Γράφει η Μαίρη Δαληκριάδου
Η γιορτή της Μπάμπως ή της μαμής είναι ένα πανάρχαιο έθιμο. Στην Ελλάδα μεταφέρθηκε από τους κατοίκους της Ανατολικής Ρωμυλίας, που εγκαταστάθηκαν στην Θράκη και στην Μακεδονία. Το δρώμενο αυτό αναβίωσε με επιτυχία την Κυριακή 8 Ιανουαρίου 2022 στην πλατεία του χωριού των Μαγγάνων από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Γυναικών Μαγγάνων. Ακολούθησε Θρακιώτικο γλέντι με το μουσικό συγκρότημα “Θρακόμελο” και τα χορευτικά τμήματα των χωριών Μαγγάνων, Κουτσού, Ν. Ερασμίου και Πηγών Νέστου. Την εκδήλωση συνδιοργάνωσε ο Δήμος Τοπείρου. Στην εκδήλωσε παραβρέθηκε ο Δήμαρχος Τοπείρου, ο υποψήφιος Βουλευτής Οδυσσέας Βουρβουκέλης και άλλοι πολλοί.
Το έθιμο αυτό τελείται πάντα στις 8 Ιανουαρίου, εορτή της Αγίας Δομνίκης, ή Δόμνης. Με τα δρώμενα του εθίμου αυτού τιμάται η αναπαραγωγή, η γέννηση των παιδιών και η γυναίκα που τα φέρνει στον κόσμο. Αποτελεί μάλιστα μια μακρινή ανάκληση του μητριαρχικού πνεύματος. Οι πρόσφυγες από τη Βουλγαρία, το έλεγαν “Μπάμπω Ντεν”, από την Τουρκία “Μπάμπου Γκιουνού”, ενώ όσοι ήρθαν από τα παράλια του Πύργου (Μεσημβίας Σουζόπολη), το έλεγαν “Μπαμπώτερα”.
Σκοπός είναι να τιμηθεί η γιαγιά, η οποία συνέβαλε στη γέννα των παιδιών. Η γιαγιά στην αρχαιότητα λεγόταν μάμμη και ως έμπειρη στη ζωή, ήταν αυτή που με τη σοφία και την πείρα της βοηθούσε τις έγκυες στη γέννα. Έτσι με το πέρασμα των χρόνων, η μάμμη με τη μετάθεση του τόνου έγινε μαμή και από γιαγιά απέκτησε τη σημασία της μαίας. Οι άνδρες την ημέρα αυτή ασχολούνται με τις δουλειές του σπιτιού και απαγορεύεται να κυκλοφορούν στο δρόμο. Φορώντας την ποδιά της νοικοκυράς πλένουν ρούχα, σιδερώνουν και φροντίζουν τα παιδιά. Η ποινή για τους παραβάτες είναι το κατάβρεγμα, το γδύσιμο και αποτελεί το γλέντι όλων των γυναικών. Το ξημέρωμα της άλλης μέρας θα βρει το χωριό στην συνήθη πρότερη κατάστασή του.
