Επιμέλεια Μαίρη Δαληκριάδου
Βρισκόμαστε ήδη στην διάρκεια της νηστείας του 15αύγουστου που διαρκεί από 1 έως 14 Αυγούστου και πολλοί Ξανθιώτες νηστεύουν προς τιμήν της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ώστε να μεταλάβουν στην Παναγία την Αργαγγελιώτισσα που εορτάζει πανηγυρικά κάθε χρόνο αυτήν την εποχή.
Στην νηστεία αυτή από την θρησκεία μας αποκλείεται η κατανάλωση κρέατος, το ψάρι, το αβγό και τα γαλακτοκομικά. Αύριο στις 6 Αυγούστου (του Σωτήρος) επιτρέπεται μόνο το ψάρι.
Στις 15 Αυγούστου εάν είναι Τετάρτη ή Παρασκευή επιτρέπεται το ψάρι και όχι το κρέας ενώ αν είναι άλλη ημέρα (όπως φέτος Τρίτη) επιτρέπεται και το κρέας.
Πιο συγκεκριμένα:
Η νηστεία είναι ένας τρόπος για την πρόληψη της αρρώστιας και σημαντικός παράγοντας για την καλή διατήρηση της υγείας καθώς και την ανάπτυξη των διανοητικών και των πνευματικών λειτουργιών του ανθρώπου. Σκοπός της νηστείας είναι να καθαρίσει το σώμα από διάφορα άχρηστα κατάλοιπα και τοξίνες που είναι συσσωρευμένα στο σώμα και να αποσυμφορήσει τα σημεία που μπλοκάρουν την ομαλή ροή της ενέργειας του σώματος. Καθαρίζονται τα νεφρά και το πεπτικό σύστημα. Βελτιώνεται η ροή του αίματος και διατηρείται η ελαστικότητα των ιστών, ανεξάρτητα από την ηλικία. Τα οφέλη της νηστείας είναι: αυξημένη ζωντάνια και ενεργητικότητα, πνευματική διαύγεια, ξανάνιωμα και λάμψη του δέρματος και μια πολύ ευχάριστη ψυχική διάθεση που ακτινοβολεί στο πρόσωπο του ανθρώπου που την εφάρμοσε.
Η έλλειψη των τροφίμων ζωικής προέλευσης από τη διατροφή, σημαίνει μείωση του προσλαμβανόμενου κορεσμένου λίπους, το οποίο είναι και το πιο επιβαρυντικό. Αυτό έχει ως επακόλουθο τη μείωση στις τιμές της χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων. Η μείωση της αρτηριακής πίεσης μπορεί επίσης να συμβεί διότι τα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια και τα δημητριακά, που αποτελούν τρόφιμα που καταναλώνονται σε μεγαλύτερη ποσότητα και συχνότητα κατά την περίοδο της νηστείας, είναι πλούσια σε κάλιο (που μειώνει την αρτηριακή πίεση).
Δεκαπενταύγουστος: Πότε καθιερώθηκε η μεγάλη γιορτή της Ορθοδοξίας
Επίσης κατά την περίοδο της νηστείας αυξάνεται η κατανάλωση άπεπτων φυτικών ινών (που υπάρχουν στα όσπρια, λαχανικά, φρούτα), που μειώνουν τα επίπεδα λιπιδίων και γλυκόζης στο αίμα, συμβάλλουν στην καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας και προφυλάσσουν από ορισμένες μορφές καρκίνου. Ταυτόχρονα με την αυξημένη κατανάλωση λαχανικών, φρούτων και ακατέργαστων δημητριακών θωρακίζουμε τον οργανισμό μας με βιταμίνες, που είναι γνωστές για την τόνωση του ανοσοποιητικού μας συστήματος.
Στην νηστεία καταναλώνεται επίσης το σουσάμι, το ταχίνι (δηλαδή ο αλεσμένος σησαμόπολτος). Η πρωτεΐνη του ταχινιού είναι πλούσια σε αμινοξέα σε αντίθεση με τις πρωτεΐνες άλλων τροφών. Όταν μάλιστα συνδυαστεί με όσπρια (όπως ο πουρές ρεβιθιών «χούμους», η φάβα) αποτελεί μια τροφή πολύ θρεπτική Το έλαιο του σησαμιού και του ταχινιού, περιέχει σημαντική ποσότητα βιταμίνης Ε που είναι γνωστή για την αντιοξειδωτική της δράση, ενώ προλαμβάνει το σχηματισμό καρκινικών κυττάρων. Ο φλοιός του σουσαμιού περιέχει υψηλές ποσότητες των βιταμινών Β1, Β2 και νιασίνης, οι οποίες είναι ευεργετικές για το νευρικό και το καρδιαγγειακό σύστημα, ενώ είναι πλούσιος και σε φυτικές ίνες. Ακόμη το σουσάμι και τα προϊόντα του είναι πλούσια πηγή σιδήρου, φωσφόρου, ασβεστίου και καλίου. Το σουσάμι περιέχει επίσης φυτοχημικές ουσίες με ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες, όπως στερόλες (καμπεστερόλη, στιγμαστερόλη, β – σιτοστερόλη κ.α.) και λιγνάνες (σεσαμίνη και σεσαμολίνη). Πολλές μελέτες που έχουν διεξαχθεί με αυτές έχουν δείξει ότι δρουν προστατευτικά στον οργανισμό.
Υπάρχει ένας εύλογος προβληματισμός μπορεί η νηστεία να παρέχει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για τον οργανισμό, από τη στιγμή που μια μεγάλη ομάδα τροφίμων, όπως είναι αυτά της ζωικής προέλευσης, αποκλείονται από τη διατροφή;
Ο βασικός μας προβληματισμός είναι τι γίνεται με τα αμινοξέα που φροντίζουν για την δόμηση των ανθρώπινων κυττάρων και όχι μόνο. Η πρωτεΐνη των οσπρίων και των δημητριακών είναι χαμηλής βιολογικής αξίας συγκριτικά με την πρωτεΐνη ζωικής προέλευσης. δεν περιέχει όλα τα απαραίτητα αμινοξέα που χρειάζεται ο οργανισμός σε αντίθεση με την πρωτεΐνη ζωικής προέλευσης. Όμως ο σωστός συνδυασμός οσπρίων και δημητριακών και συγκεκριμένα ρύζι ή σιτάρι-πλιγούρι + όσπρια, ρύζι + σουσάμι, αυξάνει τη βιολογική αξία της πρωτεΐνης και την κάνει ισάξια με τη ζωική. Μια καταπληκτική τροφή στην περίοδο της νηστείας αποτελούν τα μανιτάρια .Είναι πηγή πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας (αφομοιώνονται όπως του κρέατος) χωρίς να περιέχουν τοξίνες, λίπη, χοληστερόλη. Έχουν ελάχιστες θερμίδες και μπορούν να καταναλωθούν σε συνδυασμό με λαχανικά, δημητριακά, ψητά ωμά ή και μαγειρευτά κατσαρόλας.
Η μη κατανάλωση κρέατος σχετίζεται με τη μειωμένη πρόσληψη σιδήρου. Είναι γνωστό πως ο σίδηρος που υπάρχει στο φυτικό βασίλειο έχει χαμηλή απορρόφηση από τον ανθρώπινο οργανισμό γι` αυτό το λόγο θα πρέπει να καταναλώνονται τροφές που περιέχουν σίδηρο σε υψηλές συγκεντρώσεις, όπως το σουσάμι, τα κρεμμύδια, το μαρούλι, η σόγια, το σπανάκι, τα όσπρια, το ψωμί και οι ξηροί καρποί. Επίσης θα πρέπει ταυτόχρονα να αυξηθεί η πρόσληψη της βιταμίνης C, που αυξάνει την απορρόφηση σιδήρου και να αποφύγουμε την κατανάλωση καφέ ή τσαγιού πριν ή αμέσως μετά τα γεύματα, γιατί εμποδίζουν την απορρόφησή του από τις τροφές ( λόγω της υψηλής συγκέντρωσης τους σε τανίνες). Πηγές βιταμίνης C είναι το πορτοκάλι, το λεμόνι, οι πιπεριές το ακτινίδιο κ. α.
Το ασβέστιο επίσης κατά την περίοδο της νηστείας μειώνεται, εξαιτίας της απαγόρευσης κατανάλωσης σε γαλακτοκομικά προϊόντα. Συνεπώς πρέπει να καταναλώνονται φυτικές τροφές πλούσιες σε ασβέστιο, όπως το μαύρο ψωμί τα αμύγδαλα, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, τα αποξηραμένα σύκα, το μπρόκολο, το σουσάμι, το ταχίνι και τα προϊόντα σόγιας (γάλα, τυρί, τόφου).
Επίσης οι βιταμίνες Β12 και φολικό οξύ προσλαμβάνονται σε μικρές ποσότητες, γιατί βρίσκονται κυρίως σε ζωικές τροφές. Βέβαια η φύση έχει προβλέψει και γι` αυτό. Οι αποθήκες ενός καλά διατρεφόμενου οργανισμού σε αυτές τις βιταμίνες είναι αρκετά μεγάλες και η περίοδος της νηστείας δεν μπορεί να οδηγήσει στην έλλειψή τους. Παρόλα αυτά μπορούμε να καλύψουμε τις ανάγκες μέσω των θαλασσινών .
Όσον αφορά την ριβοφλαβίνη μπορεί να καλυφθεί με κατανάλωση ταχινιού, σησαμιού, ηλιόσπορων, αμυγδάλων, αποξηραμένων φρούτων (κυρίως βερίκοκα και δαμάσκηνα).
Τέλος, για την βιταμίνη D φαίνεται να επαρκεί η καθημερινή έκθεση στον ήλιο καθώς η συγκεκριμένη βιταμίνη μπορεί να συντεθεί εφόσον βέβαια υπάρχει και η πρόδρομος μορφή της αποθηκευμένη στο σώμα.
Ενώ, λοιπόν η νηστεία αποτελεί μια πολύ καλή ευκαιρία για να εφαρμοστεί ένα διαιτολόγιο χαμηλό σε κορεσμένα λιπαρά, δεν είναι λίγοι αυτοί που κατά την περίοδο της νηστείας παίρνουν βάρος. Γι αυτό θα πρέπει να τρώμε με προσοχή στις ποσότητες του φαγητού και να ακολουθούμε τους παρακάτω κανόνες:
Να τρώμε πάντα πρωινό που να περιέχει φρούτο ή χυμό και ψωμί με ταχίνι ή δημητριακά με ξηρούς καρπούς.
Να τρώμε αρκετά φρούτα και μεταξύ των γευμάτων και ξηρούς καρπούς ( 10- 15 κομμάτια ).
Να υπάρχει πάντα σαλάτα μαζί με το κύριο γεύμα .
Να καταναλώνονται όσπρια 1-2 φορές την εβδομάδα .
Να καταναλώνονται θαλασσινά ( που επιτρέπονται ) 1- 2 φορές την εβδομάδα
Να έχουμε ποικιλία στη διατροφή μας
Να πίνουμε ικανοποιητική ποσότητα υγρών .
Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουμε να έχουμε μόνο τα οφέλη της νηστείας και καμία επιβάρυνση.
