Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη
[email protected]
Στα Νεστοχώρια της Ξάνθης, αλλά και σ΄ όλη την Αν. Μακεδονία και
Θράκη, οι κάτοικοι περιμένουν, χρόνια τώρα, μια «συγγνώμη» απο τη
βουλγαρική κυβέρνηση για τα εγκλήματα που διέπραξαν συμπατριώτες τους
στη διάρκεια της κατοχής 1941-44. Σφαγές, εκτελέσεις, πυρπολήσεις
κατοικιών και άλλες ακατονόμαστες κτηνωδίες.
Σήμερα, δεκάδες χιλιάδες βούλγαροι εργάζονται ή περιφέρονται στην
Ελλάδα, είναι φίλη χώρα, σύμμαχος και εταίρος σε ΝΑΤΟ και Ε.Ε. και
συνεπώς τη συγγνώμη την οφείλει «για να αναπαυθούν οι ψυχές των
νεκρών μας», λένε οι κάτοικοι. Μόνο έτσι θα εξιλεωθούν για τις σφαγές σε
Δράμα, Δοξάτο, Καρυόφυτο, Καστανωτό, Τραχώνι Χαϊντού, Κομνηνά. Στο
Καρυόφυτο έκαναν… σκοποβολή στα κορμιά αμάχων, σκοτώνοντας 34 και
στο Τραχώνι εκτέλεσαν 25, γιατί… συναχώθηκε ο βούλγαρος διοικητής!
Άλλη απάνθρωπη πράξη, ήταν η στρατολόγηση και μεταφορά νέων,
στη Βουλγαρία, για να δουλέψουν σε καταναγκαστικά έργα ως
«ντουρντουβάκια». Με ελάχιστο ψωμί, μια χούφτα σκέτα φασόλια βραστά
χωρίς λάδι, δούλευαν σκληρά για να μεταφέρουν τα 120 καρότσια
ημερησίως… Τότε τραγουδούσαν σιγανά μεταξύ τους για να παρηγορηθούν:
« Στις πέντε μας σηκώνουνε να κάνουμε οπόρτα κι εμείς απ’ την
εξάντληση δεν βλέπουμε την πόρτα!… Κύριε τρισελέησον ημάς !…».
Πολλοί άφησαν τα κορμιά τους κι άλλοι γύρισαν σακάτηδες…
Ο Κώστας Κοντογιαννίδης (πατέρας μου), που έφυγε από το μάταιο
τούτο κόσμο), ήταν απο τα Κομνηνά Ξάνθης, ντουρντουβάκι σε Κάρλοβο
και Δοβρουτσά. Απαιτούσε, όσο ζούσε: «Για όσα απάνθρωπα τραβήξαμε
στα καλύτερα χρόνια της ζωής μας, μία συγγνώμη! Θα νοιώσουμε καλά
κι εμείς κι εκείνοι».
Ο Στέφανος Βυζικίδης, ντουρντουβάκι στη Στάρα Πλανίνα, απο τον
Κεχρόκαμπο Καβάλας, έμεινε κι αυτός με το παράπονο… Μία συγγνώμη
ζητούσε και ο Ανδρέας Στίγκας, που εκτέλεσαν τους γονείς του. Ιδού πώς:
Στις 12 Ιουνίου 1944, ο βουλγαρικός στρατός συγκέντρωσε 800 απο
τους κατοίκους των Κομνηνών στην πλατεία κι έστησε απέναντί τους τα
πολυβόλα για εκτέλεση.
Προηγήθηκαν εκκαθαριστικές επιχειρήσεις. Έξω από τα Κομνηνά
συνέλαβαν τον 20χρονο αντάρτη Νικόλαο Σιδηρόπουλο και τον 16χρονο
τροφοδότη Κώστα Παπαδόπουλο και μέσα στο χωράφι του τον 50χρονο
Δημήτριο Στίγκα. Τους βασάνισαν αγρίως για να αποκαλύψουν τα
κρυσφύγετα των ανταρτών. Στο τέλος τους εκτέλεσαν, έκοψαν και
τοποθέτησε τα κεφάλια τους σε σάκο και τα κατέβασαν στην πλατεία.
Ενας αξιωματικός κρατώντας απο τα μαλλιά, περιέφερε τα κομμένα
κεφάλια και ρωτούσε τους γονατιστούς κατοίκους αν τα αναγνωρίζουν…
Πρωτοφανής Κτηνωδία! Στο τέλος ο αποσπασματάρχης διέταξε να
ετοιμαστούν τα πολυβόλα, αλλά την υστάτη στιγμή ματαιώθηκαν οι
εκτελέσεις κατόπιν παρεμβάσεως ενός ρώσου στρατιωτικού γιατρού. Την
ίδια ώρα, στρατιώτες λεηλατούσαν και πυρπολούσαν τα σπίτια του χωριού.
Τελικώς, μέσα από το πλήθος, οι Βούλγαροι ξεχώρισαν την σύζυγο
του εκτελεσθέντος Δημητρίου Στίγκα, Κυριακούλα, την οποία δίκασαν και
καταδίκασαν σε θάνατο μπροστά στους χωριανούς με συνοπτικές
διαδικασίες, επειδή είχε δύο γιούς αντάρτες τον Κώστα και τον Ανδρέα.
«Και δέκα παιδιά να είχα, θα τα έστελνε στο βουνό, να πολεμήσουν για
την ελευθερία της πατρίδος» βροντοφώναξε η Κυριακούλα.
Πλησίαζε μεσημέρι. Με κομμένη ανάσα όλοι ακούν τον
αποσπασματάρχη να διατάζει ένα λοχία με δύο στρατιώτες να πάρουν θέση
στο εκτελεστικό απόσπασμα. Ο λοχίας ξαφνιάστηκε:
-Θα αστειεύεστε, θα εκτελέσουμε γυναίκα;
-Κάνε αυτό που διατάζω, απάντησε αυστηρά ο αξιωματικός.
-Δεν σκοτώνω άοπλο άνθρωπο και μάλιστα γυναίκα, αντέδρασε ο
λοχίας και παρέδωσε το όπλο του.
Ο αποσπασματάρχης ρωτά την Στίγκα αν θέλει να της κλείσουν τα
μάτια.
Όχι ! είπε εκείνη θυμωμένα. Και όταν δόθηκε το σύνθημα επί
σκοπόν, με όση δύναμη είχε, βροντοφώναξε:
-«Ζήτω η Ελλάς !» Αμέσως ακούσθηκαν οι ριπές των όπλων και η
ηρωική γυναίκα σωριάστηκε, στην άκρη της πλατείας…
Υπάρχει μια προϊστορία για την Κυριακούλα. Ενα χρόνο πριν, ο
βούλγαρος κοινοτάρχης πήγε με στρατιώτες στο σπίτι της για να συλλάβουν
το γιό της Κώστα που κατέβηκε κρυφά από το βουνό για τρόφιμα.
Εκείνη, μόνο τους εμπόδισε αλλά τους συγκράτησε με νύχια και με δόντια, για
να βρει ευκαιρία ο γιός της να πηδήσει από το παράθυρο και να διαφύγει.
Με τις κατηγορίες της … υπόθαλψης εγκληματία και αντίστασης κατά
της αρχής, οδηγήθηκε σε δίκη στη Φιλιππούπολη, όπου παραδόξως
αθωώθηκε ! Στην αγόρευσή του ο Βούλγαρος εισαγγελέας είπε ότι σαν μάνα
έκανε ό,τι κάνει μια κλώσα για να σώσει τα κλωσόπουλα της…
Ετσι η Στίγκα αθωώθηκε από ένα Δικαστήριο, αλλά καταδικάστηκε
σε θάνατο από ένα πρόχειρο με συνοπτικές διαδικασίες στην πλατεία των
Κομνηνών, την οποία κοσμεί σήμερα η προτομή της…
Βούλγαροι εκτελεστές, με δύο κεφάλια εκτελεσθέντων
Ο αντάρτης γιος της Κυριακούλας Στίγκα μπροστά στην προτομή της μητέρας του που στολίζει την πλατεία των Κομνηνών
Η εκτελεσθείσα Κυριακή Στίγκα
Ο 16χρονος εκτελεσθείς Κωστάκης Παπαδόπουλος
