Του Δημήτρη Γκαγκαλίδη
Στην εποχή της Τουρκοκρατίας ο Ξανθιώτης καπνέμπορος και κτηματίας Κυριάκος Ναλμπάντογλου, λυπήθηκε και πήρε στη δούλεψη τον νεαρό μουσουλμάνο Μεχμέτ Αλή. Του πρόσφερε δουλειά και καταφύγιο γιατί τον κυνηγούσαν και ήταν καταζητούμενος στην Καβάλα. Όταν ξέσπασε η επανάσταση του 1821 ο Ναλμπάντογλου ανέλαβε δράση ως μέλος της Φιλικής εταιρίας.
Δυστυχώς όμως οι Τούρκοι έπιασαν τον πλούσιο Ξανθιώτη, τον έστειλαν φυλακή στην Κωνσταντινούπολη και κατάσχεσαν όλη την περιουσία του.
Ο κακόμοιρος ο Ναλμπάντογλου κατόρθωσε με χίλια βάσανα να δραπετεύσει από την Πόλη και να επιστρέψει φτωχός στην αγαπημένη του Ξάνθη. Η μοίρα τα έφερε έτσι κι ο νεαρός Μεχμέτ Αλή (που είχε προστατέψει στο παρελθόν) εξελίχθηκε και διορίστηκε Αντιβασιλέας της Αιγύπτου.
Όταν τον ξαναβρήκε ο Κυριάκος του ζήτησε να μεσολαβήσει στον Σουλτάνο για να πάρει πίσω την περιουσία και τα κτήματα του.Ο φίλος του Μεχμέτ όχι μόνο του έκανε το χατίρι, αλλά δείχνοντας την ευγνωμοσύνη του, κατόρθωσε να επιστραφούν στον Ξανθιώτη διπλάσια (!) χρήματα και κτήματα απ’ ότι είχε.
Ο Ναλμπάντογλου ευχαριστημένος έφτιαξε δυο εκκλησίες : Την Υπαπαντή στη Γενισέα (1833) και τον Αι Γιώργη στην παλιά Ξάνθη (1835), όπου εκεί βρίσκεται σήμερα και το μνήμα του….
(στοιχεία από τον ιστορικό Δημήτρη Κασαπίδη)
