Γράφει η Μαίρη Δαληκριάδου
Η 24 Ιουνίου είναι από τις μεγαλύτερες και ωραιότερες καλοκαιρινές γιορτές της Ελληνικής παράδοσης αφού η γιορτή του Αϊ Γιάννη του Κλήδωνα συνοδεύεται την παραμονή της γιορτής από το παραδοσιακό έθιμο με το πέρασμα πάνω από τις φωτιές.
Θυμάμαι πριν πολλά χρόνια αυτή την μέρα, βγαίναμε να μαζέψουμε τσαλιά, ξύλα, για να ανάψουμε την καθιερωμένη φωτιά που θα πηδούσαμε. Από όλες τις γειτονιές μύριζε κάπνα από τις φωτιές που άναβαν.
Τι χαρά που είχαμε όταν πηδούσαμε, ας θυμηθούμε με νοσταλγία αυτά που ζήσαμε , αυτά τα υπέροχα χρόνια που ακόμα υπήρχαν οι παραδόσεις και τα έθιμα σε αντίθεση με τα σημερινά χρόνια που σχεδόν πουθενά ακόμη και στα χωριά με εξαίρεση λίγα, τα έθιμα χάνονται μέσα στην καθημερινότητα της σύγχρονης εποχής..
Λίγα λόγια για να θυμηθούμε το έθιμο:
Η γιορτή του Αϊ Γιάννη του Κλήδονα (ή Ριγανά, ή Ριζικάρη) συνοδεύεται από το παραδοσιακό έθιμο με το πέρασμα πάνω από τις φωτιές.
Το προσωνύμιο «Κλήδονας» προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «κλήδων» που σημαίνει προγνωστικός ήχος και χρησιμοποιούνταν για να περιγράψει τον συνδυασμό των τυχαίων και ασυνάρτητων λέξεων κατά τη διάρκεια μαντικής τελετής.
Ουσιαστικά ο «Kλήδονας» σχετίζεται με μια λαϊκή μαντική διαδικασία, η οποία λέγεται ότι αποκαλύπτει στις άγαμες κοπέλες την ταυτότητα του μελλοντικού τους συζύγου.
Σύμφωνα με το έθιμο, την παραμονή του Αϊ-Γιαννιού, οι ανύπαντρες κοπέλες μαζεύονται σε ένα από τα σπίτια του χωριού και μία από αυτές πηγαίνει στο πηγάδι να φέρει το «αμίλητο νερό» και στη διαδρομή μέχρι το σπίτι δεν πρέπει να μιλήσει σε κανέναν.
Στο σπίτι το νερό μπαίνει σε πήλινο δοχείο, στο οποίο η κάθε κοπέλα ρίχνει ένα προσωπικό της αντικείμενο, τα λεγόμενα ριζικάρια και στη συνέχεια σκεπάζουν το δοχείο με κόκκινο ύφασμα και το δένουν ενώ παράλληλα προσεύχονται στον Αϊ Γιάννη και τοποθετούν το δοχείο σε ανοιχτό χώρο, όπου μένει όλη νύχτα. Την ίδια εκείνη νύχτα λέγεται ότι τα κορίτσια θα δουν στα όνειρά τους το μελλοντικό τους σύζυγο.
Παράλληλα, την παραμονή της γιορτής του Αϊ Γιάννη Ιωάννη, αναβιώνει και το γνωστό έθιμο με τις φωτιές: Στη πλατεία του χωριού στήνεται μια μεγάλη φωτιά πάνω από την οποία πηδάνε όλοι οι κάτοικοι του χωριού. Σύμφωνα με την παράδοση, η φωτιά, επιφέρει την κάθαρση και οι άνθρωποι απαλλάσσονται από το κακό
Ο Άι-Γιάννης λέγεται και Ριζικάρης αφού η παράδοση λέει ότι φέρνει τύχη και γι’ αυτό έπρεπε από την παραμονή οι κάτοικοι του χωριου να έχουν τακτοποιήσει όλες τις οικιακές δουλειές τους.
Επίσης ο Αϊ Γιάννης αποκαλείται και Ριγανάς, επειδή την ημέρα αυτή έβγαιναν και μάζευαν ρίγανη, η οποία έπρεπε να συλλεχθεί πρωί πρωί, πριν από την ανατολή του ηλίου, αφού πίστευαν, ότι έτσι είχε μαγική δύναμη.
πηγή: διαδύκτιο
