Το ενδεχόμενο να κλείσουν τα Στενά του Ορμούζ απ’ όπου διέρχεται σχεδόν το 25% του «μαύρου» χρυσού προκαλεί ανησυχία στις διεθνείς αγορές ενεργειακών προϊόντων
Νέα, ακόμη μεγαλύτερη αναταραχή στις διεθνείς αγορές ενεργειακών προϊόντων αναμένεται να προκαλέσει η επίθεση των ΗΠΑ σε τρεις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν τα ξημερώματα της Κυριακής.
Οι εξελίξεις είναι εξαιρετικά δύσκολο να προβλεφθούν, ενώ πολλά εξαρτώνται από τις αντιδράσεις της Τεχεράνης και το ενδεχόμενο κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ απ’ όπου διέρχεται το 20 – 25% του πετρελαίου.
Τα Στενά του Ορμούζ βρίσκονται μεταξύ Ομάν και Ιράν και αποτελούν την κύρια οδό εξαγωγής για παραγωγούς πετρελαίου όπως η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Ιράκ και το Κουβέιτ. Ενδεικτικό του κλίματος που επικρατεί στην πετρελαϊκή αγορά είναι ότι η HellenIQ Energy – όπως δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Ανδρέας Σιάμισιης την περασμένη Πέμπτη (19/6) και βεβαίως πριν την αμερικανική επίθεση στο Ιράν (έκτοτε η κατάσταση έχει επιδεινωθεί δραματικά) – ακύρωσε την παραλαβή φορτίου πετρελαίου από το Ιράκ, καθώς κρίθηκε επικίνδυνη η διέλευση από τα Στενά του Ορμούζ.
Το κλείσιμο των Στενών από το Ιράν ή και η παρεμπόδιση των πλοίων που διέρχονται από την περιοχή πέραν της ανόδου των ασφαλίστρων κινδύνου ενδέχεται να εκτοξεύσουν τις τιμές του πετρελαίου στα 130 δολάρια το βαρέλι σύμφωνα με το χειρότερο σενάριο, αυτό της JP Morgan. Σημειώνεται ότι τα παγκόσμια συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για το αργό πετρέλαιο Brent έχουν αυξηθεί έως και 18% από τις 10 Ιουνίου, φτάνοντας στο υψηλό πέντε μηνών των 79,04 δολαρίων την περασμένη Πέμπτη.
Ανάλογη εκτιμάται ότι θα είναι η πορεία και των άλλων ενεργειακών προϊόντων όπως το LNG, το οποίο ήδη έχει πάρει την ανηφόρα ξεπερνώντας τα 40 ευρώ/MWh την περασμένη Παρασκευή. Εάν το Ιράν μπλοκάρει τα Στενά του Ορμούζ οι εξαγωγές του Κατάρ, που προμηθεύει σχεδόν το 4% του φυσικού αερίου της Ευρώπης, θα επηρεαστούν. Βεβαίως επί του παρόντος το Κατάρ αναφέρει ότι η ναυσιπλοΐα πραγματοποιείται κανονικά, αλλά οι traders παραμένουν σε κατάσταση ύψιστου συναγερμού.
Και βεβαίως η περαιτέρω άνοδος των τιμών του φυσικού αερίου θα αυξήσει και τις τιμές του ηλεκτρισμού, οι οποίες επί του παρόντος φαίνεται να κινούνται σε μάλλον φυσιολογικά επίπεδα. Έτσι για σήμερα Δευτέρα (23/6) η γαλλική αγορά ηλεκτρισμού έκλεισε στα 26,8 ευρώ/MWh, η βελγική στα 38,36 ευρώ/MWh και η γερμανική στα 38,74 ευρώ/MWh. Η εικόνα αλλάζει από την Αυστρία και όσο προχωρούμε ανατολικά οι τιμές ανεβαίνουν. Συγκεκριμένα η αγορά της Αυστρίας διαμορφώθηκε στα 57,07 ευρώ/MWh, της Ουγγαρίας στα 94,89 ευρώ/MWh, της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας στα 97,18 ευρώ/MWh και της Ελλάδας στα 92,18 ευρώ/MWh. Ακριβότερη από όλες της αγορές της Ευρώπης είναι αυτή της Ιταλίας, με την τιμή να διαμορφώνεται στα 138,16 ευρώ/MWh και ακολουθούν η Ισπανία και η Πορτογαλία με 110,56 ευρώ/MWh.
Καθοριστικό ρόλο στην άνοδο των τιμών όπως όλα δείχνουν παίζει το φυσικό αέριο, το οποίο συμμετέχει στο σημερινό ελληνικό μείγμα κατά 40,97% με τις ΑΠΕ να βρίσκονται στο 44,88%.
Ενεργοποίηση επιδοτήσεων αν χρειαστεί
Με βάση αυτά τα δεδομένα η ανησυχία στην Ελλάδα εντείνεται, ενώ η κυβέρνηση δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να χρειαστούν και πάλι επιδοτήσεις των λογαριασμών του ρεύματος. Μάλιστα ο υφυπουργός στον πρωθυπουργό Θανάσης Κοντογεώργης απαντώντας σε ερώτηση για το εάν θα υπάρξουν επιδοτήσεις ήταν κατηγορηματικός: «Αυτό είναι δεδομένο, το έχουμε δείξει πολλές φορές. Αν υπάρξουν σοβαρές αναπροσαρμογές, η κυβέρνηση θα παρέμβει».
Ανήσυχος για τις εξελίξεις εμφανίστηκε στο χθεσινό μήνυμα του ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, τονίζοντας ότι «η περαιτέρω κλιμάκωση θα δημιουργήσει ακόμη μεγαλύτερες συνθήκες αστάθειας».
Από την πλευρά του ο υπουργός Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου σε χθεσινές δηλώσεις του (22/6) μίλησε για «καθοριστική καμπή στη διαμόρφωση των εξελίξεων στη Μέση Ανατολή», ενώ σε μια προσπάθεια επίδειξης ψυχραιμίας σημείωσε ότι «είμαστε θωρακισμένοι ενεργειακά, έχουμε ένα διαφοροποιημένο ενεργειακό μείγμα και μπορούμε να ανταποκριθούμε», αλλά πρόσθεσε: «Βέβαια, είμαστε μέρος ενός παγκόσμιου οικονομικού και ενεργειακού συστήματος και προφανώς οποιαδήποτε μεγάλη παγκόσμια αστάθεια μας επηρεάζει».
