του Δημήτρη Γκαγκαλίδη*
Μέλος Κέντρου Πολιτισμού Δ. Ξάνθης
Καθηγητής
Δεν θα αναφερθώ στον άνθρωπο και το έργο του Στέφανου Ιωαννίδη. Το έχουν κάνει ήδη αρκετοί. Κυρίως αυτοί που τον γνώρισαν και έζησαν από κοντά. Μάλιστα το έχουν κάνει με αξιέπαινο και προσεγμένο τρόπο και συνεχίζουν –ευτυχώς- να μας το θυμίζουν. Αυτό που με εντυπωσιάζει και θα ήθελα να μιλήσω είναι για την μοναδική και συνάμα μαγική διαδικασία, μέσα απ’ την οποία μπορούν και ξεπροβάλουν στην επικαιρότητα. Κι όχι μόνο. Καταφέρνουν εν τέλει να μας μιλήσουν προβάλλοντας το πνεύμα, τις σκέψεις, τα έργα και την προσωπικότητα τους.
Τελικά, οι άνθρωποι του πνεύματος μπορούν και μιλούν !
Άραγε …..εμείς τους ακούμε ;
Είναι σαν να παρουσιάζουν ένα δισυπόστατο πρόσωπο : απ’ τη μια η παλιά φυσιογνωμία, η συμβατή, η γνώριμη. Κουβαλώντας πάνω της κάθε γήινο χαρακτηριστικό, κάθε στοιχείο εμφάνισης και χαρακτήρα. Κι είναι στιγμές που αυτό το πρόσωπο αλλάζει μονομιάς και μεταμορφώνεται. Παρουσιάζοντας το νέο, το άυλο, το αόριστο μα παράλληλα τόσο συγκεκριμένο στον σκοπό και τον στόχο που εξυπηρετεί. Κάπως έτσι μαζεύεσαι κι ακολουθείς αυτό το τρένο, που στα βαγόνια του μεταφέρει λόγιους, ποιητές, συγγραφείς και διανοούμενους. Ανθρώπους του πνεύματος και της Τέχνης. Έτσι συνέβη και με τον Στέφανο Ιωαννίδη. Τον «παλιό» και τον «καινούργιο».
Στη δική μου περίπτωση, είχα την ευκαιρία να τον «συναντήσω» περισσότερες φορές στην νέα και μετεξελιγμένη μορφή του, παρά ως «παλιό» και φυσικό πρόσωπο στο παρελθόν της Ξάνθης. Τον συνάντησα πχ ως εκπαιδευτικός στα σχολεία που υπηρέτησα. Όταν ως υπεύθυνος καθηγητής πολιτιστικών σχολικών προγραμμάτων, προσκαλούσα τους ανθρώπους – φίλους που τον έζησαν, να μιλήσουν γι αυτόν. Όπως εκεί –θυμάμαι- στην αίθουσα εκδηλώσεων του 2ου Γυμνασίου Ξάνθης με τον Θανάση Μουσόπουλο να καθαρίζει τη φωνή του απέναντι στο μικρόφωνο, πριν ως άοκνος και πρόθυμος ομιλητής, πιάσει το αναλόγιο και παρουσιάσει για πολλοστή φορά τον Στέφανο Ιωαννίδη. Εξακολουθώ να τον «συναντώ» και σήμερα, ως εκπρόσωπος του Κέντρου Πολιτισμού Δήμου Ξάνθης, να συντονίζω συζητήσεις και αφιερώματα και να ακούω Πανεπιστημιακούς, φοιτητές, ακροατές και φίλους, να μιλούν γι’ αυτόν. Πόσο αθεράπευτα μαγική είναι αυτή η αίσθηση της ευεργετικής διαχρονικότητας των πνευματικών ανθρώπων μας. Πόσο μεγάλη ανάγκη τους έχουμε στη Ξάνθη του σήμερα. Πόσο πλούσιοι αισθανόμαστε μνημονεύοντας τους. Πόσο όμορφα καταφέρνουν να είναι απόντες και ταυτόχρονα παρόντες. Με τη σιωπή τους να πασχίζουν και εν τέλει να καταφέρνουν να ενθαρρύνουν την πνευματική ζωή στον τόπο που έζησαν. Με αυτή την εκκωφαντική «σιωπή που μιλά» να επιβάλουν και να σχολιάζουν την ηθική κρίση των καιρών, επιτείνοντας τα μεγάλα αδιέξοδα. Κι αυτό να διατυμπανίζεται και να διαχέεται σε κάθε γωνιά του μυαλού και της σκέψης μας, απ’ αυτούς τους «καθοδηγητές» και τους «φάρους» της πνευματικότητας. Έχω την εντύπωση ότι ο Στέφανος Ιωαννίδης συνεχίζει να μιλά σήμερα από πολλά και διαφορετικά «μετερίζια». Μέσα από σύγχρονα «Θρακικά Χρονικά», που συνεχίζουν με τον τρόπο τους να μας πλαισιώνουν. Μέσα από παρέες των φίλων και συνοδοιπόρων του. Από ανθρώπους που αρκούμαι να τους ακούω, ταξιδεύοντας στα λόγια και τον ήχο της γλυκιάς φωνής που αναπολεί «έργα και ημέρες».
Το 2023 συμπληρώνονται 100 χρόνια απ΄ τη γέννηση του Στέφανου Ιωαννίδη, σε μια χρονιά που αυτοδίκαια έλκει τον χαρακτηρισμό «2023, έτος Στέφανου Ιωαννίδη». Θα ήταν ευχής έργο να χαρούμε και να απολαύσουμε ένα μεγάλο τιμητικό αφιέρωμα στη ζωή, το έργο και τις ιδέες του, μέσα από σειρά δράσεων και πρωτοβουλιών στη μνήμη του. Πέρα όμως απ’ αυτά θα ήθελα αυτό (το όποιο) αφιέρωμα να καταφέρει να φτάσει στους νέους, στους μαθητές. Σε αυτούς που μαζί συνυπάρχουμε εδώ και 22 χρόνια λόγω της επαγγελματικής και εκπαιδευτικής πορείας μου. Σε αυτούς θα μείνει το κέρδος. Αυτούς θα ήθελα να μιλήσω και να τους πω :
Τους πνευματικούς ανθρώπους δε θα τους δείτε ούτε σε «πρωινάδικα» της τηλεόρασης ούτε στα περιοδικά ποικίλης ύλης τύπου lifestyle. Θα τους ψάξετε, θα τους αναζητήσετε και εν τέλει θα τους ανακαλύψετε μόνοι σας. Υπάρχουν και σήμερα. Είναι δίπλα παλιοί και νεώτεροι. Είναι πλάι μας, στη Ξάνθη του σήμερα. Αφήστε στο περιθώριο την «μασημένη τροφή» των συστημικών μεντιοκρατών κι όλων των ατόμων του άσχημου κατεστημένου. Γνωρίστε τον πλούτο της τέχνης, των γραμμάτων, των ανθρώπων του πολιτισμού. Και μάλιστα το ζητούμενο να είναι όχι πού θα συναντήσετε τον λόγο της διανόησης, αλλά πώς θα τον αφουγκραστείτε, θα τον κατανοήσετε σε βάθος και κυρίως θα τον ακολουθήσετε. Κι όλα αυτά να έχουν να κάνουν με την εποχή μας, τις προτεραιότητες μας και τους στόχους που θέτουμε.
Οι άνθρωποι σαν τον Στέφανο Ιωαννίδη συνεχίζουν να βρίσκονται δίπλα μας. Εκφράζονται και εξακολουθούν να μας απευθύνουν τον λόγο. Με μια…..σιωπή που μιλά. Ακούστε τους !
