Τo φεστιβάλ ανατολικής μουσικής συνεχίζει για όγδοη χρονιά φέτος, περιλαμβάνοντας συναυλίες και σεμινάρια που αναδεικνύουν την μακραίωνη συγγένεια μουσικών παραδόσεων του τόπου μας με αντίστοιχες της Ανατολής.
Ψαλτοτράγουδα και συνθέσεις μεγάλων δημιουργών της ορθόδοξης εκκλησιαστικής μουσικής, συνθέσεις λόγιας ανατολικής μουσικής Ρωμιών, Τούρκων, Αρμενίων, Εβραίων και Αράβων συνθετών, μουσικές των Μεβλεβί και Μπεκτασί δερβίσηδων και σεφαραδίτικα τραγούδια θα δώσουν μία πλούσια εικόνα της πολυπολιτισμικής οθωμανικής εποχής.
Την μουσικολογική τεκμηρίωση της συγγένειας των παραδόσεων της ευρύτερης περιοχής της ανατολικής μεσογείου θα συνεχίσουν τα σεμινάρια τροπικότητας, ρυθμολογίας και ανατολικών οργάνων που θα πραγματοποιηθούν φέτος στη Μουσική κατασκήνωση της ΦΕΞ στα Άβδηρα.
Παράλληλα, στα πλαίσια του φεστιβάλ, θα γίνουν παρουσιάσεις, στοιχείων της προσφυγικής μικρασιατικής ιστορίας όπως και εκδηλώσεις που θα συμπληρώσουν την προσπάθεια να αποτυπωθεί μια συνολικότερη εικόνα τη καθ’ ημάς Ανατολής.
Μάρκος Σκούλιος
«… εκεί, έξω από την Ξάνθη, στο χωριό Σέλινο, βρίσκεται ο Τεκές Κιουτουκλού Μπαμπά, ένα ταφικό οθωμανικό μνημείο, θρησκευτικός χώρος για τους μουσουλμάνους και τους χριστιανούς κατοίκους της περιοχής. Για τους μουσουλμάνους είναι ο τάφος του δερβίση Κιουτουκλού Μπαμπά, ενώ ένα σημείο του κτίσματος έχει μετατραπεί σε προσκύνημα του Αγίου Γεωργίου από τους χριστιανούς. Εκεί, η Φιλοπρόοδη Ένωση Ξάνθης (ΦΕΞ), κάθε καλοκαίρι, μια βραδιά του Αυγούστου, οργανώνει μια μυσταγωγική συναυλία ανατολικής θρησκευτικής μουσικής. Εκεί θα προσέλθω και πάλι φέτος για να ανάψω διπλό κερί».
Θ. Γρηγοριάδης συγγραφέας
Πρόγραμμα εκδηλώσεων
8ου Φεστιβάλ Ανατολικής Μουσικής στην Ξάνθη
Εξαιρετικοί ήχοι / σε πανέμορφους χώρους
ιστορίες … με μια κλωστή
γυμνάσματα μνήμης / έρωτας και θάνατος
Δευτέρα 4 – Παρασκευή 8 & Κυριακή 10 Ιουλίου 2016
και ώρα 21.30 στην καπνΑποθηκη της ΦΕΞ
H θεατρική ομάδα της ΦΕΞ «οδός ονείρων» παρουσιάζει την παράσταση «ιστορίες… με μια κλωστή»
Κείμενα των Γ. Βιζυηνού, Γ. Θεοτοκά, Π. Σπηλιοπούλου, Δ. Βλάχου, Ά. Τσέχωφ & παραδοσιακή μουσική με την ορχήστρα του Φεστιβάλ Ανατολικής Μουσικής..
Υπάρχουν στη ζωή μας κάποιες στιγμές εκτός χρόνου και εκτός τόπου. Στιγμές που βιώνονται σαν στιγμιαία λάμψη που περνάει μέσα από μια ρωγμή του συμπαγούς τοίχου της κανονικής μας ζωής και μας τυφλώνει. Όμως την ίδια στιγμή της τύφλωσης από τον χείμαρρο του φωτός μάς αποκαλύπτεται κι ένα νόημα άρρητο που αποτείνεται σε μας και αφορά μόνον εμάς.
Υπάρχουν βέβαια και οι άλλες. Ξένες, παράξενες, ιστορίες άλλων…
Όμως σαν τις ακούσεις είναι σαν να τις έχεις ζήσει… σου αφήνει αυτήν την αίσθηση… της ζωής.. της αληθινής κι ας ξέρεις πως είναι θέατρο.
Με μια κλωστή μαντάρουμε τις ιστορίες στα μέτρα μας, κι είναι δικές μας, για λίγο ή για πάντα…
Αυτές τις ιστορίες που από στόμα σε στόμα και από την πένα του συγγραφέα ξαναπέρασαν στα χείλι μας ευελπιστούμε να σας τις μεταφέρουμε στην σκηνή.
Είσοδος 5€ με κρασί – οικονομική ενίσχυση του Λαογραφικού & Ιστορικού Μουσείου Ξάνθης
Πληροφορίες Κρατήσεις: Φιλοπρόοδη Ένωση Ξάνθης – Λαογραφικό & Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης / Τηλ. 25410 25421
Υπαίθριος εσπερινός
Τετάρτη 20 Ιουλίου 2016 Πολύστυλο Αβδήρων
ώρα 18.00 Περίπατος με αρχαιολόγο της ΕΦΑ Ξάνθης στο βυζαντινό Πολύστυλον
ώρα 19.00 Υπαίθριος εσπερινός
Με φόντο το Θρακικό πέλαγο θα τελεστεί Εσπερινός στα ερείπια του Επισκοπικού Ναού ΠΟΛΥΣΤΥΛΟ, Ιερουργούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ξάνθης και Περιθεωρίου κ.κ. Παντελεήμωνος και τη συμμετοχή του Συλλόγου Ιεροψαλτών Ν.Ξάνθης ¨Γρηγόριος ο πρωτοψάλτης» με χοράρχη τον κ. Ιωάννη Κατσούλη.
Σχετικά με το Πολύστυλο
O βυζαντινός οικισμός του Πολυστύλου καταλαμβάνει μικρό τμήμα της αρχαίας πόλης των Αβδήρων. Περιορίζεται στο χαμηλό παραθαλάσσιο γήλοφο, όπου ήταν η ακρόπολη της αρχαίας πόλης και οριοθετείται από δικό της περίβολο. H βυζαντινή οχύρωση ακολουθεί σε γενικές γραμμές το περίγραμμα του λόφου. H περίμετρός της υπολογίζεται σε 800 μ. και θεμελιώνεται είτε επάνω στο βράχο ή επάνω στο αρχαιότερο τείχος. Tο πάχος της ποικίλλει από 2,40 μ. έως 3,50 μ., ανάλογα με το αν το τείχος είναι απλό, όπως συμβαίνει στη βόρεια και νότια πλευρά ή διπλό, όπως συμβαίνει στη βορειοδυτική πλευρά. Κατά τόπους ενισχύεται με τετράγωνους πύργους, ενώ η βορειοδυτική πλευρά της οχύρωσης, που ήταν και πιο ευάλωτη, ενισχύεται με προτείχισμα. Δύο πύλες στη βόρεια πλευρά και μια μικρή πυλίδα στη δυτική εξασφάλιζαν την επικοινωνία της πόλης με τον έξω χώρο. … Βόρεια της ακρόπολης, έξω από τα τείχη και κοντά στη δυτική πύλη της κλασικής οχύρωσης των Αβδήρων, έχουν βρεθεί λείψανα του παλαιότερου νεκροταφείου της βυζαντινής πόλης, που χρονολογείται πριν από τον 9ο αι. μ.Χ. Είναι ορατοί αρκετοί από τους τάφους του, κυρίως κιβωτιόσχημοι, καθώς και η κοιμητηριακή τρίκλιτη βασιλική, που παρουσιάζει τέσσερις περιόδους λειτουργίας.
Συνδιοργάνωση: ΦΕΞ / Δήμος Αβδήρων / Ιερά Μητρόπολη Ξάνθης και Περιθεωρίου / Εφορεία Αρχαιοτήτων Ξάνθης
Είσοδος ελεύθερη
Συναυλία «Ανατολή, Ανατολή μου»
με την Ορχήστρας του Φεστιβάλ Ανατολικής Μουσικής
Πέμπτη 21 Ιουλίου 2016 και ώρα 21.00
στην αυλή με τα Χαμάμ στο Λαογραφικό & Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης
Το φεστιβάλ Ανατολικής μουσικής κλείνει φέτος 8 χρόνια συνεχούς παρουσίας στα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης μας και για πρώτη φορά παρουσιάζει τους καρπούς της λειτουργίας του. Μέσα από την ίδρυση και λειτουργία της «Ορχήστρας του Φεστιβάλ Ανατολικής Μουσικής» της οποίας η λειτουργία και φιλοξενία γίνεται στο φιλόξενο περιβάλλον του λαογραφικού μουσείου της ΦΕΞ, ντόπιοι μουσικοί, μαθητές μουσικών σχολείων, φοιτητές, καθηγητές μουσικής, και ερασιτέχνες μουσικοί αποτελούν την ορχήστρα του φεστιβάλ η οποία φέτος θα παρουσιάσει σε μια μοναδική εκδήλωση μουσικές γνωστές και άγνωστες, τραγούδια και οργανικούς σκοπούς του ελλαδικού χώρου αλλά και της ευρύτερης ανατολικής Μεσογείου συνενωμένα κάτω από όμοιες τροπικές και ρυθμικές δομές οι οποίες λειτουργούν ως συνδετικός κρίκος και αποδεικνύουν με το πιο περίτρανο τρόπο το κατ’ άλλους προφανές, τις κοινές καταβολές του συνόλου των μουσικών ιδιωμάτων της Ανατολικής Μεσογείου.
Την ορχήστρα αποτελούν: Κώστας Πετρονικολός, κανονάκι – Παναγιώτης Κολοβός, κλαρίνο – Σάκης Καρακώστας, βιολί – Αναστάσιος Δασκαλόπουλος, λαούτο – Δημήτρης Χατζηδημητρίου, κρουστά – Μαρία Κοτζακελίνη, τραγούδι – Ευαγγελία Κυριαζοπούλου, ούτι-τραγούδι – Μαρία Πρασίνη, κρουστά-τραγούδι – Ασημένια Τάσσου, τραγούδι – Γιάννης Γκορόγιας, τραγούδι – Γιάννης Κατσούλης, ούτι-τραγούδι-διδασκαλία
Λαογραφικό & Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης
Στο λαογραφικό & ιστορικό μουσείο της Ξάνθης ο επισκέπτης ανακαλύπτει τα στοιχεία και τις ιδιαιτερότητες της περιοχής που συνέβαλαν στην διαμόρφωση της νεότερης ιστορίας του τόπου.
Η αρχιτεκτονική συμμετρία και ο εξωτερικός διάκοσμος του κτιρίου, καθώς και τα ξυλόγλυπτα ταβάνια, οι τοιχογραφίες και οι οροφογραφίες, το καθιστούν κόσμημα.
Παρουσιάζονται εδώ στοιχεία από τον δημόσιο και ιδιωτικό βίο, την κοινωνική, οικονομική και θρησκευτική ζωή της πόλης και της υπαίθρου των αρχών του 20ου αιώνα. Οι εκθέσεις του Ισογείου και του Ορόφου αναφέρονται στην ιστορία της Θράκης, στη νεότερη ιστορία της πόλης και στη ζωή της άρχουσας αστικής τάξης. Η παρουσίαση του Υπογείου στοιχειοθετεί την αγροτική και κτηνοτροφική ζωή της Ξάνθης. Ενώ στο δεύτερο τμήμα του, προβάλλεται η θεματική ενότητα «Επιχειρηματικότητα στην Ξάνθη στις αρχές του 20ου αιώνα – Επαγγελματίες- Εργατική τάξη». Στην αυλή τέλος, βρίσκονται τα δύο Χαμάμ και το Εκκλησάκι των Αγίων Ακινδύνων.
Είσοδος 5€ με κρασί – οικονομική ενίσχυση του Λαογραφικού & Ιστορικού Μουσείου Ξάνθης
Πληροφορίες Κρατήσεις: Φιλοπρόοδη Ένωση Ξάνθης – Λαογραφικό & Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης / Τηλ. 25410 25421
«Ιστορίες από την Ανατολή»
Παρασκευή 22 Ιουλίου 2016 και ώρα 21.00
Μάνδρα Ξάνθης – πλατεία
Συναυλία με την «Ορχήστρα του Φεστιβάλ Ανατολικής Μουσικής της ΦΕΞ» & Έκθεση του υλικού από το Αρχείο «Σέρντιβαν – Μάνδρα»
«Η βροχή έσβησε τα χνάρια σου κι έμεινε ο απόηχος των βημάτων, σφήνα στη μνήμη…»
Παρουσίαση στοιχείων της ιστορίας του προσφυγικού οικισμού Σέρντιβαν Μικράς Ασίας – Μάνδρας Ξάνθης, έτσι όπως αυτά αποκαλύπτονται από το αρχείο «Σέρντιβαν – Μάνδρα»
Στη συνέχεια συναυλία παραδοσιακής μουσικής «Ιστορίες από την Ανατολή» με την «Ορχήστρα του Φεστιβάλ Ανατολικής Μουσικής της Φ.Ε.Ξ.»
Πολιτιστικός Σύλλογος Μάνδρας Ξάνθης ιδρύθηκε από Μικρασιάτες πρόσφυγες, του χωριού Σέρντιβαν της περιφέρειας Αντάπαζαρ της Βιθυνίας. Στο πλαίσιο των προσπαθειών για την ευαισθητοποίηση των μελών του σε θέματα που αφορούν τη διάδοση και συνέχεια της ιστορικής μνήμης, ξεκίνησε μια εκστρατεία συγκέντρωσης κάθε είδους υλικού που σχετίζεται με την ιστορία του οικισμού.
Συνδιοργάνωση: ΦΕΞ – Δήμος Αβδήρων
Είσοδος ελεύθερη
«Ιερές μουσικές των Βαλκανίων »
Κυριακή 31 Ιουλίου 2016/ Μπεκτασίδικος Tεκές «Κιουτουκλού Μπαμπά» στο Σέλινο Ξάνθης
ώρα 20.00, Ξενάγηση από αρχαιολόγο της ΕΦΑ Ξάνθης στο Μπεκτασίδικο Τεκέ “Κιουτουκλού Μπαμπά”
ώρα 21.00 Συναυλία «Ιερές μουσικές των Βαλκανίων»
Οι διδάσκοντες στην Μουσική κατασκήνωση της ΦΕΞ Μάρκος Σκούλιος, Γιώργος Ψάλτης, Δημήτρης Παναγούλιας Γιάννης Κατσούλης και Χρήστος Μπαρτζόπουλος καθώς και μαθητές που θα παρακολουθήσουν το πρόγραμμα της κατασκήνωσης, θα παρουσιάσουν μουσικό αφιέρωμα στις ιερές μουσικές των Βαλκανίων. Το αφιέρωμα αυτό θα περιλαμβάνει ύμνους της ορθόδοξης ανατολικής εκκλησίας καθώς και των Μεβλεβί και Μπεκτασί δερβίσηδων.
Σχετικά με τον τεκέ
Ο τεκκές βρίσκεται στη δυτική όχθη της λίμνης Βιστονίδας, στο μέσον μεγάλης καλλιεργήσιμης έκτασης (θέση Καλάμι), κοντά στο χωριό Σέλινο. Από το συγκρότημα του τεκκέ σήμερα σώζεται και έχει αποκατασταθεί ο τουρμπές (μαυσωλείο), ενώ τα άλλα οικοδομήματα του τεκκέ έχουν καταστραφεί. Πρέπει να βρισκόταν σε μαγευτική τοποθεσία, μέσα σε δάσος από φτελιές, όπως μαρτυρούν περιηγητές του 19ου αιώνα. Ο τουρμπές είναι ένα λιθόκτιστο οκταγωνικό οικοδόμημα με επιμελημένη τοιχοποιΐα από πελεκητούς δόμους της περιοχής, με θολωτή οροφή και δύο εισόδους, στην ανατολική και νότια πλευρά του. Στον κυρίως θάλαμο βρίσκεται τάφος με κατεστραμμένα τα υλικά δομής του που σκεπάζεται με πράσινα υφάσματα, ενώ διακρίνονται και μισοκατεστραμμένα μπεκτασικά σύμβολα, όπως ο πέλεκυς και το κιουλάχι (μπεκτασική μίτρα). Στην ανατολική είσοδο υπάρχει θολωτός προθάλαμος.
Συνδιοργάνωση: ΦΕΞ / Δήμος Αβδήρων / Εφορεία Αρχαιοτήτων Ξάνθης
Είσοδος ελεύθερη
«Άστυ και περιφέρεια στην οθωμανική εποχή»
Τετάρτη 3 Αύγουστου 2016 / Αρχοντικό Παμουκτσόγλου, στα Άβδηρα
ώρα 20.00, Ξενάγηση από αρχαιολόγο της ΕΦΑ Ξάνθης στο Αρχοντικό Παμουκτσόγλου
ώρα 21.00 Συναυλία «Άστυ και περιφέρεια στην οθωμανική εποχή»
Στην συναυλία αυτή θα παρουσιαστεί ένα πρόγραμμα που θα περιλαμβάνει λόγια και λαϊκά κομμάτια των μεγάλων αστικών κέντρων της οθωμανικής εποχής όπως και οργανικούς σκοπούς και τραγούδια της οθωμανικής περιφέρειας.
Θα συμμετέχουν οι διδάσκοντες στην Μουσική κατασκήνωση της Φ.Ε.Ξ., Μάρκος Σκούλιος, Γιώργος Ψάλτης, Δημήτρης Παναγούλιας ,Γιάννης Κατσούλης και Χρήστος Μπαρτζόπουλος καθώς και μαθητές που θα παρακολουθήσουν το πρόγραμμα της κατασκήνωσης.
Το Αρχοντικό Παμουκτσόγλου. Το αρχοντικό Παμουκτσόγλου είναι καστρόσπιτο, τυπικό θρακικό πλατυμέτωπο με χαγιάτι ανοιχτό στην αυλή. Κρύπτες, κρυφά κλιμακοστάσια, δίοδος διαφυγής, καταπακτές, υπόγεια με ισχυρή λιθοδομή, σχεδόν απόρθητο για τα δεδομένα της εποχής του, που πιθανότατα τοποθετείται περί το 1860-70. Κτίστηκε από τον Παναγιώτη Παμουκτσόγλου, που στα μέσα του 19ου αι. εγκαταστάθηκε στα Άβδηρα, προερχόμενος από την Κωνσταντινούπολη, ασχολούμενος με το εμπόριο του καπνού.
Συνδιοργάνωση: ΦΕΞ / Δήμος Αβδήρων / Εφορεία Αρχαιοτήτων Ξάνθης
Είσοδος ελεύθερη
Συναυλία «Από το Φανάρι στην αυλή του Αγίου Βλασίου»
19 Αύγουστου 2016 και ώρα 21.00
στην αυλή του Ι. Ναού του Αγίου Βλασίου.
Το Φανάρι ως λίκνο της ρωμιοσύνης και της εκκλησιαστικής ζωής αποτέλεσε τον κατ’ εξοχήν χώρο στον οποίο αναπτύχθηκε η βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική ως κομμάτι της λειτουργικής ζωής του πατριαρχικού ναού. Ονομαστοί είναι οι Πρωτοψάλτες, Λαμπαδάριοι, Δομέστιχοι και Κανονάρχες που πέραν της σημαντικής προσφοράς στην ΒΕΜ ασχολήθηκαν και με την λεγόμενη «Εξωτερική Μουσική» (κοσμική) και διακρίθηκαν είτε ως εκτελεστές: τραγουδιστές (Χανεντέδες, Γκαζέλχαν), οργανοπαίκτες, συνθέτες, είτε συνδυάζοντας όλα τα παραπάνω.
Ο σύλλογος ιεροψαλτών Ν. Ξάνθης «Γρηγόριος ο Πρωτοψάλτης» σε συνεργασία με την ορχήστρα Λόγιας Ανατολικής Μουσικής της ΦΕΞ παρουσιάζουν σε μια ξεχωριστή συναυλία, μουσικό υλικό και από τις δυο μουσικές παραδόσεις μέσα στην φιλόξενη και γεμάτη θύμησες αυλή του Ιερού Ναού Αγίου Βλασίου (απέναντι από το Σπίτι του Χατζιδάκι, πρώην Φρουραρχείο).
Ο ναός του Αγίου Βλασίου εγκαινιάσθηκε στις 11 Απριλίου 1838. Από το απλό ξύλινο τέμπλο του ναού ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι εικόνες του Χριστού Παντοκράτορα, έργο του «εκ Τρικάλλων» αγιορείτη αγιογράφου Νικηφόρου, που φέρει χρονολογία 1812.
Στον ίδιο καλλιτέχνη θα πρέπει να αποδοθούν και οι άλλες εικόνες του τέμπλου, δηλαδή του Τιμίου Προδρόμου, του Αγίου Βλασίου, της Θεοτόκου και του Αγίου Δημητρίου. Πέρα από την καλλιτεχνική τους σημασία, οι εικόνες αυτές παρουσιάζουν ενδιαφέρον και για την τοπική ιστορία, αφού στις περιγραφές τους διασώζονται ονόματα Ξανθιωτών χορηγών. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι δύο ανάγλυφοι μαρμάρινοι κηροστάτες, ο ένας από τους οποίους φέρει αφιερωματική επιγραφή και χρονολογία 1757.
Πληροφορίες: Λαογραφικό & Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης – 25410 25421
Συναυλία «Βαλκανικοί Δρόμοι»
Τέταρτη 31 Αύγουστου 2016 και ώρα 21.00
Στην κατοικία του καπνεμπόρου Αμέτ Γιουσούφ Ογλού, στην παλιά Χρύσα – Ξάνθη.
Η Κατερίνα Παπαδοπούλου (τραγούδι), ο Σωκράτης Σινόπουλος (λύρα) και ο Κυριάκος Ταπάκης (ούτι) προσκαλούν τον Βούλγαρο δεξιοτέχνη του καβάλ Nedyalko Nedyalkov σε μια δημιουργική συνάντηση με αφορμή τις κοινές καταβολές των μουσικών ιδιωμάτων των δύο χωρών.
Αποτέλεσμα αυτής της σύμπραξης είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα νέα ανάγνωση του μουσικού υλικού που επιτυγχάνεται με την αμοιβαία προσέγγιση των τεσσάρων μουσικών σε μια κοινή μουσική γλώσσα διατηρώντας ταυτόχρονα ο καθένας τους τον ιδιαίτερο μουσικό του χαρακτήρα.
Θα ακουστούν ελληνικά τραγούδια και σκοποί, βουλγάρικες μελωδίες καθώς και κομμάτια από τον ευρύτερο γεωγραφικό χώρο των βαλκανίων και της ανατολικής μεσογείου.
Συνδιοργάνωση: Υπηρεσια Νεωτερων Μνημειων & τεχνικων εργων ανατολικησ μακεδονιασ –θρακης
– ΦΕΞ – Δήμος Ξάνθης
Είσοδος ελεύθερη
