Τι είναι η μπαϊντούσκα; Τα σαμάλια τηγανίζονται; Γιατί πουσπουρίζει ο Πουρπούρς; Πως λέμε
τους Guns n’ Roses στα θρακιώτικα; Τα ντιλιμπάσκα άλογα είναι μαργελεμένα; Είναι το γκρ΄τλακ
σπάνιο υδρόβιο πτηνό του Έβρου; Ποια η προηγούμενη ζωή της λέξης γκρατζούνα; Χιούτς δε
νογάς; Σασίρντσαν τα γκζάνια!
Τα «Θρακιώτικα», το πρότυπο ψυχαγωγικό, διαδραστικό επιτραπέζιο παιχνίδι για όλη την
οικογένεια αφιερωμένο στα γλωσσικά ιδιώματα της Θράκης, είναι γεγονός! Μια πρότυπη
πρωτοβουλία, προϊόν της συνεργασίας μεταξύ του Εργαστηρίου Γλωσσολογίας +ΜορΦωΣη του
Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης και του «Πολιτιστικού
Δικτύου για την Ντοπιολαλιά».
Είμαστε στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσουμε ότι κατόπιν της σχετικής ιδέας και των
ενεργειών του κ. Φλιάτουρα Ασημάκη, Επίκουρου Καθηγητή Ιστορικής Γλωσσολογίας,
υπογράφτηκε Διμερές Σύμφωνο Συνεργασίας μεταξύ του Εργαστηρίου Γλωσσολογίας +ΜορΦωΣη
του Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης (Διευθύντρια: Ζ.
Γαβριηλίδου, Καθηγήτρια Γλωσσολογίας και Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και
Φοιτητικής Μέριμνας του ΔΠΘ) και του Πολιτιστικού Δικτύου για την Ντοπιολαλιά (Πρόεδρος του
Δικτύου – Εμπνευστής και δημιουργός της σειράς παιχνιδιών Ντοπιολαλιά: Παναγιώτης Παναγιωτόπουλος) με στόχο τη συνεργασία στη δια-δραστική μύηση στη γλώσσα, καθώς και τις
γεωγραφικές και κοινωνικές διαλέκτους.
Τα «Θρακιώτικα», ένα πρωτότυπο ψυχαγωγικό πολιτιστικό παιχνίδι για όλη την οικογένεια.
Παίζοντας τα «Θρακιώτικα», θα εξοικειωθείς με τα λογής τοπικά ιδιώματα της Θρακιώτικης
λαλιάς. Θα μυηθείς στην κουλτούρα της ακριτικής σκέψης και θα αποκομίσεις συναρπαστικές
γνώσεις για τη παράδοση, τον πολιτισμό, την μακραίωνη και αρχαία ιστορία της Θράκης. Ένα
συναρπαστικό ταξίδι στη πολιτισμική μνήμη και τη λαϊκή παράδοση. Ένα ψυχαγωγικό παιχνίδι
γνώσεων με ευρηματική πλοκή και πολλές ανατροπές. Ένα απολαυστικό παιχνίδι δημιουργικής
απασχόλησης για όλη την οικογένεια. Το διαδραστικό παιχνιδόλεξο που θα αγαπήσουν μικροί και
μεγάλοι. Ντόπιοι αλλά και επισκέπτες της περιοχής.
Φωτογραφικό υλικό μπορείτε να βρείτε στο:
https://drive.google.com/drive/folders/101OZuPSeMDN5Z1VS-7jgWK3GafR_yAX0?usp=sharing.
Τι είναι η «Ντοπιολαλιά»
Η «Ντοπιολαλιά» είναι το πρώτο παιχνίδι για το γλωσσικό ιδίωμα και τις λαλιές του τόπου μας.
Εμπνευστής και δημιουργός των παιχνιδιών είναι ο Παναγιώτης Παναγιωτόπουλος, Πρόεδρος του
μη κερδοσκοπικού «Πολιτιστικού Δικτύου για τη Ντοπιολαλιά». Τα παιχνίδια της «Ντοπιολαλιάς»
έχουν σχεδιαστεί, έτσι ώστε μέσω της γλώσσας να παρουσιάζεται με τρόπο ψυχαγωγικό,
ευρηματικό και διαδραστικό η ιστορία, ο πολιτισμός, η παράδοση, η γαστρονομία, η καθημερινή
ζωή, η αρχιτεκτονική, η πανίδα, η χλωρίδα κι η κουλτούρα κάθε περιοχής. Ενισχύουν τη
ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη και γεφυρώνουν το χάσμα γενεών.
Πρόκειται για μια συλλογική προσπάθεια και το δημιουργικό επιστέγασμα της πολυετούς
συνεργασίας μιας πλειάδας ταλαντούχων δημιουργών, εικονογράφων κι ανθρώπων του πολιτισμού,
που αποφάσισαν να ενώσουν τις γνώσεις και την αγάπη τους για την παράδοση και το πολιτιστικό
παιχνίδι.
Τα παιχνίδια της σειράς, ξεχωρίζουν επίσης για τον εικαστικό τους σχεδιασμό και την πρωτότυπη
εικονογράφησή, εμπνευσμένη από εμβληματικά μοτίβα και σύμβολα του αστείρευτου πλούτου της
λαϊκής παράδοσης και του πολιτισμού.
Ήδη από τον Απρίλιο του 2021 κυκλοφορούν οι πρώτες εκδόσεις παιχνιδιών της σειράς: Τα
Κρητικά, Τα Ποντιακά, Τα Ηπειρώτικα, Τα Κουτσαβάκικα, ενώ έπονται και οι επόμενες που ήδη
προετοιμάζονται.
Το «Πολιτιστικό Δίκτυο για την Ντοπιολαλιά»
Η «Ντοπιολαλιά» είναι μια πολιτιστική πρωτοβουλία που τελεί υπό την επιμέλεια και τον
συντονισμό του «Πολιτιστικού Δικτύου για τη Ντοπιολαλιά», μέσα από το οποίο έγινε πράξη η
πρώτη σειρά επιτραπέζιων παιχνιδιών για το τοπικό γλωσσικό ιδίωμα, τις διαλέκτους και τις
κοινωνικές ιδιολέκτους της ελληνικής γλώσσας.
Η «Ντοπιολαλιά» αποσκοπεί στην καταγραφή, τη διάσωση και την ανάδειξη της άυλης
πολιτιστικής κληρονομιάς και της προφορικής λαϊκής μας παράδοσης, στη διαδραστική μύηση των
νεότερων γενιών στον συναρπαστικό αυτό κόσμο αλλά και στην αναβάθμιση του τουρισμού
εμπειρίας σε τοπικό επίπεδο.
Ο δημιουργός του παιχνιδιού και το «Πολιτιστικό Δίκτυο για την Ντοπιολαλιά» έχουν αναπτύξει
ως προϊόν πολυετούς έρευνας, μελέτης και ανάπτυξης ένα καινοτόμο μοντέλο παιγνιοποίησης της
γλώσσας, έχοντας εξειδικευτεί στον σχεδιασμό, τη δημιουργία και την παραγωγή πρωτότυπων
επιτραπέζιων ψυχαγωγικών, διαδραστικών και εκπαιδευτικών γλωσσικών παιχνιδιών και
ψηφιακών εφαρμογών, με στόχο την ανάδειξη και διάδοση των ιδιαίτερων γλωσσικών ιδιωμάτων
στο ευρύτερο κοινό.
Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην ηλεκτρονική σελίδα: www.dopiolalia.gr.
Μια πρότυπη συνεργασία με πανελλήνια εμβέλεια για την καινοτόμο διάσωση και ανάδειξη
της γλώσσας
Μια ολοκληρωμένη σειρά παιχνιδιών για τις λαλιές του Ελληνισμού δεν θα μπορούσε να μην
περιλαμβάνει τα θρακιώτικα ιδιώματα, που αποτελούν ένα εμβληματικό πολιτιστικό παιχνίδι,
προϊόν μιας πρότυπης συνέργειας που θεμελιώθηκε στην (αμισθί) συνεργασία μεταξύ του
Εργαστηρίου Γλωσσολογίας +ΜορΦωΣη του Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας του Δημοκριτείου
Πανεπιστημίου Θράκης και του «Πολιτιστικού Δικτύου για την Ντοπιολαλιά».
Στο πλαίσιο της
παρούσας συνεργασίας αμφότερα τα μέρη αποφάσισαν να συνεργαστούν συνεισφέροντας ο καθείς
στον τομέα της ειδίκευσης και αρμοδιότητάς του την πολύτιμη γνώση, εμπειρία και τεχνογνωσία
του, καθώς και το τεχνικό, γλωσσικό και πολιτισμικό κεφάλαιο και υλικό που έχει συλλέξει και
διαχειρίζεται.
Το υλικό σχεδίασαν ο Α. Φλιάτουρας (Επίκουρος Καθηγητής Ιστορικής
Γλωσσολογίας του ΤΕΦ/ΔΠΘ,) η Π. Καμπάκη-Βουγιουκλή (Ομότιμη Καθηγήτρια Γλωσσολογίας
του ΤΕΦ/ΔΠΘ), ο διαχειριστής της διαδικτυακής ιστοσελίδας Θρακιώτ’ς και συντελεστές της
εταιρείας. Στις ερωτήσεις αξιοποιήθηκε, εκτός από βιβλιογραφικό, και πρωτογενές υλικό επιτόπιων
ερευνών και δράσεων υπό την επίβλεψη της Πηνελόπης Καμπάκη-Βουγιουκλή στο πλαίσιο των
μαθημάτων της αλλά και των δράσεων της κατά τη θητεία στην Κοσμητεία της Σχολής Κλασικών
και Ανθρωπιστικών Σπουδών του ΔΠΘ, με τη βοήθεια του Ασημάκη Φλιάτουρα.
Το πρόγραμμα συνεργασίας έχει στόχο την ανάπτυξη εκπαιδευτικών πόρων στο φάσμα της
γλωσσικής ποικιλίας της ελληνικής γλώσσας (γεωγραφικές διάλεκτοι, κοινωνικές διάλεκτοι,
υφολογικά επίπεδα), της γλωσσικής εξέλιξης της ελληνικής (αρχαία, ελληνιστική, μεσαιωνική,
νεότερη) και της διαχρονικής και συγχρονικής γλωσσικής χρήσης, όπως αρχικά του παιχνιδιού για
τα θρακιώτικα ιδιώματα και στη συνέχεια ενδεικτικά παιχνιδιών για την αρχαία ελληνική, τη
γλωσσική αλλαγή και την ετυμολογία, τη λόγια ποικιλία στη σύγχρονη νεοελληνική, τη
στρατιωτική ορολογία, τη γλώσσα των νέων και τα ειδικά τεχνικά/επιστημονικά λόγια και
διαλεκτικά/λαϊκά λεξιλόγια. Ως επιστημονικός υπεύθυνος ορίζεται ο κ. Ασημάκης Φλιάτουρας.
Παράλληλα, οι δύο συνεργαζόμενοι φορείς θα επεκτείνουν τη συνεργασία τους στην ανάπτυξη
κοινών ερευνητικών προγραμμάτων, στην οργάνωση κοινών εργαστηρίων (workshops), διαλέξεων
ή άλλων εκπαιδευτικών δράσεων, στη συμμετοχή προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών στην
εκπόνηση των παιχνιδιών στο πλαίσιο της χρηματοδοτούμενης ή μη πρακτικής άσκησης του
Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας, καθώς και στην οργάνωση παράλληλων υποστηρικτικών
εκπαιδευτικών και πολιτιστικών δράσεων και εκδηλώσεων για την καλύτερη εξυπηρέτηση των
στόχων τους. Επίσης, ο φορέας Πολιτιστικό Δίκτυο για τη Ντοπιολαλιά θα προσφέρει ετήσια
υποτροφία 1.000 ευρώ στους αριστούχους φοιτητές γλωσσολογίας του ΤΕΦ/ΔΠΘ.
Το πρώτο επιτραπέζιο παιχνίδι για την αρχαία ελληνική!
Μάλιστα, είμαστε στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσουμε ότι σύντομα θα εκκινήσει η
υλοποίηση ενός επιτραπέζιου παιχνιδιού για την αρχαία ελληνική.
Το πρόγραμμα των ενημερωτικών εκδηλώσεων στην Θράκη
Με την ευκαιρία κυκλοφορίας του παιχνιδιού το Εργαστήριο Γλωσσολογίας +ΜορΦωΣη του
Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης έχει προγραμματίσει
το επόμενο διάστημα μια σειρά από δημόσιες ενημερωτικές εκδηλώσεις παρουσίασης του
παιχνιδιού στους τοπικούς φορείς και το ευρύ κοινό της Θράκης που θα πραγματοποιηθούν στην
Κομοτηνή, στην Ξάνθη και στην Αλεξανδρούπολη στις 9 και 10 Απριλίου, και εν συνεχεία μέσω
ανοικτών διαδικτυακών εκδηλώσεων, σε όλη την Ελλάδα και τον κόσμο.
Ειδικότερα:
(α) Κεντρική παρουσίαση στην Κομοτηνή: 9 Απριλίου, αίθουσα Γεώργιος Παυλίδης της
Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (πρώην Διοικητήριο), 19.00. [Η εκδήλωση
πραγματοποιείται υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, την
οποία ευχαριστούμε θερμά για τη στήριξή της].
(β) Παρουσίαση στην Ξάνθη: 10 Απριλίου, Σπίτι Πολιτισμού της ΦΕΞ, 11.30.
(γ) Παρουσίαση στην Αλεξανδρούπολη: 10 Απριλίου, Εθνολογικό Μουσείο, 18.00. [Η
εκδήλωση πραγματοποιείται με τη στήριξη του Συνδέσμου Φιλολόγων του νομού Έβρου και
της Ένωσης Πολιτιστικών Φορέων του νομού Έβρου, τους οποίους ευχαριστούμε θερμά].
Θα μιλήσουν ο Α. Φλιάτουρας, η Π. Καμπάκη-Βουγιουκλή και ο Π. Παναγιωτόπουλος.
Καλούμε όλους τους φορείς να συμμετέχουν στις εκδηλώσεις και να συμβάλουν στη διάχυση
και την με οιονδήποτε τρόπο υποστήριξη της παρούσας συνεργασίας και ειδικά του παιχνιδιού
για τα Θρακιώτικα, το οποίο είναι εξαιρετικά σημαντικό για τη διατήρηση και διάδοση της
άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.
Σημεία διάθεσης του παιχνιδιού στη Θράκη
Το παιχνίδι για τα «Θρακιώτικα» διατίθεται σε επιλεγμένα σημεία πώλησης και βιβλιοπωλεία σε όλη την
Ελλάδα
