Παγκόσμια Ημέρα της Μητέρας η δεύτερη Κυριακή του Μάη, όπως καθιερώθηκε το 1914 και επικράτησε σε πολλές χώρες του κόσμου- αν και η Ελληνορθόδοξη Παράδοση μας είχε, από το 1929, καθιερώσει να εορτάζεται η «ημέρα της μητέρας» στις 2 Φεβρουαρίου, ημέρα της Υπαπαντής του Σωτήρος Χριστού – τιμώντας τους κόπους, τις θυσίες και την ανεκτίμητη προσφορά της στην οικογένεια και την κοινωνία μας.
Και εμείς, στον Σύλλογο Ποντίων Ν. Ξάνθης, εκεί ψηλά στο λόφο με το Εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, στα «πομακοχώρια» της Ξάνθης, αναπέμπαμε την μέρα αυτή ευχές και ευχαριστίες στις μάνες, μητέρες, μανούλες όλου του κόσμου. Σε όσες ζουν αλλά και σε όσες «έφυγαν». Δυστυχώς οι τωρινές συνθήκες δεν μας το επιτρέπουν.
Αυτή την μέρα την είχαμε καθιερώσει ως μέρα τιμής και μνήμης στην «μάνα της προσφυγιάς». Στις μάνες των πατρίδων που χάθηκαν. Της Θράκης, της Ιωνίας, της Καππαδοκίας , του Πόντου. Εκεί όπου η γη είναι σπαρμένη με τα κόκκαλα των δικών μας ανθρώπων από την τρισχιλιετή παρουσία του ελληνισμού.
Που σήκωναν αγόγγυχτα το βάρος να κρατήσουν όρθιο το σπιτικό κάτω από αφάνταστες στερήσεις , αγωνίες, διωγμούς, θανατικό. Να αναθρέψουν τα παιδιά τους ποτίζοντας τα με ψυχή ελληνική κάτω από το χαμηλό φως του καντηλιού, προσφέροντάς τους απλόχερα αγάπη.
Πηγή χαράς, ευτυχίας, ασφάλειας, ηρεμίας, θυσίας, αγάπης. Ακούραστη. Γυναίκα από ατσάλι. Ρίζα και κορμός που κράταγε στιβαρά το δένδρο της φαμελιάς.
Η πόντια μάνα δούλευε συνεχώς στο σπίτι, στο χωράφι, στα ζώα. Δεν ήξερε τίποτα άλλο παρά μόνον τον δρόμο της προσφοράς. Ήταν επίμονες αυτές οι μάνες, με εγωισμό, φωνές αλλά και γέλια. Με καλοσύνη και χιούμορ ασύνορα.
Και όταν: «ατώρα,
σάρκες εμύριζεν ο τόπος ο ευλοημένον. Ο ουρανόν ελίβωσεν.
Τα καταπράσινα βουνά με τα μανουσάκια αναστενάζνε. Μάρτυρες φρίκης και πόνου
εγίνηκαν κι η λύρα πονεμένη θρηνά»… τότε η πόντια μάνα έγινε γυναίκα και άνδρας
μαζί. Να προστατεύει τους ηλικιωμένους και να φροντίζει τα παιδιά της. Θρήνος
σπαρακτικός ο χαμός των παιδιών της.
«Στην αγκάλεμ μ’ επέρα τα μωρά μ’ κι έτρεχα – ελάχμαξα.
Ώρες επορπάνα.
Να σώζω τα αθώα τα ψύα τουν. Έτρεχα και ετέρνα οξοπίς.
Τη στράταν για το λιμάν επέρα.
Η στράτα για τη σωτηρίαν εν, ατό έξα,
πίσσα σκοτάδ αδά. Θεέ μ’ Θεέ μ’ να βάλ’ς το χέρι σ’.
Αγκώνες έκοφτα σ’ αχάντια απές, μαύρο μονοπάτ’ επέρα,
πόσα φοράς κι ερούξκα αφκά και κ’ εντόκα!
Γεράδας σα γόνατα αμόν χερόπα. «Μάνα, Μάνα»
τα μωρά μ’ να κλαίγνε
ελέπω τον Τούρκον το παιδί μ ν’ αρπάζ’,
το ματωμένο το χαντζάρ το τρυφερόν τη γούλα κόφτ’
εσκότωσεν τ’ αγγελούδι μ’… Το πρόσωπο μ’ κόκκινο εβάφτεν.
Εσκώθα απάν και εκούιξα
«Επάρτεν εμέν, εμέν επάρτε,
αφκά τα χέρια σουν α’ σα χάταλα μ’»,
αντήχησε στα δακρυσμένα βουνά.
Μ’ όλην την δύναμην τα στήθη μ’ να κρούω,
ένα βουβό κλάμαν… «Επάρτεν εμέν».
Κανείς κι έξε με, ούτε ο Θεόν.»… (από
την ποιητική συλλογή της Νίνας Αλέξη)
Ημέρα να εκφράσουμε τον σεβασμό και την αγάπη στο συγκλονιστικό αυτό πλάσμα του Θεού που κρατώντας μας από το χέρι μας οδήγησε στην ζωή. Αλλά και ημέρα τιμής μνήμης για τις γυναίκες εκείνες, τις κόρες και τις μάνες του Πόντου- της προσφυγιάς.
Ήταν κάποιες Γυναίκες που πάνω απ΄ την Πίστη και την Πατρίδα
κανέναν δεν έβαλαν.
Για τον Θεό τους μαρτύρησαν, την ζωή τους έδωσαν θυσία και ολοκαύτωμα.
Υπέφεραν τα πάνδεινα, αλλά δεν υπέκυψαν
την τιμή τους σε κανέναν δεν χάρισαν…
Ήταν κάποιες Γυναίκες που για την λευτεριά,
στα βουνά βγήκαν με μωρά στην αγκαλιά και στην κοιλιά
με πολλά γύρω τους παιδιά
που στην φωτιά της μάχης τα κατήχησαν και τα βάπτισαν,
πολίτες πατρίδας ελεύθερης και ανεξάρτητης.
Καπετάνισσες ανδρειωμένες.
Μάνες μαχήτριες και αγωνίστριες,
εφάμιλλες των αντρών τους
ανέθρεψαν ελληνόπουλα ατρόμητα, όχι σκλαβόπουλα.
Ήταν κάποιες Γυναίκες που πήραν τον δρόμο του ξεριζωμού
με την καρδιά κομμάτια αλλά με το κεφάλι ψηλά.
Με ένα εικόνισμα στην αγκαλιά και με λίγο χώμα πατρικό στην χούφτα.
Στην Ελλάδα ήρθαν, τα σπιτικά τους ξανάστησαν
τον πόθο – δρόμο της επιστροφής δεν ξέχασαν
την Πατρίδα δεν λησμόνησαν.
Ήταν κάποιες Γυναίκες…
Οι γιαγιάδες σας
οι προγιαγιάδες μας
οι ρίζες μας…
Σήμερα, πάντα, να τις θυμόμαστε.
στο μεγαλείο τους να υποκλινόμαστε.
Υπόδειγμα απ΄ την ζωή τους να παίρνουμε
και κουράγιο και δύναμη.
ποίημα της Αλεξ. Χοροζίδου Τσανακτσίδου. (ιστολ. https://momyof6.wordpress.com/ )
Εκείνες, άντεξαν! και αγωνίστηκαν και πολέμησαν. Ας φανούμε αντάξιοι, έστω κατά τι, των γυναικών εκείνων. Ας τις μνημονεύουμε και ας εμπνεόμαστε από το παράδειγμα τους στις δυσκολίες που περνάμε..
Γιορτάζουν σήμερα όλες οι μανούλες, οι μάνες, οι μητέρες, η μαμά όπως ο καθένας μας έχει μάθει να την φωνάζει. Μικροί και μεγάλοι θα βρούμε τρόπο να της πούμε λίγα λόγια τρυφερά όπως της αξίζει. Στο γλυκύτερο πρόσωπο της ζωής μας. Και αν τα λόγια σας είναι φτωχά δείξτε τα συναισθήματα σας με μια αγκαλιά, ένα φιλί, λίγα λουλούδια.
Ευκαιρία να ξαναπούμε την λέξη ΜΑΝΑ και να της εκφράσουμε απέραντη ευγνωμοσύνη και πολλές γλυκές από καρδιάς ευχές για «χρόνια πολλά».
Και ακόμα μια ευκαιρία να θυμηθούμε τις μάνες που «έφυγαν». Και νοερά να τις στείλουμε την αγάπη μας.
Χρόνια Πολλά σε όλες τις μανούλες.
Ρωμανίδης Νεοφ. Θεόδωρος
Σύλλογος Ποντίων Νομού Ξάνθης
