Αυτά τα λόγια τα τραγουδάμε χρόνια και σήμαιναν πολλά πράγματα για μας. Στα «18 Λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας» του 1974, του Μίκη Θεοδωράκη τα μάθαμε αυτά τα λόγια του Γιάννη Ρίτσου :
«Σε τούτα εδώ τα μάρμαρα, κακιά σκουριά δεν πιάνει—-μηδέ αλυσίδα στου Ρωμιού, και στ’ αγεριού το πόδι».
Ποια ήταν «ετούτα εδώ τα μάρμαρα» που μας έκαναν να ριγούμε; Μα φυσικά όλες οι διασωζόμενες αρχαιότητες του πολιτισμού μας που μας θύμιζαν –και μας θυμίζουν ακόμα τι είναι η Ελληνική Πολιτιστική Κληρονομιά που μας ανήκει κι άλλες φορές την τιμούμε κι άλλες φορές την παραμελούμε. Και μέσα σ αυτή την τεράστια κληρονομιά μας, που μας κάνει να είμαστε αυτοί που είμαστε, έστω κι αν μερικές φορές το ξεχνάμε, είναι και οι κλεμμένοι «θησαυροί» της Ακρόπολης, τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Οι κλέφτες τα θεωρούν δικιά τους και την επιδεικνύουν σαν κληρονομιά τους , όπως τα παγώνια επιδεικνύουν περήφανα το λοφίο και την κορμοστασιά τους.
Ο κ. Μητσοτάκης , σε συνέντευξη στη «The Telegraph» μίλησε για το πάγιο αίτημα της Ελλάδας για επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα: «Η θέση μας είναι ξεκάθαρη. Τα Γλυπτά κλάπηκαν τον 19ο αιώνα, ανήκουν στο Μουσείο της Ακρόπολης και πρέπει να το συζητήσουμε σοβαρά και με ειλικρίνεια. Η άρνηση φαντάζει σε εμένα ως μία αναχρονιστική προσέγγιση. Δεν μιλάμε απλώς για οποιοδήποτε μνημείο, μιλάμε για ένα μνημείο που ουσιαστικά έχει «κοπεί» στα δύο. Το μισό βρίσκεται στην Αθήνα και το άλλο μισό στο Βρετανικό Μουσείο. Θα ήταν καταπληκτικό μήνυμα της λεγόμενης “Παγκόσμιας Βρετανίας” (Global Britain) εάν υπάρξει κάποια μετακίνηση σε αυτό το θέμα . Θέλω να πω ανοιχτά ότι πρόθεσή μου είναι να θέσω το θέμα στον Boris Johnson κι ότι πιστεύω πως η βρετανική κυβέρνηση έχει να παίξει ρόλο».
Καλά τα είπε. Και αρκετά πιο… ευγενικά απ΄όσο θα μπορούσε. Τα Μάρμαρα του Παρθενώνα είναι συλλογή γλυπτών που προέρχονται από την Ακρόπολη των Αθηνών. Αφαιρέθηκαν και κλάπηκαν από τον κόμη του Έλγιν, πρέσβη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και μεταφέρθηκαν στην Βρετανία το 1806. Εκμεταλλευόμενος την Οθωμανική ηγεμονία στην Ελληνική επικράτεια, κατάφερε και απέκτησε φιρμάνι από τον Σουλτάνο για αποκαθήλωση από τον Παρθενώνα με σκοπό τη μέτρηση και την αποτύπωσή τους σε σχέδια, και στη συνέχεια προχώρησε στην αφαίρεση και φυγάδευσή τους. Τα γλυπτά αυτά αποθηκεύτηκαν στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου το 1816.
Ο Μητσοτάκης δεν ήταν ο μόνος ούτε ο πρώτος Έλληνας πολιτικός που προσπάθησε να ανοίξει το θέμα των «Γλυπτών του Παρθενώνα». Από το 1983, με πρωτοβουλία της Μελίνας Μερκούρη, η Ελλάδα καταβάλλει προσπάθειες να φέρει τα γλυπτά πίσω στην Αθήνα. Η προσπάθεια των ελληνικών αρχών για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα στο τόπο καταγωγής και δημιουργίας τους υποστηρίζεται ενεργά από διεθνή, ομότιτλη επιτροπή. Η αναγκαιότητα της επιστροφής τους στην Ελλάδα επιβεβαιώνεται και από την επίσημη θέση της εκπροσώπου της ΟΥΝΕΣΚΟ, με βάση την αρχή της διατήρησης της ακεραιότητας των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Οι Άγγλοι, «αγρόν αγοράζουν». Με αίολα επιχειρήματα.
Και το 2007, σε ανακοίνωση που εξέδωσε το Βρετανικό Μουσείο τον Απρίλιο αναφέρει ότι δεν προτίθεται να παραχωρήσει την κυριότητα των Γλυπτών του Παρθενώνα σε ελληνικό μουσείο, θα ήταν όμως διατεθειμένο να …. δανείσει τα Γλυπτά, αρκεί η ελληνική κυβέρνηση να αναγνωρίσει το δικαίωμα ιδιοκτησίας τους στο Μουσείο. Η ελληνική κυβέρνηση απέρριψε την πρόταση.
Στις 6 Οκτωβρίου, φέτος, η «Καθημερινή» έγραφε : Την προηγούμενη εβδομάδα έγινε ένα σημαντικό βήμα στην πορεία που ξεκίνησε το 1984, όταν τέθηκε για πρώτη φορά από τη Μελίνα Μερκούρη το ζήτημα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα (Ελλάδα κατά Ηνωμένου Βασιλείου), και από τότε όλες ανεξαιρέτως οι κυβερνήσεις και οι υπουργοί Πολιτισμού ακολουθούν αυτή την εθνική γραμμή εξαντλώντας τις δυνατότητες που τους δίνει η διπλωματία στη νόμιμη διεκδίκηση της Ελλάδας.
Στις εργασίες της 22ης Συνόδου , η ΟΥΝΕΣΚΟ κάλεσε επιτακτικά το Ηνωμένο Βασίλειο να αναθεωρήσει τη στάση του και να συνομιλήσει με την Ελλάδα αναγνωρίζοντας ότι το θέμα έχει διακυβερνητικό χαρακτήρα και κυρίως ότι η Ελλάδα διεκδικεί δικαίως και νομίμως την επιστροφή των Γλυπτών στη γενέθλια γη, όπως ανέφερε στην ανακοίνωσή της η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη.
Μέχρι εκείνη τη Σύνοδο, η αρμόδια Διακυβερνητική Επιτροπή της UNESCO είχε εκδώσει 17 συστάσεις προς τη βρετανική πλευρά για το θέμα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα, χωρίς πρακτικό αποτέλεσμα. Διαβάζω ότι «αυτήν τη φορά όμως, η λήψη απόφασης σηματοδοτεί μια αλλαγή στη στάση της ίδιας της UNESCO που «στριμώχνει» τη βρετανική πλευρά.
Μακάρι η διπλωματική νύξη του πρωθυπουργού να φέρει το ζήτημα πιο κοντά στη λογική. Και να βρεθεί μια λύση. Τα «Γλυπτά του Παρθενώνα» είναι κομμάτι της Ελληνικής Ιστορίας και παράδοσης. Ανήκουν στην Ελλάδα. Οι Άγγλοι τα παρακρατούν – για να τα προστατεύσουν λένε- αλλά είναι κλοπιμαία. Όπως και να το δει κανείς το πράγμα. Και τα έχει «πιάσει σκουριά» όπως μαθαίνουμε.
