Γιορτάζει και φέτος ο απανταχού Ελληνισμός την διπλή γιορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και την έναρξη του Αγώνα για την Ελευθερία.
Πέρασαν 197 χρόνια από τον ¨ξεσηκωμό των Ραγιάδων¨ εναντίον του βάρβαρου Τούρκου δυνάστη!!
Καθήκον ιερό όλων μας να ανάψουμε ένα κεράκι, σαν μνημόσυνο, στους Γίγαντες του 21 αλλά και στον απλό λαό που είχε πίστη και πάλεψε, πολέμησε, θυσίασε την ζωή του και την περιουσία του για να γίνει η Πατρίδα του Ελεύθερο Κράτος. (Πρώτη η Αϊτή αναγνώρισε στις 15 Ιανουαρίου 1822 την Επαναστατική Κυβέρνηση της Ελλάδος).
Δεν θα αναφερθώ φέτος στους ποτισμένους με αίμα Ελληνικό καθηγιασμένους τόπους (Μεσολόγγι, Γραβιά, Αλαμάνα, Τριπολιτσά, Χίος κλπ), ούτε θα μνημονεύσω του γενναίους πολέμαρχους (Κολοκοτρώνη, Καραϊσκάκη, Κανάρη, Μιαούλη κλπ), αλλά θα γράψω λίγα λόγια για τον ξεσηκωμό στην Θράκη και την προσφορά του Κλήρου και του Λαού στον ¨Υπέρ Πάντων Αγώνα¨.
Πολύτιμος υπήρξε ο ρόλος των Θρακών στις παραμονές και κατά τον απελευθερωτικό αγώνα του 1821. Πολύ πριν από το ξέσπασμα της μεγάλης εξέγερσης και ενώ είχαν αναπτερωθεί οι προσδοκίες των υπόδουλων Ελλήνων με την άνοδο της Αικατερίνης Β΄ (1762-1796), ο Αδριανουπολίτης Αρχιμανδρίτης Θεόκλητος Πολυείδης περιόδευσε τη Ρωσία, τη Σουηδία και τη Γερμανία, ενημερώνοντας τους λαούς των χωρών αυτών για το «Ελληνικό Ζήτημα» και επικαλούμενος τους χρησμούς του Αγαθάγγελου, που γνώρισαν μεγάλη διάδοση και προέλεγαν το λυτρωμό του σκλαβωμένου Ελληνισμού. Στους κόλπους της Φιλικής Εταιρείας (1814) μυήθηκε, μετά τους Εμμ. Ξάνθο, Νικ. Σκουφά και Αθ. Τσακάλωφ και ο Θρακιώτης Αντ. Κομιζόπουλος (1816) από τη Φιλιππούπολη και ακολούθησαν πολλοί άλλοι από την ίδια πόλη, τη Μεσημβρία, την Αγχίαλο, τη Σωζόπολη, τη Βάρνα και τη Στενήμαχο.
Το παράρτημα της Φιλικής Εταιρείας στην Αδριανούπολη ανέπτυξε σημαντικότατη δράση και από την ίδια πόλη ξεπήδησαν Φιλικοί και μαχητές του 1821, όπως οι Σωτ. Κώκιας, Δημ. Χατζηστάνου, Δημ. Λέτζογλου, Γεώργιος Παπάς ή Κούρτογλου ή Καραγιώργος, ο οποίος πολέμησε στο πλευρό του Αλεξ. Υψηλάντη στο Σκουλένι (16-17 Ιουνίου 1821).
Στα μέλη της Φιλικής Εταιρείας της Οδησσού συγκαταλέγονταν και οι μεγαλέμποροι αδελφοί Κυριάκος, Σταμάτης και Αλέξανδρος Κουμπάρης, από τη Μεσημβρία της Μαύρης Θάλασσας, καθώς και ο μεγαλύτερος Φιλιππουπολίτης έμπορος Γρηγ. Μαρασλής, στο σπίτι του οποίου πραγματοποιούνταν συχνά επισκέψεις των μυημένων μελών. Πολλοί νέοι Θρακιώτες είχαν καταταχθεί στον Ιερό Λόχο του Αλεξ. Υψηλάντη, συμμετείχαν στα επαναστατικά γεγονότα και βρήκαν τραγικό θάνατο στο Δραγατσάνι. Ατο Δραγατσάνι επέζησε ο μετέπειτα εθνικός ευεργέτης Κωνστ. Ξενοκράτης από το Σαμμάκοβο της Ανατολικής Θράκης.
Σπουδαιότατος κρίνεται ο εθνικός ρόλος του Γεωργίου Παπά (Κούρτογλου), ο οποίος, παρά τον τραυματισμό του στο Δραγατσάνι, συνέχισε την επαναστατική δράση του, καθώς και του Θανάση Μπελιά ή Καραμπελιά, που πολέμησε αργότερα και στη Νότια Ελλάδα, σύμφωνα με προφορική παράδοση.
Την εποχή των τραγικών γεγονότων της Κωνσταντινουπόλεως παρατηρήθηκε στη Σωζόπολη, τον Απρίλιο του 1821, Ελληνικό Επαναστατικό Κίνημα με επικεφαλής τον Μητροπολίτη Σωζοπόλεως Παΐσιο Πρικαίο και τον αδελφό του Δημήτρη Βάρη, Το κίνημα πνίγηκε στο αίμα έπειτα από την ηρωϊκή αντίσταση των αμυνομένων, ενώ τον Ιούνιο του ίδιου χρόνου σημειώθηκαν οι απαγχονισμοί των μητροπολιτών Αδριανουπόλεως Δωροθέου Πρώϊου, Δέρκων Γρηγορίου, Μυριοφύτου Νεοφύτου, Γάνου και Αγχιάλου Ευγενίου Καραβία και Μεσημβρίας Ιωσήφ Λεφάκη.
Στα μέσα Απριλίου (1821) αποκεφαλίστηκαν στην Αδριανούπολη 26 Έλληνες πρόκριτοι και λίγες μέρες αργότερα μαρτύρησε ο άλλοτε Αδριανουπολίτης Πατριάρχης Κύριλλος ΣΤ΄ .
Παρά τα τραγικά πλήγματα που υφίσταται την εποχή αυτή ο Θρακικός ελληνισμός, όχι μόνο δεν κάμπτεται αλλά αντιστέκεται με συγκεκριμένες επαναστατικές ενέργειες στις περιοχές Φιλιππουπόλεως, Αδριανουπόλεως, Βάρνας, Αγχιάλου, Σωζοπόλεως, Μεσημβρίας, Μάκρης, Μαρωνείας και Κεσσάνης. Θράκες επαναστάτες δραστηριοποιήθηκαν ενεργά στα χωριά του κόλπου Σάρου, ενισχυμένοι αριθμητικά από τις περιοχές Κεσσάνης, των Μαλγάρων και της Χαριουπόλεως. Αιωνία σας η μνήμη άξια τέκνα της Πατρίδος.
Για τα γεγονότα αυτά έγραψαν οι ιστορικοί Σπ. Τρικούπης, Διον. Κόκκινος, Απ. Βακαλόπουλος, Φιλήμων, Γκόρτον κλπ.
Έλληνες μεθύστε με τ’ αθάνατο κρασί του ’21 και πιείτε το
δηλητήριο της διχόνοιας που σας προσφέρουν ¨φίλοι¨ και εχθροί
Δεν αντέχει τούτη η γη άλλες χαμένες Πατρίδες!!!
Αντγος ε.α.
Νικόλαος Φωτιάδης
Επίτιμος Υδκτής Δ΄ΣΣ
