Στην μετατροπή του επιδόματος ανεργίας σε μπόνους, για την πρόσληψη και την επανένταξη των ανέργων στην αγορά εργασίας, σχεδιάζει να προχωρήσει η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
Στο νομοσχέδιο για τον εκσυγχρονισμό του ΟΑΕΔ και την αναβάθμιση του συστήματος κατάρτισης και επανακατάρτισης, το οποίο αναμένεται να κατατεθεί το προσεχές διάστημα στη Βουλή, θα υπάρχει διάταξη που θα προβλέπει ότι σε περίπτωση που ένας άνεργος λαμβάνει το επίδομα του, βρει απασχόληση θα συνεχίσει να παίρνει και το επίδομα του, ως επιβράβευση.
Η μετατροπή του επιδόματος ανεργίας σε μπόνους απασχόλησης θα αφορά το σύνολο των ανέργων που λαμβάνουν επίδομα ανεργίας από τον ΟΑΕΔ ανεξαρτήτου ηλικιακής ομάδας. Μάλιστα εξετάζεται το επίδομα απασχόλησης – μπόνους να αφορά τόσο τους άνεργους που λαμβάνουν την τακτική επιδότηση ύψους 407 ευρώ από την 1η Ιανουαρίου 2022, όσο και την επιδότηση των μακροχρόνια ανέργων ύψους 200 ευρώ. Στόχος του υπουργείου Εργασίας και του ΟΑΕΔ είναι η επανένταξη των ανέργων στην αγορά εργασίας και η πάταξη της αδήλωτης ή της υποδηλωμένης εργασίας.
Ταυτόχρονα, με το νομοσχέδιο προωθείται ο εκσυγχρονισμός των προγραμμάτων κατάρτισης, ώστε να ανταποκρίνονται στην εκπαίδευση των ανέργων σε τομείς και κλάδους της οικονομίας που μπορούν να δημιουργήσουν νέες θέσεις απασχόλησης.
Πιλοτική εφαρμογή αυξημένου επιδόματος ανεργίας
Εντός του πρώτου εξαμήνου του 2022 αναμένεται να ξεκινήσει και η πιλοτική εφαρμογή προγράμματος, που θα χρηματοδοτηθεί με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, το οποίο θα προβλέπει την καταβολή αυξημένου ποσού επιδόματος ανεργίας τους πρώτους μήνες σε συνάρτηση με τον τελευταίο μισθό του ανέργου και την σταδιακή μείωση του με την πάροδο του χρόνου.
Το πρόγραμμα θα προβλέπει την επιδότηση εισφορών, ίσως και μισθού, από τον ΟΑΕΔ για την επανένταξη των συγκεκριμένων ανέργων το ταχύτερο δυνατό την αγορά εργασίας. Το πρόγραμμα θα αφορά μια μικρή μερίδα ανέργων με «δυναμικά» χαρακτηριστικά και θα εξετασθεί η επιτυχία της πιλοτικής εφαρμογής του, προκειμένου στη συνέχεια να εξετασθεί τυχόν νομοθέτηση καθολικής αλλαγής του τρόπου καταβολής του επιδόματος ανεργίας.
Στην έκθεση Πισσαρίδη προτείνονταν κλιμακωτή χορήγηση του επιδόματος ανεργίας το οποίο θα συνδέεται με τις προηγούμενες αμοιβές του ανέργου και όχι με τον κατώτατο μισθό, όπως ισχύει σήμερα. Η έκθεση πρότεινε τους πρώτους έξι μήνες το επίδομα να ανέρχεται στο 55% του μέσου μηνιαίου μισθού του ανέργου στα προηγούμενα 3 έτη με ανώτατο όριο επιδόματος τα 1.200 ευρώ. Εν συνεχεία το επίδομα θα μειώνεται σταδιακά, χωρίς όμως να πέσει κάτω από το επίπεδο του σημερινού επιδόματος ανεργίας που ανέρχεται σε 400 ευρώ.
Στις συζητήσεις, μεταξύ υπουργείου Εργασίας και ΟΑΕΔ, έχει υποβληθεί πρόταση κατά τους πρώτους μήνες καταβολής του επιδόματος, το ύψος του να είναι πιο κοντά στο μέσο μισθό (δηλαδή 800 -900 ευρώ) και σταδιακά να μειώνεται, χωρίς να πέφτει κάτω από τα 407 ευρώ. Σημειώνεται ότι αυτό ισχύει και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.
Εισοδηματικά κριτήρια
Επίσης μελετάται να συνδεθούν οι διάφορες κοινωνικές παροχές που δικαιούνται οι άνεργοι (όπως δωρεάν μετακινήσεις ή εκπτώσεις εισιτηρίων) με το εισόδημα, που όμως θα εξετάζεται από τους φορείς που παρέχουν τις δωρεάν υπηρεσίες στους ανέργους. Κι αυτό γιατί άλλες παροχές, όπως φθηνό ρεύμα και απαλλαγή ΕΝΦΙΑ, είναι ήδη συνδεδεμένες με το εισόδημα.
Διακοπή επιδόματος
Η καταβολή του επιδόματος ανεργίας σταδιακά θα συνδεθεί με τα νέα προγράμματα κατάρτισης και την ενεργή αναζήτηση εργασίας ως υποχρέωση του ανέργου ως κίνητρο για να επανενταχθεί εκ νέου στην αγορά εργασίας το ταχύτερο δυνατό, έχοντας αποκτήσει επιπλέον εφόδια. Στο πλαίσιο των αλλαγών που θα τρέξουν αναμένεται να υπάρξει σαφής όρος ότι ο άνεργος εφόσον αιτείται τη λήψη επιδόματος ανεργίας, θα πρέπει να είναι άμεσα διαθέσιμος για κατάρτιση.
Με αυτό τον τρόπο, οι άνεργοι δεν θα λαμβάνουν απλά ένα επίδομα για έως 12 μήνες και πλέον δεν θα εφησυχάζουν μέχρι την ολοκλήρωση της καταβολής του, αλλά θα τους δίνεται κίνητρο επαναφοράς τους στην αγορά εργασίας.
Παράλληλα, στο τραπέζι βρίσκεται σενάριο διακοπής του επιδόματος ανεργίας σε περίπτωση που ο δικαιούχος του αρνείται διαδοχικά να προσληφθεί σε θέση εργασίας την οποία του προτείνει ο ΟΑΕΔ. Υπό συζήτηση έχει τεθεί η προσωρινή ή οριστική διακοπή λήψης του επιδόματος σε περίπτωση που ένας επιδοτούμενος άνεργος αρνηθεί τρεις φορές να δουλέψει σε προτεινόμενη από τον ΟΑΕΔ επιχείρηση.
Σήμερα το επίδομα ανεργίας χορηγείται μετά την απόλυση για 5 – 12 μήνες, ανάλογα με τις ημέρες εργασίας που έχουν πραγματοποιήσει οι δικαιούχοι. Το ποσό της επιδότησης είναι σταθερό για όλους και διαμορφώθηκε στα 407 ευρώ μετά την αύξηση του κατώτατου μισθού με την έλευση του 2022. Το επίδομα, ωστόσο, λαμβάνει μια μικρή μόνο μειοψηφία κάτω του 20% των εγγεγραμμένων ανέργων στο μητρώο του ΟΑΕΔ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Οργανισμού, το 54% των ανέργων παραμένει στο μητρώο για περισσότερα από 3 χρόνια, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις η παραμονή στις λίστες φθάνει και τα 10 χρόνια προκαλώντας ερωτήματα αν μια μεγάλη μερίδα ανέργων αναζητούν πραγματικά εργασία ή προτιμούν να επωφελούνται από τις παροχές που συνδέονται με την ανεργία, όπως η απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ, η παροχή ρεύματος σε χαμηλές τιμές, οι δωρεάν μετακινήσεις με τα μέσα μεταφοράς, η ένταξη σε ευνοϊκές ρυθμίσεις που αφορούν δάνεια και άλλα.
