Ανησυχητική έρευνα της ΓΣΕΒΕΕ για τις μικρές πολύ μικρές επιχειρήσεις
Επιμέλεια
Σταύρος Καρυπίδης
Το κλίμα στην αγορά και γενικότερα στην καθημερινότητα μας, λίγο πολύ το γνωρίζουμε, αλλά πάντα τα νούμερα είναι ακόμη πιο σκληροί καταγραφείς της πραγματικότητας. Αυτή τη φορά η έρευνα που πραγματοποίησε για το 2011 το Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ σε συνεργασία με την εταιρία MARC AE σε εξαμηνιαία βάση, ήρθε να ταράξει ακόμα περισσότερο την κατάσταση!
Η έρευνα έγινε σε πανελλαδικό δείγμα 1.200 πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων (από 0- 49 άτομα προσωπικό), από τις 24 έως τις 31 Ιανουαρίου και έχει ως βασικό στόχο την αποτύπωση του οικονομικού κλίματος στις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις. Με δεδομένα: α) το μεγάλο δείγμα της έρευνας και β) ότι τα ευρήματά της μπορούν να συγκριθούν με τα αντίστοιχα των ερευνών του Ιουλίου 2010 και του Φεβρουαρίου 2010, η έρευνα αυτή αποτελεί πλέον το μοναδικό εργαλείο, σε πανελλαδικό επίπεδο, για την καταγραφή της κατάστασης και της πορείας του μεγαλύτερου τμήματος της πραγματικής οικονομίας στην Ελλάδα.
Όπως και στις προηγούμενες δύο έρευνες, έτσι και τώρα, επιχειρείται μια σαφής αποτίμηση βασικών οικονομικών στοιχείων των επιχειρήσεων κατά το 2 ο εξάμηνο του 2010, ενώ παράλληλα προχωρά και σε πρόβλεψη για το 1 ο εξάμηνο του 2011. Τα αποτελέσματα καταδεικνύουν περαιτέρω επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης για τις μικρές επιχειρήσεις. Θα πρέπει να επισημανθεί ότι το κόστος από την οικονομική κρίση φαίνεται πλέον να επιβαρύνει πολύ περισσότερο τις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες παρόλα αυτά συνεχίζουν να αποτελούν «κιβωτούς» διατήρησης θέσεων απασχόλησης.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ 2 ου ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2010
Πάνω από 8 στις 10 επιχειρήσεις (84,2%) καταγράφουν επιδείνωση της γενικής οικονομικής τους κατάστασης, αλλά και όλων των επιμέρους οικονομικών τους δεικτών. Ειδικότερα, επιδείνωση εμφανίζει:
– στον κύκλο εργασιών το 80,2%
– στη ζήτηση το 78,3%
– στη ρευστότητα το 84,3%
– στις παραγγελίες το 79,1%
– στις επενδύσεις: αύξηση καταγράφει μόνο το 3,8%, μείωση το 45,3% και στασιμότητα το 39,4%
Αξίζει να σημειωθεί ότι το βασικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις είναι το ζήτημα της ρευστότητας. Αυτό είναι αποτέλεσμα της ραγδαίας μείωσης της κατανάλωσης, καθώς και της συρρίκνωσης της πιστωτικής επέκτασης προς τον ιδιωτικό τομέα, δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος του χρήματος που διαθέτουν οι τράπεζες διοχετεύεται στην αγορά ομολόγων και εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου. Ειδικότερα σε σχέση με το μέγεθος του κύκλου εργασιών, καταγράφεται μια μέση μείωση του δείκτη για το 2010 κατά 30% σε σύγκριση με το 2009 για το σύνολο των επιχειρήσεων του δείγματος.
ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Οι προοπτικές για το κλείσιμο των επιχειρήσεων, σε σύγκριση με εκείνες της έρευνας του Ιουλίου, έχουν χειροτερεύσει, καθώς:
1) Πάνω από μία στις 4 επιχειρήσεις (26,8%) θεωρεί πολύ πιθανό να προχωρήσει σε κλείσιμο το επόμενο διάστημα. Αυτό υπολογίζεται σε 225.000 επιχειρήσεις. Έτσι, μέσα σε ένα εξάμηνο «μπήκαν στο κόκκινο» άλλες 50.000 επιχειρήσεις. (ο αντίστοιχος αριθμός πριν από ένα εξάμηνο- Ιούλιος 2010- ήταν 175.000).
2) Επιπλέον θα πρέπει να σημειωθεί ότι άλλες 215.000 επιχειρήσεις (25,9%), δηλώνουν δυσκολίες συνέχισης της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας.
3) Με βάση τα παραπάνω και σύμφωνα με το πιο μετριοπαθές σενάριο, υπολογίζεται ότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να χαθούν πάνω από 320.000 θέσεις απασχόλησης (εργοδότες, αυτοαπασχολούμενοι, μισθωτοί) το επόμενο διάστημα, πιθανά έως το τέλος του 2011.
Θα πρέπει να επισημανθεί ότι τα παραπάνω στοιχεία αφορούν μόνο τις μικρές επιχειρήσεις (έως 49 άτομα προσωπικό) χωρίς να αθροίζονται και οι αντίστοιχες επιπτώσεις από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις.
ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ
Στον τομέα της απασχόλησης, συνεχίζεται η απώλεια θέσεων αφού σχεδόν η 1 στις 4 επιχειρήσεις (24,1%) αναγκάστηκε να μειώσει το προσωπικό της ενώ μόνο το 3,5% των επιχειρήσεων του δείγματος προχώρησε σε προσλήψεις. Αυτό μεταφράζεται σε απώλεια 100.000 περίπου θέσεων εργασίας για το 2ο εξάμηνο του 2010 (έναντι 88.000 το 1ο εξάμηνο του 2010). Η απώλεια θέσεων εργασίας είναι υψηλότερη στις μεγαλύτερες επιχειρήσεις του δείγματος, αφού το ποσοστό εκεί υπερβαίνει το 35%.
Επιπλέον, σχεδόν 3 στους 10 επιχειρηματίες που απασχολούν προσωπικό (27,2%), προβλέπουν ότι το 1ο εξάμηνο του 2011 θα προχωρήσουν σε μείωση του προσωπικού τους, ενώ μόνο το 4,9 % δηλώνει ότι θα προχωρήσει σε προσλήψεις. Με το πιο μετριοπαθές σενάριο υπολογίζεται ότι είναι επισφαλείς άλλες 110.000 θέσεις εργασίας για το πρώτο εξάμηνο του 2011.
Θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι η ελαφρά υποχώρηση των δυσμενών προβλέψεων για την απασχόληση σε σύγκριση με τις αντίστοιχες της έρευνας του Ιουλίου 2010 για το 2ο εξάμηνο του 2010, θα πρέπει να συνδυαστεί:
Α) Με την πολιτική για τη διατήρηση των θέσεων απασχόλησης που υιοθετήθηκε- προγράμματα ΟΑΕΔ (έπειτα και από σχετικές προτάσεις της ΓΣΕΒΕΕ).
Β) Οι μικρές επιχειρήσεις εξάντλησαν τις δυνατότητες μείωσης του προσωπικού ως πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση της κρίσης, με το επόμενο- και πιθανότερο- βήμα να είναι το «λουκέτο».
ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ 1 ο ΕΞΑΜΗΝΟ 2011Όσον αφορά την πρόβλεψη της γενικής οικονομικής κατάστασης των ερωτηθέντων επιδείνωση προβλέπει το 68% των επιχειρηματιών. Ειδικότερα, επιδείνωση προβλέπει:
– στον κύκλο εργασιών το 70%
– στη ρευστότητα το 74,3%
– στη ζήτηση το 70,5%
– στις παραγγελίες το 70,8%.
– στις επενδύσεις: αύξηση προβλέπει μόνο το 3,2%, μείωση το 43,2% και στασιμότητα το 37,9%
Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι οι προσδοκίες είναι χειρότερες από εκείνες των δύο προηγούμενων ερευνών, στοιχείο που δείχνει ότι το οικονομικό κλίμα στις μικρές επιχειρήσεις βρίσκεται στο χειρότερο σημείο. Εκφράζονται, έτσι, σοβαρά ερωτηματικά κατά πόσο κάτω από το βαρύ αυτό κλίμα, οι επιχειρήσεις θα ανταποκριθούν σε χρηματοδοτήσεις προγραμμάτων του ΕΣΠΑ και του ΕΤΕΑΝ.
Αξίζει να αναφερθεί ότι τόσο στην αποτίμηση όσο κυρίως στις προβλέψεις, η επιδείνωση έχει εξαπλωθεί και στους τρεις τομείς της οικονομικής δραστηριότητας, αφού ακόμα και στον τομέα των υπηρεσιών, ο οποίος μέχρι και το πρώτο εξάμηνο του 2010 εμφάνιζε τις μικρότερες απώλειες, δείχνει πλέον να επηρεάζεται εξίσου σημαντικά με τους υπόλοιπους δύο τομείς (μεταποίηση και εμπόριο).
