Η Αρμενική Κοινότητα Ξάνθης και η Φιλοπρόοδος ‘Ενωση Ξάνθης σας προσκαλούν στην εκδήλωση που διοργανώνουν την Τετάρτη 31 Αυγούστου στις 8.30μ.μ. στο Ιστορικό Λαογραφικό Μουσείο Ξάνθης-αυλή με τα χαμάμ,με θέμα : 100 χρόνια από την Μικρασιατική καταστροφή – 100 χρόνια ζωής της Αρμενικής Κοινότητας Ξάνθης. Την ιστορία της Αρμενικής Κοινότητας θα παρουσιάσει η Γαρυφαλλιά Γ. Θεοδωρίδου,Δρ λαογραφίας-Διδάσκουσα στο ΔΠΘράκης. Θα ακολουθήσει μουσική βραδιά με την Asmik Beglaryan και την Ripsime Danielyan.
Ακολουθεί άρθρο την Γαρυφαλλιάς Γ. Θεοδωρίδου Δρ Λαογραφίας, Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια και Διδάσκουσα στο ΔΠΘράκης
«100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή – 100 χρόνια ζωής της Αρμενικής Κοινότητας Ξάνθης 1922-2022»
(…) Τα αρχεία βρίθουν από αποδείξεις μικροποσών για κεριά και λαδόχαρτο, γραμμένα καλλιγραφικά τα έσοδα και τα έξοδα, τα ελάχιστα. Και μαζί με αυτά ο ανελέητος αγώνας για την επιβίωση της Κοινότητας, τη συντήρηση του σχολείου και της εκκλησίας. Τα οικονομικά στενά. Ο αγώνας να εξευρεθούν οι πόροι για το σχολείο (ώστε τα παιδιά να συνεχίσουν να μαθαίνουν να γράφουν και να διαβάζουν αρμενικά) είναι συνεχής και η συζήτηση προέχει στην εβδομαδιαία κυριακάτικη συνέλευση της Κοινότητας. Τα μαθητικά συσσίτια μπαίνουν σε εφαρμογή για να ανακουφίσουν τη φτώχεια των μαθητών. Οι τοπικοί αρμένηδες νοικοκυραίοι, επτά τον αριθμό άτομα, αναλαμβάνουν τα έξοδα φτωχών μαθητών για τη διάρκεια μιας σχολικής χρονιάς. Το αποθεματικό ελάχιστο κι αυτό, κάθε χρόνο οι εκκλήσεις, ο αγώνας να κρατηθεί το σχολείο ανοιχτό…
Και τα καταφέρνουν. Tο επιβεβαιώνει η ετήσια αναμνηστική φωτογραφία της λήξης του σχολικού έτους: οι απόφοιτοι με τα απολυτήρια στα χέρια, μαθήτριες με καλοσιδερωμένες ποδιές και φρεσκοπλυμμένους γιακάδες, μαθητές με «επίσημα» παιδικά ρούχα, «παντελόνια γκολφ», σακάκια, βερμούδες, πουκάμισα, όλα τεκμήρια της αστικής ενδυμασίας του μεσοπολέμου, μαρτυρικά ότι οι Αρμένιοι πρόσφυγες ρίζωσαν ξανά στον νέο τόπο και ζουν ως νοικοκύρηδες• ανάμεσά τους οι δάσκαλοι με τα ελάχιστα μέσα να μεταλαμπαδεύουν έως το 1947 τη γλώσσα και τον πολιτισμό τους.
Το επιβεβαιώνουν η αναμνηστική φωτογραφία του 1958, την ημέρα που ο αρχιεπίσκοπος Αϊβαζιάν επισκέπτεται για πρώτη φορά την Αρμενική Κοινότητα της Ξάνθης και γύρω του στέκεται σύσσωμος ο πυρήνας της ιστορικής αρμενοσύνης της πόλης, τα «πρόσωπα» τα οικεία σε όλους μας, καθώς μεγαλώσαμε μαζί τους• και εκείνη η φωτογραφία της εκδρομής στον Τεκέ, τον Δεκαπενταύγουστο, εκεί στην αυγή της δεκαετίας του ’60, στην οποία δεμένοι με τους δεσμούς της Κοινότητας γυναίκες, άνδρες και παιδιά, ανάμεικτοι επισκέπτες Κομοτηναίοι και Καβαλιώτες – φιλοξενούμενοι συγγενείς και φίλοι, ποζάρουν καθισμένοι κυκλικά και αγκαλιάζουν με τη στάση του σώματος τούς ηλικιωμένους της, τους καθισμένους στη μέση της ομήγυρης, σε περίοπτη θέση: μνήμη, σεβασμός για εκείνους που υπέφεραν. Και «το φωτογραφικό κλικ» τής συγκεκριμένης χρονικής στιγμής να απαθανατίζει ες αεί το ίχνος τους: είναι τα πρόσωπα που ζήσαν τη Μικρασιατική Καταστροφή, χρόνια τώρα «αναχωρήσαντες» από τον μάταιο τούτο κόσμο, αφήσαντες ωστόσο πίσω τους τον καρπό του τελεσφόρου καθημερινού αγώνα τους, πού είναι ποιος άλλος; ο ριζωμός στον νέο τόπο, η ζωή που προχωρά μπροστά…
