούσεις κατά τη διάρκεια συγκέντρωσης ενάντια στην μεταφορά των συλλαμβανόμενων στην Κομοτηνή υποκύπτει μερικές μέρες μετά στα τραύματά του. Τέλη Αυγούστου 50 αστυφύλακες εισβάλουν στα γραφεία του Συνδικάτου για να απαγορέψουν το χτύπημα της καμπάνας που σήμαινε την έναρξη και τη λήξη του οχτάωρου. Συλλαμβάνονται 14 καπνεργάτες και στέλνονται στις φυλακές Κομοτηνής ενώ υπάρχουν και δέκα τραυματίες από τους οποίους οι 2 σοβαρά.
Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν πως η άγρια καταστολή της απεργίας του 1928 στην Ξάνθη είναι συνέχεια μιας κατασταλτικής πολιτικής απέναντι στο καπνεργατικό κίνημα που οργανώνουν οι καπνέμποροι και υλοποιεί το αστικό κράτος με όλες τις μορφές διακυβέρνησης όλο αυτό το διάστημα. Αποτελεί την προσπάθεια, όταν δεν πιάνει η τακτική της ενσωμάτωσης, να τιθασσευτούν οι εργάτες όταν αντιλαμβάνονται τη δύναμη του ταξικού οργανωμένου αγώνα για να διατηρήσουν οι μεγαλοεργοδότες τα κέρδη τους.
Είναι γνωστό πως το δόγμα «νόμος και τάξη» που προμοτάρουν οι αστικές κυβερνήσεις όλων των μιγμάτων διαχείρισης σηματοδοτεί την προσπάθεια των μεγαλοεργοδοτών να τρομοκρατήσουν τους εργάτες να μη διεκδικούμε τα δικαιώματά μας. Επιλογή και για τις περιόδους ανάπτυξης για να μη θιχτεί στο ελάχιστο η κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων αλλά και για τις περιόδους κρίσης για να μη γιγαντωθούν οι αγώνες για να μην πληρώσουμε οι εργαζόμενοι την κρίση. Δεν είναι τυχαίο πως σε μια από τις ΠΝΠ υπάρχει η πρόβλεψη για επίταξη απεργών την ίδια στιγμή που ακόμα δεν έχει υπάρξει καμιά πρόβλεψη για επίταξη του ιδιωτικού τομέα υγείας για προστατευτεί η υγεία του εργαζόμενου λαού.
Συναδέλφισσες, συνάδελφοι
Τα μέλη του σωματείου μας βιώσανε πολύ καλά τι σημαίνει διαχείριση της πανδημίας προς όφελος του κεφαλαίου. Είτε όσοι δούλευαν στα σουπερ μάρκετ και τις ταχυμεταφορές με την φοβερή εντατικοποίηση με τα ίδια γλισχρά μεροκάματα και με συνθήκες σε πολλές περιπτώσεις επικίνδυνες για την υγεία τους είτε όσοι βρέθηκαν σε αναστολή με τα ψίχουλα και το άγχος για την επόμενη μέρα, ενώ είχαμε και πολλούς συναδέλφους μας απολυμένους, ενώ η εξέλιξη της πανδημίας στην περιοχή μας δημιουργεί φόβους για περαιτέρω επιπτώσεις.
Ο φόβος της απόλυσης από την εργοδοτική τρομοκρατία δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να αποτελέσει φρένο στην αναγκαία όσο ποτέ οργάνωση κάθε εργαζόμενου στο ταξικό σωματείο μας . Κανένας δε θα μας δώσει αυτά που δικαιούμαστε παρά ο ίδιος ο αγώνας μας. Οι καπνεργάτες μπορεί να δέχτηκαν απίστευτη καταστολή αλλά ο καπνεργατικός κλάδος είχε κατακτήσει σημαντικά καλύτερους μισθούς και μειωμένη εργάσιμη ημέρα σε σχέση με το τι ίσχυε γενικά για την εργατική τάξη της μεσοπολεμικής Ελλάδας, ενώ το 1925 καταχτήσανε το Ταμείο Ασφάλισης Καπνεργατών (ΤΑΚ) για αντιμετωπιστούν οι συνέπειες της χρόνιας περιοδικής ανεργίας.
Συναδέλφισσες, συνάδελφοι
Το σωματείο μας το επόμενο διάστημα θα επιδιώξει η ιστορία του κινήματος της πόλης μας να γίνει κτήμα όλο και περισσότερων εργαζομένων. Γνωρίζοντας την ιστορία των προγόνων μας μπορούμε πιο αποφασιστικά να δώσουμε σήμερα τον αγώνα για την υπεράσπιση και διεύρυνση των εργασιακών δικαιωμάτων μας.
Σε αυτά τα πλαίσια θα πάρουμε πρωτοβουλία, συντάσσοντας επιστολή προς τα υπόλοιπα σωματεία του νομού μας να ζητήσουμε από το τοπικό συμβούλιο Ξάνθης και το δημοτικό συμβούλιο Ξάνθης τη μετονομασία της οδού Μπροκούμη που συνδέει την οδό Καπνεργατών με το μνημείο των πεσόντων καπνεργατών του 1928 σε οδό Βασίλη Βερβέρη, καπνεργατικού στελέχους (στο συνδικάτο η «ΑΜΥΝΑ» αλλά και γραμματέα και πολλές φορές μέλος της ΕΕ της Καπνεργατικής Ομοσπονδίας Ελλάδας) αλλά και 2 φορές βουλευτή Ξάνθης που φυλακίστηκε και εξορίστηκε πολλές φορές ενώ μετά την παράδοσή του από το μεταξικό καθεστώς στους Ναζί εκτελέστηκε στις 12 Δεκέμβρη του 1943 στο Χαϊδάρι.
