Αυτό που θυμάμαι από τα Χριστούγεννα είναι ότι διαχρονικά ήταν η εποχή που όλοι τρέχουν.
Ενώ θα μπορούσαν να κάνουν τις αγορές τους πολύ πιο πριν, αυτοί επιλέγουν να τις κάνουν την τελευταία στιγμή. Από την άλλη, την καταλαβαίνω την υστερία των ημερών αυτών. Η περίοδος είναι έντονη και σε παρασύρει στον ρυθμό της. Φώτα παντού, φωνές, προσκλήσεις σε γιορτινό τραπέζι. Οργασμός διαφημίσεων και καταναλωτικής μανίας.
Καταλαβαίνω επίσης ότι οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να εκτονωθούν, αλλά αυτό από μόνο του δεν παύει να είναι προβληματικό, όταν γίνεται καταναγκασμός. Είναι πασιφανές ότι υπάρχει τεράστια καταπίεση, η οποία περιμένει να φορέσει το πέπλο της στολισμένης πόλης, για να βγει μια βόλτα στην επιφάνεια. Και φυσικά όταν ήμουν μικρός, όλα αυτά έμοιαζαν υπέροχα. Απλά ήταν σαν μια ταινία στην οποία σφυρίζει ο διαιτητής και όλοι αρχίζουμε να τρέχουμε. Τρέχουν οι άλλοι, τρέχεις κι εσύ. Τί πιο φυσιολογικό στα μάτια ενός παιδιού; Μετά άρχισα να νιώθω και να βλέπω ότι κάτι δεν πάει καλά, αφού ουσιαστικά όλη αυτή η επανάληψη θύμιζε ένα καλοστημένο θεατρικό έργο. Ανάβουν τα φώτα, παίζουμε. Σβήνουν τα φώτα, σκοτωνόμαστε.
Όπως και να έχει, κατανοώ βαθιά ότι τα Χριστούγεννα είναι μια πολύ όμορφη γιορτή, με ένα σπουδαίο μήνυμα. Ένα μήνυμα για εμάς προσωπικά και για την ανθρωπότητα. Αυτή όμως είναι η ουσία των Χριστουγέννων, που δεν είμαι σίγουρος αν στις μέρες μας είναι το ζητούμενο, και δεν ξέρω αν ήταν και ποτέ. Τα Χριστούγεννα δείχνουν πόσο αμαθείς και αχάριστοι είμαστε, αφού κάθε χρόνο μας δίνεται η δυνατότητα να αφήσουμε χώρο μέσα μας για να γεννηθεί κάτι καινούριο και καλύτερο (όχι, δεν είναι απαραίτητα καλύτερο το καινούριο), αλλά εμείς κρατάμε αυτόν τον χώρο ερμητικά κλειστό και για αποκλειστική μας χρήση. Παρ’ όλα αυτά μου αρέσουν τα Χριστούγεννα, και σε καμία περίπτωση δεν θέλω να πληγώσω κανέναν που συγκινείται με μια πολύχρωμη μπάλα ή ακόμα και με τα φωτάκια που αγόρασε για να στολίσει το δεντράκι του. Βαρέθηκα όμως την υποκρισία και την υπερβολή. Κουράστηκα από τα τιγκαρισμένα τραπέζια, όπου όλοι τρώνε τον περίδρομο και παράλληλα κοιτάνε το ρολόι πότε θα φύγουν.
Το λοιπόν μην πηγαίνετε κάπου επειδή σας κάλεσαν, απλά για να φάτε σαν τα ζώα και να φύγετε σαν μην ήρθατε ποτέ. Αυτά δεν είναι Χριστούγεννα. Χριστούγεννα σημαίνει ελπίδα και αγάπη. Χριστούγεννα σημαίνει μια καλή ευκαιρία να κοιτάξεις μέσα σου, να δεις τί έκανες και να σκεφτείς τί προτίθεσαι να κάνεις. Σταματήστε να μοιράζετε ευχές ενώ δεν τις πιστεύετε και σταματήστε να επιδίδεστε σε αυτό το γελοίο life and style του Βαλκάνιου με συνήθειες χειρότερες και από του χειρότερου Αμερικανού που ψήφισε τον Bush στις εκλογές του 2000 (και έναν χρόνο αργότερα πηδούσε από το World Trade Center στο κενό του νέου σας κόσμου).
Καμιά φορά σκέφτομαι αν μπορείς να κάνεις Χριστούγεννα με μια πανάκριβη μπλούζα λιγότερη. Και η απάντηση είναι: ναι. Κάθε χρόνο κάνω Χριστούγεννα κάτω από αυτές τις εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες. Πνευματικότατοι επίσης άνθρωποι που έζησαν πριν από εμάς και στην χώρα μας, αλλά και αλλού, όπως ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης ή ο Κάρολος Ντίκενς, δεν είχαν δεύτερο κινητό τηλέφωνο και συνήθιζαν να γράφουν τις ασήμαντες σκέψεις τους σε απλό χαρτί. Αλλά τί να πεις; Σε ποιόν από την παρέα σου μπορείς να μιλήσεις σήμερα για τις αρετές; Και βεβαίως υπάρχουν αξιόλογοι άνθρωποι. Απλοί αξιοπρεπείς άνθρωποι. Άνθρωποι που συγκινούνται με μικρά πράγματα. Όμως η κοινωνία προχωράει και αυτοί αισθάνονται όλο και λιγότερο μέρος της. Ο κόσμος προχωράει χωρίς αυτούς, γιατί υπάρχει μια διάχυτη αντίληψη ότι αν είσαι δυνατός ή έστω δυναμικός, μόνο τότε θα επιβιώσεις. Σημαδιακά και επετειακά λοιπόν, στην τρίτη πράξη του θεατρικού “Rise and Fall of the City of Mahagonny” των Brecht και Weill, ακούμε την φράση “Nothing you can do will help a dead man.”. Και η εικόνα που έρχεται στο μυαλό είναι του Χριστού, πρώτα στην φτωχική και κοινωνικά απομονωμένη φάτνη και αργότερα πάνω στον σταυρό, που είναι φυσικά ένας συμβολισμός για όλους όσους υπέστησαν την θηριωδία της θανατικής καταδίκης και εν γένει της κοινωνικής καταδίκης.
Διότι διαχρονικά οι καταδικασμένοι προέρχονται από τα χαμηλά κοινωνικά στρώματα. Είναι άνθρωποι που βίωσαν την βία και την αδικία από την παιδική τους ηλικία, στην συνέχεια περιθωριοποιήθηκαν και αργότερα επανέλαβαν οι ίδιοι αυτό που είχαν μάθει, δηλαδή την βία και την εκ νέου αδικία. Ο Χριστός είναι για εμένα ένας συμβολισμός της κοινωνικής αποτυχίας, μιας κοινωνίας που σκοτώνει επειδή γνωρίζει ότι δεν θα χρειαστεί ποτέ ξανά να ασχοληθεί με αυτούς τους ανθρώπους, απλά επειδή θα είναι νεκροί. Αν η καρδιά σου εξακολουθεί να βρίσκεται στον τρίτο όροφο του εμπορικού κέντρου, όπου ξεροσταλιάζεις μπροστά σε μια πανάκριβη πλεκτή ζακέτα χρώματος camelot, φαντάσου τώρα πού μπορεί να είναι το πνεύμα των Χριστουγέννων. Περάστε παρακαλώ από το ταμείο και εξαργυρώστε τις ευχές σας.
Καλά Χριστούγεννα.
