Στο μέσον της περιόδου της Μ. Τεσσαρακοστής προβάλλει η Εκκλησία μας κατά την Γ Κυριακὴ των νηστειών τον Σταυρό του Χριστού για να τον προσκυνήσουμε οι πιστοί και να συνεχίσουμε έτσι ενισχυμένοι τον πνευματικό αγώνα, που θα μας φέρει στη Μ. Εβδομάδα και το Πάσχα. Στο σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα λέει ο Χριστός: «Όποιος θέλει να με ακολουθήσει, ας απαρνηθεί τον εαυτό του, ας σηκώσει το σταυρό του. Γιατί όποιος θέλει να σώσει τη ζωή του θα τη χάσει, όποιος όμως χάσει τη ζωή του εξαιτίας μου και εξαιτίας του ευαγγελίου, αυτός θα τη σώσει. Τι θα ωφεληθεί ο άνθρωπος, αν κερδίσει ολόκληρο τον κόσμο αλλά χάσει την ψυχή του; Τι μπορεί να δώσει ο άνθρωπος αντάλλαγμα για την ψυχή του;».
Εφ’όσον ο Χριστός έχει να αντιμετωπίσει όχι τη δόξα αλλά το σταυρό και το πάθος, δεν μπορεί να είναι διαφορετική η τύχη των μαθητών του, εάν θέλουν βέβαια να είναι στην ουσία και όχι μόνο στο όνομα, μαθητές του.
Καταναγκασμός δεν υπάρχει στη διδασκαλία του Χριστού. Μπορεί κανείς ελεύθερα να επιλέξει το δρόμο του σταυρού αφού αναλογισθεί πρώτα τις δυσκολίες και αναλάβει αποφασιστικά τις ευθύνες του. Η απάρνηση του εαυτού μας και η άρση του σταυρού επί των ώμων είναι οι βασικές προϋποθέσεις για να ακολουθήσουμε τον Χριστό.
Αρνούμαι τον εαυτόν μου, σημαίνει: εγκαταλείπω τις νόμιμες και δίκαιες απαιτήσεις, τις φυσιολογικές και δικαιολογημένες επιθυμίες που έχει το εγώ μου μέσα στη ζωή, αρνούμαι την ασφάλεια μιας καλοβολεμένης ζωής, για να αποδυθώ στην κατά τα κριτήρια του κόσμου αβεβαιότητα και ανασφάλεια που συνεπάγεται το να ακολουθώ τον Χριστό στο δρόμο του πάθους.
Ο εμπειρικός άνθρωπος, όπως τον γνωρίζουμε όλοι μας, ζητά την τακτοποίηση και την ασφάλεια, την αποφυγή της σκέψης του θανάτου, την παράταση της ζωής του με κάθε τρόπο. Με μία παράξενη όμως επιχειρηματολογία για την ανθρώπινη λογική ο Χριστός διδάσκει ότι η ζωή κερδίζεται μόνον όταν χαθεί. Η θυσία της ζωής οδηγεί στην κατ’ εξοχή ζωή. Ο Χριστός χρησιμοποιεί στις φράσεις του αυτές τη λέξη «ψυχή» με την διπλή έννοια της ζωής, της βιολογικής ζωής και της αιώνιας ζωής που είναι δώρο του Θεού.
Όλα αυτά όμως που φαίνονται αδύνατα για τον φυσιολογικό άνθρωπο, γίνονται πραγματικότητες μέσα στην περιοχή της χάρης του Θεού που αναγεννά και μεταβάλλει τον άνθρωπο σε νέο δημιούργημα, σε «καινή κτίση».
Ένα μήνυμα, εκούσιας αυταπαρνήσεως μας απευθύνει το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα. Οι ήρωες της πίστης και οι άγιοι της Εκκλησίας μας δεν είναι μόνον μορφές του μακρινού παρελθόντος, μπορούν να γίνουν και ζωντανές πραγματικότητες στην εποχή μας.
