Επιστολή για τα 22 Ωνάσια σχολεία που θα δημιουργηθούν στην Ελλάδα ανάμεσα τους και 2 στην Ξάνθη απέστειλε στους Γονείς ο διδασκαλικός σύλλογος Ξάνθης.
Διαβάστε την ανακοίνωση
Ωνάσεια σχολεία: Ευεργεσία ή Ιδιωτικοποίηση από το παράθυρο;
Αγαπητοί γονείς,
Όπως θα έχετε ήδη ακούσει το Υπουργείο Παιδείας αποφάσισε να μετατρέψει 22 δημόσια
Γυμνάσια και Λύκεια σε Ωνάσεια Δημόσια Σχολεία σε γειτονιές που αντιμετωπίζουν,
σύμφωνα με τη διατύπωσή του, «κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις», σε λεγόμενες
υποβαθμισμένες «ευάλωτες γειτονιές». Ανάμεσα σ’ αυτές και η δική μας περιοχή, καθώς με
σχετική υπουργική απόφαση το 1 ο Γυμνάσιο και το 2 ο Λύκειο Ξάνθης θα λειτουργήσουν από
την προσεχή σχολική χρονιά 2025-26 ως ΔΗΜόσια Ωνάσεια Σχολεία. Με άλλα λόγια το
Ίδρυμα Ωνάση θα πάρει έτοιμα τα σχολεία των γειτονιών μας για 12 χρόνια, μάλιστα για
να μας χρυσώσει το χάπι, θα τα ανακαινίσει, θα καλύψει τα λειτουργικά τους έξοδα και μετά
θα επιλέξει τους μαθητές και τις μαθήτριες που θα φοιτήσουν εκεί και θα εισάγει ένα
διαφορετικό πρόγραμμα σπουδών. Εύλογα σε εκπαιδευτικούς, σαν κι εμάς, γονείς και
μαθητές γεννιούνται κάποια κρίσιμα ερωτήματα.
Πόσο δημόσια είναι τα Ωνάσεια σχολεία;
Δημόσιο σχολείο της γειτονιάς σημαίνει πρώτα απ’ όλα ένα σχολείο για όλα τα παιδιά, χωρίς
ταξικούς διαχωρισμούς και διακρίσεις. Αντίθετα, τα Ωνάσεια σχολεία θα δέχονται παιδιά μετά
από γραπτές εξετάσεις γνώσεων και δεξιοτήτων στην Α’ Γυμνασίου και στην Α’ Λυκείου. Ήδη
τα φροντιστήρια έχουν έτοιμα τα πακέτα προετοιμασίας, με τα αζημίωτο φυσικά. Οι
οικογένειες και τα παιδιά θα πρέπει να τρέχουν από τα γεννοφάσκια τους να κάνουν
φροντιστήρια κυνηγώντας το όνειρο ενός «καλύτερου» σχολείου, όπως διαφημίζεται από τον
επενδυτή, ένα όνειρο που θα έπρεπε να είναι πραγματικότητα για ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ σε
ΟΛΑ ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ.
Τα παιδιά της γειτονιάς που ανήκουν γεωγραφικά σε αυτά τα σχολεία, πού θα πάνε;
Το Υπουργείο Παιδείας ισχυρίζεται ότι τα Ωνάσεια δίνουν προτεραιότητα στην τοπική
κοινωνία, αφού «κατ’ ελάχιστον 40-60% των μαθητών που θα φοιτούν στα ΔΗΜ.Ω.Σ. θα
προέρχονται από το δημοτικό διαμέρισμα ή τον Δήμο όπου λειτουργεί το κάθε ΔΗΜ.Ω.Σ.».
Αυτό όμως που δεν λέγεται, ενώ προκύπτει εύλογα από την παραπάνω διατύπωση, είναι ότι
ένα αντίστοιχο ποσοστό 40-60% των παιδιών της γειτονιάς θα εξοβελιστεί από το
σχολείο της γειτονιάς του και θα αναγκαστεί να πάει σε άλλο σχολείο. Όποιο παιδί
ανήκει στο σχολείο που θα μετατραπεί σε Ωνάσειο και δεν περάσει τις εξετάσεις, θα πρέπει
αναγκαστικά να αναζητήσει αλλού σχολική στέγη. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να ψάξει σε
όλα τα γειτονικά σχολεία να βρει αν υπάρχει θέση για να εγγραφεί. Θα γίνει δηλαδή ένας
νομάς μαθητής και μαθήτρια που θα αναζητά σχολείο.
Θα υπάρχουν θέσεις στα όμορα σχολεία;
Τα σχολεία που θα είναι όμορα σε Ωνάσειο σχολείο φυσικά θα πρέπει να υποδεχθούν όλους
τους μαθητές της περιοχής που δεν στάθηκαν «άξιοι» να εισαχθούν στο φερόμενο ως
«αναβαθμισμένο» αυτό σχολείο! Αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά θα στοιβαχτούν σε σχολεία που
πρακτικά δεν χωράνε και η εκπαίδευσή τους θα υποβαθμιστεί περαιτέρω. Τι να κάνουμε
όμως; Όπως είπε και ο Πρωθυπουργός η ανισότητα είναι φυσική…
Πώς θα διοικούνται τα Ωνάσεια Σχολεία;
Το δίκτυο των Ωνάσειων σχολείων θα διοικείται από εννεαμελή Επιτροπή, στην οποία πέντε
μέλη θα ορίζονται από το Υπουργείο Παιδείας, με απόφαση του αρμόδιου Υπουργού, ενώ τα
υπόλοιπα τέσσερα θα υποδεικνύονται από το Ίδρυμα Ωνάση. Πέρα από τον κύριο
διαχειριστικό φορέα, ένα σύνολο από συμβούλια (7μελές συμβούλιο σχολικής μονάδας,
7μελές κοινό εποπτικό συμβούλιο) εισάγουν ένα εταιρικό μοντέλο λειτουργίας εξοικειώνοντας
τη σχολική κοινότητα περισσότερο με την αγορά παρά με την εκπαίδευση. Αλήθεια ποιος ο
λόγος ένας ιδιωτικός φορέας να έχει αποφασιστικό λόγο για τη λειτουργία σχολείων
του δημοσίου συστήματος; Γιατί δεν πρέπει όλα τα σχολεία να παρέχουν σε όλα τα
παιδιά μια ποιοτική εκπαίδευση στο ύψος των αναγκών τους;
Τα Ωνάσεια σχολεία «αναβαθμίζονται» – η δημόσια παιδεία ;
Το Υπουργείο Παιδείας απευθύνεται στους γονείς των παιδιών που τα σχολεία τους
θα γίνουν Ωνάσεια για να διαφημίσει την «αναβάθμιση» του σχολείου τους, καθώς «Οι
υφιστάμενες σχολικές υποδομές αναβαθμίζονται για να προσφέρουν μια πιο
σύγχρονη μαθησιακή εμπειρία». Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας!…
Σε μια περίοδο που οι δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση βαίνουν
συρρικνούμενες εδώ και πολλά χρόνια με αποτέλεσμα τα προβλήματα στα κτίρια και
στις υποδομές να έχουν αυξηθεί σε βαθμό επικινδυνότητας (σοβάδες που πέφτουν
στα κεφάλια μας ή λέβητες που εκρήγνυνται), το Υπουργείο διαφημίζει ως μεγάλη
επιτυχία και καινοτομία την επιλογή 22 από τα σχολεία όλης της χώρας για να τα
αναβαθμίσει κτηριακά και υλικοτεχνικά για διάστημα 12 χρόνων, μέσα από την
χορηγία του μεγάλου ευεργέτη…
Και στην Ξάνθη τα προβλήματα στις σχολικές υποδομές είναι πάρα πολλά, ωστόσο
τα δύο σχολεία που επιλέχθηκαν να γίνουν Ωνάσεια είναι –κατά γενική ομολογία-
σχολεία που δεν έχουν ιδιαίτερο πρόβλημα ούτε υποδομών ούτε εξοπλισμού!… Γιατί
επιλέχθηκαν; Μήπως γιατί στοχεύουν στην οικειοποίηση του μόχθου, των
μαθησιακών αποτελεσμάτων και υφιστάμενων επιτυχιών, προκειμένου να τα
παρουσιάσουν ως επιτυχία του μοντέλου των ΔΗΜΩΣ;;;
Προσβασιμότητα για όλους – σχολεία για όλους;
Το Υπουργείο διαφημίζει ακόμη ότι «Τα ΔΗΜΩΣ θα διασφαλίζουν την πρόσβαση για
άτομα με αναπηρία (ΑμεΑ). Για μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, θα
παρέχεται υποστήριξη από ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς». Διαφημίζει
δηλαδή κάτι το οποίο είναι υποχρεωμένα ήδη (και πρέπει να είναι) να παρέχουν όλα
τα σχολεία, κάτι που ήδη υπάρχει σε μικρότερη κλίμακα φυσικά και στα δημόσια
σχολεία!…
Από την άλλη βέβαια μένει να καταδειχθεί κατά πόσο οι μαθητές/τριες με ειδικές
εκπαιδευτικές ανάγκες ή παιδιά που δεν έχουν μητρική τους γλώσσα την ελληνική,
θα μπορούν να ανταγωνιστούν με ίσους όρους τους/τις υπόλοιπους μαθητές/τριες,
ώστε να εξασφαλίσουν την πρόσβαση στα Ωνάσεια σχολεία!… Αποκρύπτει
τεχνηέντως, βέβαια, να αναφέρει το Υπουργείο ότι δεν θα επανεγγράφονται οι
«αποκλίνοντες» και «αποκλίνουσες μαθητές και μαθήτριες και θα τίθενται εκτός
σχολείου. Ακόμη και το ότι στο ήδη φορτωμένο και γνωσιοκεντρικό ελληνικό σχολείο
θα προστεθούν ακόμη 10 ώρες εβδομαδιαίας διδασκαλίας για μαθητές/τριες. Και
τίθεται το εύλογο ερώτημα: η κυβέρνηση και το Ίδρυμα Ωνάση με την εντατικοποίηση
και την αποποίηση του ελεύθερου χρόνου θα προαγάγουν την ψυχική υγεία των
εφήβων, ιδιαίτερα σε μια εποχή με σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα;
Τελικά τα Ωνάσεια σχολεία είναι μια ευεργεσία του Ιδρύματος Ωνάση;
Είναι φανερό ότι η κίνηση του Ιδρύματος Ωνάση δεν αποτελεί μια ανιδιοτελή δωρεά ενός
εφοπλιστικού Ιδρύματος. Πρώτον, το Ίδρυμα Ωνάση (με έδρα το Λιχτενστάιν) δεν πρόκειται
να χτίσει νέα σχολεία, πρόκειται να δώσει χρήματα για την ανακαίνιση και τη λειτουργία 22
υφιστάμενων σχολείων για διάστημα 12 χρόνων, τη στιγμή που για κάθε δωρεά που κάνει
εκπίπτει της φορολογίας ως το ποσό του 40% του συνολικού του εισοδήματος. Δεύτερον, ο
μύθος της «προσφοράς στους αδύνατους» καταρρίπτεται από την αρχή, αφού θα
υπάρχουν εξετάσεις για την εισαγωγή και φοίτηση των μαθητών και μαθητριών. Με
λίγα λόγια, παιδιά που δεν θα μπορούν ν’ ανταποκριθούν στις εξετάσεις ή στο εντατικό
πρόγραμμα, παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες ή αναπηρίες δεν θα χωρούν στις τάξεις των
Ωνασείων.
Είναι πρόοδος τα Ωνάσεια σχολεία;
Γεννιέται όμως κι ένα ακόμη ερώτημα: τελικά η απάντηση της κυβέρνησης στις ανάγκες και
στα τεράστια προβλήματα και τις προκλήσεις της Παιδείας είναι οι προσφορές των ιδιωτών
- ευεργετών; Αλήθεια σκέφτεται η κυβέρνηση να εκπληστηριάσει το Δημόσιο σχολείο σε
όποιον δίνει τα περισσότερα; Και με αυτή την αγοραία αντίληψη θέλει να μας πείσει ότι θα
φέρει την ποιότητα στην εκπαίδευση; Αν η απάντηση είναι τα Ωνάσεια σήμερα, τα
Βαρδινογιάννεια και τα Μαρινάκεια αύριο και η παράλληλη σταδιακή αποχώρηση της
ελληνικής Πολιτείας από τις συνταγματικές της υποχρεώσεις για Δημόσια και δωρεάν
Παιδεία, αυτό κάθε άλλο παρά πρόοδο συνιστά – μάλλον σε περασμένες εποχές
παραπέμπει…
Τι θα σημαίνει η λειτουργία ενός Ωνάσειου σχολείου για τη γειτονιά;
Το Υπουργείο ισχυρίζεται ότι θα αναβαθμιστεί η γειτονιά, ότι θα υπάρξει όσμωση με τα
γειτονικά σχολεία και έτσι όλα μαζί θα αναβαθμιστούν. Εμείς καταλαβαίνουμε ότι η γειτονιά
θα χάσει το σχολείο της και τα παιδιά θα χωριστούν στα δύο, οι πατρίκιοι – που «με την αξία
τους» μένουν στο σχολείο της γειτονιάς τους- και οι πληβείοι, που, αφού «δεν τα παίρνουν
τα γράμματα», ας πάρουν τους δρόμους για να βρουν σχολείο να τους δεχθεί….
Φυσικά τέτοιοι διαχωρισμοί μόνο θετικά δεν μπορούν να λειτουργήσουν στο εσωτερικό μιας
μικρής κοινωνίας όπως είναι η γειτονιά. Και το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι κάποια παιδιά θα
ξεκινήσουν τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση με το στίγμα του «αποτυχημένου», αυτού/ής που
δεν κρίθηκε άξιος/α να φοιτήσει στο «αναβαθμισμένο» σχολείο της γειτονιάς του.
Εκτός και αν ο στόχος είναι τα παιδιά από πολύ μικρά να αποδεχθούν ως αναπόδραστη τη
μοίρα που τους ορίζει η ταξική τους προέλευση, να εσωτερικεύσουν την αποτυχία ως
αποκλειστικά ατομική τους ευθύνη.
Ο δικός μας στόχος πάλι, αυτό για το οποίο δεν θα πάψουμε να μιλάμε και να
αγωνιζόμαστε, είναι ένα δημόσιο σχολείο για όλα τα παιδιά, στο ύψος των αναγκών
τους και στο μπόι των ονείρων τους! Ένα δημόσιο σχολείο με μόνιμο και σταθερό
εκπαιδευτικό προσωπικό, με δομές που θα υποστηρίζουν τις ανάγκες των μαθητών μας,
γενναία χρηματοδότηση, παιδαγωγική ελευθερία, ένα σχολείο που θα μορφώνει ολόπλευρα
και ουσιαστικά, που δεν θα στερεί από κανένα παιδί τη χαρά, τη δημιουργία, τη γνώση και
την ελευθερία.
ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΑΝΗΚΟΥΝ ΣΤΙΣ ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ ΤΟΥΣ, ΟΧΙ ΣΤΟΥΣ ΕΦΟΠΛΙΣΤΕΣ
ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ
ΥΨΗΛΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΙΔΕΙΑ ΓΙΑ ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΧΩΡΙΣ
ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥΣ
