Αντώνης Σρόιτερ: Κύριε Πρόεδρε ευχαριστώ για αυτή τη συζήτηση που κάνουμε σήμερα εδώ. Αν πριν από ένα μήνα, πριν από 40 μέρες, σας έλεγα ότι θα ερχόμασταν εδώ να συζητήσουμε για μία εισβολή σε μία μεγάλη χώρα και για ένα νέο ψυχρό πόλεμο, ίσως πιο ισχυρό και από αυτόν που ζήσαμε, θα μου λέγατε ότι είμαι τρελός.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Η αλήθεια είναι ότι κανείς δεν περίμενε ότι ο Πρόεδρος Putin θα έπαιρνε την απόφαση να εισβάλει στην Ουκρανία, παρότι είχαμε ειδοποίηση, κυρίως από τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών, ότι αυτό σχεδίαζε. Kαι δεν το περιμέναμε διότι πραγματικά είμαστε μπροστά σε έναν νέο κόσμο, γιατί αυτό το οποίο γίνεται σήμερα στην Ευρώπη αποτελεί, ουσιαστικά, την αναίρεση του καθεστώτος ειρήνης και ασφάλειας όπως ουσιαστικά αυτό οικοδομήθηκε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μιλάμε δηλαδή πραγματικά για μία καινούρια μέρα, για έναν νέο ψυχρό πόλεμο για τον οποίο κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει πώς θα τελειώσει.
Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι ο Πρόεδρος Putin επέλεξε να εισβάλει σε μία δημοκρατική ανεξάρτητη χώρα, να παραβιάσει το απαραβίαστο των συνόρων και ουσιαστικά να επιβάλει τον δικό του τρόπο ζωής σε μία γειτονική χώρα. Και αυτό είναι κάτι το οποίο αφορά όλους μας. Αφορά όλους τους δημοκρατικούς λαούς του κόσμου, αφορά πρωτίστως την ήπειρό μας, την Ευρώπη, και για αυτό και πιστεύω ότι υπήρξε αυτή η οργανωμένη, καθολική, μαζική αντίδραση σε αυτή την επιλογή του Προέδρου Putin. Και αναφέρομαι στον Πρόεδρο Putin και όχι στη Ρωσία, γιατί πιστεύω ακράδαντα ότι η πλειοψηφία του ρωσικού λαού, που θα επωμιστεί τις συνέπειες αυτού του πολέμου, δεν ήθελε αυτόν τον πόλεμο.
Αντώνης Σρόιτερ: Ακόμα και αν τελείωνε σήμερα αυτός ο πόλεμος, νομίζω συμφωνείτε ότι πλέον μπαίνουμε σε μία τελείως άλλη εποχή για τον πλανήτη, για την Ευρώπη, για τη χώρα μας. Μπαίνουμε ξανά στην εποχή της Ανατολής και της Δύσης, έτσι;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είναι σωστό αυτό το οποίο λέτε. Το βασικό θα ήταν να τελειώσει ο πόλεμος σήμερα, κυρίως να σταματήσουν οι εχθροπραξίες.
Σήμερα, τώρα που μιλάμε, πολιορκείται η Μαριούπολη. Συντελείται μία ανθρωπιστική καταστροφή σήμερα στην Ουκρανία. Έχουν φύγει από την Ουκρανία 1.000.000 πρόσφυγες σε μία εβδομάδα. Στη Συρία χρειάστηκαν τρεις μήνες για να φύγει ο αντίστοιχος αριθμός. Είναι απολύτως επιβεβλημένο να σταματήσουν τώρα οι εχθροπραξίες.
Δεν είμαι σίγουρος ότι αυτό θα συμβεί, πάντως είναι βέβαιον ότι μιλάμε πια για μία διαφορετική μέρα, για ένα τελείως διαφορετικό πλαίσιο σχέσεων όλης της Δύσης, αλλά όχι μόνο, με τη Ρωσία.
Η Ρωσία σήμερα είναι παγκόσμια απομονωμένη. Είδατε το ψήφισμα στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Ποτέ δεν είχαμε ψήφισμα με τέτοια πλειοψηφία, καταδικαστικό, για μία χώρα, πόσω μάλλον για μία χώρα μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφάλειας των Ηνωμένων Εθνών.
Αντώνης Σρόιτερ: Είπατε για τη Μαριούπολη. Έχουμε χιλιάδες Έλληνες ομογενείς στη Μαριούπολη και θέλω να ρωτήσω αν μέσα σε αυτό που συμβαίνει υπάρχει έστω μία στοιχειώδης γραμμή επικοινωνίας της ελληνικής κυβέρνησης με τους Ρώσους αυτή τη στιγμή, με κάποιο τρόπο -θα μου πείτε αν έχουμε κάποιο δίαυλο ανοιχτό- και αν υπάρχει η στοιχειώδης διαβεβαίωση -έχουμε ήδη περίπου 8 με 10 νεκρούς Έλληνες- για την ασφάλεια αυτών των ανθρώπων.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θέλω εδώ να εξάρω πραγματικά τις προξενικές μας αρχές αλλά και τον κ. Πρέσβη τον οποίο στείλαμε στη Μαριούπολη. Έφυγαν τελευταίοι από την εμπόλεμη ζώνη και πραγματικά έκαναν το παν για να προστατεύσουν όσο μπορούσαν τους Έλληνες οι οποίοι βρίσκονται στην περιοχή. Και βέβαια να πω και συγχαρητήρια στους δημοσιογράφους οι οποίοι καλύπτουν σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες αυτόν τον πόλεμο.
Στο πεδίο, ναι, υπήρχε μία στοιχειώδης επικοινωνία ώστε να γνωρίζουν οι Ρώσοι ότι αναχωρούσε ένα κομβόι αυτοκινήτων υπό τον Πρέσβη μας και τον Πρόξενο, με αμιγώς ανθρωπιστικό χαρακτήρα. Αυτή τη στιγμή κινείται αυτή η αυτοκινητοπομπή. Ελπίζουμε ότι σχετικά σύντομα θα μπορέσει να φτάσει στα σύνορα με τη Μολδαβία.
Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι δεν κινδυνεύουν δεκάδες χιλιάδες Έλληνες, Ουκρανοί ελληνικής καταγωγής, οι οποίοι βρίσκονται στην περιοχή. Στο ζήτημα αυτό, δυστυχώς, η Ρωσία φαίνεται ότι έχει επιλέξει μία τακτική πιο βίαιων βομβαρδισμών περιοχών στρατηγικού ενδιαφέροντος για την ίδια που, δυστυχώς, θα σημαίνει και την απώλεια αμάχων. Αυτή είναι η μεγάλη τραγωδία του πολέμου. Και αυτού του πολέμου.
Αντώνης Σρόιτερ: Μιλήσατε για το πεδίο. Σε διπλωματικό επίπεδο αυτή τη στιγμή, θα το πω απλά, έχουμε την παραμικρή σχέση με τους Ρώσους; Υπάρχει κάποιος δίαυλος ανοιχτός μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και της ρωσικής ή έχουν κοπεί όλοι οι δίαυλοι επικοινωνίας αυτή τη στιγμή;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή δεν έχει στο ανώτατο επίπεδο κάποιο δίαυλο επικοινωνίας με τη Ρωσία. Θέλω να θυμίσω ότι ο Υπουργός Εξωτερικών ήταν από τους τελευταίους που επισκέφτηκε τη Ρωσία, συνάντησε τον ρώσο Υπουργό Εξωτερικών, ο οποίος τον διαβεβαίωσε…
Αντώνης Σρόιτερ: …είχε λάβει διαβεβαιώσεις.
Κυριάκος Μητσοτάκης: …λίγες ημέρες πριν από την εισβολή ότι η εισβολή δεν θα λάβει χώρα. Τις ίδιες διαβεβαιώσεις έδωσε ο Vladimir Putin και στον Πρόεδρο Macron και στον γερμανό Καγκελάριο.
Πιστεύω ότι πολύ καλά κάναμε μέχρι την τελευταία στιγμή να επιμείνουμε στη διπλωματία. Θέλω να επαναλάβω, τον πόλεμο αυτόν δεν τον θέλαμε, δεν τον ήθελε η Δύση, δεν τον ήθελε η Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν τον ήθελε το ΝΑΤΟ, τον επέλεξε προσωπικά ο Vladimir Putin για τους δικούς του λόγους, για τη δική του προβολή ενός ιστορικού αναθεωρητισμού, και αυτός θα πληρώσει τις συνέπειες. Δυστυχώς, όμως, θα τις πληρώσει και ο ρωσικός λαός.
Γιατί, κ. Σρόιτερ, οι κυρώσεις οι οποίες επιβλήθηκαν, οι οποίες είναι πρωτοφανείς ως προς την έκτασή τους, μην έχετε καμία αμφιβολία ότι γονατίζουν ήδη τη ρωσική οικονομία και θα υπάρχουν σημαντικότατες συνέπειες. Και φυσικά θα θιγούν, όπως συνήθως γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις, οι πιο αδύναμοι.
Αντώνης Σρόιτερ: Πριν ξεκινήσει η εισβολή, τότε που λέτε που είχαμε και τις επισκέψεις, διάβαζα τα δημοσιεύματα και τα ρεπορτάζ για το σχέδιο το οποίο είχε επεξεργαστεί η κυβέρνηση για τη μαζική εκκένωση αυτών των ανθρώπων, όπως είχε συμβεί και πριν από μερικά χρόνια σε άλλη περίπτωση, στην περίπτωση που φτάναμε σε κάτι τέτοιο.
Θέλω να ρωτήσω αν αυτό το σχέδιο λειτούργησε, αν σας πρόλαβε η εξέλιξη, η ταχύτατη εξέλιξη, του πολέμου ή αν από ένα σημείο και μετά αυτοί οι άνθρωποι επέλεξαν να παραμείνουν στα σπίτια τους και δεν μπορούσε να λειτουργήσει ένα σχέδιο εκκένωσης. Και μιλάω όχι για τους διπλωμάτες και τους δημοσιογράφους, μιλάω για τους ομογενείς που βρίσκονται εκεί.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Η συντριπτική πλειοψηφία των Ουκρανών ελληνικής καταγωγής επέλεξαν να μείνουν στον τόπο τους. Ήταν ελάχιστοι αυτοί οι οποίοι μας ζήτησαν να φύγουν, αυτό ίσχυε και για την Οδησσό και για την περιοχή της Μαριούπολης. Αυτοί οι οποίοι ζήτησαν να φύγουν εντάχθηκαν στις πρώτες αποστολές οι οποίες, είτε από την Οδησσό έφυγαν, είτε τώρα είναι καθ’ οδόν από την Μαριούπολη.
Πιθανώς αυτό, κ. Σρόιτερ, στη συνέχεια να αλλάξει. Πόσω μάλλον από τη στιγμή που η περιοχή η ίδια καθίσταται εμπόλεμη ζώνη. Γι’ αυτό και το πιο σημαντικό αυτή τη στιγμή είναι να υπάρξει μια εκεχειρία, κυρίως να αποφύγουμε τους βομβαρδισμούς αμάχων. Μετά, το πώς και το ποιος θα διαπραγματευτεί την ειρήνη είναι μια άλλη υπόθεση αλλά δεν είναι αυτή τη στιγμή το κατεπείγον. Το κατεπείγον είναι να προστατεύσουμε τους αμάχους.
Αντώνης Σρόιτερ: Κύριε Πρόεδρε, αμέσως μετά την εισβολή, στο πλαίσιο και των αποφάσεων του ΝΑΤΟ, η Ελλάδα συντάχθηκε με τις αποφάσεις αυτές και έστειλε και ως χώρα οπλισμό στην Ουκρανία. Η αντιπολίτευση λέει ότι αυτή ήταν μια απόφαση που δεν έπρεπε να την πάρετε μόνος σας και έπρεπε πρώτα να συμβουλευτείτε και να διαβουλευτείτε με τους πολιτικούς αρχηγούς.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς να εξηγήσουμε γιατί πήρα αυτή την απόφαση. Γιατί ήταν το ηθικά σωστό και το εθνικά επιβεβλημένο. Το ηθικά σωστό διότι εδώ δέχεται μια επίθεση μια ελεύθερη χώρα και πρέπει να σταθούμε στο πλευρό της.
Όλες οι χώρες στέκονται στο πλευρό της δημοκρατίας και της αναφαίρετης δυνατότητας που πρέπει να έχει μια χώρα να υπερασπιστεί την εδαφική της ακεραιότητα. Δεν έχω καμία αμφιβολία, λοιπόν, ότι πράξαμε το σωστό, όπως τελικά έπραξαν το σωστό η μεγάλη πλειοψηφία των ευρωπαϊκών χωρών. Το έκανε η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση. Την ίδια μέρα μόλις πήραμε την απόφαση η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να παράσχει, κατά την άποψή μου, αμυντικό υλικό, προσέξτε, αμυντικό υλικό είναι αυτό το οποίο δίνουμε. Διότι η χώρα δέχεται επίθεση, είναι αμυνόμενη, δεν επιτίθεται.
Από εκεί και πέρα, όμως, με ποια ηθική υπόσταση και με ποιο ηθικό ανάστημα, κ. Σρόιτερ, θα ζητούσαμε εμείς ανάλογη συνδρομή, ο μη γένοιτο, αν βρισκόμασταν σε μια ίδια κατάσταση; Όπως είπα στη Βουλή, εμείς είχαμε ένα λόγο παραπάνω από άλλες ευρωπαϊκές χώρες να συνταχθούμε με τη σωστή πλευρά της Ιστορίας. Να το κάνουμε γρήγορα, να το κάνουμε χωρίς αστερίσκους και υποσημειώσεις και να μπορέσουμε να δείξουμε και εμείς ότι είμαστε ενεργό μέλος, στο βαθμό που συμμετέχουμε.
Δεν έχω καμία αυταπάτη, δεν αλλάζει η ισορροπία στο πεδίο με τα πυρομαχικά και τα όπλα τα οποία έστειλε η Ελλάδα. Στείλαμε όμως ένα σήμα: ότι είμαστε, όπως πάντα ήμασταν στην Ιστορία μας, με τη σωστή πλευρά της Ιστορίας, τιμούμε τις συμμαχίες μας και με αυτό τον τρόπο πιστεύω ότι ενισχύεται το κύρος της χώρας. Και στέλνεται και ένα μήνυμα ευρύτερο, ότι σε αυτή την εποχή λογικές αναθεωρητισμού, επιχειρηματολογίες περί αποστρατικοποίησης -όπως αυτές που ακούμε για την ευρύτερη γειτονιά μας- προφανώς δεν έχουν πια καμία απολύτως θέση. Τώρα, ως προς το ζήτημα που με ρωτήσατε…
Αντώνης Σρόιτερ: Ναι, η κριτική ήταν ότι δεν διαβουλευθήκατε με τους πολιτικούς αρχηγούς, δεν ενημερώσατε, δεν ζητήσατε ένα συμβούλιο πολιτικών αρχηγών. Διάβασα κιόλας ότι έχουν γίνει συμβούλια πολιτικών αρχηγών για λιγότερο κρίσιμα θέματα από το να διαλέξουμε ένα στρατόπεδο σε έναν πόλεμο και ότι πήρατε την απόφαση μόνος σας.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κατ’ αρχάς, οι αποφάσεις αυτές είναι αποφάσεις σε επίπεδο πρωθυπουργού. Δεν διαβουλεύομαι για να πάρω αυτές τις αποφάσεις, ούτε ζητώ τη σύμφωνη γνώμη της αντιπολίτευσης. Και προφανώς, αν εξαιρέσει κανείς το ΚΙΝΑΛ, προς τιμήν του, που είχε μια πολύ καθαρή θέση, όλοι οι άλλοι ήταν στο «ναι μεν αλλά». Αυτή είναι η πραγματικότητα.
Λοιπόν, αυτή η ευθύνη και η απόφαση ήταν δική μου, προφανώς με την εξουσιοδότηση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας (ΚΥΣΕΑ), και σε αυτές τις περιπτώσεις αυτές οι αποφάσεις λαμβάνονται έτσι.
Από εκεί και πέρα έγινε μια συζήτηση στην Βουλή. Υπήρξε απόλυτη ενημέρωση της Εθνικής Αντιπροσωπείας και των Αρχηγών των πολιτικών κομμάτων. Μιας και με ρωτάτε να το απαντήσω αυτό το ερώτημα, δεν πιστεύω στα συμβούλια πολιτικών αρχηγών. Προσωπικά δεν έχω συγκαλέσει κανένα. Δεν θεωρώ ότι προσφέρουν κάτι. Έχω συμμετάσχει σε κάποια. Θεωρώ ότι είναι μια συζήτηση η οποία -έτσι όπως είναι οργανωμένη- δεν έχει κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Δεν προσθέτει κάτι. Ό,τι έχουμε να πούμε να το πούμε στην Βουλή, δημόσια και ενώπιον του ελληνικού λαού.
Αντώνης Σρόιτερ: Οι υπόλοιπες κυρώσεις εφαρμόζονται, ήδη, στη χώρα μας, ό,τι κυρώσεις έχει λάβει η Ευρωπαϊκή Ένωση, το ΝΑΤΟ, εφαρμόζονται και στη χώρα μας.
Ανάμεσα στις κυρώσεις, κ. Πρόεδρε, υπάρχει και το ζήτημα των επιχειρηματιών ρωσικής καταγωγής ή των ρώσων επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται σε διάφορες χώρες. Έχουμε και εμείς σημαντικούς ρώσους επιχειρηματίες οι οποίοι δραστηριοποιούνται στη χώρα μας. Στον τομέα των ξενοδοχείων για παράδειγμα, στον τομέα του τουρισμού. Έχουν νησιά ελληνικά ρώσοι επιχειρηματίες. Έχουν λιμάνια ελληνικά ρώσοι επιχειρηματίες. Θέλω να ρωτήσω αν αλλάζει κάτι ως προς τη στάση της κυβέρνησης απέναντι στις επενδύσεις αυτές και στους συγκεκριμένους επενδυτές.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πρέπει να είμαστε απολύτως συγκεκριμένοι ότι υπάρχει λίστα προσώπων, από την Ευρωπαϊκή Ένωση, από τις Ηνωμένες Πολιτείες, από όλες τις συμμαχικές χώρες που έχουν προσχωρήσει σε αυτή τη λογική των κυρώσεων. Και είναι ρώσοι ολιγάρχες οι οποίοι είναι πολύ κοντά στον Vladimir Puton. Για αυτούς τους ολιγάρχες, εάν εντοπιστούν περιουσιακά στοιχεία τους στην Ελλάδα, προφανώς και θα δράσουμε ανάλογα.
Δεν αφορά όλες τις ρωσικές επενδύσεις, ούτε όλους τους εν δυνάμει επενδυτές. Άρα σας απάντησα με απόλυτη σαφήνεια, αφορά μόνο αυτούς οι οποίοι είναι στις λίστες των κυρώσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αντώνης Σρόιτερ: Άρα οι υπόλοιποι Ρώσοι επενδυτές καταλαβαίνω από αυτό που λέτε ότι παραμένουν καλοδεχούμενοι στη χώρα μας.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Το «καλοδεχούμενοι» είναι μια σχετική έννοια όταν κάποιος δεν μπορεί καλά-καλά να ταξιδέψει. Έτσι δεν είναι; Γιατί αυτή τη στιγμή οι περιορισμοί οι οποίοι έχουν επιβληθεί είναι τόσο δρακόντειοι που ουσιαστικά η Δύση επέλεξε να κόψει τις οικονομικές της σχέσεις συνολικά με την Ρωσία.
Και αυτό προφανώς θα έχει συνέπειες, και στις ρωσικές επενδύσεις στην πατρίδα μας. Θα έχει συνέπειες στον τουρισμό, θα έχει συνέπειες στο εμπόριο, λιγότερες συνέπειες από ό,τι θα έχουν άλλες ευρωπαϊκές χώρες, δεν είμαστε τόσο εκτεθειμένοι στη Ρωσία, αλλά να μην έχουμε καμία αμφιβολία -θα συζητήσουμε φαντάζομαι και τα οικονομικά στη συνέχεια- ότι θα υπάρχουν συνέπειες από αυτή την επιλογή της Δύσης να υπερασπιστεί τις αξίες της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της εδαφικής ακεραιότητας.
Αντώνης Σρόιτερ: Τώρα, αντίθετα με την Ελλάδα, αντίθετα με τις χώρες του ΝΑΤΟ, αντίθετα με τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, η Τουρκία επέλεξε μία άλλη στάση σε ό,τι έχει να κάνει με τις κυρώσεις, δεν προχωράει στο κομμάτι των οικονομικών κυρώσεων σχεδόν σε τίποτα, δεν έκλεισε τον εναέριο χώρο για τη Ρωσία. Και αυτό τώρα δημιουργεί, αν θέλετε, και μία υποθήκη για το μέλλον υπό την έννοια ότι -σκέφτομαι εγώ- στα ελληνοτουρκικά από εδώ και πέρα οι Ρώσοι θα είναι πολύ πιο θετικά διακείμενοι σε αυτά τα θέματα στην πλευρά της Τουρκίας, από ό,τι θα είναι στη δική μας.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ενδεχομένως. Όλος ο υπόλοιπος κόσμος, όμως, θα είναι θετικά διακείμενος προς τα δικά μας συμφέροντα. Διότι η Τουρκία κάνει μία επιλογή σήμερα, δεν είναι δική μου δουλειά να υποδείξω στην ηγεσία της πώς θα κινηθεί, όμως θα επαναλάβω αυτό που σας είπα πριν: ο αναθεωρητισμός, η προβολή αυτοκρατορικών φιλοδοξιών δεν είναι σήμερα μία εξαιρετικά δημοφιλής πολιτική. Και η ταύτιση οποιουδήποτε με τις πρακτικές του Προέδρου Putin τον κατατάσσει σε μια συνομοταξία ηγετών που δεν τον καθιστά ιδιαίτερα δημοφιλή. Και για αυτό και πιστεύω ότι η Τουρκία θα αναθεωρήσει τη ρητορική που είδαμε τους τελευταίους μήνες απέναντι στην πατρίδα μας.
Αντώνης Σρόιτερ: Θα αλλάξει στάση η Τουρκία, λέτε; Το λέω αυτό γιατί τις τελευταίες ημέρες πάλι έχουμε υπερπτήσεις πάνω από τα ελληνικά νησιά, πάλι έχουμε παραβιάσεις, έχουμε ρητορική σε ό,τι έχει να κάνει με τις προκλήσεις της Ελλάδας από τον κύριο Akar, από τον κύριο Çavuşoğlu. Δεν βλέπω να έχει αλλάξει κάτι δηλαδή στην ουσία.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αφήστε να το δούμε. Η εκτίμησή μου είναι ότι δεν μπορεί εύκολα να συνεχιστεί αυτή η ρητορική, δεν υπάρχει ακροατήριο σήμερα για κανέναν αναθεωρητισμό, για καμία αποστρατιωτικοποίηση. Θα το αντιληφθεί πολύ σύντομα αυτό η Τουρκία.
Αντώνης Σρόιτερ: Και φαντάζομαι σε ό,τι έχει να κάνει με τις συνθήκες, επίσης, είναι εξαιρετικά δύσκολο να ζητάει κανείς να αναθεωρηθούν τώρα, να αμφισβητεί κυριαρχία νησιών και πάει λέγοντας.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Για αυτό και έχει τόσο μεγάλη σημασία να είμαστε καθαρά στη σωστή πλευρά της Ιστορίας, με τους συμμάχους μας οι οποίοι πάντα μας στήριξαν.
Διότι ακούω, κ. Σρόιτερ, και νομίζω ότι είναι δικαιολογημένο, υπάρχει μία δικαιολογημένη ανησυχία σήμερα στην ελληνική κοινή γνώμη: «είναι ένας πόλεμος, πώς θα επηρεαστούμε; Θα εμπλακούμε και εμείς; Θα πολεμήσουμε με κάποιο τρόπο»; Η απάντηση είναι κατηγορηματικά όχι, δεν τίθεται ζήτημα συμμετοχής ελληνικών στρατευμάτων, νατοϊκών στρατευμάτων σε αυτό τον πόλεμο.
Αλλά το να μπορούμε να προσδοκούμε ότι αν χρειαστεί οι σύμμαχοί μας θα μας στηρίξουν, είναι μεγάλη παρακαταθήκη για τη χώρα.
Αντώνης Σρόιτερ: Αν σας ζητηθεί να στείλετε ελληνικές δυνάμεις όχι στο μέτωπο της Ουκρανίας αλλά στις γειτονικές νατοϊκές χώρες, όπως έχουν πράξει και άλλες χώρες, στη Ρουμανία, στη Μολδαβία, στην Πολωνία, για να βοηθήσει και η Ελλάδα στην προστασία αυτών των χωρών από μια ενδεχόμενη πρόκληση ρωσική.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αν μας ζητηθεί στα πλαίσια του ΝΑΤΟ, φυσικά και θα το κάνουμε.
Αντώνης Σρόιτερ: Θα τις στείλετε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν μας έχει ζητηθεί ακόμα. Αυτό επιτάσσουν οι συμμαχικές μας υποχρεώσεις. Αλλά δεν έχει ζητηθεί ακόμα αυτό. Αλλά θα ήθελα επίσης να σας πω ότι με ευκαιρία την Ουκρανική κρίση δικαιώνεται απόλυτα η εξωτερική και αμυντική πολιτική της χώρας, κ. Σρόιτερ. Επενδύσαμε στους εξοπλισμούς μας σε δύσκολες συνθήκες. Δεχθήκαμε κριτική γι’ αυτό. Το κάναμε έχοντας πλήρη αίσθηση ότι πρέπει να θωρακίσουμε αμυντικά τη χώρα μας.
Επενδύσαμε στις συμμαχίες μας. Συνάψαμε συμμαχίες με τη Γαλλία, αμυντικής συνδρομής. Χτίσαμε ένα πλαίσιο συμμαχιών στον ευρύτερο Κόλπο. Ενισχύσαμε το κύρος της πατρίδας μας. Καταστήσαμε τη χώρα ενεργειακό κόμβο στο καινούριο γεωπολιτικό ενεργειακό παιχνίδι το οποίο διαμορφώνεται και θέσαμε πρώτοι στην Ευρώπη το ζήτημα της εξαίρεσης των αμυντικών δαπανών από τους κανόνες τους Συμφώνου Σταθερότητας. Κάτι το οποίο πια είναι αντικείμενο συζήτησης στην Ευρώπη που θα μας δώσει περισσότερη δημοσιονομική ευελιξία στο μέλλον.
Άρα, όλες αυτές οι επιλογές για τις οποίες θυμίζω ότι η κυβέρνηση δέχθηκε κριτική με το αφελές ιδεολόγημα «βούτυρο ή κανόνια», δικαιώθηκαν στη πράξη. Διότι αν δεν μπορέσουμε να υπερασπιστούμε την ελευθερία μας και την εδαφική ακεραιότητα, δεν υπάρχει τελικά τίποτα, δεν υπάρχει ευημερία, δεν υπάρχει σταθερότητα. Και αυτή η επιλογή την οποία κάναμε, και θα εξακολουθούμε να την υπηρετούμε, βλέπετε ότι είναι μια επιλογή που τώρα -με κάποια καθυστέρηση- την κάνουν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες.
Και η μεγάλη κατάκτηση για την Ευρώπη, είναι ότι η Ευρώπη επιτέλους καταλαβαίνει ότι πρέπει να αποκτήσει και έναν γεωπολιτικό βραχίονα. Ήμασταν λίγοι αυτοί που μιλούσαμε για Ευρωπαϊκό Στρατό, για στρατηγική αυτονομία, για τη δυνατότητα να αγοράζουμε περισσότερα αμυντικά συστήματα από ευρωπαϊκές χώρες.
Ήρθε η Γερμανία. Η Γερμανία η οποία καταδιώκεται από ένα παρελθόν εξαιρετικά βαρύ, και άλλαξε ο κ. Scholz μόνος του. Εδώ δεν μίλησε καν, απ’ ό,τι καταλαβαίνω, με τα μέλη του κυβερνητικού του συνασπισμού και άλλαξε μόνος του την πολιτική της Γερμανίας. Η Σουηδία…
Αντώνης Σρόιτερ: Μια τεράστια αλλαγή είναι αυτή.
Κυριάκος Μητσοτάκης: …η Σουηδία, ουδέτερη χώρα, και στέλνει αμυντικό εξοπλισμό στην Ουκρανία.
Αντώνης Σρόιτερ: Κύριε Πρόεδρε, έχουμε μία σειρά από ρωσικά αμυντικά συστήματα στη χώρα και ήθελα να ρωτήσω αν σας έχουν ήδη εκθέσει τις ανησυχίες τους οι άνθρωποι στο στρατό για τα ανταλλακτικά σε αυτά τα συστήματα. Έχουμε αντιαεροπορικούς πυραύλους, έχουμε τους S-300, έχουμε διάφορα πράγματα στο στρατό μας τα οποία είναι ρωσικής προέλευσης. Προφανώς θα χρειαζόμαστε ανταλλακτικά για αυτά.
Το λέω αυτό μήπως, ήδη, υπάρχει μία σκέψη να πάμε σε αναθεώρηση των στρατιωτικών μας εξοπλισμών στο ένα κομμάτι, ώστε να μπορούμε να καλύψουμε αυτές τις ελλείψεις που ίσως προκύψουν.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αποτελούν επιλογές άλλων δεκαετιών, περασμένων δεκαετιών. Η χώρα δεν προτίθεται να αγοράσει κανένα αμυντικό σύστημα από τη Ρωσία. Θα διαχειριστούμε την πραγματικότητα όσο καλύτερα μπορούμε. Δεν είναι όμως αμυντικά συστήματα τα οποία είναι κρίσιμα για την εθνική άμυνα.
Αντώνης Σρόιτερ: Άκουσα να λέτε στη Βουλή ότι, μέσα σε αυτό το κλίμα και από τις δραματικές εξελίξεις γύρω μας, πλέον είστε ανοιχτός σε μία συνάντηση με τον Tayyip Erdoğan. Θέλω, λοιπόν, να ξέρω αν υπάρχει μία τέτοια προετοιμασία αυτή την ώρα, αν έχετε κάποια απάντηση ή αν υπάρχει κάποιος δίαυλος επικοινωνίας ώστε να κανονιστεί μία τέτοια συνάντηση. Και αν προσδοκάτε ότι από αυτή τη συνάντηση μπορεί να κλείσουν και πολλά μέτωπα τα οποία έχουμε ανοιχτά.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κατ’ αρχάς έχω πει πολλές φορές, νομίζω το έχω πει και σε συνέντευξη που έχουμε κάνει μαζί, ότι δεν θα πρέπει να αποτελεί είδηση μία συνάντηση Έλληνα Πρωθυπουργού με τον τούρκο Πρόεδρο. Είμαστε γείτονες, έχουμε μεγάλες διαφωνίες αλλά πρέπει να συζητάμε. Εδώ συζητούσαν ευρωπαίοι ηγέτες με τον Πρόεδρο Putin λίγες ημέρες πριν αυτός εισβάλει στην Ουκρανία.
Αντώνης Σρόιτερ: Ναι, καταλαβαίνω ότι σαν να παίρνετε πρωτοβουλία να γίνει αυτή την ώρα μία τέτοια συνάντηση.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πιστεύω ότι θα υπάρχει κοινή διάθεση να οργανωθεί μία τέτοια συνάντηση. Είμαστε εξάλλου δύο χώρες που συγκροτούμε τη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ. Έχουμε να συζητήσουμε ευρύτερες διεθνείς εξελίξεις.
Δεν περιμένω ότι από μία τέτοια συνάντηση θα λυθούν όλα τα ζητήματα και όλες οι μεγάλες διαφορές που έχουμε, προεξάρχοντος του ζητήματος της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών. Είναι ένα ζήτημα το οποίο μας ταλανίζει δεκαετίες.
Θα μπορούσε όμως να αποτελέσει το έναυσμα για ένα κατέβασμα των τόνων, για να σταματήσει αυτή η αναθεωρητική ρητορική, να σταματήσουμε να ακούμε αυτές τις αδιανόητες συζητήσεις περί αποστρατικοποίησης των νησιών και περί κυριαρχίας των νησιών που συνδέεται με την αποστρατικοποίηση.
Όπως σας είπα πριν, αυτή η ρητορική του αναθεωρητισμού είναι μία ρητορική η οποία σήμερα είναι εκτός διεθνούς κλίματος. Και πιστεύω πως είναι και προς το συμφέρον της Τουρκίας να την αναθεωρήσει το συντομότερο δυνατό.
Αντώνης Σρόιτερ: Θυμάμαι τότε μου είχατε πει, μιας και αναφερθήκατε στην προηγούμενη συζήτηση που είχαμε κάνει, ότι υπό ένα καθεστώς προκλήσεων και πιέσεων δεν υπάρχει κάποιος λόγος να υπάρχει μία συζήτηση, σαν να προσπαθεί κάποιος να μας βάλει ένα μαχαίρι στο λαιμό να συζητήσουμε.
Αντιλαμβάνομαι ότι υπό τις σημερινές συνθήκες, τις δραματικές εξελίξεις, αυτό πάει στην άκρη και το μήνυμά σας είναι «ελάτε…»
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κατ’ αρχάς κανείς δεν μας βάζει κανένα μαχαίρι στο λαιμό. Η Ελλάδα είναι μία χώρα κυρίαρχη, με ισχυρές συμμαχίες, που έχει αποδείξει ότι θα υπερασπιστεί κυριαρχία και κυριαρχικά δικαιώματα χωρίς να δεχτεί μύγα στο σπαθί της.
Το κάναμε εξάλλου. Το κάναμε στον Έβρο. Θέλω να θυμίσω σε αυτούς οι οποίοι δικαιολογημένα μπορεί να έρχονται και να μας λένε «μα, θα σας στηρίξει η Ευρώπη αν συμβεί κάτι με την Τουρκία;». Μα δεν μας στήριξε στον Έβρο; Ο Έβρος ήταν η μεγαλύτερη εθνική κρίση που αντιμετωπίσαμε.
Ήταν ένα ζήτημα παραβίασης συνόρων ο Έβρος. Κι όμως, σήκωσα τρία τηλέφωνα, κ. Σρόιτερ, και την επόμενη ημέρα ήρθε εδώ η Πρόεδρος της Επιτροπής, ο Πρόεδρος του Συμβουλίου, ο Πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου.
Αντώνης Σρόιτερ: Ναι αλλά στο κομμάτι των κυρώσεων δεν είδαμε την ίδια προθυμία και ανταπόκριση.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι, αλλά είδαμε απόλυτη στήριξη πολιτική και μία αλλαγή της στάσης της Ευρώπης στα ζητήματα της φύλαξης των εξωτερικών συνόρων. Λίγο είναι αυτό; Θα μπορούσαμε να είχαμε υλοποιήσει την πολιτική φύλαξης των συνόρων που είχαμε κάνει αν δεν είχαμε τη στήριξη της Ευρώπης; Δεν είμαι τόσο σίγουρος.
Κατά συνέπεια, για να επανέλθω στο ζήτημα το οποίο μου θέσατε, είμαι ανοιχτός σε συνάντηση με τον τούρκο Πρόεδρο ανά πάσα στιγμή, πόσω μάλλον τώρα. Όπως σας είπα δεν θα έρθει ξαφνικά μια άνοιξη και θα έχουμε ξεπεράσει όλες τις διαφορές μας, αλλά πιστεύω ότι οι συναντήσεις οι οποίες διευκολύνουν στο να εκτονωθεί ένα κλίμα έντασης το οποίο δεν έχει πυροδοτήσει η Ελλάδα, νομίζω ότι μόνο χρήσιμες μπορούν να είναι σε αυτή τη συγκυρία.
Εξάλλου έχουμε θέματα να συζητήσουμε. Θέλω να τονίσω ότι με την Τουρκία -και σήμερα που μιλάμε- υπάρχει θετική ατζέντα. Υπάρχει η συζήτηση σε επίπεδο Υφυπουργών για πράγματα τα οποία μπορούμε να κάνουμε μαζί, στον τομέα του τουρισμού, της οικονομίας, του περιβάλλοντος.
Είμαστε εξάλλου χώρες που αντιμετωπίζουμε τις ίδιες προκλήσεις. Αύριο μπορεί να πρέπει να συνεργαστούμε σε ζητήματα που αφορούν την κλιματική αλλαγή, την Πολιτική Προστασία. Υπάρχει δηλαδή μια ατζέντα, θετική ατζέντα, θεμάτων που μπορούμε να συζητήσουμε με την Τουρκία χωρίς να μπαίνουμε σε ένα καθεστώς ρητορικής έντασης για τις μεγάλες μας διαφορές.
Αντώνης Σρόιτερ: Αυτή η κατάσταση που ζούμε δημιουργεί τεράστια ζητήματα σε δύο επιπλέον μέτωπα. Το ένα είναι το μέτωπο της οικονομίας, το άλλο είναι το μέτωπο της ενέργειας, τα ενεργειακά που σχετίζονται βεβαίως και τα δύο μεταξύ τους.
Ήθελα να ρωτήσω, πέραν της προοπτικής της τεράστιας ακρίβειας και του πληθωρισμού που έχουμε μπροστά μας, ποια είναι η εκτίμηση για το τι θα γίνει από εδώ και πέρα; Η συζήτηση για έναν πληθωρισμό που θα φτάσει έως και το 7% είναι στο τραπέζι πλέον. Νομίζω συζητήθηκε και στο Υπουργικό Συμβούλιο.
Ποια είναι η εκτίμηση που έχετε στα χέρια σας για το ποια θα είναι η κατάσταση ειδικά στο κομμάτι της ακρίβειας τους επόμενους μήνες;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς όλοι καταλαβαίνουμε ότι μιλάμε για ένα οικονομικό πρόβλημα εισαγόμενο. Το πρόβλημα δεν δημιουργήθηκε με τον πόλεμο στην Ουκρανία αλλά η προεξόφληση της κρίσης στην Ουκρανία προκάλεσε ουσιαστικά το πρόβλημα των τιμών του φυσικού αερίου. Είναι συνδεδεμένα λοιπόν αυτά.
Είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα. Η ακρίβεια είναι παγκόσμιο φαινόμενο και μην έχετε καμία αμφιβολία ότι θα υποστούμε και εμείς στην Ελλάδα συνέπειες. Και θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι να περιορίσουμε τις αρνητικές τους επιπτώσεις.
Θέλω να γνωρίζουν οι Έλληνες πολίτες ότι θα κάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου για να στηρίξω νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Ό,τι μας επιτρέπεται στα πλαίσια των δυνατοτήτων μας θα γίνει για να στηρίξουμε την ελληνική κοινωνία σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία.
Από εκεί και πέρα, όμως, όταν μιλάμε για τέτοιου είδους αναταραχές στις παγκόσμιες αγορές είναι -όπως σας είπα- προφανές ότι θα υπάρχουν συνέπειες που δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε μόνοι μας.
Άρα πρέπει να κινηθούμε σε δύο επίπεδα. Εθνικές πολιτικές: στήριξη του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών με όλους τους τρόπους, επιδότηση των λογαριασμών πρωτίστως της ηλεκτρικής ενέργειας, θα συνεχίσουμε να το κάνουμε. Θέλω να επαναλάβω και σήμερα ότι τα νοικοκυριά τα οποία έχουν χαμηλή κατανάλωση, μέχρι 300 κιλοβατώρες το μήνα έχουν δει μικρές αυξήσεις. Άλλα νοικοκυριά, που έχουν μεγαλύτερη κατανάλωση, έχουν δει μεγαλύτερες αυξήσεις.
Θα συνεχίσουμε, λοιπόν, την επιδότηση των λογαριασμών του ηλεκτρικού ρεύματος και του φυσικού αερίου. Κάποια στιγμή θα τελειώσει ο χειμώνας οπότε θα γλυτώσουμε τουλάχιστον από την επιβάρυνση του πετρελαίου θέρμανσης, αλλά το ηλεκτρικό θα εξακολουθεί να είναι ένα πρόβλημα.
Και από εκεί και πέρα, πολιτικές στήριξης του διαθέσιμου εισοδήματος θα συνεχιστούν με όλους τους τρόπους. Η καλύτερη πολιτική στήριξης του διαθέσιμου εισοδήματος, κ. Σρόιτερ, είναι η μείωση των φόρων.
Για σκεφτείτε λίγο να έπρεπε να είχαμε να διαχειριστούμε αυτή την κρίση με τους φόρους που πληρώναμε το 2018. Ο ΕΝΦΙΑ θα μειωθεί από τον επόμενο μήνα. Και μιλάμε για μια μείωση που θα αφορά το 80% των ελληνικών νοικοκυριών και θα είναι μεγαλύτερη στα νοικοκυριά που έχουν τα χαμηλότερα εισοδήματα.
Άρα, όλη μας η προσοχή στρέφεται σε αυτή την κατηγορία συμπολιτών μας. Και μπορώ να σας πω ότι θα υπάρχει μια ακόμα, σίγουρα, έκτακτη στήριξη συμπολιτών μας, οι οποίοι έχουν σήμερα τη μεγαλύτερη ανάγκη.
Επιλέγουμε, γιατί σπεύδω να προφτάσω την ερώτηση σας, να μην περιορίσουμε, να μην κόψουμε σήμερα φόρους κατανάλωσης για δύο λόγους: Πολύ μεγάλη δημοσιονομική επίπτωση, μικρό τελικά όφελος στην τελική τιμή, ας πούμε της βενζίνης, αλλά το μεγαλύτερο όφελος θα το έχουν αυτοί που έχουν τις μεγαλύτερες καταναλώσεις.
Εάν, λοιπόν, μπορέσουμε -και θα καταφέρουμε- να δημιουργήσουμε έναν δημοσιονομικό χώρο για να στηρίξουμε την κοινωνία, προτιμώ από το να έχουν όλοι από λίγο όφελος, και κυρίως το όφελος να το έχουν αυτοί που έχουν τα μεγαλύτερα αυτοκίνητα, να χρησιμοποιήσω αυτόν το χώρο τον οποίο θα δημιουργήσω για να στηρίξουμε αυτούς που το έχουν σήμερα μεγαλύτερη ανάγκη.
Αυτό αφορά το εθνικό επίπεδο. Υπάρχει και το ευρωπαϊκό επίπεδο. Όπως ξέρετε έχουμε ήδη καταθέσει προτάσεις για να υπάρχει και μια ευρωπαϊκή γραμμή άμυνας απέναντι στις αυξήσεις των τιμών της ενέργειας.
Δεν ξέρω ακόμα ποια μορφή θα πάρει αυτή. Πιστεύω σίγουρα, όμως, ότι θα μπορέσουμε να έχουμε τη δυνατότητα από την Ευρώπη να έχουμε μια πρόσθετη στήριξη, γιατί απλούστατα η κρίση αυτή αφορά όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και όχι μόνο την Ελλάδα.
Αντώνης Σρόιτερ: Στο ενεργειακό κομμάτι αλλάζει η στρατηγική αυτής της χώρας, κύριε Πρόεδρε, με αυτές τις εξελίξεις που έχουμε αυτή τη στιγμή; Εξακολουθούμε να στηριζόμαστε στο φυσικό αέριο; Πάμε σε μια τελείως νέα στρατηγική η οποία λέει, «τρέχουμε άμεσα τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, όπως αποφάσισαν οι Γερμανοί; Ανοίγουμε πάλι τα εργοστάσια του λιγνίτη για να έχουμε ένα στρατηγικό απόθεμα ενέργειας;».
Κανείς δεν ξέρει αν αύριο ο Putin κλείσει τον διακόπτη και δεν έχει φυσικό αέριο η Ευρώπη; Πώς θα κινηθείτε εδώ;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Χαίρομαι που μού κάνετε αυτή την ερώτηση. Θα προσπαθήσω πολύ σύντομα να εξηγήσω ποια είναι η πολιτική μας. Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας είναι μονόδρομος. Όσο πιο γρήγορα, τόσο καλύτερα. Όχι μόνο γιατί είναι φιλικές προς το περιβάλλον. Γιατί είναι πιο φτηνές. Αυτό πρέπει να το καταλάβουν οι τηλεθεατές μας. Όσο περισσότερες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας έχουμε, αιολικά και ηλιακά, τόσο πιο φτηνή η ενέργεια την οποία τελικά θα πληρώνουμε.
Αυτό ισχύει και για τις επιχειρήσεις. Δίνουμε δυνατότητα στις επιχειρήσεις, ας πούμε, να βάλουν τα δικά τους φωτοβολταϊκά, να συνδέσουν μία γραμμή και να χρησιμοποιήσουν την ενέργεια για τις δικές τους ανάγκες, αυτό που ονομάζουμε αυτοπαραγωγή. Άρα οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι μονόδρομος.
Το φυσικό αέριο ήταν πάντα μεταβατικό καύσιμο. Φεύγοντας από το λιγνίτη περνάμε από το φυσικό αέριο, για να καταλήξουμε τελικά στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Θα χρειαστούμε φυσικό αέριο. Το ερώτημα είναι από πού θα το βρούμε. Θα μειώσουμε την εξάρτησή μας από το ρωσικό φυσικό αέριο. Πώς θα το κάνουμε αυτό; Με περισσότερο φυσικό αέριο το οποίο θα εισάγουμε μέσα από πλοία, το λεγόμενο LNG.
Πώς θα φτάσει αυτό το αέριο μέσα στο ελληνικό σύστημα; Με σταθμούς επαναεριοποίησης του φυσικού αερίου, όπως αυτός ο οποίος δρομολογείται, παραδείγματος χάρη, στην Αλεξανδρούπολη. Υπάρχουν και άλλα σχέδια, από άλλους σημαντικούς έλληνες επιχειρηματίες, για νέους τέτοιους σταθμούς.
Κατά συνέπεια αυτή είναι η διαδρομή την οποία πρέπει να ακολουθήσουμε και έχουμε τη δυνατότητα να μετατρέψουμε την κρίση σε ευκαιρία και να κάνουμε την Ελλάδα ενεργειακό κόμβο.
Είχα σήμερα μία συζήτηση με τον αιγύπτιο Πρόεδρο, θέλουμε να εγκαταστήσουμε ένα καλώδιο ηλεκτρικής σύνδεσης Ελλάδος-Αιγύπτου. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούμε να παίρνουμε πολύ φθηνή ηλεκτρική ενέργεια από την Αίγυπτο, που θα παράγεται από τον ήλιο. Η Αίγυπτος μπορεί να παράγει, για ευνόητους λόγους, ακόμα πιο φθηνά αυτή την ενέργεια από ό,τι εμείς.
Αύριο θα γίνουμε η πύλη εισόδου στην Ευρώπη για το υδρογόνο, που θα είναι η νέα μορφή ενέργειας πολύ…
Αντώνης Σρόιτερ: Πολύ μακροπρόθεσμα θα σας πει κάποιος είναι όλα αυτά, είναι πολύ σημαντικά σχέδια…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αλλά με ρωτήσατε για τον λιγνίτη και έχει μεγάλη σημασία…
Αντώνης Σρόιτερ: Σάς έχουν κάνει αυτή την ερώτηση 500 φορές από τη στιγμή που ξεκίνησε η ενεργειακή κρίση αλλά κάθε φορά που σάς την κάνουν είναι χειρότερα τα πράγματα και άρα η ερώτηση είναι ακόμα πιο λογική.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πάμε να το εξηγήσουμε με απλά λόγια. Ο λιγνίτης εξακολουθεί να είναι πανάκριβος, διότι κάθε τόνος λιγνίτη που καίγεται προστίθεται στο κόστος του λιγνίτη και το κόστος των δικαιωμάτων εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα. Άρα ο λιγνίτης είναι πανάκριβος και σήμερα που μιλάμε. Δεν είναι η λύση στο πρόβλημά μας.
Η δε απολιγνιτοποίηση ήταν σε ένα βαθμό δρομολογημένη από την προηγούμενη κυβέρνηση. Οι λιγνιτικές μονάδες που κλείνουν, κλείνουν και σε ένα βαθμό γιατί πολύ απλά έφτασαν στο τέλος της ζωής τους και δεν μπορούν να λειτουργούν άλλο.
Ο λιγνιτικές μονάδες μπορούν να είναι εφεδρεία σε περίπτωση που το έχουμε ανάγκη. Παραδείγματος χάρη αν, ο μη γένοιτο, δεν είχαμε καθόλου φυσικό αέριο από τη Ρωσία, θα χρησιμοποιούσαμε τον λιγνίτη εφεδρικά για να στηρίξουμε το σύστημα.
Εάν έχουμε μία πολύ ζεστή μέρα το καλοκαίρι και δεν έχουμε, ας πούμε, καθόλου αιολικά και χρειαστούμε για λίγες ώρες ή για λίγες μέρες παραπάνω ενέργεια στο σύστημα, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τον λιγνίτη.
Όμως αυτή τη στιγμή ο λιγνίτης δεν είναι λύση στο πρόβλημα και πάντως δεν είναι λύση στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας. Εκεί ενδεχομένως πρέπει να γίνουν παρεμβάσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, διότι υπάρχει πρόβλημα λειτουργίας της αγοράς φυσικού αερίου σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Αντώνης Σρόιτερ: Περάσαμε το θέμα της ακρίβειας, θέλω να μου επιτρέψετε να επανέλθω σε αυτό σε μία πάρα πολύ απλή ερώτηση την οποία, νομίζω, έχει ο μέσος Έλληνας αυτή την ώρα: «ο μισθός μου είναι ο ίδιος, τα πράγματα στο σούπερ μάρκετ αυξάνονται κάθε εβδομάδα που πηγαίνω, η αγοραστική μου δύναμη μειώνεται».
Τι μέτρα μπορείτε να πάρετε ειδικά σε αυτό το κομμάτι; Είχατε προαναγγείλει κιόλας, αν δεν κάνω λάθος, ότι παρακολουθείτε την κατάσταση με τον πληθωρισμό και την ακρίβεια και τον Μάρτιο θα ανακοινώνατε, αν χρειαζόταν, κάποιες πρόσθετες παρεμβάσεις.
Έχουμε Μάρτιο. Καλό μας μήνα κιόλας. Δεν ξέρω αν είστε έτοιμος να μας πείτε κάτι καινούργιο πάνω σε αυτό.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κατ’ αρχάς πρέπει να ξεκινήσω με τη διαπίστωση, κ. Σρόιτερ, ότι οι μισθοί στην Ελλάδα είναι χαμηλοί και αυτό είναι δυστυχώς το αποτέλεσμα μιας δεκαετούς κρίσης. Και σε μία οικονομία η οποία αναπτύσσεται, γιατί αναπτύσσεται η ελληνική οικονομία παρά τις δυσκολίες, θα πρέπει αυτή η ανάπτυξη να αντανακλάται και στους μισθούς των εργαζόμενων.
Αυτό είναι ένα ζήτημα το οποίο αφορά σε ένα βαθμό τους εργοδότες, αφορά και την κυβέρνηση όμως. Γι’ αυτό και έχω προαναγγείλει ότι 1η Μαΐου θα υπάρχει σημαντική αύξηση του κατώτατου μισθού.
Αντώνης Σρόιτερ: Μήπως πρέπει να έρθει πιο γρήγορα αυτό, Πρόεδρε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν μπορεί να έρθει πιο γρήγορα για λόγους τεχνικούς, νομικούς, διότι είμαστε δεσμευμένοι από ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο. Όμως 1η Μαΐου θα υπάρχει η αύξηση. Δεν μπορώ να σας πω ακόμα σε ποια έκταση γιατί τώρα κάνουμε τη μελέτη για τις πραγματικές αντοχές της ελληνικής οικονομίας.
Θα είναι όμως μία σημαντική αύξηση και αυτό πρέπει να γίνει διότι οι μισθοί είναι χαμηλοί σήμερα. Καταλαβαίνω απόλυτα, ειδικά το νέο άνθρωπο ο οποίος ζει στο νοίκι. Δεν είναι μία κατάσταση η οποία μπορεί να διατηρηθεί για πολύ καιρό.
Κατά συνέπεια, το ένα πλαίσιο είναι η αύξηση των μισθών. Πιστεύω ότι ήδη και οι εργοδότες για εξειδικευμένο προσωπικό θα αρχίσουν να πληρώνουν περισσότερο. Ακούω συχνά γκρίνια από τους εργοδότες, «δεν βρίσκω υπαλλήλους», θα το ακούτε και εσείς. Η απάντησή μου: «πληρώστε περισσότερο να βρείτε». Και γίνεται σε ένα βαθμό ήδη αυτό, όχι στον βασικό μισθό, γίνεται σε άλλες δουλειές που είναι πάνω από τον βασικό μισθό.
Και, βέβαια, να επαναλάβω ότι ο μισθός είναι η μία παράμετρος του διαθέσιμου εισοδήματος. Η άλλη παράμετρος είναι οι φόροι. Αυτό το οποίο νοιάζει τελικά τον πολίτη είναι τι μένει στην τσέπη του. Πρέπει, λοιπόν, να παρέμβουμε στους μισθούς από τη μία, στο διαθέσιμο εισόδημα από την άλλη.
Και επειδή με ρωτήσατε, το είπα πριν και το εννόησα, θα υπάρχουν εξαγγελίες, όπως σας είπα, εντός του Μαρτίου όταν θα ξέρουμε πόσο δημοσιονομικό χώρο μπορούμε να δημιουργήσουμε.
Αντώνης Σρόιτερ: Που θα αφορούν;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Που θα αφορούν τους πιο αδύναμους.
Αντώνης Σρόιτερ: Τους πιο αδύναμους.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ναι, βεβαίως. Δηλαδή μία έκτακτη ενίσχυση, μία, να το πούμε, επιταγή ακρίβειας, ένας τρόπος αντιμετώπισης, ένα έκτακτο βοήθημα για να αντιμετωπίσουμε την ακρίβεια αυτόν τον καιρό.
Αντώνης Σρόιτερ: Υπό τη μορφή επιδόματος. Ξέρω ότι δεν σας αρέσει η λέξη αλλά…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είναι αναγκαίο όμως σε αυτή τη συγκυρία. Όμως η διαρθρωτική λύση στο πρόβλημα είναι αυτή που σας περιέγραψα. Και μετά πρέπει να δούμε άλλες πτυχές του προβλήματος. Το πρόβλημα της στέγης. Η Ελλάδα δεν είχε ποτέ πρόβλημα στέγης, κ. Σρόιτερ. Αρχίζει και έχει. Ακούω συχνά από νέα παιδιά, μου λένε ότι «δεν βρίσκω να νοικιάσω. Θέλω να νοικιάσω ένα μικρό διαμέρισμα μου ζητάνε…».
Αντώνης Σρόιτερ: Ή τα ενοίκια είναι πάρα πολύ υψηλά.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Άρα αυτό είναι πραγματικό πρόβλημα το οποίο η κυβέρνηση θα το αντιμετωπίσει και θα καταθέσουμε ένα συγκεκριμένο σχέδιο. Διότι δεν γίνεται αυτή τη στιγμή ο μισός μισθός να πηγαίνει στο ενοίκιο. Τι θα μείνει μετά;
Αντώνης Σρόιτερ: Σχέδιο για τι; Για να έχουμε γρηγορότερα κατασκευές ή για να επιδοτηθούν…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Για να έχουμε συνολικά φτηνότερη στέγη, κυρίως για τους νέους μας.
Αντώνης Σρόιτερ: Τουρισμός, κ. Πρόεδρε, επειδή κλείνουμε σιγά-σιγά. Υπήρχε η προσδοκία ότι θα ήταν η καλύτερη χρονιά αυτή που έρχεται, το καλύτερο καλοκαίρι. Πάνω και από το 2019.
Τώρα ακούω ξενοδόχους να λένε ότι έχουμε κάποιες ακυρώσεις προκρατήσεων από τη μία, λόγω της κατάστασης, και από την άλλη ξεχνάμε φαντάζομαι τη ρωσική αγορά τουριστών στο μερίδιο που αυτή υπάρχει. Ποια είναι η εκτίμησή σας για τον τουρισμό φέτος;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Η εκτίμησή μου εξακολουθεί να είναι πολύ θετική. Και δεν πιστεύω ότι ο ευρωπαϊκός τουρισμός θα επηρεαστεί από τις εξελίξεις στην Ουκρανία. Μιλώντας με τους ανθρώπους του τουρισμού δεν βλέπω να υπάρχει κάποια ιδιαίτερη ανησυχία, αυτή τη στιγμή τουλάχιστον.
Τώρα για τη ρωσική αγορά, ναι θα έχουμε επιπτώσεις. Αλλά μην ξεχνάτε ότι μιλάμε για 500.000 επισκέπτες σε ένα σύνολο 25 εκατομμυρίων -δεν ξέρουμε πόσους θα έχουμε φέτος, 30 εκατομμύρια; Είναι απολύτως απορροφήσιμο από την ελληνική αγορά. Η εικόνα, λοιπόν, εξακολουθεί να παραμένει πολύ καλή, έχουμε κρατήσεις πολύ νωρίτερα από ότι είχαμε άλλες εποχές. Μην ξεχνάτε ότι πέρυσι ουσιαστικά ο τουρισμός μας ξεκίνησε τον Ιούλιο, χάσαμε τους πρώτους τρεις μήνες.
Η πανδημία τελειώνει πια, νομίζω ότι θα αρθούν και οι τελευταίοι περιορισμοί και στα ταξίδια ώστε να μπορούμε να ταξιδεύουμε με απόλυτη ελευθερία και αυτό σίγουρα θα διευκολύνει τον τουρισμό.
Εξακολουθώ να παραμένω πολύ αισιόδοξος για τις προοπτικές του ελληνικού τουρισμού φέτος.
Αντώνης Σρόιτερ: Θα κλείσω με μια ερώτηση που δεν είχα σκοπό να σας την κάνω αν μιλούσαμε μια εβδομάδα πριν, γιατί την έχετε απαντήσει γύρω στις 500 φορές επίσης, αλλά νομίζω ότι τώρα τίθεται υπό μια άλλη κατάσταση αυτή τη στιγμή και ένα άλλο περιβάλλον: το ερώτημα των πρόωρων εκλογών.
Οι πρόωρες εκλογές σε αυτή τη χώρα βάσει Συντάγματος γίνονται για σπουδαίο εθνικό ή οικονομικό λόγο. Έχουμε σπουδαίο εθνικό και έχουμε και σπουδαίο οικονομικό λόγο. Και ρωτάω αν σκέφτεστε, όχι άμεσα τώρα που οι φλόγες του πολέμου είναι σε εξέλιξη, αλλά αν σκέφτεστε μέσα σε αυτή την κατάσταση και υπό τις δραματικές αλλαγές και εξελίξεις που έχουμε να πάτε σε πρόωρες εκλογές για να έχουμε μια σταθερότερη κυβέρνηση, σταθερή κυβέρνηση, να αντιμετωπίσει αυτά τα οποία έχουμε μπροστά μας τα επόμενα χρόνια.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Μα έχουμε σταθερή κυβέρνηση. Η κυβέρνηση είναι σταθερή. Απολαμβάνει μιας ευρείας κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας και πιστεύω και μιας ευρύτερης αποδοχής της κοινωνίας, ασυνήθιστης θα έλεγα, δημοσκοπικά τουλάχιστον, για μια κυβέρνηση που κυβερνά 30 μήνες. Δεν νομίζω ότι στην ιστορία της μεταπολίτευσης είχαμε κυβέρνηση η οποία να προηγείται τόσο του δεύτερου κόμματος, έχοντας περάσει και από τόσες δοκιμασίες.
Κατά συνέπεια δεν βλέπω κανέναν λόγο απολύτως, κ. Σρόιτερ, να αλλάξω το σκεπτικό μου. Πράγματι όμως το δίλημμα των εκλογών, όταν γίνουν στο τέλος της τετραετίας, θα είναι σταθερότητα ή περιπέτειες. Και πιστεύω ότι και η κρίση αυτή με τον τρόπο της, ήταν αποκαλυπτική για το πώς τοποθετούνται όλοι απέναντι στις μεγάλες προκλήσεις των καιρών.
Παρότι διαμορφώθηκε ένα σχετικό πλαίσιο κάποιας συνεννόησης στη Βουλή, εγώ κράτησα την φράση του κ. Τσίπρα, ότι «εμείς είμαστε και με την Ανατολή και με τη Δύση και με το Βορρά και με το Νότο». Άλλα λόγια να αγαπιόμαστε δηλαδή.
Και δεν πρέπει να ξεχνάνε οι πολίτες ότι αν αυτή η κρίση είχε τύχει πριν από τέσσερα χρόνια, θα ήταν υπουργός Άμυνας ο κ. Καμμένος, ο οποίος σήμερα κάνει like στις αναρτήσεις της ρωσικής πρεσβείας. Κατά συνέπεια, το ποιος θα διαχειρίζεται κρίσιμες εθνικές υποθέσεις σε έναν κόσμο εξαιρετικά ασταθή, ναι, θα αποτελέσει και αυτό ένα ζητούμενο των εκλογών, όταν θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας.
Αντώνης Σρόιτερ: Κρατάω, λοιπόν, ότι παραμένετε απόλυτος ως προς την απόφαση σας να είναι οι εκλογές στο τέλος της τετραετίας.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καλώς το κρατάτε.
Αντώνης Σρόιτερ: Κύριε πρόεδρε, ευχαριστώ πολύ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Εγώ σας ευχαριστώ.
