Του Μανώλη Σ. Χούμα
Για σένα Ξανθιώτη περιπατητή στον δρόμο του Σταδίου.
Για σένα διαβάτη που ανέμελα βαδίζεις, ρεμβάζοντας απ’ τη μια στο γραφικό Σαμακώβ κι απ’ την άλλη στις ομορφιές του Κόσσινθου, δες πως ήταν η Βασιλίσσης Σοφίας, αλλά και η περιοχή ανατολικά του ποταμού πριν 120 χρόνια περίπου.
Ο σημερινός δρόμος ήταν τότε, μόλις διακρίνεται, ένα στενό χωμάτινο μονοπάτι κι εξυπηρετούσε όχι μόνο τους κατοίκους της πόλης, αλλά και τα εμπορικά καραβάνια των κιρατζήδων που πηγαινοέρχονταν στην Ξάνθη απ’ την Ανατολή.
Βλέποντας το σχεδόν ανύπαρκτο μονοπάτι, μου ‘ρχονται αυθόρμητα τα λόγια του Κωστή Παλαμά,
«Μια στράτα χιλιοπατημένη
τον καβαλάρη νηστικό,
τον πεζοπόρο διψασμένο
θάφτει στον κουρνιαχτό».
Η διευρυμένη κύρια κοίτη του ποταμού έφτανε, όπως βλέπουμε, μέχρι τις παρυφές του υποτυπώδους δρόμου.
Αριστερά μουσουλμανικά κοιμητήρια της περιοχής του Καρσί Μαχαλά ή Πέρα Μαχαλά ή Σαμακώβ και πίσω απ’ τα μεγάλα κτίσματα ο αμπελώνας του γιατρού Γεωργίου Μαλετσίδη.
Ο ευεργέτης Γ.Μαλετσίδης δώρισε το αμπέλι του στην Ελληνορθόδοξη Κοινότητα Ξάνθης, για την δημιουργία Σταδίου του Μουσικογυμναστικού Συλλόγου «Ορφεύς».
Στο βάθος δεν διακρίνεται ο Συνοικισμός του Γυμναστηρίου, αφού αυτός δημιουργήθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1920 επί δημαρχίας Ευριπίδη Χασιρτζόγλου κι ασφαλώς ούτε η γέφυρα Κωνσταντίνου και Ελένης, που κατασκευάστηκε στα τέλη του Μεσοπολέμου, επί δημαρχίας Πυγμαλίωνα Χρηστίδη.
Δεξιά η γέφυρα των τρένων απ’ την οποίαν πέρασε για πρώτη φορά, τον Ιούνιο του 1896, η ατμάμαξα της γραμμής Θεσσαλονίκης – Κωνσταντινούπολης (JSC).
Η επιστολική κάρτα χρονολογείται γύρω στο 1900 κι εκδότης αυτής ο Ξανθιώτης Β.Ραπτόπουλος.
Διαστάσεις : 14.3 x 8.9 εκ.
Ακολουθεί ο οπισθότυπος.
Οκτώβριος 2022 – ΜΣΧ.
