Θέματα Ιστορίας και Πολιτισμού
ΛΥΚΕΙΟΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ ΤΗΣ ΞΑΝΘΗΣ
Διδάσκων: Θανάσης Μουσόπουλος
ΤΡΙΤΗ 3 ΜΑΪΟΥ 2022, ΩΡΑ 6 μμ
«ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΕΓΟΝΗ ΣΤΗΝ ΝΕΑ ΠΑΤΡΙΔΑ»
Στο σημερινό μάθημα θα ξεκινήσουμε από την τραγική Ώρα της Καταστροφής μέσα από ιστορικά και λογοτεχνικά κείμενα και αφηγήσεις προσφύγων της Μικρασιατικής Πληγής. Θα αξιοποιήσουμε τα σχετικά αφιερώματα δύο περιοδικών: «Θρακικά Χρονικά» (τεύχος 8 του 1962) και «Η Λέξη» (τεύχος 112 του 1992).
Θα παρουσιάσουμε τη Σύμβαση Λωζάννης και την ανταλλαγή πληθυσμών, την Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων, την Αποζημίωση ανταλλαξίμων και την Ελληνοτουρκική προσέγγιση.
Τέλος, για να φωτίσουμε καλύτερα τις αρχέγονες ρίζες που εγκατέλειψαν οι πρόσφυγές, θα προχωρήσουμε στη μελέτη και μετάφραση αποσπασμάτων από τα Γεωγραφικά του Στράβωνα, που αναφέρονται σε περιοχές της Μικρασίας. Θα αξιοποιηθεί το φυλλάδιο «Στράβων και Μικρά Ασία,2».
*
Ο Γιώργος Σεφέρης που γεννήθηκε το 1900 Βουρλά στη Σμύρνη, (29 Φεβρουαρίου/13 Μαρτίου 1900) όταν, διπλωμάτης πια, το 1938 προάγεται και προβλέπεται η τοποθέτηση του στο Προξενείο της Σμύρνης, φανερά επηρεασμένος από την προοπτική να ξαναβρεθεί ‘στον τόπο τον δικό του’, γράφει το ποίημα:
Ο ΓΥΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΞΕΝΙΤΕΜΕΝΟΥ
«Παλιέ μου φίλε τι γυρεύεις; / χρόνια ξενιτεμένος ήρθες
με εικόνες που έχεις αναθρέψει / κάτω από ξένους ουρανούς
μακριά απ’ τον τόπο το δικό σου». / «Γυρεύω τον παλιό μου κήπο
τα δέντρα μού έρχουνται ως τη μέση / κι’ λόφοι μοιάζουν με πεζούλια / κι’ όμως σαν είμουνα παιδί / έπαιζα πάνω στο χορτάρι
κάτω από τους μεγάλους ίσκιους / κι’ έτρεχα πάνω σε πλαγιές
ώρα πολλή λαχανιασμένος» […]
«Πια δεν ακούω τσιμουδιά / βούλιαξε κι’ ο στερνός μου φίλος
παράξενο πώς χαμηλώνουν / όλα τριγύρω κάθε τόσο
εδώ διαβαίνουν και θερίζουν / χιλιάδες άρματα δρεπανηφόρα».
Αθήνα άνοιξη ’38 (συλλογή «Ημερολόγιο Καταστρώματος Α΄»)
Στο μάθημα της 17ης Μαΐου 2022, τελευταίο της ακαδημαϊκής χρονιάς 2021 – 22, θα μιλήσουμε για την παρουσία των προσφύγων στην Ελλάδα, κυρίως στους χώρους του πολιτισμού και της τέχνης.
ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ
ΞΑΝΘΗ, ΠΑΣΧΑ 2022
