Του Δημήτρη Κωνσταντάρα
Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά τον χαιρετισμό του στο Διεθνές Διαδικτυακό Συνέδριο για τα «Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Εργασιακό Περιβάλλον ήταν πολύ σαφής λέγοντας ότι πιστεύει « στην ίση πρόσβαση στις ευκαιρίες για όλους», υπογραμμίζοντας ότι «στον πολιτισμό μας δεν έχουν θέση οι διακρίσεις». Σωστός. Πολύ σωστός. Διότι όπως είπε, «Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και στα δικαιώματα».
Και πάλι σωστός. Μόνο που σκέφτηκα αμέσως: «Ποιους όλους δηλαδή;» Αλλά αμέσως απάντησε, λες και «άκουσε» τον προβληματισμό μου: «Στον πολιτισμό μας δεν έχουν θέση οι διακρίσεις λόγω φύλου, φυλής, γλώσσας, θρησκείας, σεξουαλικού προσανατολισμού ή ταυτότητας φύλου».
Πήρα μιαν απάντηση. Μου λύθηκαν κάποιες απορίες. Αλλά πάλι, «κάτι» μου έλλειπε και δεν μπορούσα να φανταστώ ότι δεν θα υπήρχε, λίγο παρακάτω στην πολύ ενδιαφέρουσα ομιλία του , μια αναφορά που θα συμπλήρωνε το περιεχόμενο της λέξης «όλους». Διότι το «όλοι», είναι ένα γενικό σύνολο. Και το ποιες είναι ακριβώς οι κατηγορίες του γενικού συνόλου, χρειάζεται ακρίβεια. Όχι εκπτώσεις. Όχι ελλείψεις. Και το ποιοι είναι οι «όλοι» όταν μιλάμε για ανθρώπινα δικαιώματα, το ξέρουμε. Ιδίως όταν μιλάμε για «αγώνα για κοινωνική ισότητα και ευημερία», όπως πρόσθεσε. Ιδίως όταν μιλάμε για «ευαισθησία, ώστε τα δικαιώματα να κατακτούν την ουσία χωρίς να εξαντλούνται στη διαδικασία» όπως πρόσθεσε αμέσως μετά.
Πίστεψα ότι θα συμπλήρωνε τη σοβαρή έλλειψη που είχα επισημάνει όταν κάλεσε τις επιχειρήσεις να αναλάβουν ανάλογες ευθύνες, τονίζοντας τη σημασία του «συμπεριληπτικού εργοδότη». Διευκρινίζοντας ότι «συμπεριληπτικοί είναι οι εργοδότες που έχουν αντιληφθεί πως η επιτυχία κρύβεται όχι στους διαχωρισμούς αλλά στις δημιουργικές συνθέσεις. Αυτές αποτελούν τις επιχειρήσεις του 21ου αιώνα».
Όσο προχωρούσε η ομιλία, απομακρυνόταν ότι ο πρωθυπουργός θα ολοκλήρωνε την έννοια του «όλοι». Αναθάρρησα όταν τον άκουσα να λέει πως «ό,τι αποκαλούμε «Δικαιώματα» αποτελεί μέγεθος του οποίου η παρουσία συναρτάται με τη δυναμική του: Υπάρχει μόνο αν διαρκώς διευρύνεται! Είναι, συνεπώς, πεδίο όπου δοκιμάζεται η πρόοδος μέσα στους αιώνες. Ο σεβασμός των ατομικών δικαιωμάτων είναι, ήδη, υποχρεωτικός από την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Ενώ και στην Ελλάδα, ήταν το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας που, από το 2005, με τόλμη, τότε, εισήγαγε την απαγόρευση των διακρίσεων στους χώρους εργασίας».
Είχε φτάσει η ώρα που θα τόλεγε, ήμουν σίγουρος. Άρχισε: « Στην ήπειρό μας, 8 στους 10 πολίτες θεωρούν ότι έχουν υποστεί άδικη μεταχείριση στη δουλειά τους. Όπως και στην Ελλάδα, 1 στους 4 δηλώνει ακόμα πως «δεν θα αισθανόταν άνετα», έχοντας συνάδελφο ένα ΛΟΑΤΚΙ άτομο. Και ας σημειωθεί ότι διακρίσεις, πλέον, δεν είναι μόνο οι «ορατές»: Oι προσλήψεις και οι απολύσεις ή οι τυχόν μισθολογικές διακυμάνσεις. Αλλά και έμμεσες: Η λεκτική βία, η απειλή, η παρενόχληση. Ο αποκλεισμός από μία προαγωγή. Ακόμη και ο λόγος ή το βλέμμα που απευθύνουμε στον διπλανό μας».
Είχε φτάσει η ώρα να πει κάτι αλλά δεν είπε. Περιορίστηκε σε μια φράση του Δημόκριτου ότι « Για όλους τους ανθρώπους, το καλό και το αληθινό είναι το ίδιο. Αυτό που μας ευχαριστεί, όμως, είναι διαφορετικό στον καθένα».
Εν γνώσει του έκανε μιαν ατελή ομιλία και αναρωτιέμαι γιατί. Του ξέφυγε; Το ξέχασε; Δεν του το έγραψαν; Έκρινε ότι δεν αφορούσε το ακροατήριό του; Μα στην Ελλάδα , ο αριθμός των ΠΟΛΙΤΩΝ που ανήκει στους «όλους» αλλά δεν αντιμετωπίζεται ισότιμα, με δικαιοσύνη, με ίση πρόσβαση στις ευκαιρίες, που δικαιούνται αξιοπρέπειας αλλά δεν την έχουν, που υφίστανται διακρίσεις όχι λόγω φύλου, φυλής, γλώσσας, θρησκείας, σεξουαλικού προσανατολισμού ή ταυτότητας φύλου, υπολογίζεται γύρω στο ένα εκατομμύριο.
Επίσημη απογραφή δεν έχει γίνει. Η εκτίμηση για τον αριθμό τους έχει προκύψει από ποσοστά της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας και άλλων κρατικών φορέων.
Είναι οι ΑΝΑΠΗΡΟΙ. Οι τυφλοί, οι κωφοί, οι παραπληγικοί, οι ΠΟΛΙΤΕΣ με κινητικά προβλήματα, όλοι αυτοί οι ΠΟΛΙΤΕΣ που ΔΕΝ είναι ίσοι με τους άλλους «όλους» όχι λόγω φύλου, φυλής, γλώσσας, θρησκείας, σεξουαλικού προσανατολισμού ή ταυτότητας φύλου . Και είναι πολλοί. Και επαγγελματίες. Και επιστήμονες. Και αθλητές. Και καλλιτέχνες. Και που πρέπει τέλος πάντων να συμπεριληφθούν κάποια στιγμή τους «όλους». Αλλιώς, οι «όλοι» δεν θα είναι ποτέ «ΟΛΟΙ».
