Μάρτης – Γδάρτης μπήκε και… δεν γίνεται χωρίς αυτόν… Από μικρά, κάθε 1η Μάρτη δεν κάναμε τίποτε άλλο, περιμέναμε με αγωνία το… Μάρτη που θα μας έδινε η γιαγιά μας, να τον φορέσουμε στο χεράκι μας και να κυκλοφορούμε με αυτόν κάθε μέρα, μέχρι να τον αφήσουμε στο τέλος του μήνα, σε κάποιο κλαδάκι, για να τον πάρουν τα χελιδόνια, να φτιάξουν τη φωλιά τους.
«Βάλε Μάρτη… ο ήλιος να μη σε κάψει!»
Έτσι συνηθίζει να λέει ο λαός, αλλά και οι μανάδες μας, που μανιωδώς μας έδεναν τη λευκοκόκκινη κλωστή στο χέρι την 1η του Μαρτίου! Όχι, δεν ήμασταν εμείς για δέσιμο, είναι η παράδοση που προστάζει τις μανάδες των Βαλκανίων να πλέκουν και να δένουν τον Μάρτη στο χεράκι των παιδιών για να μην τα πιάσει ο ήλιος! Το δίχρωμο αυτό βραχιόλι – λένε ότι – σε προστατευτεί από το κάψιμο του ήλιου και όχι μόνο! Κάποιοι πρεσβεύουν ότι σε προστατεύει και από κουνούπια, ψύλλους, αρρώστιες και άλλα κακά… τα σχόλια δικά σου!
Μπορεί πλέον να έχει εμπλουτιστεί δημιουργικά με ματάκια, πουλάκια, κορδελάκια, και άλλα ευφάνταστα αξεσουάρ αυτό το βραχιολάκι (το οποίο φυσικά και δεν είναι μόνο από απλές κλωστούλες), αλλά το έθιμο παραμένει σταθερό.
Τι ορίζει το έθιμο
Το έθιμο θέλει τις απανταχού μανούλες να πλέκουν τον Μάρτη την τελευταία μέρα του Φεβρουαρίου και να τον φορούν στο χεράκι του παιδιού την πρώτη μέρα του Μάρτη. Σε μερικές περιοχές φοριέται στο μεγάλο δάχτυλο του ποδιού σαν δαχτυλίδι για να μην σκοντάφτει ο κάτοχός του. Το βραχιολάκι (ή το δαχτυλίδι) αυτό το βγάζεις στο τέλος του μήνα, αλλά δεν το πετάς! Άλλοι λένε να το αφήσεις πάνω στις αμυγδαλιές ή στις τριανταφυλλιές είτε για να ανθοφορήσουν είτε για να το πάρει το πρώτο χελιδόνι και να χτίσει τη φωλιά του.
Κάποιοι, πιο παλιοί, υποστηρίζουν πως πρέπει να το κάψεις με το φως της λαμπάδας την Ανάσταση ή να το δέσεις στο πόδι του αρνιού την Κυριακή του Πάσχα για να μην αρπάξει. Όπως και να ‘χει, δυο είναι οι “κανόνες” που ισχύουν σχετικά με το κοκκινόλευκο βραχιολάκι: στο τέλος του μήνα το βγάζεις και δεν το πετάς!
