Στις 23 Απριλίου του 1944, ο Σοφοκλής Βενιζέλος (μετά την ανταρσία του Ναυτικού και της Ταξιαρχίας στην Μ. Ανατολή) υπέβαλε την παραίτησή του και την επομένη ανετέθη στον Γεώργιο Παπανδρέου ο σχηματισμός νέας Κυβερνήσεως. Στις 26 Απριλίου ορκίσθηκε η νέα Κυβέρνηση (Κυβέρνηση Εθνικής Ενώσεως) με Πρωθυπουργό και Υπουργό Εξωτερικών του Γ. Παπανδρέου, με σύνθημα: ΄΄Μία Πατρίς, μία Κυβέρνηση, ένας Στρατός΄΄.
Ο Πρωθυπουργός ταυτοχρόνως με τις προγραμματικές του δηλώσεις, απηύθυνε την ακόλουθη προκήρυξη προς τις Ένοπλες Δυνάμεις:
«Αναλαμβάνοντας σήμερον την Αρχήν θεωρούμεν ως κυρίαν αποστολήν μας την πραγματοποίησιν της Εθνικής Ενώσεως. Όπως μία είναι η Πατρίς, μία οφείλει να είναι και η Κυβέρνησις, εις την υπηρεσίαν της Πατρίδος, και εις ο Ελληνικός Στρατός, εις τας διαταγάς της Κυβερνήσεως.
Ο Στρατός δεν ημπορεί να ανήκη ούτε εις πρόσωπα, ούτε εις κόμματα, ούτε εις οργανώσεις, ούτε εις τάξεις.
Ανήκει μόνον εις το Έθνος.
Ο Στρατός δεν βουλεύεται. Βουλεύεται μόνον ο κυρίαρχος Λαός, και την θέλησιν αυτού εκφράζει η νόμιμος Κυβέρνησις, της οποίας τας διαταγάς οφείλει να εκτελή ο Στρατός.
Δυστυχώς, στρατιώται και ναύται μας, τους οποίους ο μεγαλομάρτυς Ελληνικός Λαός ανέμενεν ελευθερωτάς, λησμονήσαντες τας μεγάλας των παραδόσεις και το εθνικόν καθήκον, παρεσύρθησαν εν ώρα πολέμου εις ενεργείας αι οποίαι έβλαψαν τον κοινόν συμμαχικόν αγώνα και υπηρέτησαν τον εχθρόν.
Εχρειάσθη η θερμή αγάπη προς την Ελλάδα και η αναγνώρισις των μεγάλων πολεμικών της υπηρεσιών εκ μέρους του ενδόξου Ναυάρχου των Συμμαχικών Δυνάμεων της Μεσογείου δια να μη θρηνήσωμεν άπειρα θύματα και να μη καταστή ανεπανόρθωτος η εθνική συμφορά.
Προς τον Ναύαρχον Βούλγαρην και τους γενναίους συντρόφους του, οι οποίοι με πατριωτισμόν και αυτοθυσίαν επετέλεσαν το θλιβερόν καθήκον της καταστολής της στάσεως, η Πατρίς απονέμει δημόσιον έπαινον.
Και συνοδεύομεν με τον σπαραγμόν της ψυχής μας τα θύματα του εμφυλίου πολέμου.
Οι υποκινηταί της στάσεως θα τιμωρηθούν αναλόγως με τας ευθύνας των. Και θα αρχίση αμέσως η ανασύνταξις, η πειθάρχησις και η έμπνευσις των πολεμικών μας δυνάμεων. Θα κυματίση η Κυανόλευκος και θα καλέση τα τέκνα της.
Δεν έχομεν καμμίαν αμφοβολίαν ότι, έπειτα από την καταισχύνην των τελευταίων εβδομάδων, γενική θα είναι η ανάνηψις.
Η πνοή της αιωνίας Ελλάδος θα πνεύση και πάλιν.
Εις το πλευρόν των μεγάλων Συμμάχων μας θα συνεχίσωμεν τον αγώνα εναντίον του βαρβάρου κατακτητού.
Η απελευθέρωσις της Πατρίδος μας και η πραγματοποίησις του Εθνικού Μεγαλείου θα είναι ο ιερός μας σκοπός».
Η Κυβέρνηση της Εθνικής Ενώσεως, όπως θεμελιώθηκε με τα Σύμφωνα του Λιβάνου και της Καζέρτας, βρήκε την πλήρη δικαίωση της με το ΄΄θαύμα΄΄ της αναίμακτης απελευθερώσεως της Ελλάδος.
Στις 8 Οκτωβρίου του 1944 συναντήθηκε ο Πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου με τον Τσώρτσιλ και Ήντεν στην Ιταλία και στις 11 Οκτωβρίου με τον Διάδοχο Παύλο. Την επομένη Πέμπτη 12 Οκτωβρίου η Ελληνική Κυβέρνηση ανεχώρησε από την Κάβα ντι Τερέννι για Τάραντα, στις 15 του μηνός επιβιβάσθηκε στο Καναδέζικο πλοίο ΄΄Πρίγκηψ Δαβίδ΄΄ έφθασε στον Πόρο και από εκεί με το ΄΄Αβέρωφ΄΄ στις 18 Οκτωβρίου έφθασε στον Πειραιά. Αφού Γ. Παπανδρέου ύψωσε την Ελληνική Σημαία στον βράχο της Ακροπόλεως, μετέβη στην Μητρόπολη όπου εψάλλει δοξολογία και ακολούθως εκφώνησε προς τον Ελληνικό Λαό τον ΄΄Λόγο της Απελευθερώσεως΄΄.
΄΄Ασπαζόμεθα την ιεράν γην της ελευθέρας Πατρίδος….. Οι Βάρβαροι αφού εβεβήλωσαν, επυρπόλησαν και εδήωσαν, επί τρία και ήμισυ έτη, πιεζόμενοι πλέον από την συμμαχικήν νίκην και την εθνικήν μας αντίστασιν τρέπονται σε φυγήν. Και η Κυανόλευκος κυματίζει μόνη εις την Ακρόπολιν…
Από τα βάθη της Ιστορίας οι Ελληνικοί αιώνες πανηγυρίζουν την επάνοδον της Ελευθερίας εις την αρχαίαν Πατρίδα της. Και στεφανώνουν την Γενεάν μας. Διότι ολόκληρος ο Λαός μας υπήρξεν αγωνιστής της Ελευθερίας. Δεν ευρίσκεται ασφαλώς εις την κατεχομένην Ευρώπην άλλο παράδειγμα τόσον καθολικής αντιστάσεως και τόσον ακλονήτου αισιοδοξίας δια την τελικήν Νίκην.
Αλλά προς Σε, περισσότερον, Λαέ των Αθηνών, Λαέ της περιφερείας της Πρωτευούσης, ανήκει ο εθνικός έπαινος. Εδώ επάλλετο η αδάμαστος καρδία της Ελλάδος. Εδώ ήσαν ευτυχείς όσοι επροκινδύνευαν και κατεθλίβοντο, όσοι δεν είχαν την ευκαιρίαν να κινδυνεύσουν…
Και προς Σας, Νέοι και Νέαι, εκφράζομεν τον θαυμασμόν μας. Είχατε μεταβάλει εις καθημερινήν συνήθειαν την πρόκλησιν του εχθρού και την περιφρόνησιν του θανάτου. Εμπρός εις τα στόμια των πολυβόλων του εζητωκρυγάζατε την Ελλάδα!
Ολόκληρος ο Ελληνικός Λαός έχει καταστή άξιος της Πατρίδος. Με το πέρασμα των καιρών, εις το περίλαμπρον έπος της Αλβανίας θα προστεθή και ο μύθος της καθολικής αντιστάσεως…
Άπειρα όμως υπήρξαν τα θύματα των βαρβάρων…Υποκλινόμεθα ευλαβώς ενώπιον των ονομαστών και ανωνύμων μαρτύρων της Ελευθερίας. Εις την ευγνωμοσύνην του Έθνους αιωνία θα είναι η μνήμη των…
Και εκτός της δούλης Πατρίδος, εις το κοινόν Συμμαχικόν μέτωπον της Ελευθερίας, τα τέκνα της Ελλάδος εξηκολούθησαν τον αγώνα. Και το Πολεμικόν και το Εμπορικόν Ναυτικόν μας επί τέσσερα έτη μάχονται, προσφέρουν σκληροτάτας θυσίας και επιτελούν ηρωϊκά κατορθώματα.
Και η απαράμιλλος Αεροπορία μας ευρίσκεται εις την πρώτη γραμμήν και θεωρείται από την συμμαχικήν ηγεσίαν υπόδειγμα.
Και ο στρατός μας της Μέσης Ανατολής μας έδωσε το Ελ – Αλαμέιν, τον Ιερόν Λόχον και προχθές, την δόξαν του Ρίμινι. Η ελευθέρα Πατρίς αναμένει με βαθείαν συγκίνησιν τα ξενιτεμένα παιδιά της, τα οποία σήμερον με τόσην ακαταμάχητον νοσταλγίαν στρέφουν προς τα ακτάς μας ανυπόμονα τα υγρά βλέμματά των…
Αλλά κατά την ημέρα της μεγάλης αυτής Εθνικής χαράς επιθυμούμεν τα απευθύνωμεν ευγνώμονα χαιρετισμόν και προς τους Μεγάλους Συμμάχους μας. Υπήρξαν σταθεροί και θερμοί παραστάται μας καθ’ όλην την διάρκειαν του κοινού αγώνος. Και εις ημέρας δοκιμασίας και εις ημέρας χαράς ευρίσκοντο εις το πλευρόν μας. Όταν ο κατακλυσμός των Βαρβάρων εκάλυπτε την Πατρίδα μας και οι στρατιώται της Μεγάλης Βρετανίας εγκατέλειπαν την Ελλάδα μας υπεσχέθησαν ότι θα επανέλθουν ελευθερωταί. Και σήμερον τηρούν τον λόγον των. Τους εκφράζομεν την βαθυτάτην ευγνωμοσύνη του Έθνους΄΄.
Αυτά πολύ σύντομα για την έλευση στην ελεύθερη Αθήνα της Ελληνικής Κυβερνήσεως του Γ. Παπανδρέου.
ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ
- Η Απελευθέρωση της Ελλάδος Γ. Παπανδρέου
- Από την Βάρκιδα στον Εμφύλιο Κ. Καραγιώργη
- Ο Δεκέμβριος του 1944 Βάσου Μαθιόπουλου
Αντγος ε.α.
Νικόλαος Φωτιάδης
Επίτιμος Υδκτης Δ΄ ΣΣ
