16-20 Οκτ 2022: Προσκύνημα στους Άταφους Ήρωες του Έπους 1940/41 στη Β.Ήπειρο – Χρέος Όλων των Ελλήνων.
Το Παράρτημα της Ενώσεως Αποστράτων Αξιωματικών Στρατού
Νομού Ξάνθης μετά από δύο χρόνια περιορισμών λόγω της πανδημίας του
covid-19, πραγματοποίησε, για 6 η χρονιά το 8 ο Προσκύνημα στη Β. Ήπειρο,
από 16 έως 20 Οκτ. 2022, υλοποιώντας την επιθυμία, μελών του και ανά την
Ελλάδα Φίλων του, με σκοπό την απότιση της οφειλόμενης ελάχιστης Τιμής
στη Μνήμη των ηρωικών μας προγόνων, που στο Έπος του 1940/41
πολέμησαν γενναία για την Ελευθερία της Πατρίδος μέχρι της τελευταίας
ρανίδας του αίματός τους και έπεσαν ηρωϊκά «τοις κείνων ρήμασι
πειθόμενοι».
Είναι δυστυχώς μια άγνωστη στους πολλούς πτυχή της σύγχρονης
Ιστορίας μας, αφού σε κανένα σχολικό βιβλίο δεν γίνεται σχετική αναφορά, ότι
από τους 12.500 ηρωϊκούς νεκρούς πολεμιστές του Ελληνοϊταλικού Πολέμου
κατά το Έπος 1940 – 41, οι 7.976 αξιωματικοί και οπλίτες του Στρατού Ξηράς
και 30 της Πολεμικής Αεροπορίας, συνεχίζουν να παραμένουν άταφοι ή
προσωρινά θαμμένοι, σε ομαδικούς τάφους ή με διάσπαρτα τα οστά τους στα
πεδία των μαχών της Β. Ηπείρου, παρά τις προσπάθειες που γίνονται τα
τελευταία χρόνια για ταυτοποίηση των οστών και ταφή τους στα στρατιωτικά
νεκροταφεία που ίδρυσε ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος.
Το Παράρτημα Ξάνθης της Ενώσεως Αποστράτων Αξιωματικών
Στρατού, από το 2015, πραγματοποίησε πολλαπλά Προσκυνηματικά Ταξίδια
στους ιερούς τόπους της θυσίας τους και στα Στρ. Νεκροταφεία ή μνημεία
όπως και τον Τάφο του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού, ενώ παράλληλα
επισκεπτόμαστε μερικά από τα σχολεία όπου φοιτούν παιδιά της Εθνικής
Ελληνικής Μειονότητας της Β. Ηπείρου, προσφέροντας σχολικά είδη.
Στο φετινό μας ταξίδι, συμμετείχαν μέλη μας, συνάδελφοι απόστρατοι
Αξιωματικοί όλων των βαθμών καθώς και εκλεκτοί Φίλοι του Παραρτήματος
από όλη σχεδόν την Ελλάδα. Είχαμε συνταξιδιώτες, από την Καλαμάτα,
Ηλεία, Κόρινθο, Αθήνα, Βοιωτία, Λάρισα, Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Ξάνθη
Κομοτηνή και τη Χίο. Συνολικά 86 προσκυνητές –συνταξιδιώτες με δύο (2)
λεωφορεία, που ξεκίνησαν ταυτόχρονα στις 07:00 της 16 Οκτ 2022 από την
ΑΘΗΝΑ με επικεφαλής τον Πρόεδρο του Παραρτήματος ΕΑΑΣ Ξάνθης και το
άλλο από την ΞΑΝΘΗ με τον Αντιπρόεδρο, συναντήθηκαν στο Μουσείο του
Αγώνα στο Καλπάκι Ιωαννίνων και στη συνέχεια εφαρμόσαμε κοινό
πρόγραμμα.
Επισκεφτήκαμε τους τόπους της θυσίας και τα γνωστά Στρατιωτικά
νεκροταφεία στους ΒΟΥΛΙΑΡΑΤΕΣ, το Μοναστήρι του Αγίου Νικολάου στην
ΚΛΕΙΣΟΥΡΑ, το υψ.731, τους τάφους στον περίβολο του σπιτιού της κ.
Ερμιόνης Μπρίγκου στην ΧΙΜΑΡΑ το οστεοφυλάκιο του Ι. Ν. του
Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στο ΔΕΛΒΙΝΟ.
Στο πλαίσιο του ταξιδιού μας συνδυάστηκε επίσκεψη και προσφορά
σχολικού εξοπλισμού, γραφικής ύλης και αθλητικών ειδών στα σχολεία της
Ομογένειας «ΟΜΗΡΟΣ» στη Χιμάρα , «ΠΝΟΗ ΑΓΑΠΗΣ» στο Αργυρόκαστρο
και τον Μεσοπόταμο και στο Γυμνάσιο – Λύκειο «ΠΑΝΤΕΛΗ ΣΩΤΗΡΗ» στο
Αργυρόκαστρο όπου το μεγαλύτερο ποσοστό των μαθητών είναι παιδιά της
Ελληνικής Εθνικής Μειονότητος. Τα είδη αγοράστηκαν με τα χρήματα
επωνύμων και ανωνύμων δωρητών από την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό
που προσέτρεξαν στη σχετική έκκλησή μας. Σημαντική βοήθεια σε γραφική
2
ύλη και αθλητικά είδη προσέφεραν η Ένωση Αποστράτων Αξιωματικών
Στρατού (ΕΑΑΣ), η Ένωση Αποστράτων Αξιωματικών Αεροπορίας (ΕΑΑΑ)
η ΒΕΡΓΙΝΑ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ, τα ΖΥΜΑΡΙΚΑ ΨΑΧΝΩΝ, ο VETERANOS.GR o
Δήμος Αβδήρων, ο Σύνδεσμος Εφέδρων Αξιωματικών Ν. Ξάνθης, ο Α.Ο.
ΛΕΥΚΙΠΠΟΣ ΞΑΝΘΗΣ, καθώς και πολλοί συνταξιδιώτες μας. Το οδοιπορικό
μας, με τις κύριες δραστηριότητες κατά ημέρα, ήταν :
1 η Ημέρα: 16 Οκτωβρίου 2022 ( Ξάνθη ή Αθήνα – Αργυρόκαστρο)
Ξεκινώντας από Ξάνθη μέσω ΕΓΝΑΤΙΑΣ ΟΔΟΥ και από Αθήνα
μέσω Εθνικής οδού, Λαρίσης, Τρικάλων, Μετσόβου οι επιβαίνοντες των δύο
λεωφορείων συναντηθήκαμε στο Πολεμικό Μουσείο Αγώνα 1940 στο
Καλπάκι Ιωαννίνων, όπου μας υποδέχθηκε ο Υποδιοικητής της 8ης ΕΑΝ,
υπεύθυνης Μονάδας για το Μουσείο. Επακολούθησε ενημέρωση για την
ΜΑΧΗ ΕΛΑΙΑΣ – ΚΑΛΑΜΑ και επίδειξη των εκθεμάτων του Πολεμικού
Μουσείου από άριστα καταρτισμένους στρατιώτες ξεναγούς.
Στη συνέχεια κινηθήκαμε προς τον Μεθοριακό Σταθμό
Κακαβιάς, συναντηθήκαμε με τους γηγενείς ξεναγούς μας την κα. Έλενα
Καλούδη από τη Δερβιτσάνη και τον κ. Δημήτρη Γκούλιο και κατευθυνθήκαμε
προς ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟ. Παρακολουθήσαμε τον Εσπερινό στον επιβλητικό
Καθεδρικό Μητροπολιτικό Ναό της Αναστάσεως, όπου αφού μας
καλωσόρισε ο Μητροπολίτης Αργυροκάστρου κ.κ. Δημήτριος, μεταβήκαμε
στο 9χρονο Ελληνο-Αλβανικό Σχολείο, «Πνοή Αγάπης», που βρίσκεται στον
προαύλιο χώρο του ναού και λειτουργεί υπό την αιγίδα της Μητροπόλεως
Αργυροκάστρου, όπου επιδώσαμε και τα δώρα μας. Η Διευθύντρια του
σχολείου, η ομογενής κ. Ζαχαρούλα Τσιούρη, μας υποδέχθηκε, μας
προσέφερε αναψυκτικά και γλυκά και μας ενημέρωσε για τα θέματα του
σχολείου και για τη γενική εκπαίδευση της ομογένειας. Την εκδήλωση τίμησε
με την παρουσία του και ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στο Αργυρόκαστρο
κ. Δημήτριος Σαχαρίδης. Ακολούθησε ενημέρωση – ομιλία, με προβολή
φωτογραφιών και βίντεο, για τον ¨Επικό Αγώνα του Υψώματος 731¨ αλλά και
τον ρόλο του Παραρτήματος ΕΑΑΣ Ξάνθης στα προσκυνηματικά αυτά
ταξίδια, από τον Πρόεδρο του Παραρτήματος Υπτγο ε.α. Ιωάννη
Κουτσαϊμάνη.
2 η Ημέρα :17 Οκτωβρίου 2022 (Αργυρόκαστρο-Κλεισούρα-Υψ. 731-
Βουλιαράτες – Αργυρόκαστρο)
Αναχωρήσαμε από το ξενοδοχείο με προορισμό μας την Κλεισούρα και
λίγα χιλιόμετρα πριν, εν μέσω των επιβλητικών και αγρίας ομορφιάς
υψωμάτων της στενωπού, υψώνεται ένας τεράστιος σταυρός του
ολοκαίνουργιου Μοναστηριού του Αγίου Νικολάου στο χώρο του οποίου
πρόσφατα έχουν ενταφιαστεί τα οστά των πεσόντων ηρώων που
φυλάσσονταν μέχρι το 2018 σε μεταλλικά οστεοφυλάκια μέσα στον Ιερό Ναό
περιμένοντας την άδεια ταφής από το Αλβανικό κράτος, καθώς και τα οστά
των ανευρεθέντων στις ανασκαφές του χωριού ΔΡΑΓΟΤΙ Κλεισούρας.
Τελέσαμε τρισάγιο, ενώ στεφάνι κατατέθηκε από τον Αντγο ε.α. Κωνσταντίνο
Βλάχο Πρόεδρο του Παραρτήματος ΕΑΑΣ Λάρισας, τηρήσαμε ενός λεπτού
σιγή και ο Εθνικός μας Ύμνος αντήχησε για μια ακόμη φορά, στη στενωπό
της Κλεισούρας.
Αμέσως μετά αναχωρήσαμε για τον κύριο σκοπό της επίσκεψής μας, το
προσκύνημα στο Ύψωμα 731, που το όνομά του έχει χαραχτεί στο Μνημείο
του Άγνωστου Στρατιώτη, τις ‘’Θερμοπύλες που δεν έπεσαν ποτέ’’. Μετά
από διαδρομή μιας και πλέον ώρας στα δύσβατα δρομολόγια γεμάτα πέτρες
2
και νεροφαγώματα τα 8 μικρά λεωφορεία που μισθώσαμε σκαρφάλωσαν
πάνω στις απότομες πλαγιές των υψωμάτων και φτάσαμε στο λιτό μνημείο
(Εικονοστάσι) των Ελλήνων Ηρώων πάνω στο Ύψωμα 731, το οποίο μέχρι
σήμερα έχει καταστραφεί ολοσχερώς τρείς φορές από αγνώστους και
ακριβώς δίπλα του επανατοποθετήσαμε τη μαρμάρινη πλάκα
«ΑΘΑΝΑΤΟΙ!!!!, ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ ΥΨΩΜΑΤΟΣ 731 ΤΑΠΕΙΝΑ ΠΡΟΣΚΥΝΟΥΜΕ
ΤΗ ΜΝΗΜΗ ΣΑΣ» καθώς η αρχική που είχε τοποθετηθεί στις 27 Ιουν 2015,
είχε ομοίως κατακερματισθεί. Τελέσαμε Τρισάγιο, ενώ τιμητικό στεφάνι
κατέθεσε ο Υπτγος ε.α. Ιωάννης Κουτσαϊμάνης Πρόεδρος του Παραρτήματος
ΕΑΑΣ Ξάνθης, ο Αντγος ε.α. Γεώργιος Γεωργιάδης και ο Αντιδήμαρχος του
Δήμου Αρχαίας Ολυμπίας κ. Σπηλιόπουλος Χαράλαμπος προς τιμήν των εξ
Αρχαίας Ολυμπίας πεσόντων, και ο εκ Χίου ορμώμενος κ. Ευστράτιος
Βενέτος, προς τιμή των Χίων πεσόντων ηρώων στην περιοχή. Τηρήσαμε
ενός λεπτού σιγή και ψάλλαμε όλοι μαζί, με δάκρυα στα μάτια και ρίγη
συγκίνησης, τον Εθνικό Ύμνο.
Ακολούθησε ενημέρωση από τον Πρόεδρο του Παραρτήματος, Υπτγο
ε.α. Ιωάννη Κουτσαϊμάνη και περιγραφή του τιτάνιου αγώνα που δόθηκε από
9 – 26 Μαρ.1941.
Ακολούθως επιστρέψαμε στο Αργυρόκαστρο και κατευθυνθήκαμε προς
το χωριό ΒΟΥΛΙΑΡΑΤΕΣ στην είσοδο του οποίου υπάρχει το Στρ.
Νεκροταφείο, στον προαύλιο χώρο του Ι.Ν. της Αγίας Σκέπης. Εκεί είχαν
ταφεί με τα επώνυμά τους οι 59 Έλληνες στρατιωτικοί που κατέληξαν από τα
τραύματά τους στο πεδινό χειρουργείο που είχε αναπτυχθεί στο χωριό. Τους
τάφους αυτούς φρόντιζε ο ομογενής Ιωάννης Μπάκος και όταν το καθεστώς
Εμβέρ Χότζα επέβαλε την καταστροφή επί ποινή θανάτου όλων των
θρησκευτικών μνημείων φρόντισε να κρύψει τους σταυρούς των τάφων και
αφού κατέγραψε επακριβώς τις θέσεις τους, τηρούσε με πλήρη μυστικότητα
τον κατάλογο με τα ονόματα των νεκρών. Μετά το 1991 ιδρύθηκε το σημερινό
στρατιωτικό νεκροταφείο και συνεχιστής του έργου του πατέρα του ήταν μέχρι
το θάνατό του το 2021 ο γιός του, Γεώργιος Μπάκος και τώρα ο τρισέγγονός
του Γεώργιος ο οποίος μας υποδέχθηκε και μας ενημέρωσε. Τελέσαμε
Μνημόσυνο και ακολούθησε κατάθεση στεφάνου από τον Αντιπρόεδρο του
Παραρτήματος ΕΑΑΣ Ξάνθης Ταξχο ε.α. Αριστοτέλη Τσότρα, τηρήσαμε ενός
λεπτού σιγή και ψάλλαμε όλοι μαζί τον Εθνικό μας Ύμνο.
3 η Ημέρα :18 Οκτωβρίου 2022 (Αργυρόκαστρο – Τάφος Αγίου Κοσμά
του Αιτωλού – Αυλώνα)
Αναχωρήσαμε από το ξενοδοχείο με προορισμό μας το Γυμνάσιο-
Λύκειο «ΠΑΝΤΕΛΗ ΣΩΤΗΡΗ» μέσα στο Αργυρόκαστρο. Το σχολείο αυτό αν
και Δημόσιο, η εκπαίδευση γίνεται στην ελληνική γλώσσα και ήταν η παλιά
ακαδημία από όπου αποφοιτούσαν οι δάσκαλοι της ελληνικής μειονότητος.
Μας υποδέχθηκαν οι καθηγητές και τα παιδιά, προσφέραμε τα δώρα μας και
ξεναγηθήκαμε στο χώρο. Στη συνέχεια επισκεφτήκαμε το επιβλητικό κάστρο
του Αργυροκάστρου και αναχωρήσαμε για το Κολικόντασι και το Μοναστήρι
του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού όπου αφού προσκυνήσαμε τον τάφο του,
κατευθυνθήκαμε προς την Αυλώνα όπου και διανυκτερεύσαμε.
4 η Ημέρα :19 Οκτωβρίου 2022 (Αυλώνα – Χειμάρρα – Άγιοι Σαράντα)
Κατευθυνθήκαμε μέσω της παραλιακής οδού από Αγίους Σαράντα
προς ΧΕΙΜΑΡΡΑ. Επισκεφτήκαμε το Ελληνικό Σχολείο «ΟΜΗΡΟΣ» όπου
μας υποδέχθηκε ο Διευθυντής του κ. Ελευθέριος Φωτόπουλος, οι δάσκαλοι
και οι μαθητές του σχολείου. Επιδώσαμε τα δώρα που κάλυψαν όλες τις
2
ανάγκες του σχολείου, ενημερωθήκαμε για τη λειτουργία του από την γηγενή
δασκάλα κα Παναγιώτα Νεράντζη και ξεναγηθήκαμε στις αίθουσές του.
Παρών στην επίσκεψη και ο Πρόεδρος του Παραρτήματος της «ΟΜΟΝΟΙΑΣ»
Χειμάρρας κ. Φρέντης Μπελέρης, ο οποίος με τη σειρά του μας καλωσόρισε .
Ο επόμενος προορισμός μας ήταν το σπίτι της κ. Ερμιόνης Μπρίγκου,
η οποία στην αυλή του σπιτιού συνεχίζει να φυλάει ακόμη και σήμερα
θαμμένους τις σωρούς έξι (6) νεκρών Ελλήνων στρατιωτών οι οποίοι έπεσαν
εκεί τον Απρίλιο 1941, λίγες μέρες πριν τη σύμπτυξη του Ελληνικού Στρατού
και ο πατέρας της ενταφίασε στο κτήμα του και με κίνδυνο της ζωής του
απέκρυπτε το σημείο ταφής τους από τις Ιταλικές και Αλβανικές αρχές, έργο
που μετά το θάνατό του συνέχισε και η κόρη του. Μας υποδέχθηκε με
συγκίνηση στην αυλή της. Τελέσαμε τρισάγιο στο μνημείο των έξι πεσόντων
στρατιωτών ενώ το τιμητικό στεφάνι κατατέθηκε από τον Ταξχο ε.α Αγησίλαο
Κανελλόπουλο. Η κ. Ερμιόνη Μπρίγκου, στη συνέχεια αφηγήθηκε με τη
χαρακτηριστική γλυκιά και σεμνή φωνή της τις αναμνήσεις της από τον
πόλεμο και την απόκρυψη των σωρών των νεκρών στρατιωτών. Την
αποχαιρετήσαμε με την ευχή να την έχει καλά ο Θεός ώστε να την
συναντήσουμε στην επόμενη επίσκεψή μας.
Γευματίσαμε στην παραλία της Χειμάρρας σε καταστήματα ομογενών
και αναχωρήσαμε για την πόλη των Αγίων Σαράντα, στο ξενοδοχείο μας όπου
και παρακαθήσαμε σε προαιρετικό δείπνο με ελληνικό μουσικοχορευτικό
πρόγραμμα και υπήρξε η ευκαιρία να γνωριστούμε καλλίτερα και να
συσφιχθούν έτι περαιτέρω οι σχέσεις μεταξύ μας.
5 η Ημέρα :20 Οκτωβρίου 2022 (Άγιοι Σαράντα – Δέλβινο-
Μεσοπόταμος- Μαυρομάτι- Ηγουμενίτσα – Ξάνθη ή Αθήνα)
Αναχωρήσαμε για το χωριό ΔΕΛΒΙΝΟ, κοντά στους Αγίους Σαράντα,
όπου στο οστεοφυλάκιο που υπάρχει κάτω από το καμπαναριό του Ι.Ν. του
Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, φυλάσσονται τα οστά των σωρών 19 νεκρών
Ελλήνων στρατιωτικών που ανευρέθηκαν στην περιοχή. Τελέσαμε,
Μνημόσυνο στον Ιερό Ναό και Τρισάγιο στο οστεοφυλάκιο, στεφάνι κατέθεσε
ο Αντγος ε.α. Γεώργιος Καζάκος, τηρήσαμε ενός λεπτού σιγή και ψάλλαμε με
συγκίνηση τον Εθνικό Ύμνο.
Επόμενος και τελευταίος μας σταθμός επί Βορειοηπειρωτικού εδάφους
το χωριό ΜΕΣΟΠΟΤΑΜΟΣ όπου λειτουργεί το Κολλέγιο «ΠΝΟΗ ΑΓΑΠΗΣ»
υπό την αιγίδα της Ι. Μητροπόλεως Αργυροκάστρου. Μας υποδέχθηκαν ο
Διευθυντής κ. Θωμάς Ντάλας, οι καθηγητές και οι μαθητές του Κολλεγίου.
Παρακολουθήσαμε μια σύντομη ενημέρωση για τις δραστηριότητές του και
επιδώσαμε τα δώρα που προοριζόταν για αυτό.
Αναχωρήσαμε για τον μεθοριακό σταθμό της Σαγιάδας αφού
προηγουμένως αποχαιρετήσαμε τους ξεναγούς μας Έλενα και Δημήτρη
ευχαριστώντας τους για την τόσο λεπτομερή και εμπεριστατωμένη ξενάγηση
και ενημέρωση που μας έκαναν.
Εδώ αποχωριστήκαμε τους φίλους συνταξιδιώτες μας που
κατευθύνθηκαν μέσω ΙΟΝΙΑΣ ΟΔΟΥ προς Ν. Ελλάδα και εμείς μέσω
ΕΓΝΑΤΙΑΣ προς Ξάνθη, υποσχόμενοι να συναντηθούμε σύντομα.
Οι μαχητές έκαναν το καθήκον τους. Οι 7.976 που έπεσαν, στα πεδία
των μαχών στη Β. Ήπειρο, δεν απαιτούν ούτε διαμαρτύρονται αλλά
περιμένουν από εμάς τους επιγενόμενους να κάνουμε το δικό μας καθήκον.
2
Ευχαριστούμε όσους και όσες συμμετείχαν στο φετινό μας
Προσκύνημα, αφού με την παρουσία τους έδειξαν έμπρακτα, ότι εμείς που
ζούμε στην Μητέρα Πατρίδα την Ελλάδα, δεν ξεχνούμε τους ηρωϊκούς μας
νεκρούς και ταυτόχρονα ότι είμαστε στο πλευρό των κατοίκων της Εθνικής
Ελληνικής Μειονότητας, συντελώντας έτσι στη διατήρηση και ενδυνάμωση
των δεσμών μας, αναγνωρίζοντας το σημαντικό Εθνικό έργο που επιτελούν,
κρατώντας ζωντανό τον Ελληνισμό και την Ελλάδα, στην ευαίσθητη αυτή
περιοχή.
Το Παράρτημα ΕΑΑΣ Ν. Ξάνθης, ανακοινώνει, ότι :
Το επόμενο Προσκύνημα στους ίδιους προορισμούς στη
Βόρειο Ήπειρο, θα είναι εντός του διμήνου ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ – ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ
- Θα υπάρξει έγκαιρη ενημέρωση στην ιστοσελίδα μας
www.eaasxanthis.gr.
Θα προσφέρει, σε κάθε ενδιαφερόμενο Σύλλογο/Ένωση, κλπ
που επιθυμεί να διοργανώσει αντίστοιχο ταξίδι σε διαφορετική ημερομηνία,
κάθε πληροφορία από την αποκτηθείσα εμπειρία.
Δύναται επίσης να διαθέσει και αρχηγό /διοργανωτή, από τα
μέλη του, εφόσον ζητηθεί.
Εκτενές φωτορεπορτάζ και διαρκής πληροφόρηση θα αναρτηθεί στην
ιστοσελίδα μας www.eaasxanthis.gr.
Υποστράτηγος ε.α. Ιωάννης Κουτσαϊμάνης
Πρόεδρος Παραρτήματος ΕΑΑΣ Ν. Ξάνθης
(κιν: 6937409943)
