Περιφερειακό Συνέδριο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης
Κομοτηνή, 13-14 Νοεμβρίου 2017
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Κάθε τόπος έχει την ιδιαίτερη ταυτότητά του.
Μια ταυτότητα που διαμορφώνεται από την ιστορία και τη γεωγραφία.
Η ιστορία του δικού μας τόπου, της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης είναι μακρά. Ξεκινά από την αρχαιότητα, διαπερνά ολόκληρη τη βυζαντινή και οθωμανική περίοδο και καταλήγει να ταυτίζεται με τον σύγχρονο Ελληνισμό.
Η γεωγραφική θέση της Περιφέρειάς μας από την άλλη, ευνοούσε πάντοτε την επικοινωνία των ανθρώπων, των ιδεών και των αγαθών και ήταν αυτή που διαμόρφωσε, σε μεγάλο βαθμό, τον ιστορικό χαρακτήρα του τόπου μας ως περάσματος, ως σταθμού και ως σημείου διασταυρώσεως πάνω σε σημαντικούς χερσαίους και θαλάσσιους εμπορικούς δρόμους.
Σήμερα, οι κάτοικοι αυτού του τόπου έχουμε το προνόμιο αλλά και την ευθύνη αυτής της σπουδαίας κληρονομιάς.
Ωστόσο, δεν ήμασταν πάντοτε σταυροδρόμι και γέφυρα.
Κατά τη διάρκεια της ιστορίας μας υπήρξαν περίοδοι που η γεωγραφική μας θέση στάθηκε αιτία απομόνωσης και εσωστρέφειας.
Μεταπολεμικά για παράδειγμα, όταν η περιοχή μας ήταν απομακρυσμένη από τα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας μας και συνόρευε με κράτη με τα οποία οι σχέσεις μας ήταν τεταμένες, έχασε τον ρόλο της ως περάσματος και μετατράπηκε σε σύνορο, σε όριο, σε ανάχωμα.
Τα τελευταία χρόνια βέβαια, μετά από δεκαετίες απομόνωσης, οι συνθήκες έχουν αλλάξει.
- Η υλοποίηση σημαντικών έργων υποδομής στον τομέα των μεταφορών και των συγκοινωνιών, όπως η Εγνατία Οδός και οι κάθετοι άξονές της,
- η ένταξη της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση,
- η αναβάθμιση των διμερών μας σχέσεων με την Τουρκία και
- η κατασκευή νέων δικτύων μεταφοράς ενέργειας προς την Ευρώπη και τα Βαλκάνια, όπως ο αγωγός φυσικού αερίου ΤΑΡ, καθώς και τα δίκτυα που σχεδιάζονται να υλοποιηθούν στο μέλλον,
αλλάζουν σταδιακά τα γεωπολιτικά δεδομένα και δίνουν την ευκαιρία στην Περιφέρειά μας να παίξει το ρόλο της πύλης εισόδου προς τη βαλκανική και ευρωπαϊκή ενδοχώρα.
Η περιοχή μας εγκαταλείπει σταδιακά τα στενά όρια της εσωστρέφειάς της και μπορεί να αναλάβει ξανά το ρόλο που η ιστορία και η γεωγραφία της είχαν αναθέσει από την αρχαιότητα.
Ωστόσο, οι θετικές αυτές αλλαγές συνέπεσαν με μία αρνητική συγκυρία: την οικονομική κρίση.
Η κρίση μας οδήγησε στη συνειδητοποίηση πως την περίοδο που ακολούθησε την άρση της απομόνωσής μας, ενώ είχαμε την ευκαιρία να διαμορφώσουμε ένα δυναμικό και βιώσιμο αναπτυξιακό μοντέλο για την Περιφέρειά μας, δεν το πράξαμε στο βαθμό που θα έπρεπε ή που θα μπορούσαμε.
Έγιναν βέβαια βήματα προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης, απορροφήθηκαν σημαντικοί πόροι, δεν υπήρξε ποτέ όμως ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για πραγματική ανάπτυξη.
Έτσι, η κρίση βρήκε την Περιφέρειά μας απροετοίμαστη, χωρίς σαφείς αναπτυξιακές επιδιώξεις, χωρίς ισόρροπα κατανεμημένη παραγωγική βάση, χωρίς ανεπτυγμένη ενδοπεριφερειακή συνείδηση και, το κυριότερο, με τα ανταγωνιστικά της πλεονεκτήματα αναξιοποίητα.
Σήμερα λοιπόν, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat που αφορούν στο κατά κεφαλήν ακαθάριστο εγχώριο προϊόν των περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης βρίσκεται στο 47,64% του ευρωπαϊκού μέσου όρου, κατέχει δηλαδή την τελευταία θέση ανάμεσα στις Περιφέρειες της χώρας και μια από τις τελευταίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Και για αυτό υπάρχουν ευθύνες.
Ευθύνες που βαραίνουν πρωτίστως τις κυβερνήσεις των τελευταίων δεκαετιών, καθώς σε ζητήματα ανάπτυξης τον πρώτο λόγο έχει η κεντρική κυβέρνηση, τόσο με το νομοθετικό και φορολογικό πλαίσιο που διαμορφώνει όσο και με τα έργα υποδομής που υλοποιεί.
Ταυτόχρονα όμως, ευθύνη έχουμε και οι τοπικές αρχές: η Περιφέρεια, οι Δήμοι και οι φορείς, για τα έργα που επιλέγουμε να γίνουν.
Αλλά και τα τελευταία τρία χρόνια περίπου, πολύ λίγα έχουν γίνει για την πραγματική ανάπτυξη και απέχουμε ακόμα πολύ από την ουσιαστική επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας.
Όλο αυτό το διάστημα υπήρξαν καθυστερήσεις, στασιμότητα και ατολμία ενώ η ανάπτυξη απαιτεί στόχευση, δυναμισμό και αποφασιστικότητα.
Στην παρούσα δύσκολη οικονομική συγκυρία λοιπόν, όπου κρατικά χρήματα για επενδύσεις δεν υπάρχουν, οφείλουμε εμείς οι ίδιοι, σε τοπικό επίπεδο, μεθοδικά και στοχευμένα να επιλέγουμε τις δράσεις και τα έργα εκείνα που συμβάλλουν αποτελεσματικά στην περιφερειακή ανάπτυξη.
Οφείλουμε να αξιοποιούμε αποτελεσματικά τους πόρους που διαχειριζόμαστε, να δημιουργούμε ευνοϊκές προϋποθέσεις για την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων, να αναζητούμε ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα και, το κυριότερο, να επενδύουμε στους τομείς εκείνους που συνθέτουν το πραγματικό πλεονέκτημα της περιοχής μας.
Γιατί θέλουμε την Περιφέρειά μας εμπορικό, ενεργειακό και μεταφορικό πέρασμα αλλά τη θέλουμε ταυτόχρονα και προορισμό.
ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΣ
Εμείς από την πλευρά μας, ως Διοίκηση της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, και συμπληρώνοντας ο ίδιος ένα χρόνο ως Περιφερειάρχης, παρουσίασα πριν λίγες μέρες στους φορείς της περιοχής ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την ανάπτυξη της Περιφέρειάς μας.
Ένα Σχέδιο
- για μια ανοιχτή και δυναμική Περιφέρεια
- μια Περιφέρεια που έχει συγκεκριμένους στόχους,
- θέτει προτεραιότητες στον αναπτυξιακό της σχεδιασμό,
- επιδιώκει τη συμμετοχή και τη συνεργασία όλων και
- βασίζεται στην υπευθυνότητα.
Πρόκειται για ένα Σχέδιο που βασίστηκε στο έργο του αείμνηστου Περιφερειάρχη μας Γιώργου Παυλίδη -έργο το οποίο τιμούμε, αναγνωρίζουμε και συνεχίζουμε-, ταυτόχρονα όμως, ένα Σχέδιο που έχουμε εμπλουτίσει με νέες ιδέες και δράσεις και που παραμένει ανοικτό σε νέες προτάσεις.
Καλύπτει 18 τομείς αρμοδιότητας και ευθύνης της Περιφέρειας και εξειδικεύεται σε 159 μεγαλύτερες και μικρότερες δράσεις με συγκεκριμένο προϋπολογισμό οι οποίες και αποτελούν το Σχέδιο.
Τέσσερις από αυτούς τους 18 τομείς, δηλαδή
- ο πρωτογενής τομέας,
- η επιχειρηματικότητα,
- ο τουρισμός
- και η ενέργεια,
αποτελούν τους βασικούς αναπτυξιακούς άξονες της Περιφέρειάς μας.
- Για την ανάπτυξη και την προστασία του πρωτογενούς τομέα, το Σχέδιό μας περιλαμβάνει συγκεκριμένες δράσεις όπως:
- μελέτες για αναδασμούς και αρδευτικά δίκτυα συνολικού προϋπολογισμού 6,6 εκ. €
- κατασκευή γεωτρήσεων, προϋπολογισμού 1 εκ. €
- υλοποίηση αγροτικού εξηλεκτρισμού
- εμβολιασμό ζώων κατά της οζώδους δερματίτιδας
- μικρά έργα κτηνοτροφικών υποδομών
- πιλοτική μελέτη για δημιουργία κτηνοτροφικού πάρκου
- ελέγχους υδατοκαλλιεργειών κ.ά.
Ας μην ξεχνάμε πως η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης είναι μια κατά βάση αγροτική Περιφέρεια, η οποία καταλαμβάνει το 10% της συνολικής καλλιεργούμενης έκτασης της χώρας και η παραγωγή της αντιπροσωπεύει ένα υψηλό ποσοστό της συνολικής εθνικής παραγωγής σε προϊόντα όπως το βαμβάκι, τον ηλιόσπορο, τα καπνά, τα αμπέλια, τις πατάτες, το βοδινό κρέας, το αγελαδινό γάλα κ.ά.
Και επειδή υπάρχει ανάγκη να στηρίξουμε τις εξαγωγές των προϊόντων του αγροδιατροφικού τομέα, δημιουργούμε μια Περιφερειακή Αγροδιατροφική Σύμπραξη που θα αναλάβει να καταγράψει, να ομαδοποιήσει και να προωθήσει τα τοπικά προϊόντα μας σε νέες αγορές του εξωτερικού.
- Όσον αφορά τον δεύτερο βασικό αναπτυξιακό άξονα, -την στήριξη της επιχειρηματικότητας-, διαθέτουμε κονδύλια 70,4 εκ. € δίνοντας έμφαση σε εκείνη τη μορφή επιχειρηματικότητας που επενδύει στην καινοτομία, την τεχνολογία, τη γνώση και την έρευνα ώστε να παράγει νέα, καλύτερα προϊόντα και να είναι πιο ανταγωνιστική στην εγχώρια και διεθνή αγορά.
- Ταυτόχρονα, ενισχύουμε με 15 εκ. € τον αναπτυξιακό νόμο για να επιταχυνθούν οι επενδύσεις στους τομείς της μεταποίησης των προϊόντων του πρωτογενούς τομέα, του τουρισμού, της βιομηχανίας ηλεκτρικών μηχανημάτων, μετάλλων και δομικών υλικών.
- Συμμετέχουμε με 10 εκ. € στο Ταμείο Επιχειρηματικότητας
- και χρηματοδοτούμε την επιχειρηματική αξιοποίηση των ιαματικών πηγών της Περιφέρειάς μας.
- Ο τομέας της επιχειρηματικότητας συνδέεται στενά με τον τρίτο βασικό αναπτυξιακό μας άξονα, αυτόν του τουρισμού.
Στον τομέα αυτόν έχουμε θέσει στόχο την προβολή της Περιφέρειάς μας ως ένα ενιαίο, αναγνωρίσιμο σύνολο που προτείνει στους επισκέπτες της ένα ευρύ φάσμα επιλογών και εμπειριών.
Σχεδιάσαμε την τουριστική μας πολιτική σε βάθος τριετίας εντάσσοντας όλα τα σύγχρονα εργαλεία προώθησης και προβολής.
Το Περιφερειακό μας Συμβούλιο άλλωστε, ανακήρυξε το 2017 Έτος Τουρισμού για να σηματοδοτήσει την έναρξη μιας συνεχούς και συστηματικής προσπάθειας για την ανάπτυξη του τουρισμού στην περιοχή μας.
Σε αυτήν την αναπτυξιακή προσπάθεια κεντρική θέση θα έχουν δύο Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις:
- Η πρώτη ΟΧΕ, προϋπολογισμού 55,2 εκ. €, είναι αυτή της Πολιτιστικής Διαδρομής της Εγνατίας Οδού που υλοποιείται ήδη και έχει στόχο να ενοποιήσει σε μια ενιαία πολιτιστική διαδρομή τα μνημεία και τους αρχαιολογικούς χώρους της Περιφέρειάς μας που βρίσκονται κατά μήκος της αρχαίας Via Egnatia.
Η διαδρομή αυτή διέρχεται
- από τον αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων και το αρχαίο θέατρο της Θάσου, ενοποιώντας ταυτόχρονα τους αρχαιολογικούς χώρους του νησιού,
- περνάει από το ναό της Αγίας Σοφίας και το Αράπ Τζαμί της Δράμας,
- συνεχίζει στην παλιά πόλη της Ξάνθης,
- στο αρχαιολογικό πάρκο των Αβδήρων και στο οικοτουριστικό πάρκο Φαναρίου,
- κατευθύνεται προς το ιστορικό κέντρο της Κομοτηνής,
- ενοποιεί τους αρχαιολογικούς χώρους Μαρώνειας, Μεσημβρίας-Ζώνης και Μάκρης,
- συνεχίζει στα λουτρά Τραϊανούπολης και στην πόλη της Αλεξανδρούπολης,
- διέρχεται από τον αρχαιολογικό χώρο της Σαμοθράκης
- και κατευθύνεται βόρεια στο Τζίβρε του Σουφλίου, στο τέμενος Βαγιαζήτ του Διδυμοτείχου και στον αρχαιολογικό χώρο της Δοξιπάρας στην Ορεστιάδα.
Παράλληλα, θα γίνουν παρεμβάσεις και δράσεις ήπιου χαρακτήρα για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας ύψους 10 εκ. €.
- Η δεύτερη ΟΧΕ που σχεδιάζουμε τώρα, αρχικού προϋπολογισμού 15 εκ. €, είναι αυτή της Ζώνης του Νέστου και του Ορεινού Όγκου της Ροδόπης και θα έχει στόχο την προστασία, την ανάδειξη και την τουριστική αξιοποίηση του μοναδικού φυσικού περιβάλλοντος της Περιφέρειάς μας.
Την ίδια ώρα, εντάσσουμε την Περιφέρειά μας στο Δυτικό Δρόμο του Μεταξιού,
- ξεκινάμε συνεργασία με την Ελληνική Εθνική Επιτροπή για την UNESCO και το Σωματείο «Διάζωμα»,
- δημιουργούμε Φορέα Διαχείρισης Τουριστικού Προορισμού (DMO) και ιδρύουμε Διεύθυνση Τουρισμού για να διασφαλίσουμε τη συνέχεια της τουριστικής μας πολιτικής.
Ταυτόχρονα, πραγματοποιούμε μια προκαταρκτική μελέτη με σκοπό να εκπονήσουμε, με πόρους του ΕΣΠΑ τους οποίους έχουμε ήδη εξασφαλίσει, ειδικά χωρικά σχέδια για όλη την παραλιακή ζώνη της Περιφέρειας.
Στόχος είναι να καθορίσουμε περιοχές όπου θα ισχύουν ειδικοί όροι δόμησης και στις οποίες θα προβλέπονται όλες οι απαραίτητες υποδομές για τη χωροθέτηση μικρότερων ή μεγαλύτερων τουριστικών συγκροτημάτων κατά μήκος της παραλιακής ζώνης.
Η ενέργεια αυτή μπορεί να αποτελέσει το πρώτο βήμα για την υλοποίηση σημαντικών επενδύσεων στην περιοχή μας που θα μπορούσαν να αλλάξουν ριζικά τη φυσιογνωμία της παραλιακής ζώνης και να συμβάλουν με τρόπο αποφασιστικό στην τουριστική ανάπτυξη της Περιφέρειάς μας.
Ας μην ξεχνάμε ότι η Περιφέρειά Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης δίνει τη δυνατότητα στους κατοίκους των ανατολικών Βαλκανίων και της Τουρκίας να έχουν εύκολη πρόσβαση στις παραλίες μας.
Ενδεικτικά αναφέρω ότι για να φθάσει κάποιος στις παραλίες της Περιφέρειάς μας χρειάζεται μόλις 3 ώρες οδικής πορείας από τη Σόφια και την Κωνσταντινούπολη και 5 ώρες από το Βουκουρέστι.
- Σε ό,τι αφορά τέλος τον τέταρτο βασικό αναπτυξιακό άξονα, τις επενδύσεις στην ενέργεια,
- χρηματοδοτούμε με 32 εκ. € τη σύνδεση με το δίκτυο φυσικού αερίου των 6 μεγάλων πόλεων της Περιφέρειάς μας, Δράμα, Καβάλα, Ξάνθη, Κομοτηνή, Αλεξανδρούπολη και Ορεστιάδα, ώστε να διατίθεται φυσικό αέριο σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, μειώνοντας το κόστος παραγωγής και αυξάνοντας την ανταγωνιστικότητα
- και αξιοποιούμε το πλούσιο γεωθερμικό δυναμικό της περιοχής μας σε πρώτη φάση με 8 εκ. € για χρήση σε γεωργικές καλλιέργειες, θερμοκήπια, θέρμανση χώρων και κτιρίων κ.ά.
Η γεωθερμία, η φυσική θερμική ενέργεια της γης, είναι μια ανανεώσιμη μορφή ενέργειας που έχει πολλές χρήσεις και παρουσιάζει σημαντικό οικονομικό και αναπτυξιακό ενδιαφέρον.
Η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης είναι η πρώτη Περιφέρεια της Ελλάδας σε βεβαιωμένα γεωθερμικά πεδία, διαθέτοντας συνολικά οκτώ, στις Περιφερειακές Ενότητες Έβρου, Ροδόπης, Ξάνθης και Καβάλας, με τη συνολική ισχύ του άμεσα αξιοποιήσιμου γεωθερμικού δυναμικού της να προσεγγίζει τα 100 Mwt.
Ήδη, εγκρίθηκε πρόταση του Δήμου Αλεξανδρούπολης για την αξιοποίηση του γεωθερμικού πεδίου Αρίστηνου, ενώ ιδιαίτερα θετική εξέλιξη αποτελεί το γεγονός ότι ο Δήμος Παγγαίου έχει καταθέσει επενδυτική πρόταση για τη μίσθωση του γεωθερμικού πεδίου Ακροποτάμου.
Ταυτόχρονα, σε γεωθερμικά πεδία της Περιφέρειάς μας έχουν ήδη εγκατασταθεί και λειτουργούν ιδιωτικές επιχειρήσεις που κάνουν χρήση της γεωθερμικής ενέργειας.
Παράλληλα με τους τέσσερις βασικούς αναπτυξιακούς άξονες στους οποίους αναφέρθηκα, το Σχέδιό μας για την ανάπτυξη της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης περιλαμβάνει επίσης:
- Ένα ολοκληρωμένο σχέδιο 23 έργων, προϋπολογισμού 50,4 εκ. €, για την ενίσχυση της οδικής ασφάλειας σε όλο το δίκτυο που έχει στην ευθύνη της η Περιφέρεια.
- Παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης σε δημόσια κτίρια και στο οδικό δίκτυο, προϋπολογισμού 23 εκ. €, για να μειώσουμε την κατανάλωση ενέργειας.
- Ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ψηφιακής στρατηγικής ώστε να παρέχουμε στους πολίτες και τις επιχειρήσεις μας ψηφιακές υπηρεσίες και πληροφόρηση.
- Εκπόνηση ενός Περιφερειακού Σχεδίου Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή.
- Την επαναλειτουργία του Γραφείου της Περιφέρειάς μας στις Βρυξέλλες με σκοπό την εκπροσώπησή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την έγκαιρη ενημέρωση των υπηρεσιών μας στη διεκδίκηση ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων.
- Ελέγχους για το εμπόριο και δράσεις για την προστασία των καταναλωτών.
- Επανέναρξη των εξετάσεων για την πιστοποίηση επαγγελματικών προσόντων και την αδειοδότηση τεχνικών επαγγελμάτων και
- αξιολόγηση της οργανωτικής δομής της Περιφέρειας ώστε να προχωρήσουμε σε αλλαγές στο οργανόγραμμά της.
- Εκπόνηση μελετών, δημιουργία νέων υποδομών και δράσεων και συντήρηση υφιστάμενων υποδομών σε όλους τους τομείς της αρμοδιότητάς μας.
Ταυτόχρονα, δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση:
- Στον τομέα της υγείας, και κυρίως:
- στο πολύ σημαντικό για την περιοχή μας έργο της καταπολέμησης των κουνουπιών, προϋπολογισμού 7,2 εκ. €, που για πρώτη φορά φέτος είναι τριετές,
- όπως επίσης στις παρεμβάσεις που πραγματοποιούμε σε επίπεδο κτιρίων και εξοπλισμού στο σύνολο των Νοσοκομείων και των Κέντρων Υγείας της Περιφέρειας, προϋπολογισμού 27,5 εκ. €.
- Στον τομέα της παιδείας, και πιο συγκεκριμένα:
- σε έργα αναβάθμισης κτιριακών υποδομών σε όλες της βαθμίδες της εκπαίδευσης, προϋπολογισμού 47,7 εκ. €
- καθώς και στην προμήθεια σύγχρονου εκπαιδευτικού εξοπλισμού πληροφορικής και επικοινωνίας για το σύνολο των σχολικών μονάδων όλης της Περιφέρειας, προϋπολογισμού 3 εκ. €.
- Και τέλος, στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής, όπου διαθέτουμε 77,2 εκ. € δίνοντας προτεραιότητα σε άτομα και ευπαθείς ομάδες που πλήττονται από τη φτώχεια.
- Στον τομέα της παιδείας, και πιο συγκεκριμένα:
Με αφορμή την αναφορά μου στις δράσεις κοινωνικής πολιτικής της Περιφέρειας θέλω να εκφράσω τον έντονο προβληματισμό μου για το γεγονός ότι η κυβέρνηση αναλώνεται συχνά στη δημιουργία νέων δομών, ενώ υπάρχουν ήδη δομές που υπολειτουργούν και χρειάζονται στήριξη.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ίδρυση των Τοπικών Μονάδων Υγείας (ΤΟΜΥ) ενώ προτεραιότητα θα έπρεπε να είναι η ενίσχυση των υφιστάμενων δομών πρωτοβάθμιας υγείας, όπως τα Κέντρα Υγείας.
Ιδρύονται λοιπόν νέες δομές, λειτουργούν για ένα διάστημα και μετά η λειτουργία τους θα ανατεθεί στην Αυτοδιοίκηση και η χρηματοδότησή τους στο Επιχειρησιακό μας Πρόγραμμα.
Με αυτόν τον τρόπο, καλούμαστε να διαθέτουμε πόρους σε δομές που πιστεύω ότι έχουν αβέβαια αποτελέσματα για τους πολίτες που έχουν πραγματικά ανάγκη.
ΟΙ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕΙΣ ΜΑΣ ΓΙΑ ΕΡΓΑ ΥΠΟΔΟΜΩΝ
Κύριε Πρωθυπουργέ,
Οι τομείς του Σχεδίου που σας παρουσίασα επιγραμματικά μέχρι τώρα, αφορούν σε έργα και δράσεις που σχεδιάζουμε και υλοποιούμε από το Περιφερειακό Επιχειρησιακό μας Πρόγραμμα και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Πέρα από αυτά όμως, στο Σχέδιό μας έχουμε συμπεριλάβει και έργα αναπτυξιακού χαρακτήρα που διεκδικούμε από εσάς, την κεντρική Διοίκηση.
Σε αυτό το σημείο, δεν μπορώ παρά να εκφράσω την ικανοποίησή μου για τη συνεργασία που έχουμε με τον αναπληρωτή Υπουργό Οικονομίας και Ανάπτυξης κ. Αλέξη Χαρίτση και για το γεγονός ότι ο κ. Υπουργός ενέκρινε τα τρία πρώτα έργα υποδομής, προϋπολογισμού 100 εκ. €, που του προτείναμε κατά προτεραιότητα μέσα από έναν κατάλογο αναπτυξιακών έργων που υποβάλαμε στο Υπουργείο:
- Την αναβάθμιση του λιμένα Αλεξανδρούπολης και τη λειτουργία της σύνδεσής του με το σιδηροδρομικό δίκτυο του ΟΣΕ.
- Την αναβάθμιση των υποδομών του εμπορικού και αστικού λιμένα της Καβάλας και
- την κατασκευή του νέου συνοριακού σταθμού στους Κήπους του Έβρου.
Στα έργα αυτά, η Περιφέρεια θα έχει συμμετοχή με το ποσό των 6,6 εκ. €.
Η έγκριση των τριών αυτών έργων έρχεται να προστεθεί:
- στην έγκριση από το Υπουργείο του Ειδικού Προγράμματος για τον Έβρο, προϋπολογισμού 26,3 εκ. €, με το οποίο προτείναμε την υλοποίηση 35 έργων και μελετών υποδομής στους τομείς της οδοποιίας, της άρδευσης και της αντιπλημμυρικής προστασίας του Έβρου,
- καθώς και στην έγκριση του νέου τριετούς Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, το οποίο εγκρίθηκε από το Υπουργείο όπως το προτείναμε, πετυχαίνοντας αυξήσεις 45,6 εκ. € για εκπόνηση μελετών, για δημιουργία και συντήρηση υποδομών σε όλη την Περιφέρεια.
Εκτός όμως από τα έργα που εγκρίθηκαν, και τα επόμενα που έχουμε συμπεριλάβει στον κατάλογο που υποβάλαμε στο Υπουργείο, όπως:
- Η κατασκευή της πρώτης φάσης του οδικού άξονα Δράμας – Καβάλας που αφορά στο τμήμα Δράμα – Άγιος Αθανάσιος, προϋπολογισμού 40 εκ. €
- και η κατασκευή της πρώτης φάσης του οδικού άξονα Ξάνθης – ελληνοβουλγαρικών συνόρων που αφορά στο τμήμα Δημάριο – σύνορα, προϋπολογισμού 45 εκ. € από τα οποία τα 5 εκ. € είναι η συμμετοχή της Περιφέρειας
είναι έργα τα οποία συνεχίζουμε να διεκδικούμε από την Κυβέρνηση γιατί είναι αναγκαία για την ανάπτυξή της Περιφέρειάς μας.
Στον ίδιο κατάλογο διεκδικήσεων έχουμε συμπεριλάβει επίσης:
- την κατασκευή της Περιφερειακής Οδού Αλεξανδρούπολης, με προτεραιότητα στο ανατολικό τμήμα που θα συνδέσει το λιμάνι με την Εγνατία Οδό, προϋπολογισμού 55 εκ. €
- και την ηλεκτροκίνηση της σιδηροδρομικής γραμμής Αλεξανδρούπολης – Ορμενίου, προϋπολογισμού 113 εκ. €.
Όλα αυτά τα έργα υποδομής μπορούν και πρέπει να υλοποιηθούν έτσι ώστε να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε στο μέγιστο βαθμό τη γεωγραφική θέση της Περιφέρειάς μας.
Το στοίχημα εν προκειμένω για την Περιφέρειά μας είναι η ανάπτυξη των λιμανιών μας, η ανάπτυξη των αεροδρομίων μας, η σύνδεσή τους με τους οδικούς άξονες και το σιδηροδρομικό δίκτυο και η περαιτέρω σύνδεση όλων αυτών με τις πύλες εισόδου στην Περιφέρεια, που είναι ταυτόχρονα και πύλες εισόδου στη χώρα.
ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΑΙΤΗΜΑΤΑ
Την ίδια ώρα, υπάρχουν και άλλου είδους αιτήματα που έχουμε απευθύνει προς την κεντρική Διοίκηση και τα οποία καθυστερούν, άλλα δεν ικανοποιούνται, με αποτέλεσμα να μη δίνονται λύσεις σε σημαντικά ζητήματα.
Στον κρίσιμο τομέα της πρωτογενούς παραγωγής για παράδειγμα, που όπως ήδη τόνισα αποτελεί βασικό αναπτυξιακό μας άξονα,
- υποβάλαμε στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έναν κατάλογο με 21 αναγκαία έργα άρδευσης, συνολικού προϋπολογισμού 173,6 εκ. €, και δεν έχει εγκριθεί ούτε ένα από αυτά. Ούτε ένα κ. Υπουργέ!
- Ο κατάλογος των διεκδικήσεων στο θέμα των αρδευτικών έργων περιλαμβάνει και το φράγμα Ιάσμου Ροδόπης, προϋπολογισμού 120 εκ. € για το φράγμα και 100 εκ. € για τα δίκτυα άρδευσης, έργο για το οποίο το Υπουργείο έχει εκπονήσει πλήρη μελέτη.
- Ταυτόχρονα, και επειδή έχουμε ανάγκη από νέους αγρότες που θα αυξήσουν την παραγωγικότητα και θα μειώσουν την ανεργία στην Περιφέρειά μας, ζητάμε να ενταχθούν στο πρόγραμμα επιχορήγησης νέων αγροτών όλοι όσοι πληρούν τις προϋποθέσεις ένταξης και να μην υπάρξουν αποκλεισμοί.
- Πάντοτε στον τομέα της πρωτογενούς παραγωγής, και ειδικότερα στο πρόγραμμα LEADER, ενώ έχουμε εγκρίνει προγραμματική σύμβαση μεταξύ της Περιφέρειας, της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και της Αναπτυξιακής Ροδόπης προκειμένου ένας μηχανικός της Αποκεντρωμένης Διοίκησης που εργαζόταν μέχρι πρότινος στην Αναπτυξιακή Ροδόπης να προσφέρει ξανά τις υπηρεσίες του ως μέλος μιας επιτροπής για διάστημα ενός-δύο μηνών και να μπορέσουν ολοκληρωθούν έτσι οι συνεχιζόμενες δράσεις του LEADER, η προγραμματική αυτή σύμβαση δεν έχει υπογραφεί από τον συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και κινδυνεύουν να χαθούν πόροι.
- Επίσης, ενώ η Περιφέρειά μας αποτελεί πύλη εισόδου για τις μεταδοτικές ασθένειες των ζώων από τις γειτονικές χώρες και λειτουργεί ως ανάχωμα για τη μη εξάπλωση των ασθενειών αυτών στην υπόλοιπη Ελλάδα, το Υπουργείο εξακολουθεί να μην εγκρίνει την πρόσληψη 10 μόνιμων κτηνιάτρων ώστε να μπορούμε να αντιμετωπίζουμε τις ασθένειες έγκαιρα και αποτελεσματικά προτού εξαπλωθούν στην υπόλοιπη χώρα.
Την ίδια ώρα, μια σειρά από ζητήματα που δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία της Περιφέρειας και τα οποία είναι δυνατόν να επιλυθούν με νομοθετικές ρυθμίσεις εκκρεμούν:
- Μετά την ψήφιση του Νόμου 4412/16 στις 8 Αυγούστου και την εφαρμογή του από την ίδια στιγμή, δημιουργήθηκαν προβλήματα πληρωμής τρεχουσών δαπανών μικρών ποσών. Τα προβλήματα αυτά δημιουργήθηκαν λόγω της μη έγκρισης των ενταλμάτων από την Υπηρεσία Εντελλομένων Δαπανών του Υπουργείου Οικονομικών, με αποτέλεσμα οι προμηθευτές να μην μπορούν να πληρωθούν και να προσφεύγουν στη Δικαιοσύνη. Το αξιοπερίεργο είναι ότι τα προβλήματα αυτά παρουσιάστηκαν σε ολόκληρη την Περιφέρεια εκτός από την Περιφερειακή Ενότητα Έβρου. Και διερωτώμαι, πώς είναι δυνατόν για δαπάνες που υλοποιήθηκαν όλες με την ίδια διαδικασία, αλλού να διεκπεραιώνονται από τις Υπηρεσίες Εντελλομένων και αλλού όχι; Το πρόβλημα αυτό, θα μπορούσε να είχε λυθεί με μία απλή νομοθετική ρύθμιση την οποία ζητήσαμε επανειλημμένα και μέσω της ΕΝΠΕ, καθώς αφορά και άλλες Περιφέρειες.
Αλλά και σε ό,τι αφορά την εφαρμογή του νόμου 4412/16 γενικά, αυτός αύξησε κατακόρυφα τη γραφειοκρατία: ενδεικτικά αναφέρω ότι για την έγκριση μιας απλής δαπάνης χρειάζονται πλέον 30 υπογραφές ενώ πριν χρειάζονταν 10.
- Ζητάμε νομοθετική ρύθμιση επίσης για το θέμα της μεταφοράς μαθητών που θα μας επιτρέψει να επιλύουμε τα προβλήματα που προκύπτουν από τις συνεχείς και αναγκαίες αλλαγές δρομολογίων που γίνονται κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς σε συμβάσεις που υπογράφει η Περιφέρεια στην αρχή κάθε σχολικού έτους.
- Ζητάμε επίσης τη βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τους ελέγχους κατά του παραεμπορίου έτσι ώστε τα κλιμάκια ελέγχων να μπορούν να λειτουργούν.
- Τέλος, ζητάμε επίλυση του θέματος που έχει προκύψει και από την απαίτηση του Μετοχικού Ταμείου προς τις Περιφέρειες.
ΘΕΣΜΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ
Η συσσώρευση όλων αυτών των προβλημάτων, καθώς επίσης το γεγονός ότι είμαστε διαρκώς υποχρεωμένοι να απευθυνόμαστε στην Κυβέρνηση για την επίλυσή τους, αναδεικνύει το γενικότερο ζήτημα των σχέσεων ανάμεσα στις Περιφέρειες και την κεντρική Διοίκηση.
Από την πλευρά μας, είναι ξεκάθαρο πως υπάρχει μια αναντιστοιχία ανάμεσα στον τρόπο που θα θέλαμε οι Περιφέρειες να μπορούν να λειτουργούν και στον τρόπο που λειτουργούν στην πραγματικότητα.
Και αυτή η αναντιστοιχία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ύπαρξη ενός Κράτους που ασκεί ανούσιο και σχολαστικό έλεγχο σε κάθε πτυχή της περιφερειακής διοίκησης.
Την ίδια ώρα η κεντρική Διοίκηση παλινωδεί, είτε εκχωρώντας αρμοδιότητες στην Αυτοδιοίκηση για να τις επαναφέρει αργότερα στην ίδια είτε μεταφέροντας στην Αυτοδιοίκηση αρμοδιότητες χωρίς όμως τους απαραίτητους πόρους.
Εμείς, και στο πλαίσιο της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος, έχουμε λάβει σαφή θέση
- υπέρ της κατάργησης των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, οι οποίες δυσχεραίνουν τη λειτουργία και το έργο των αιρετών Περιφερειών
- και υπέρ της μετεξέλιξης της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης σε Περιφερειακή Διακυβέρνηση
- με ουσιαστικές και ξεκάθαρες αρμοδιότητες
- με τη δυνατότητα οι Περιφέρειες να θεσπίζουν κανόνες δικαίου στους τομείς ευθύνης τους
- με σταθερές πηγές εσόδων και αυξημένο βαθμό οικονομικής αυτοτέλειας
- με επαρκές εξειδικευμένο προσωπικό
- και με ενισχυμένο ρόλο σε ζητήματα ανάπτυξης και παραγωγικής ανασυγκρότησης.
Και όλα αυτά τα ζητάμε γιατί οι Περιφέρειες έχουμε ήδη πάρει πάνω μας την υπόθεση της ανάπτυξης.
Και τέλος, στη δημόσια συζήτηση που έχει ανοίξει για την εφαρμογή της απλής αναλογικής, εκφράζουμε την αντίθεσή μας καθώς εάν συμβεί, η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση θα γίνει δυσλειτουργική και αναποτελεσματική και δε θα επιτελεί σωστά το ρόλο της.
Κύριε Πρωθυπουργέ,
Αυτές τις δύο μέρες στην Κομοτηνή είχαμε την ευκαιρία να ανταλλάξουμε θέσεις και απόψεις πάνω σε μια σειρά από ζητήματα σχετικά με την ανάπτυξη και την παραγωγική ανασυγκρότηση της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
Φτάνοντας στο τέλος του Συνεδρίου, και για να πειστούμε ότι η συγκεκριμένη πρωτοβουλία δεν είναι μέρος μιας επικοινωνιακής ή κομματικής τακτικής αλλά ότι όντως ακούγεται η φωνή όλων των φορέων, αναμένουμε απαντήσεις και λύσεις στα ζητήματα που έχουν τεθεί.
Η Περιφέρειά μας δεν έχει ανάγκη μόνο από καλές προθέσεις και εξαγγελίες αλλά χρειάζεται συγκεκριμένες δεσμεύσεις και ουσιαστικά έργα.
Η Διοίκησή μας έχει Σχέδιο για την ανάπτυξη της Περιφέρειας.
Το παρουσίασα δημόσια πριν λίγες μέρες και με αυτό θα προχωρήσουμε.
Η υπόθεση της ανάπτυξης όμως μας αφορά όλους, Περιφέρεια, Δήμους, φορείς,
Κυρίως όμως αφορά την κεντρική Διοίκηση.
Για αυτό κ. Πρόεδρε, ζητώ από εσάς προσωπικά να στηρίξετε την ανάπτυξη της Περιφέρειάς μας και να αναλάβετε συγκεκριμένες δεσμεύσεις.
Τον τελευταίο χρόνο, την Περιφέρειά μας έχουν επισκεφθεί σχεδόν όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί.
Και από όλους έχω ζητήσει το ίδιο.
Το ίδιο ακριβώς ζήτησα και από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, το ίδιο ζητώ από εσάς.
Όχι άλλες χαμένες ευκαιρίες, όχι άλλος χαμένος χρόνος, όχι άλλες εξαγγελίες, αλλά άμεση και ουσιαστική στήριξη στην επίλυση των προβλημάτων μας και έργα για πραγματική ανάπτυξη.
Σας ευχαριστώ.
