Με την Κωνσταντίνα Καλλιντζή
Αρχαιολόγο – Προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Ξάνθης
Λαογραφικό & Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης
Δευτέρα 5- 2- 2018, στις 20:00
Ήταν τα Άβδηρα μια πόλη; Ήταν τα Άβδηρα πόλεις πολλές; Την απάντηση στην παράξενη αυτή ερώτηση θα προσπαθήσουμε να τη δώσουμε όλοι μαζί σήμερα, αφού παρουσιάσουμε την πόλη των Αβδήρων διαχρονικά, συζητώντας για την ιστορία της, την πολεοδομική εξέλιξη, τα αρχαιολογικά ευρήματα, τους εκάστοτε κατοίκους και τα περιβαλλοντικά δεδομένα. Πέντε θα είναι οι κύριοι σταθμοί στην περιήγησή μας αυτή.
Σταθμός πρώτος. Το 654 π.Χ. Έλληνες από τις Κλαζομενές της Ιωνίας ιδρύουν μια αποικία στις εκβολές του Νέστου ποταμού. Όμως, τα έλη, το κακό κλίμα και οι επιδρομές των Θρακών δεν την άφησαν να ευδοκιμήσει.
Σταθμός δεύτερος. Το 545 π.Χ. άποικοι από την Τέω εγκαθίστανται στην ίδια θέση ενισχύοντας τον εναπομείναντα μικρό πληθυσμό των Κλαζομενίων. Οι Τήιοι νίκησαν τους Θράκες και δημιούργησαν τη γνωστή πολυάνθρωπη και πλούσια πόλη. Της έδωσαν το όνομα Άβδηρα, δημιουργώντας τον μύθο της ίδρυσής της από τον Ηρακλή στη μνήμη του αδικοχαμένου Άβδηρου.
Σταθμός τρίτος. Στα μέσα του 4ου αι. π.Χ. ιστορικά και φυσικά γεγονότα, ανάμεσα στα οποία είναι η επιχωμάτωση του λιμανιού, και η κατάληψη από τον Φίλιππο Β΄ αναγκάζουν τους Αβδηρίτες να μεταφέρουν την πόλη νοτιότερα, ώστε να διατηρηθεί η επαφή της με τη θάλασσα.
Σταθμός τέταρτος. Τους πρώτους αιώνες μετά Χριστόν η πόλη, περιτριγυρισμένη από έλη, βρίσκεται σε απόλυτη παρακμή, οικονομική και πληθυσμιακή. Αρχίζει η μετακίνηση των κατοίκων στον λόφο της αρχαίας Ακρόπολης για να ολοκληρωθεί στα χρόνια του Μ. Κωνσταντίνου. Το βυζαντινό Πολύστυλον, όπως ονομάζεται η πόλη από τον 6ο αι., θα διατηρηθεί σε όλη τη διάρκεια των βυζαντινών χρόνων.
Σταθμός πέμπτος. Η κατάληψη της Θράκης από τους Οθωμανούς Τούρκους και η πειρατεία αναγκάζουν τους κατοίκους του Πολύστυλου να μετακινηθούν σε διάσπαρτους μικρούς οικισμούς κοντά στο σημερινό χωριό. Η ονομασία τους ήταν Άβδηρα ή Πολύστυλον ή Μπουλούστρα. Η τελευταία, που απαντά και στη μορφή Βολούστρα, αποτελεί παραφθορά της λέξης Πολύστυλον.
Σταθμός έκτος. Πριν από τις αρχές του 18ου αιώνα οι μικροί οικισμοί μεταφέρονται σε νέα θέση και ιδρύεται ο σύγχρονος οικισμός που γνώρισε οικονομική ευμάρεια λόγω της καλλιέργειας του καπνού. Σε αυτόν υπερίσχυσε το τοπωνύμιο Μπουλούστρα. Μετά την απελευθέρωση της περιοχής της Ξάνθης, καθιερώθηκε η αρχαία ονομασία, Άβδηρα.
Βιογραφικό σημείωμα Κωνσταντίνας Καλλιντζή
Γεννήθηκε στη Μυτιλήνη και μεγάλωσε στην Αγία Παρασκευή Λέσβου. Από το 1986 ζει μόνιμα στην Κομοτηνή. Είναι παντρεμένη με τον θρακιώτη Θανάση Μπακαλίδη.
Σπούδασε Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης με καθηγητές τον Δ. Παντερμαλή, τον Μ. Ανδρόνικο και τον Ν. Χουρμουζιάδη.
Μετά το πτυχίο της εργάστηκε για τρία χρόνια ως καθηγήτρια φιλόλογος σε Λύκεια της Θεσσαλονίκης.
Στη Θράκη πρωτοήρθε ως αρχαιολόγος το 1983. Από το 1986 εργάζεται στην ΙΘ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Κομοτηνής υπό καθεστώς συμβάσεων Ορισμένου και Αορίστου Χρόνου με Προϊστάμενο και Δάσκαλο τον Επίτιμο Έφορο Αρχαιοτήτων Διαμαντή Τριαντάφυλλο. Την περίοδο αυτή συμμετείχε στις ανασκαφές του στα Ρίζια του Έβρου, στους Προσκυνητές Ροδόπης και στην Καλύβα Ξάνθης οι οποίες της πρόσφεραν πολλά. Από το 1988 ανέλαβε την ανασκαφή στη Μάκρη Έβρου και την ευθύνη της περιοχής των Αβδήρων Ξάνθης. Το 1993 συμμετείχε με επιτυχία στον Ειδικό Διαγωνισμό της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας για πρόσληψη αρχαιολόγων και ύστερα από αίτησή της τοποθετήθηκε στη Θράκη. Το 2011 πήρε το διδακτορικό της δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας με θέμα την χώρα των Αβδήρων. Την ίδια χρονιά ζήτησε μετάθεση για την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ξάνθης, καθώς από το 2010 ο Νομός Ξάνθης είχε αποτελέσει χωριστή Εφορεία Αρχαιοτήτων. Έκτοτε υπηρετεί εκεί ως Προϊσταμένη.
Έχει διενεργήσει ανασκαφές στην πόλη και τα νεκροταφεία των Αβδήρων, καθώς και σε άλλες θέσεις του Νομού Ξάνθης. Σήμερα, διευθύνει ερευνητικά επιστημονικά προγράμματα και έργα προστασίας και ανάδειξης αρχαιοτήτων, ενώ την ενδιαφέρει ιδιαίτερα η συνέργεια αρχαιολογίας και τοπικών κοινοτήτων, η μετάδοση της αρχαιολογικής γνώσης στο ευρύ κοινό, ειδικότερα σε μαθητές και σε ειδικές ομάδες πληθυσμού μέσω ξεναγήσεων, διαλέξεων, αρχαιολογικών οδηγών, εκπαιδευτικών προγραμμάτων και ποικίλου εποπτικού υλικού. Στα επιστημονικά της ενδιαφέροντα συγκαταλέγονται τα ταφικά έθιμα, η τοπογραφία και η ιστορική γεωγραφία. Έχει συμμετάσχει σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά συνέδρια και έχει δημοσιεύσει ευρήματα από τις ανασκαφές της σε ειδικά αρχαιολογικά περιοδικά και συλλογικούς τόμους.
