του Μανώλη Σ. Χούμα
Τα βαπόρια πρέπει να φορτώνονται γρήγορα, γιατί ο ναύλος είναι ακριβός κι ο χρόνος φόρτωσης γίνεται πολύτιμος όταν ελαχιστοποιείται, ενώ αντίθετα γίνεται πανάκριβος όταν μεγιστοποιείται .
Η Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδας (ΑΤΕ), στα πλαίσια της σωστής και γρήγορης προώθησης της αγροτικής παραγωγής, αποφασίζει το 1952 την κατασκευή μεγάλης Αποθήκης Σιτηρών στο λιμάνι του Πόρτο Λάγους.
Στην αρχική εικόνα βλέπουμε την θεμελίωση του μακρόστενου κτίσματος, με πέλματα και πελματοδοκούς απ’ οπλισμένο σκυρόδεμα.
Παλιότερα στο χώρο αυτό υπήρχε ένα τριώροφο οικοδόμημα, που καταστράφηκε από βομβαρδισμό στον πόλεμο.
Η προκυμαία του λιμανιού έχει ακόμη την παλιά της μορφή κι ένα χρόνο αργότερα, αρχίζει η διαμόρφωσή της με την κατασκευή κρηπιδότοιχου.
Στα τέλη της δεκαετίας του ’50 το λιμάνι του Λάγους εκσυγχρονίζεται με την κατασκευή μεγάλου λιμενοβραχίονα κι έτσι τα καράβια δένουν γρήγορα και με σχετική άνεση.
Κάποια πρωινά του Καλοκαιριού η μάννα μ’ έστελνε με μια βαθιά τσανάκα από «αλ’μίν’» να πάω στα γκιργκίρια, πού ‘χαν αγκυροβολήσει απ’ τα χαράματα στη προκυμαία για ν’ αγοράσω σαρδέλες. Οι ψαράδες, ίσως επειδή ήμ’να μικρός, την ξεχείλιζαν τη τσανάκα μ’ από τετράπαχες ζωντανές σαρδέλες, που ήταν στις ψαροκασέλες. Και το μεσημέρι τηγανιά στη γκαζιέρα και σε μια γαβάθα, ντομάτες με μπόλικο κρεμμύδι. Ε ρε μπερεκέτια και θεϊκή απόλαυση στο βλογημένο Πόρτο Λάγος.
Τώρα πως απ’ τη Σιταποθήκη έφτασα στην τηγανιά είναι απορίας άξιο!
Τι να κάνου; Οι αλησμόνητες μνήμες κι η αγάπη μ’ για του παλιό Πόρτο Λάγος, μι κάνουν κι μπουρδουκλώνου τ’ς έννοιες.
Αξιόλογες και χρήσιμες πληροφορίες για την ανάρτηση, μ’ έδωσαν οι εγγονές της Λαμπρινής Αργυρίου (ιδιοκτήτρια του Ξενοδοχείου ΤΥΡΟΛΟΗ στο Λάγος), κ.Λαμπρινή Χριστοδουλίδου και κ.Μπινούλα Χούμα, τις οποίες θερμά ευχαριστώ.
Το παλιό Λάγος είναι για μας τους μεγαλούτσκους, «όνειρο δεμένο στο μουράγιο», που συχνά βλέπουμε στον ύπνο και στο ξύπνιο μας.
Οι εικόνες είναι αριθμημένες κι ανοίγουν με τη σειρά πατώντας το βέλος στα δεξιά.
Σεπτέμβριος του 2024 – ΜΣΧ.
Παρόλο που ο φωτογραφικός φακός είναι στραμμένος προς το Νοτιά, το «δασάκι» δεν φαίνεται, αφού τα δενδρύλλια των πεύκων φυτεύτηκαν στις αρχές της δεκαετίας του ’50.
Δεξιά βλέπουμε την ανατολική πλευρά του διώροφου Ξενοδοχείου ΤΥΡΟΛΟΗ τ’ς Αργύραινας.
Στο βάθος διακρίνεται το πράσινο λεωφορείο της γραμμής Ξάνθη – Πόρτο Λάγος – Κομοτηνή και μάλλον αυτό είναι του μακαρίτη μπάρμπα μ’ (θείος) τ’ Βαγγέλ’ τ’ Χούμα.
Διαστάσεις ταχυδρομικής κάρτας : 13.5 x 8.3 εκ.
Η ταχυδρομική κάρτα είναι βουργάρ’κη και φωτογραφήθηκε, είτε στην έναρξη της Πρώτης Βουλγαρικής Κατοχής (τέλη του 1912 – μέσα του 1913), είτε στην έναρξη της προσάρτησης της Θράκης στη Βουλγαρία (1913 – 1919). Αναφέρω έναρξη, αφού πλεούμενα στην ακτή δεν υπάρχουν, γιατί τ’ απέσυραν οι Έλληνες φοβούμενοι την κατάσχεσή τους.
Το Πόρτο Λάγος είχε αμιγώς ελληνικό πληθυσμό.
Μέσα στο κόκκινο περίγραμμα και δίπλα στην ΤΥΡΟΛΟΗ, με τα πολλά παράθυρα στον όροφο, είναι η Αποθήκη Σιτηρών της ΑΤΕ με πλάκα επικάλυψης χωρίς στέγη.
Στο βάθος ο Ναός του Σωτήρος. Το οικόπεδο του Ναού καθώς κι αυτό των Κοιμητηρίων, είναι δωρεές της ιδιοκτήτριας του Ξενοδοχείου Λαμπρινής Αργυρίου.
Η ξαδέλφη μου Μπινούλα χρονολογεί την φωτογράφηση το 1962 ή λίγο μετά, γιατί τη χρονιά αυτή η γιαγιά της Αργύραινα έβαλε σκέπαστρα στα δυο μπαλκόνια του Ξενοδοχείου.
Την φωτογραφία πήρα απ’ το άλμπουμ «Πόρτο Λάγος» της ομάδας «Παλιές φωτο Ξάνθης»
Η φωτογραφία είναι παρμένη απ’ το Google maps.
Το εντυπωσιακό Ξενοδοχείο ΤΥΡΟΛΟΗ τ’ς Αργύραινας δεν υπάρχει πλέον.
Η εικόνα είναι απ’ το Google maps.
