Ενημέρωση σχετικά με το ωρολόγιο πρόγραμμα των Μουσουλμανικών Ιεροσπουδαστηρίων Θράκης
Τον Σεπτέμβριο του 2015 το Εποπτικό Συμβούλιο Μουσουλμανικών Ιεροσπουδαστηρίων Θράκης – ΕΣΜΙΘ (άρθρο 28, ν.4301/2014, αποτελείται από τους τρεις Μουφτήδες της Θράκης, τον Περιφερειακό Διευθυντή Εκπαίδευσης Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, δύο μουσουλμάνους Θεολόγους και έναν καθηγητή Πανεπιστημίου με ειδίκευση στην Ισλαμική Θεολογία) ζήτησε την αλλαγή του ωρολογίου προγράμματος των Μουσουλμανικών Ιεροσπουδαστηρίων Θράκης και συγκεκριμένα την αύξηση των ωρών διδασκαλίας των μαθημάτων μουσουλμανικής θρησκευτικής εξειδίκευσης. Το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής – ΙΕΠ (απόσπασμα Πρακτικού 50/13-10-2015) γνωμοδότησε επί της αρχής θετικά διατυπώνοντας ορισμένες επιφυλάξεις και προτάσεις:
«Παρά το ότι ζητείται πρόσβαση σε όλες τις σχολές της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, δεν λαμβάνεται μέριμνα για τη λειτουργία Θετικής Κατεύθυνσης στη Β’ Λυκείου, ούτε βέβαια για τη λειτουργία των Ομάδων Προσανατολισμού στη Γ’ Λυκείου, όπως έχουν ορισθεί με το ν.4327/2015, παρά μόνο της Θεωρητικής Κατεύθυνσης. Επομένως, πρέπει να ληφθεί μέριμνα για την ενσωμάτωση των κατευθύνσεων, των ομάδων προσανατολισμού και των ωρών διδασκαλίας, όπως προβλέπεται για τα γενικά σχολεία, όπως έχει ήδη γίνει με τα Εκκλησιαστικά Λύκεια. … … … 5. Σε σχέση με την αύξηση των ωρών στα μαθήματα θρησκευτικού προσανατολισμού, θα θέλαμε να επιστήσουμε την προσοχή στον υπερδιπλασιασμό των συνολικών ωρών διδασκαλίας και ιδιαίτερα του Κορανίου και της αραβικής γλώσσας. Έτσι, οι συνολικές ώρες θρησκευτικής εξειδίκευσης, ενώ με το παλιό ωρολόγιο δεν ξεπερνούσαν τις 10, με το νέο προτείνεται να αυξηθούν στις 19-20. Σε αυτό το σημείο, θέλουμε να τονίσουμε ότι στα Εκκλησιαστικά Σχολεία στο ωρολόγιο πρόγραμμα οι ώρες εξειδίκευσης δεν υπερβαίνουν τις 5 εβδομαδιαίως.
Επίσης στα Μουσικά και Καλλιτεχνικά Σχολεία οι ώρες του Ωρολογίου Προγράμματος δεν υπερβαίνουν τις 42. Επιπλέον θα πρέπει το σύνολο των διδακτικών ωρών να συνεκτιμάται με την ενδεχόμενη κόπωση των μαθητών». Με βάση την πρόταση του ΕΣΜΙΘ, όπως εγκρίθηκε από το ΙΕΠ, εκδόθηκε η Υπουργική Απόφαση 84455/Θ2/25-5-2016 (ΦΕΚ Β’ 1651/2016) με την οποία αυξήθηκαν οι ώρες διδασκαλίας από 37 σε 41 στο Γυμνάσιο και από 38 σε 43 στο Λύκειο. Οι επιπλέον ώρες διδασκαλίας διατέθηκαν για την διδασκαλία μαθημάτων μουσουλμανικής θρησκευτικής εξειδίκευσης, τα οποία, όπως είναι γνωστό, διδάσκονται στην τουρκική γλώσσα. Επίσης, για πρώτη φορά, λειτούργησε η θετική κατεύθυνση στα Μουσουλμανικά Ιεροσπουδαστήρια. Το νέο Ωρολόγιο Πρόγραμμα εφαρμόστηκε κατά το σχολικό έτος 2016-2017 και το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, όπως όφειλε να κάνει, ζήτησε από τους Διευθυντές και Υποδιευθυντές, τους Συλλόγους Διδασκόντων και τους μαθητές/μαθήτριες των Ιεροσπουδαστηρίων καθώς και από το Γραφείο Μειονοτικής Εκπαίδευσης να υποβάλλουν τις απόψεις τους από την εμπειρία εφαρμογής του νέου ωρολογίου προγράμματος.
Από τα στοιχεία που υποβλήθηκαν προέκυψαν τα εξής:
Α) κατά παράβαση της κείμενης νομοθεσίας (Εγκύκλιος Γ2/3611/31-08-1987) και χωρίς ενημέρωση των αρμοδίων οργάνων του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, ο διευθυντής του Ιεροσπουδαστηρίου Κομοτηνής, και εν συνεχεία ο ομόλογός του στην Ξάνθη, αποφάσισαν αυθαίρετα να μειώσουν την διάρκεια της διδακτικής ώρας (από 45’ σε 30’-35’ οπότε ο πραγματικός χρόνος διδασκαλίας ήταν ακόμα μικρότερος) και τον χρόνο διαλειμμάτων (από 6 διαλείμματα συνολικής διάρκειας 45’ απέμειναν μόνο δύο διαλείμματα συνολικής διάρκειας 20’) ώστε να μην αλλάξει ο χρόνος αποχώρησης των μαθητών από το σχολείο. Η πράξη αυτή ήταν αντιπαιδαγωγική, λειτούργησε εις βάρος των μαθητών/μαθητριών και δεν επέτρεπε την διδασκαλία όλη της ύλης που έπρεπε να διδαχθεί.
Β) ο διευθυντής του Ιεροσπουδαστηρίου Ξάνθης ζήτησε την μείωση των ωρών διδασκαλίας.
Γ) ο σύλλογος διδασκόντων του Ιεροσπουδαστηρίου Ξάνθης ζήτησε την μείωση των ωρών διδασκαλίας.
Δ) το μαθητικό συμβούλιο του Ιεροσπουδαστηρίου Ξάνθης ζήτησε την μείωση των ωρών διδασκαλίας και την εναρμόνισή τους με τα ισχύοντα στη γενική εκπαίδευση. Ε) ο διευθυντής του Ιεροσπουδαστηρίου Κομοτηνής (ο οποίος ήταν αυτός που πρότεινε την αύξηση των ωρών διδασκαλίας) υποστήριξε τη συνέχιση της ίδιας κατάστασης σχετικά με το ωρολόγιο πρόγραμμα.
Στ) ο υποδιευθυντής του Ιεροσπουδαστηρίου Κομοτηνής διαπίστωσε, μεταξύ άλλων, σοβαρά προβλήματα στην κάλυψη της διδακτικής ύλης λόγω της μείωσης της διάρκειας της διδακτικής ώρας. Επέμεινε ιδιαίτερα στα προβλήματα που δημιουργούνται ειδικά στην Γ’ Λυκείου καθώς η μη κάλυψη της ύλης αποτελεί σοβαρό μειονέκτημα στις πανελλήνιες εξετάσεις.
Ζ) το Γραφείο Μειονοτικής Εκπαίδευσης, μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι το νέο ωρολόγιο πρόγραμμα επιβαρύνει σημαντικά τους μαθητές/μαθήτριες και δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην κάλυψη της διδακτικής ύλης των μαθημάτων.
Όλα τα σχετικά έγγραφα με τις προαναφερθείσες απαντήσεις υποβλήθηκαν στο ΙΕΠ στις 18/8/2017 και ζητήθηκε η γνωμοδότησή του επί αυτών. Το ΙΕΠ απέστειλε την Γνωμοδότησή του (44/30-10-2017) στην οποία, λαμβάνοντας υπ’ όψιν όλα τα σχετικά στοιχεία, πρότεινε την μείωση των ωρών διδασκαλίας των μαθημάτων μουσουλμανικής θρησκευτικής εξειδίκευσης καθώς η μείωση των ωρών διδασκαλίας των μαθημάτων γενικής παιδείας θα οδηγούσε στην απώλεια της ισοτιμίας των Μουσουλμανικών Ιεροσπουδαστηρίων με τα Εκκλησιαστικά Σχολεία και κατά συνέπεια με τα δημόσια σχολεία οπότε οι τίτλοι σπουδών των Μουσουλμανικών Ιεροσπουδαστηρίων δεν θα μπορούσαν να αναγνωρίζονται ως ισότιμοι και αντίστοιχοι με τα απολυτήρια Γυμνασίου ή Λυκείου. Διατύπωνε, επίσης, την πρόταση να δοθεί η δυνατότητα να παρακολουθούν, όσοι μαθητές το επιλέγουν, απογευματινά τμήματα μουσουλμανικών θεολογικών μαθημάτων (στην τουρκική γλώσσα) έως 10 ώρες εβδομαδιαίως ή εναλλακτικά «να εισαχθεί μια επιπλέον Δ’ Τάξη «Ιεροϊσλαμικής Μαθητείας» με αποκλειστικό αντικείμενο τη θρησκευτική και πρακτική εκπαίδευση όσων επιθυμούν να γίνουν Ιμάμηδες». Η γνωμοδότηση του ΙΕΠ καθώς και όλα τα προαναφερθέντα έγγραφα τέθηκαν υπ’ όψιν του ΕΣΜΙΘ στις 13/6/2018.
Στο σχετικό έγγραφο διατυπωνόταν ότι η όποια πρόταση του ΕΣΜΙΘ θα πρέπει να τηρεί οπωσδήποτε την Εγκύκλιο που καθορίζει την διάρκεια της διδακτικής ώρας και τον αριθμό και τη διάρκεια των διαλειμμάτων. Το ΕΣΜΙΘ, λαμβάνοντας υπ’ όψιν την απαίτηση των διευθυντών των Ιεροσπουδαστηρίων και των γονέων να λήγουν τα μαθήματα στις 14.15 καθώς υπάρχει μεγάλος αριθμός μετακινούμενων μαθητών, αποφάσισε στις 28/6/2018 να αποδεχθεί την γνωμοδότηση του ΙΕΠ για την μείωση των ωρών διδασκαλίας και πρότεινε συγκεκριμένες αλλαγές σχετικά με τα μαθήματα μουσουλμανικής θρησκευτικής εξειδίκευσης.
Η απόφαση του ΕΣΜΙΘ υποβλήθηκε στο ΙΕΠ το οποίο την αποδέχθηκε (44/27-9-2018) και εισηγήθηκε στον Υπουργό Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων την έκδοση νέου ωρολογίου προγράμματος. Το νέο ωρολόγιο πρόγραμμα εκδόθηκε και τέθηκε σε εφαρμογή το τρέχον διδακτικό έτος. Η αύξηση του ωρολογίου προγράμματος το σχολικό έτος 2016-2017 προήλθε σχεδόν αποκλειστικά από την αύξηση των ωρών διδασκαλίας των μαθημάτων μουσουλμανικής θρησκευτικής ειδίκευσης.
Οι ώρες διδασκαλίας των μαθημάτων γενικής παιδείας δεν μπορούν να μειωθούν περισσότερο καθώς η μείωσή τους θα αφαιρέσει από τα μουσουλμανικά ιεροσπουδαστήρια την ισοτιμία τους με τα δημόσια γυμνάσια και λύκεια. Μετά την εμπειρία εφαρμογής του ωρολογίου προγράμματος του 2016 και τα σημαντικότατα μειονεκτήματα που προέκυψαν εις βάρος των μαθητών/μαθητριών ουσιαστικά αποφασίστηκε η επιστροφή στο παλαιότερο ωρολόγιο πρόγραμμα που ίσχυε προ του 2016. Το κύριο πρόβλημα της εφαρμογής του ωρολογίου προγράμματος του 2016 ήταν η μείωση της διάρκειας των διδακτικών ωρών και η ουσιαστική κατάργηση των διαλειμμάτων.
Εκτός από το ότι αυτή η πρακτική αντιβαίνει στο νόμο, είναι αντιπαιδαγωγική και λειτουργεί εις βάρος των μαθητών/μαθητριών. Το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, όπως απέδειξε με την υιοθέτηση του ωρολογίου προγράμματος του 2016, δεν έχει καμία αντίρρηση επί της αρχής για την αύξηση των ωρών διδασκαλίας των μαθημάτων μουσουλμανικής θρησκευτικής εξειδίκευσης υπό τον όρο να τηρείται ο νόμος και να γίνονται σεβαστές οι αρχές της παιδαγωγικής επιστήμης προς όφελος των μαθητών/μαθητριών. Σύμφωνα με όλα τα στοιχεία που έχουν τεθεί υπ’ όψιν του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, ούτε οι καθηγητές, ούτε οι γονείς ούτε οι μαθητές/μαθήτριες επιθυμούν την μετάθεση του χρόνου λήξης των μαθημάτων στις 15.30 (ή και αργότερα) ώστε να προσφέρεται ένα ωρολόγιο πρόγραμμα διάρκειας άνω των 40 ωρών εβδομαδιαίως.
Σε περίπτωση που το διδακτικό προσωπικό των Μουσουλμανικών Ιεροσπουδαστηρίων, οι γονείς και οι μαθητές επιθυμούν την αύξηση του ωρολογίου προγράμματος με την τήρηση της νόμιμης διάρκειας της διδακτικής ώρας και των διαλειμμάτων και συνεπώς με την μετάθεση του χρόνου λήξης των μαθημάτων στις 15.30 (ή και αργότερα), τότε μπορούν να υποβάλλουν τις σχετικές προτάσεις τους στο ΕΣΜΙΘ για να γνωμοδοτήσει σχετικά και, φυσικά, το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, όπως έπραξε και παλαιότερα, θα τηρήσει θετική στάση.
Ο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΡΑΜΑΡΗΣ
