Αντίσταση στη βία και το μηδενισμό
Ρεπορτάζ: Νάντια Νάκου
«Το καμίνι που δροσίζει» είναι ο τίτλος του βιβλίου του φιλόλογου και μουσικού κ. Γιώργου Φραντζολά που παρουσιάστηκε προχθές στην κατάμεστη αίθουσα του ιδρύματος θρακικής τέχνης και παράδοσης. Τον προλόγισαν ο κ. Σκιάς, Πρόεδρος του ΠΑΚΕΘΡΑ που ανέλαβε την έκδοση του βιβλίου και ο κ. Δημήτρης Βλάχος, φιλόλογος που έγραψε το εισαγωγικό κείμενο με τίτλο: «Σε αναζήτηση της αυθεντικής ύπαρξης». Έργα ζωγραφικής του κ. Γιάννη Μενεσίδη αλλά και κοχύλια από την μεγάλη του συλλογή το αναδεικνύουν ακόμη περισσότερο.
Το βιβλίο περιλαμβάνει δοκίμια και διαλέξεις για τη μουσική της γλώσσας και τους μυστικούς ρυθμούς του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη. Αναφέρεται στο φυσικό περιβάλλον, τον άνθρωπο και τη σχέση τους στα διηγήματα του Παπαδιαμάντη. Μια προσέγγιση με οικολογικές και θεολογικές προεκτάσεις. Η έκδοση του ΠΑΚΕΘΡΑ συμπίπτει με τα 100 χρόνια από τον θάνατο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη (2 Ιανουαρίου 1911) και τιμά τη μνήμη του μεγάλου μας λογοτέχνη.
Τα λόγια του συγγραφέα κ. Γιώργου Φραντζολά αποτέλεσαν για άλλη μια φορά ένα καμίνι που δροσίζει τις καυτές σκέψεις μας, λόγω της γενικότερης κρίσης που κυριαρχεί και μας απασχολεί. Ο ίδιος αναφέρει: «Ως τίτλος βιβλίου σημαίνει την καρδιά των δημιουργών, που φλέγεται και τους πυρπολεί, αλλά με το έργο τους δροσίζουν με ελπίδα τις καρδιές μας».
Σας παραθέτουμε χαρακτηριστικά αποσπάσματα από την ομιλία του:
«Νιώθω πως το βιβλίο αυτό που δουλέψαμε τον τελευταίο χρόνο μαζί με τη σύζυγό μου και τους φίλους μου είναι μια αντίσταση στη βία και στο μηδενισμό. Όχι μόνο γιατί ασχολείται με αισθητικές αξίες όπως ο ρυθμός για παράδειγμα. Αλλά γιατί όπως επισημαίνει ο τίτλος του Δημήτρη βρίσκεται σε αναζήτηση της αυθεντικής ύπαρξης. Της αυθεντικής ζωής. Μακριά από το βόλεμα και τη δηθενιά της Αθήνας και του από παντού απόπατου, που τη μυρουδιά του τη συνηθίσαμε τόσο που θα μας γίνει δύσκολο να την ξεμάθουμε τα επόμενα χρόνια.
Νιώθω ότι ο κόσμος- μας θέλει να μας οδηγήσει στα όρια της αντοχής μας. Υπακούω στη ρήση του Ελύτη:
Όπου και να σας βρίσκει το κακό, αδελφοί,
όπου και να θολώνει ο νους σας,
μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμό
και μνημονεύετε Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη.
Μπροστά στην κρίση που ζούμε με πιάνει ένα γινάτι. Θυμάμαι το Νίκο Γκάτσο που έβγαλε το ποίημα ΑΜΟΡΓΟΣ, καλοτάξιδο στην ιστορία της νεοελληνικής ποίησης. Μέσα στην κατοχή το εξέδωσε, το 1943. Και εξέδωσε και αρκετά αντίτυπα σε χαρτί πολυτελείας 80 γραμμαρίων. Το γράφει στον κολοφώνα. Για φαντάσου. Μέσα στην κατοχή χαρτί πολυτελείας 80 γραμμαρίων. Και πεινούσανε. Και οι καθηγητές εξετάζανε τους φοιτητές τυλιγμένοι σε κουβέρτες.
Μπροστά στην κρίση που ζούμε με πιάνει ένα γινάτι. Γινάτι, όπως εξηγεί ο Παπαδιαμάντης, δε θα πει οργή, αλλά μια δημιουργική ροπή για να αντισταθούμε με δημιουργικό τρόπο στην καταστροφικότητα που κάθεται στο θρόνο της εποχής μας παρέα μαζί με το μηδενισμό και κάνουνε χάζι των ανθρώπων τα βάσανα. Όχι όπως οι καλλιτέχνες, που γίνεται η ψυχή τους κομμάτια μαζί με τους ήρωές τους. Όχι όπως οι αληθινοί άνθρωποι που πληρώνουν ή καλύτερα βιώνουν δυό φορές τη καταστροφή. Τη μια προβλέποντάς την και τη άλλη περνώντας την μαζί με τους άλλους. Αυτοί αναίτιοι».
Τέλος προσυπόγραψε αυτά που έγραψε ένας φίλος του στο ιστολόγιό του. Και ζει μέσα στο κέντρο της Αθήνας. Και ξέρετε τι σημαίνει αυτό. Γράφει λοιπόν:
«δεν υποστηρίζω πως κάποια άλλη εποχή ήταν τέλεια… Αντίθετα σε όσους υποστηρίζουν πως κάποια εποχή ήταν η σωστή (το θέμα έχει παγκοσμίως παραλλαγές αλλά τα δικά μας φανταστικά καταφύγια είναι συνήθως η Ελληνική Αρχαιότητα και το Βυζάντιο).
Καμία εποχή δεν υπήρξε τέλεια, ούτε καν υποφερτή, για την ανθρωπότητα.
Όμως η έπαρση του ανθρωπισμού και οι ανοησίες που έχει προβάλλει σε οποιαδήποτε άλλη πολιτισμική εκδήλωση της ανθρωπότητας πέφτουν τώρα πάνω του. Θα αναγκαστούμε με σεβασμό να ξαναδούμε πράγματα που πριν αγνοούσαμε πεισματικά(- υποκριτικά).
Τώρα μπορούμε να συναντηθούμε με περισσότερη ειλικρίνεια. Τώρα μπορούμε να μιλήσουμε για πράγματα που όλοι τα θέλανε λυμένα. Τώρα μπορούμε να πάμε πέρα από την Απελπισία και την Ευτυχία. Μπορούμε να μιλήσουμε με όρους ουσίας ακόμα και για την Αγάπη…»
