Ο Εμμανουήλ Παπάς, ο φλογερός αυτός Μακεδόνας πατριώτης γεννήθηκε το 1773 στη Δοβίστα, ένα κεφαλοχώρι των Σερρών, που σήμερα τιμώντας την μνήμη του μεγάλου αυτού αγωνιστού της Επαναστάσεως, ονομάζεται Εμμανουήλ Παπάς.
Σπούδασε στην Ανωτέρα Σχολή που ίδρυσε ο λόγιος Μητροπολίτης Σερρών Γαβριήλ και ήταν πρωτοπόρος σε κάθε πατριωτική και θρησκευτική προσπάθεια , αρετές που τις κληρονόμησε από τον εφημέριο του χωριού του, τον πατέρα του παπα-Δημήτρη.
Ασχολήθηκε με το εμπόριο, απέκτησε μεγάλη περιουσία, παντρεύτηκε τη Φαίδρα και απέκτησε οκτώ αγόρια (Αναστασάκη, Αθανασάκη, Γιαννάκη Νικολάκη, Μιχαήλ, Γιώργη, Αλέξανδρο, Κωστάκη) και τρείς κόρες (Νεράντζω, Ελένη, Ευφροσύνη).
Μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία το 1819 και από τότε έβαλε σε δεύτερη μοίρα κάθε άλλη υπόθεση και ολόψυχα δόθηκε στην εκπλήρωση των σκοπών της Φιλικής Εταιρείας.
Ο Εμμανουήλ Παπάς αγόρασε με δικά του χρήματα όπλα και μπαρουτόβολα, τα φόρτωσε στο μπρίκι του Καπετάνιου Αντώνη Χατζη Βιζβίζη από την Αίνο και μαζί με μερικούς νέους Μακεδόνες και το γιό του Γιαννάκη σαλπάρισε νύχτα από την Κωνσταντινούπολη για το Άγιο Όρος.
Στις 23 Μαρτίου έφτασε στον όρμο του Εσφιγμένου, άρχισε μυστικά τις συνεννοήσεις με τους Μοναχούς ο μουτεσελίμης όμως της Θεσσαλονίκης Γιουσούφ Μπέης πληροφορήθηκε την άφιξή του και τον Μάιο ξεκίνησε με στρατό για την Ιερισσό, αποφασισμένος να αντιμετωπίσει τον Εμμανουήλ Παπά.
Ο Μακεδόνας Επαναστάτης, κλεισμένος στην Μονή Εσφιγμένου περίμενε την άφιξη του Υψηλάντη ή του Γιάννη Φαρμάκη και ζήτησε βοήθεια από τους οπλαρχηγούς του Ολύμπου, δίχως όμως να βρει ανταπόκριση .
Έτσι αναγκάσθηκε να αντιμετωπίσει με ελάχιστες δυνάμεις τις στρατιές του Χατζή Μεχμέτ Μπεϋράν. Σκληρές μάχες έγιναν στα Βασιλικά, στην Γαλάτιστα και στον Πολύγυρο, όπου οι Τούρκοι κατακρεούργησαν τους επαναστατημένους Χριστιανούς.
Ο Εμμανουήλ Παπάς στις 9 Νοεμβρίου 1821 άφησε τις Καρυές και μαζί με τον γιό του και τον Ηγούμενο Ευθύμιο, έβαλε πλώρη για την Ύδρα, καθώς όμως περνούσε τον Κάβο Ντόρο σωριάστηκε νεκρός στο κατάστρωμα του πλοίου από τις στερήσεις και τις κακουχίες.
Αντγος ε.α.
Νικόλαος Φωτιάδης
Επίτιμος Υδκτής Δ΄Σ.Σ.
