Το δίκκοκο σιτάρι ή αλλιώς η ζέα έχει πολλές ευεργετικές ιδιότητες και πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, τα οποία την καθιστούν ανώτερη από τα άλλα σιτηρά. Επιστημονικά η ονομασία της ζέας είναι «Triticum dicoccum» και παρόλο που εξωτερικά μοιάζει με σιτάρι, έχει διαφορετική θρεπτική σύνθεση.
Η ζέα χρησιμοποιείται κυρίως για ανθρώπινη κατανάλωση και ως κτηνοτροφή. Τα τελευταία χρόνια, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ξάνθη επικρατεί μια αναζωπύρωση στη δημοτικότητα της ζέας για όσους εφαρμόζουν μια υγιεινή διατροφή. Και αυτό γιατί τα 100 γρ. κόκκου ζέα παρέχουν 331 θερμίδες, 12 γρ. πρωτεΐνες, 3 γρ. λιπαρά, 64 γρ. υδατάνθρακες και 6 γρ. φυτικές ίνες.
Η ζέα είναι πιθανότατα για το αρχαιότερο είδος δημητριακού στην Εγγύς Ανατολή και υπήρξε βασικό συστατικό της διατροφής των αρχαίων Ελλήνων και Αιγύπτιων. Η ζέα είναι σχεδόν δύο φορές πλουσιότερη σε φυτικές ίνες, σε σύγκριση με άλλα σιτηρά, γεγονός που τη καθιστά μια καλή επιλογή για τους ανθρώπους που πάσχουν από διαβήτη ή δυσκοιλιότητα.
Η ζέα διαθέτει μια αδιαμφισβήτητη θρεπτική αξία και δεν είναι τυχαίο ότι η ετυμολογία της αρχαίας ελληνικής λέξης «ζείδωρος» που σημαίνει «δίνει ζωή» προέρχεται από το συγκεκριμένο δημητριακό. Ο σκληρός σίτος αποτελεί την προτιμώμενη πρώτη ύλη για την παρασκευή υψηλής ποιότητας ζυμαρικών και προϊόντων αρτοποιίας λόγο συγκεκριμένων ιδιοτήτων. Ο κόκκος της ζέας χαρακτηρίζεται από ένα σκληρό και συμπαγή ενδοσπέρμιο, υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη και καροτενοειδή, με λιγότερο ελαστική και περισσότερο επεκτάσιμη ποιότητα γλουτένης.
Εξαιτίας κοινωνικών, πολιτιστικών ή οικονομικών παραγόντων, η καλλιέργεια της ζέας εγκαταλείφθηκε λόγω της εισαγωγής άλλων σιτηρών υψηλής απόδοσης. Τα επίπεδα απόδοσης της ζέας είναι χαμηλά, πιθανώς λόγω της ευαισθησίας της σε σημαντικές ασθένειες, όπως οι κηλίδες που προκαλούνται από το μύκητα Bopolaris sorokinana. Η ασθένεια γίνεται σοβαρή κατά το στάδιο γεμίσματος του σπόρου ζέας και προκαλεί σημαντικές απώλειες απόδοσης και υποβάθμιση της ποιότητας.
Η ολοένα και συνεχής ανάπτυξη της αειφόρου-παραγωγικής γεωργίας και η ζήτηση για τα βιολογικά τρόφιμα έχουν αναζωπυρώσει το ενδιαφέρον για τη ζέα, χάρη στην ικανότητα της συγκεκριμένης καλλιέργειας να αναπτύσσεται σε εδάφη με χαμηλή γονιμότητα χρησιμοποιώντας τεχνικές με χαμηλές εισροές (άρδευση, λίπανση). Το ανανεωμένο ενδιαφέρον για την καλλιέργεια της ζέας οφείλεται επίσης στις διατροφικές της ιδιότητες και στα λειτουργικά χαρακτηριστικά της, όπως το περιεχόμενό της σε ανθεκτικό άμυλο, χαμηλή ποσότητα γλουτένης, υψηλή σε φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικές ενώσεις.
Αρκετές επιστημονικές μελέτες που σχετίζονται με τη ζέα αποκαλύπτουν ότι είναι θρεπτικά ανώτερη σε σύγκριση με τα υπόλοιπα εμπορικά διαθέσιμα σιτηρά λόγο της υψηλής περιεκτικότητας της σε πρωτεΐνη και φυτικές ίνες. Επιπλέον τα προϊόντα με βάση τη ζέα έχουν χαμηλή πεπτικότητα, χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη και έχουν θεωρηθεί ως θεραπευτικές τροφές στη διαχείριση του διαβήτη.
Ζέα και προϊόντα της θα βρείτε στην Ξάνθη Το Ελληνικόν – Green Family Ξάνθης στην οδό Δαγκή 27 και στο τηλέφωνο 2541 022122.
